بلامانع شدن شرکت مجدد پذیرفته‌شدگان روزانه دانشگاه‌ها در کنکور؛ به حق یا ناحق؟

یکی از راهبرد‌های اصلی سند تحول بنیادین، توسعه عدالت آموزشی است، عدالتی که می‌تواند زندگی نوجوانان و جوانان زیادی را تحت تاثیر قرار دهد و زمینه را برای دستیابی به عدالت اجتماعی فراهم کند. این روز‌ها که همه دم از برنامه‌ریزی برای عدالت آموزشی می‌زنند و هر مسئولی وعده‌ای می‌دهد و طرحی نو ارائه می‌کند، خبر‌هایی به گوش می‌رسد که گویا تنها اسم عدالت را به دوش می‌کشد و رنگ و بویی از عدالت آموزشی نبرده است.

همین چند روز گذشته بود که خبری از دیوان عدالت اداری نظر‌ها را به سمت خود کشاند، خبری که کنکوری‌ها را خوشحال و در عین حال دوراندیشان را نگران کرد. اما ماجرا چیست؟

بندهایی که بود و نبودشان نگرانی می‌آورد

ماجرا، بندی از بند‌های دفترچه آزمون سراسری است که نگرانی داوطلبان برای محرومیت از کنکور‌های سال‌های بعد را آسوده می‌کند. مطابق دفترچه راهنمای کنکور سراسری تا سال گذشته، داوطلبانی که در رشته‌های روزانه دانشگاه‌های دولتی پذیرفته می‌شدند و بنا بر هر دلیلی نسبت به ثبت‌نام و رفتن به آن دانشگاه اقدام نمی‌کردند، ۲ سال متوالی از کنکور سراسری محروم می‌شدند. این موضوع بدان خاطر بود تا داوطلبان با آگاهی و شناخت کامل نسبت به رشته تحصیلی و دانشگاه، انتخاب رشته خود را انجام دهند و پس از قبولی خود و دیگران را به دردسر نیندازند.

اما حال طبق مصوبه جدید هیئت عمومی دیوان عدالت اداری دیگر خبری از دو سال محرومیت نیست و به منظور برقراری عدالت آموزشی حتی داوطلبانی که در دوره‌های روزانه دانشگاه‌های دولتی پذیرفته می‌شوند و بنا بر هر دلیلی در آن رشته و دانشگاه اقدام به تحصیل نمی‌کنند، می‌توانند سال بعد مجددا شانس خود را در آزمون سراسری امتحان کنند.

مولابیگی عاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری در گفتگو با شبکه خبر درباره یکی از دلایل بلامانع شدن شرکت در کنکور سراسری پس از دوبار قبولی گفت: این موضوع دربردارنده اصل تبعیض و برخلاف عدالت آموزشی بود، چون کسی که الزاما در دو دوره گذشته آزمون پذیرفته شده به این معنا نیست که از تسهیلات آموزشی استفاده کرده و ممکن است فرد پذیرفته شده به هر دلیلی نتوانسته در مقاطع تحصیلی شرکت و از ظرفیت‌ها بهره گیرد؛ بنابراین از این جهت هیئت عمومی دیوان عدالت اداری این مصوبه را خلاف قانون تشخیص داد و ابطال کرد.

وقتی اقدام وزارت علوم به افزایش صندلی خالی دانشگاه‌ها دامن می‌زند

هرچند که این امر استرس و تنش انتخاب رشته و درعین حال محدودیت‌های داوطلبان را کاهش می‌دهد، اما بهتر است از این زاویه به ماجرا نگاه شود که داوطلبان زیادی به دنبال پذیرش در دانشگاه و رشته‌ای هستند که از قضا داوطلب دیگر سهمیه پذیرشش را دریافت کرده و نسبت به تحصیل اقدام نکرده است. این یعنی افزودن یک صندلی خالی به دیگر صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها و همچنین گرفتن جای دیگری!

چون طی ۲ سال اخیر، وزارت علوم نسبت به حذف مرحله تکمیل ظرفیت دانشگاه‌ها بعد از کنکور سراسری اقدام کرده است و علیرغم اعتراضات و حاشیه‌های بسیار به وجود آمده، اما وزارت علوم از تصمیم خود کوتاه نیامد و اینگونه دیگر راهی نیست تا صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها پر شوند، بنابراین وقتی قبل از این مصوبه، با حذف تکمیل ظرفیت تعداد صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها افزایش یافت حال با این تبصره جدید دیگر مشخص نیست چه ماجرایی پیش خواهد آمد.

البته خالی ماندن صندلی‌های دانشگاه‌ها حرف تازه‌ای نیست که یک یا دو رسانه آن را شایعه کرده باشند و این موضوع به نقل از منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری است که شهریورماه امسال اعلام کرد: ظرفیت دانشگاه‌های سراسر کشور بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر است و از طرفی تعداد داوطلبان شرکت کننده در دانشگاه‌ها نزدیک به یک میلیون و ۱۵۰ هزار نفر.

این درحالی است که محمدحسین امید، رئیس دانشکاه علمی کاربردی در مهرماه امسال نیز بیان کرد: هر سال دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، شاهد میزان متغیر پذیرش دانشجو هستند و امسال دو سوم صندلی‌های علمی کاربردی خالی مانده است، درواقع حدود ۴۰۰ هزار ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه علمی کاربردی وجود دارد، اما پذیرشی که در شهریور ماه اتفاق افتاد حدود ۹۰ هزار دانشجو بوده است یعنی بیش از ۳۰۰ هزار ظرفیت این دانشگاه خالی از دانشجو باقی مانده است.

مسئولان به گوش باشند

افزایش صندلی خالی دانشگاه‌ها و پشت کنکور ماندن نوجوانان و جوانان این مرز و بوم، آسیب‌های زیادی را می‌تواند به بار آورد و حتی می‌تواند راهی برای فروش صندلی‌های دانشگاه‌ها شود، پدیده‌ای که به تازگی وزیر علوم دانشگاه‌های تحت نظارت این وزارت را از آن مبرا دانسته و منشا حواشی رشد یافته از این موضوع را دانشگاه‌های علوم پزشکی تحت نظارت وزارت بهداشت می‌داند؛ بنابراین بهتر است مسئولان وزارتی و دانشگاهی برای این موضوع تدبیری بیندیشند و قبل از شروع شدن داستان ثبت‌نام و انتشار دفترچه‌های راهنمای کنکور سراسری این مسئله را مدیریت کنند تا مشکلات و آسیب‌های پیش‌بینی شده از سوی دوراندیشان به واقعیت تبدیل نشود.