۱۰ شهر «پرنفوذ» در جهان

 ۱۲۸ شهر بزرگ جهان برای ششمین سال پیاپی، با خط‌کش «شهر اثرگذار»، از سوی یک نهاد بین‌المللی مشاوره مدیریت، رتبه‌بندی شدند.

«شهرهای اثرگذار» براساس ۲۷ شاخص طبقه‌بندی‌شده در ۵ گروه، شناسایی می‌شوند که ۱۰ شهر اول جهان در این رتبه‌بندی، جزو سکونتگاه‌های «ایده‌آل» برای کار و فعالیت و همچنین زندگی شاد و راحت با کمترین آسیب‌های شهری، نسبت به سایر مناطق شهری محسوب خواهند شد. گزارش «دنیای اقتصاد» از تازه‌ترین رنکینگ شهرهای اثرگذار جهان که برای سال ۲۰۱۷ انجام شده، حاکی است: نیویورک، لندن، پاریس، توکیو، هنگ‌کنگ، سنگاپور، شیکاگو، لس‌آنجلس، پکن و واشنگتن، به ترتیب به عنوان پرنفوذ‌ترین شهرهای جهان معرفی شده‌اند و جایگاه تهران، نسبت به سال ۲۰۱۶ با ۵ پله سقوط، در ردیف ۹۸ قرار گرفته است.

شاخص‌های معرف شهرهای پرنفوذ، به نوعی قدرت اثرگذاری شهرهای بزرگ در «بهبود فضای کسب‌وکار شرکت‌ها برای دستیابی به رشد اقتصادی»، «ارتقای سطح سواد و تحصیلات شهروندان و جذب شهروند خارجی»، «سرعت دسترسی ساکنان شهر به اخبار و اطلاعات»، «افزایش کیفیت و کمیت خدمات شهری به‌خصوص تفریحی و رفاهی» و همچنین «فعالیت‌های اجتماعی و دیپلماتیک در شهر» را مورد سنجش قرار می‌دهد به‌طوری‌که کلان‌شهرهای کسب‌کننده بیشترین امتیاز، پرنفوذترین شهرهای جهان شناخته می‌شوند.

جزئیات این شاخص‌ها نشان می‌دهد، شهرهای اثرگذار، عمدتا دارای «دولت‌های محلی مسلط به حکمرانی خوب شهری» هستند که توانسته‌اند وضعیت هر نوع خدمات و مولفه‌های مرتبط با شهر از نظام آموزش و فعالیت‌های فرهنگی تا خدمات زیرساختی شهر و مولفه‌های زیست‌محیطی و کیفیت تردد در شهر را تا بالاترین سطح ممکن بهبود ببخشند. برای این منظور، مدیریت یکپارچه شهری و شکل‌گیری حکومت‌ محلی از طریق انتقال بخشی از مسوولیت‌های دولت مرکزی به شهرداری‌ها و شوراهای شهر لازم است.

شرکت بین‌المللی مشاوره مدیریت «ای تی کرنی» مستقر در آمریکا، ضمن رتبه‌بندی شهرهای اثرگذار در جهان براساس وضعیت حال حاضر شاخص‌های معرف، «چشم‌انداز ارتقای قدرت نفوذ و تاثیرگذاری» ۱۲۸ شهر مورد سنجش، تا اوایل سال ۲۰۱۸ میلادی را نیز بررسی کرده‌ و یک لیست جداگانه از تخمین رتبه نفوذ شهرها در پایان سال ۲۰۱۷ تهیه کرده است. در این لیست نیز همچنان، جایگاه تهران نزولی برآورد شده است به‌طوری‌که پیش‌بینی شده رتبه تهران در شاخص‌های «شهر اثرگذار»، در بین ۱۲۸ شهر بزرگ جهان از ۹۸ به ۱۱۸ تا پایان ۲۰۱۷ تنزل کند. همزمان با رنکینگ صورت گرفته شهرهای اثرگذار جهان از سوی این شرکت آمریکایی، یک موسسه ژاپنی مطالعات شهری نیز در اقدامی مشابه، شهرهای قدرتمند دنیا را رتبه‌بندی کرده است.

دو نهاد معتبر بین‌المللی در گزارش‌های جداگانه‌ اثرگذارترین و قدرتمندترین شهرهای‌ جهان را معرفی کردند. در این رابطه، شرکت آمریکایی مشاوره مدیریتی «ای ‌تی کرنی» بر اساس «شاخص شهرهای جهان» که از ۲۷ معیار در ۵ دسته‌بندی تشکیل شده است، اثرگذارترین شهرهای جهان را معرفی کرد. در این شاخص که برای سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ ارائه شده است، شهرهای نیویورک، لندن و پاریس در رده‌های اول تا سوم فهرست سال ۲۰۱۷ که در آن ۱۲۸ شهر بزرگ جهانی بررسی شده‌اند، قرار دارند. همچنین بر اساس فهرست «چشم‌انداز شهرهای جهان» این نهاد، پیش‌بینی شده که شهر سانفرانسیسکو که در رده ۲۳ فهرست «شاخص شهرهای جهانی» قرار گرفته، تا پایان سال جاری به اثرگذارترین شهر جهان تبدیل شود. این شاخص از سال ۲۰۱۵ برای تهران نیز محاسبه شده است.

