قربانیان اقتصاد ترامپی

کارشناسان اقتصادی در این زمینه معتقدند ترامپ با توجه به شعارهای انتخاباتی خود مبنی بر حمایت از تولیدکنندگان داخلی آمریکا، درحال برنامه‌ریزی برای به‌دست آوردن سهم بیشتری از کیک بزرگ اقتصادی بین‌المللی است و برای رسیدن به این خواسته، برخی معادلات اقتصادی را در بازارهای بین‌المللی با شیوه خود برهم زده تا بتواند در این دوره امتیازهای ویژه‌ای برای خود به دست آورد.

در این زمینه چهل و پنجمین رئیس‌جمهور آمریکا ابتدا از بازارهای نزدیک خود یعنی مکزیک آغاز کرد و کم کم به دنبال دست‌اندازی به بازارهای دورتر رفته است به صورتی که برخی کارشناسان اقتصادی براین باورند که در ماه‌های اولیه ریاست ترامپ، بازارهای آسیایی به ترتیب اولویت اقتصادی در تیررس سیاست‌های یکجانبه اقتصادی ترامپ قرار خواهند گرفت. اما سوال اینجاست که ترتیب قرار گرفتن اهداف آسیایی ترامپ چیست؟ سوالی که پاسخش صرفاً در اعداد و ارقام تجاری یافت می‌شود. در ادامه هر یک از این اهداف اقتصادی دولت جدید آمریکا در منطقه جنوب شرق آسیا را به ترتیب بررسی می‌کنیم.

دیدگاهی کلی درباره کشورها

به طور کلی با روی کار آمدن ترامپ در ایالات متحده، کشورهای دیگر یک به یک در تیررس حملات اقتصادی وی قرار گرفتند.

اگر به دنبال یافتن اهداف اقتصادی دونالد ترامپ در منطقه آسیا باشیم، نام کشورهایی چون هند، اندونزی، مالزی و ویتنام در کنار کشورهای معروف‌تری مثل چین، ژاپن و تایلند دیده می‌شود، کشورهایی که برخی از آنها به عنوان اقتصادهای نوظهور منطقه‌ای شناخته می‌شوند و تراز تجاری آنها با ایالات متحده آمریکا در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما درحال افزایش بوده است.

اژدهای زرد اولین هدف

روابط اقتصادی میان دو کشور آمریکا و چین براساس قوانین سازمان تجارت جهانی شکل گرفته است. اما شیوه مبادلات اقتصادی چین در بازارهای بین‌المللی بخصوص در آمریکا باعث شده اکنون تراز تجاری میان دو کشور به نفع اقتصاد سرزمین اژدها باشد. این موضوع عاملی شده تا ترامپ در اولین اقدام درباره سیاست‌های اقتصادی خود نسبت به سرزمین اژدها این کشور را تهدید به وضع تعرفه وارداتی کند، اگرچه این سیاست در بخش‌های مختلف اقتصادی هنوز تأثیر قابل توجهی نداشته اما اثرات روانی آن عاملی شده تا بازارهای بین‌المللی، ناآرام شوند.

سرزمین آفتاب درحال بررسی

اگرچه ترامپ همچنان درگیر مشاجرات اقتصادی با چین است، اما برای تحکیم سیاست‌های اقتصادی خود در منطقه آسیا سعی کرده با اجرای سیاست‌های مختلف خود در سرزمین آفتاب، این کشور را نیز با استفاده از ابزارهای مالی در راستای سیاست‌های اقتصادی خود هدایت کند. به گفته برخی کارشناسان اثرگذاری سیاست‌های اقتصادی ترامپ در ژاپن آنچنان بوده که شینزو آبه نخست وزیر سرزمین آفتاب به عنوان اولین رهبر آسیایی چندی پیش وارد واشنگتن شد.

ویتنام دوباره مقابل آمریکا

پس از توافق ظاهری کشور ژاپن با سیاست‌های اقتصادی ترامپ، سومین هدف اقتصادی رئیس‌جمهور جدید ایالات متحده در منطقه آسیای جنوب شرقی، ویتنام به عنوان کشوری است که در گذشته به عنوان یکی از دشمنان ایالات متحده معرفی شده بود. اگرچه این خصومت سال‌هاست به پایان رسیده و اکنون دو کشور از نظر سیاسی، روابط دور از تنشی را تجربه کرده و مبادلات اقتصادی خود را براساس قوانین سازمان تجارت جهانی و یک توافق‌نامه تجاری دو جانبه پایه‌گذاری کرده‌اند، اما پس از روی کار آمدن ترامپ ظاهراً همه این توافقنامه‌ها نادیده گرفته شده و روابط اقتصادی میان دو کشور در آینده نزدیک دستخوش تغییراتی معنادار خواهد شد.

کارشناسان در این زمینه معتقدند روند روبه رشد صادرات منسوجات ویتنام به بازار مصرف ایالات متحده از سال ۲۰۱۰ میلادی به گونه‌ای بوده است که درحال حاضر ۱۵ درصد از تولید ناخالص ملی این کشور مربوط به بازار آمریکاست. براساس گزارش‌های منتشر شده از روابط اقتصادی میان دو کشور از سال ۲۰۱۰ میلادی تا امروز صادرات محصولات یاد شد از ویتنام به ایالات متحده دو برابر شده است.

کره جنوبی، یک نگرانی تازه

کره جنوبی به عنوان یکی از شرکای تجاری قابل اعتماد ایالات متحده تا قبل از روی کار آمدن دولت جدید آمریکا همواره با استفاده از توافق‌نامه‌های اقتصادی درحال گسترش مبادلات اقتصادی با آمریکا بوده است که در این مورد کره جنوبی ضمن استفاده از قوانین سازمان تجارت جهانی از سال ۲۰۱۲ میلادی توافقنامه تجارت آزاد را با آمریکا امضا کرده است.

