می‌خواهند جلوی حذف مشق شب را بگیرند و برای این کار اصرار دارند، اصراری زیاد که پایشان را به دفتر مراجع می‌کشاند و از آنها برای این کار یاری می‌طلبند، وقتی هم با آنها گفت‌وگو می‌شود، می‌گویند: «نه ما نخواستیم که برای مشق شب استفتائی بگیریم، فقط از مراجع کمک خواستیم.» این حرف‌هایشان مرا یاد خاطره‌ای انداخت که یکی از دوستان در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد از کسی که برای گرفتن مجوز نشر آمده بود، نقل می‌کرد این فرد اصرار زیادی داشته تا به او مجوزی دهند برای نشر کتاب‌های کمک درسی، دوستان وقتی اصرار این فرد را می‌بینند فقط از او سوال می‌کنند که چرا تصمیم داری در این حوزه کار کنی و او هم صادقانه می‌گوید: «باجناقی دارم که چند سال است در این حوزه فعالیت می‌کند و در چند سال و با توجه به تب کنکور بسیار هم پولدار شده و توانسته مال زیادی جمع کند، حالا من هم همین را می‌خواهم، اینکه بتوانم از کنار نشر کتاب پولدار شوم.» بله اوضاع چاپ در حوزه کتاب‌های کمک درسی به همین راحتی به دام منفعت‌طلبی‌های شخصی افتاده است.
حالا و در این گزارش می‌خواهیم از آماری بگوییم که فقط مختص کتاب‌های کمک آموزشی است. در این گزارش آمار نشر کتاب را از سال ۹۵ تا آبان‌ماه سال ۹۷ بررسی کردیم و آماری از تعداد شمارگان، قیمت کتاب و البته درصد عناوین کتاب‌های کمک درسی به کل کتاب‌هایی که در طول یک سال منتشر می‌شود.
سال ۹۵
با نگاهی به آمار فروش کتاب‌ها در سال ۹۵ می‌بینیم در آبان‌ماه، ۴۴ درصد فروش کل کتاب‌های چاپ شده، به کتاب‌های کمک درسی اختصاص داشته است که شامل ۳۱ درصد از شمارگان کل کتاب‌های چاپ شده در این ماه است. براساس این آمار می‌بینیم اردیبهشت‌ماه هم کمترین میزان فروش این کتاب‌ها بوده است که حدود ۱۰ درصد از فروش کل کتاب‌ها به کتاب‌های کمک درسی اختصاص داشته است که ۸ درصد از شمارگان کل کتاب‌های درسی در اردیبهشت ماه بوده است.
با نگاهی به برآیند کل سال ۹۵، تقریبا ۳۰ درصد از فروش کتاب‌های سال ۹۵ مختص کتاب‌های کمک درسی است و شمارگان این کتاب‌ها نسبت به کتاب‌های دیگر هم حدود ۲۳ درصد است. با نگاهی به میانگین عنوان کتاب‌های متوجه می‌شویم درصد عنوان کتاب‌های کمک درسی به تعداد عنوان کتاب‌های منتشرشده در این سال هم حدود ۱۲ درصد بوده است.
سال ۹۶
آبان‌ماه ۹۶، ۵۴ درصد از فروش کل کتاب‌ها، به کتب کمک درسی اختصاص داشته است که نسبت شمارگان کتب کمک درسی این ماه ۴۳ درصد از کل کتاب‌ها بوده است. در خردادماه، این کتاب‌ها شمارگان‌شان ۹ درصد از کل کتاب‌ها بوده و میزان فروش‌شان هم ۱۳ درصد از کل فروش کتاب‌ها را به خود اختصاص داده است. با نگاهی به برآیند کل سال ۹۶، تقریبا رقمی بیشتر از ۳۲ درصد فروش کل کتاب‌های این سال به کتاب‌های کمک درسی اختصاص داشته است.
همچنین حدود ۲۳ درصد از شمارگان کل کتاب‌ها هم به کتاب‌های کمک درسی اختصاص داشته است. با نگاهی به میانگین عنوان کتاب‌های متوجه می‌شویم درصد عنوان کتاب‌های کمک درسی به تعداد عنوان کتاب‌های منتشرشده در این سال هم حدود ۱۴ درصد بوده است.
سال ۹۷
با نگاهی به آمار فروش کتاب‌ها در هشت ماه اول سال ۹۷، می‌بینیم که ۵۹ درصد از فروش کل کتاب‌ها، به کتب کمک درسی اختصاص داشته است که نسبت شمارگان کتب کمک درسی در این ماه ۴۲ درصد از کل کتاب‌ها بوده است.
با نگاهی به برآیند هشت ماه اول سال ۹۷، تقریبا رقمی ۴۰ درصدی از فروش کل کتاب‌های هشت ماه اول سال به کتاب‌های کمک درسی اختصاص داشته است. همچنین حدود ۲۶ درصد از شمارگان کل کتاب‌ها هم به کتاب‌های کمک درسی اختصاص داشته است. با نگاهی به میانگین عنوان کتاب‌های متوجه می‌شویم درصد عنوان کتاب‌های کمک درسی به تعداد عنوان کتاب‌های منتشرشده در این سال هم حدود ۱۷ درصد بوده است.
پاییز، فصل خوش‌شانسی ناشران کمک‌درسی
بررسی سه سال اخیر آمار چاپ کتاب، نشان می‌دهد که کتاب‌های کمک‌درسی در فصل پاییز، بیشترین آمار فروش را دارند و با کمی بررسی متوجه می‌شوید دلیل این اتفاق، باز شدن مدارس است و البته سفارش مربیان و معلمان برای خرید کتاب‌های کمک درسی هم در فروش این کتاب‌ها بی‌تاثیر نیست. همچنین برگزاری کنکور باعث فروش این کتاب‌ها می‌شود. برخی از این ناشران با رفتن به مدرسه‌ها و لابی‌کردن با آنها، کتاب‌هایشان را به فروش می‌رسانند. به این ترتیب معلم به دانش‌آموزان کلاسش الزام می‌کند تا کتاب‌های کمک درسی را در کنار کتاب‌های درسی‌شان بخرند تا بتوانند مطالب را بهتر یاد بگیرند، برای همین پاییز فصل خوش‌شانسی این ناشران است.
رشد چاپ کمک‌درسی‌ها
با نگاهی به آمار منتشر شده از سوی خانه کتاب، متوجه می‌شویم رشد این کتاب‌ها با توجه به قیمت کاغذ که مشکل اصلی همه ناشران در این چند سال بوده است، نه‌تنها متوقف نشده بلکه افزایش هم داشته است. فکر کنید به یک ناشر عمومی که برای چاپ کتاب‌های تالیفی‌اش یا حتی تجدید‌چاپ‌ها هم در این اوضاع دچار مشکل است، اما ناشر کمک‌درسی همیشه بیشترین شمارگان و بیشترین درصد فروش و بیشترین عناوین را به خودش اختصاص داده است و با توجه به آمار منتشر شده در این گزارش، در سال ۹۵ میانگین چاپ این کتاب‌ها ۱۲ درصد بوده و در سال ۹۶ این آمار به ۱۴ درصد رسیده و در سال ۹۷ با همه گلایه‌ها، آمار این ناشران به ۱۷ درصد رسیده است، یعنی آماری که با رشد همراه بوده و حرف‌های آنها را به‌طور کل نقض می‌کند.
- 10
- 6