جیمز کیم، رئیس اتاق بازرگانی آمریکا در کره جنوبی در این زمینه می‌گوید با افزایش تراز تجاری میان دو کشور اکنون کره جنوبی به‌عنوان یکی از نگرانی‌های اصلی ترامپ به‌شمار می‌رود. در این زمینه کیم می‌گوید در دولت آمریکا کشور کره جنوبی را با عنوان «کشنده مشاغل» معرفی کرده‌اند و به همین دلیل دولت تصمیم‌گرفته هرچه سریع تر نسبت به بازسازی روابط اقتصادی میان دو کشور سیاستگذاری کرده و وارد عمل شود.

سرزمین عجایب و افزایش نگرانی‌ها

اگر از جنوب شرقی آسیا به سمت غرب حرکت کنیم، اقتصاد نوظهور سرزمین عجایب یا همان هندوستان خودنمایی می‌کند، کشوری که تمام روابط اقتصادی خود را با آمریکا براساس قوانین سازمان تجارت جهانی از سال ۲۰۰۵ میلادی تنظیم کرده و به نوعی با استفاده از نیروی‌کار ارزان در برخی محصولات توانسته ارتباطات اقتصادی گسترده‌ای با ایالات متحده برقرار کند.

براساس آمارهای موجود حجم تجارت میان دو کشور از ۲۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۵ میلادی، به ۶۵ میلیارد دلار در پایان سال گذشته رسیده است، گسترشی که می‌تواند عاملی برای نگرانی ترامپ به دلیل حفظ مشاغل در خاک آمریکا باشد. مهم‌ترین صادرات هندوستان به ایالات متحده، منسوجات و خدمات فناوری اطلاعات و سنگ‌های قیمتی بوده است.

اندونزی درحال دور شدن از آمریکا

اندونزی به عنوان یک کشور آسیایی با ظرفیت‌های اقتصادی بسیار گسترده بخصوص در صنعت لاستیک، توانسته است از اوایل دهه ۹۰ میلادی روابط اقتصادی مناسبی با ایالات متحده آمریکا ایجاد کند به صورتی که با استفاده از قوانین سازمان تجارت جهانی، تعرفه‌های گمرکی میان دو کشور در پایین‌ترین شرایط خود قرار گرفته بود.

این ارتباط مناسب اقتصادی میان دو کشور در واقع تجارت منسوجات، انواع لاستیک و کفش را از بازار اندونزی به سمت ایالات متحده هدایت کرده است درحالی که آمریکا برای بازار اندونزی فقط هواپیما و سویا به ارمغان آورده است. کارشناسان اقتصادی درباره مازاد تجاری میان دو کشور معتقدند ترامپ با استفاده از قدرت و نفوذ سیاسی خود در برخی کشورهای منطقه درحال افزایش فشارهای اقتصادی به اندونزی است و به این ترتیب برای دستیابی به اهداف خود گام برداشته است.

به گفته این افراد، مهم‌ترین ابزار دولت ترامپ برای اعمال فشارهای اقتصادی به اندونزی، مطرح کردن بحث مالکیت معنوی درباره برخی محصولات است؛ به این دلیل که بحث ساخت و تولید محصولات مشابه آمریکا در اقتصاد اندونزی رواج دارد.

مالزی جاذبه‌ای برای آمریکایی‌ها

پس از سرزمین عجایب، ترامپ مالزی را هدف حملات و نظرات غیر منطقی خود قرار داده است تاجایی که برخی معتقدند در صورت از بین رفتن قرارداد ترانس پاسفیک بدون تردید مالزی یکی از بازنده‌های اصلی سیاست‌های جدید ترامپ خواهد بود. مالزی که از سال ۲۰۰۵ میلادی روابط اقتصادی گسترده‌ای با آمریکا را تدارک دیده بود، تا پیش از تشکیل دولت جدید آمریکا با استفاده از قراردادهای تجاری دوجانبه و چندجانبه توانسته ‌بود درآمدهای مناسبی از صادرات محصولات خود به ایالات متحده داشته باشد، اما یکی دیگر از موارد نگرانی ترامپ درباره این کشور مربوط به خروج سرمایه‌گذاران آمریکایی برای ساخت کارخانه‌ها و مراکز تولیدی خود در مالزی است؛ به این دلیل که امکانات و امتیازهای موجود در مالزی توانسته است نظر بسیاری از صاحبان سرمایه آمریکا را به خود جلب کند.

لبخند تلخ تایلند به اقتصاد آمریکا

شاید تا ابتدای سال ۲۰۱۵ میلادی سیاست‌های اقتصادی ایالات متحده آمریکا نسبت به تایلند با رویکردی برای گسترش روابط بوده است به این ترتیب که دیدگاه مثبت و همچنین امتیازهای تجاری سرزمین لبخندها توانسته باعث ایجاد جاذبه‌های اقتصادی بسیار زیادی در میان صاحبان سرمایه آمریکایی شود.

صنایع لاستیک‌سازی، صنایع الکترونیک و همچنین خودروسازی در تایلند تراز میان دو کشور را به نفع این کشور آسیایی رقم زده است. در این زمینه دولت ترامپ برای تشویق سرمایه‌گذاران آمریکایی برای بازگشت به وطن از سرزمین لبخندها به آنها وعده مشوق‌های مالیاتی داده است.