بر این اساس تهران با تنزل رتبه نسبت به سال‌های گذشته در رده ۹۸ اثرگذارترین شهرهای جهان ایستاده است، رتبه‌ای که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری به ۱۱۸ تنزل کند. در گزارشی مشابه، «بنیاد یادبود موری» که موسسه‌ای برای طراحی و مطالعه استراتژی‌های شهری و مستقر در ژاپن است، قدرتمندترین شهرهای جهان را در سال ۲۰۱۶ معرفی کرد. این بنیاد از سال ۲۰۰۸ براساس «شاخص جهانی قدرت شهری» (GPCI)‌ فهرستی از قدرتمندترین شهرهای جهان را ارائه می‌کند. بر اساس این فهرست در سال ۲۰۱۶ به ترتیب لندن، نیویورک و توکیو به عنوان قدرتمندترین شهرهای جهان معرفی شدند. «دنیای اقتصاد» با نگاه‌ به گزارش‌های معتبر جهانی به معرفی اثرگذارترین و قدرتمندترین شهرهای جهان می‌پردازد.

شرکت مشاوره مدیریتی «ای‌تی‌ کرنی» جدیدترین گزارش خود از اثرگذارترین شهرهای جهان را تحت عنوان «شهرهای جهانی ۲۰۱۷» منتشر کرد. در این گزارش دو فهرست جداگانه با عناوین «شاخص شهرهای جهانی» و «چشم‌انداز شهرهای جهانی» که در آنها ۱۲۸ شهر بزرگ جهانی مورد بررسی قرار گرفته‌اند، ارائه شده است. بر این اساس در اندازه‌گیری «شاخص شهرهای جهان» از ۲۷ معیار که ۵ بعد کلی را پوشش می‌دهد استفاده شده است، ۵ بعدی که عبارت است از: فعالیت‌ کسب‌وکارها، سرمایه انسانی، تبادل اطلاعات، تجربه فرهنگی و فعالیت‌های سیاسی.

همچنین فهرست «چشم‌انداز شهرهای جهان»‌ بر اساس توانایی شهرها برای ایجاد تغییر در ۱۳ معیار در ۴ بعد کلی ارائه شده است، ۴ بعدی که عبارت است از: سلامت و تندرستی افراد، اقتصاد، نوآوری و حکمرانی محلی. «چشم‌انداز شهرهای جهان» دورنمایی از سیاست‌ها و اقتصاد شهری برای شکل‌دهی رقابت‌پذیری آینده شهرها ارائه می‌کند. در واقع «شاخص شهرهای جهان» عملکرد و «چشم‌انداز شهرهای جهان» استعداد بالقوه شهرها را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

در فهرست «شاخص شهرهای جهان» که اثرگذارترین شهرهای جهان را معرفی می‌کند، اسامی ۱۰ شهر برتر همچنان نسبت به سال گذشته بدون تغییر مانده است. بر این اساس، نیویورک که در فهرست سال گذشته در رده دوم قرار داشت، توانست جای لندن را در رده نخست فهرست امسال بگیرد. شهرهای لندن، پاریس، توکیو و هنگ‌کنگ در رده‌های دوم تا پنجم اثرگذارترین شهرهای جهان در سال ۲۰۱۷ ایستاده‌اند. اما براساس رتبه‌بندی «چشم‌انداز شهرهای جهان»، شهر سانفرانسیسکو توانست با عملکرد فوق‌العاده خود جای نیویورک را در رده نخست بگیرد.

در این فهرست رده‌های دوم تا پنجم به ترتیب به شهرهای نیویورک، پاریس، لندن و بوستون تعلق دارد. تهران اما در سال ۲۰۱۵ برای اولین بار وارد این فهرست شد و توانست در سال ۲۰۱۶ در رتبه ۹۳ بایستد، در فهرست شاخص ۲۰۱۷ با تنزل ۵ رتبه‌ای در رده ۹۸ اثرگذارترین شهرهای جهان ایستاد. همچنین این شهر در فهرست «چشم‌انداز شهرهای جهان»، در رده ۱۱۸ قرار گرفت.

قدرتمندترین شهرهای جهان از نگاه موسسه ژاپنی

«بنیاد یادبود موری» که موسسه‌ای برای استراتژی‌های شهری است و در توکیو ژاپن مستقر است، به‌تازگی در گزارشی قدرتمندترین شهرهای جهان را معرفی کرد. در این گزارش که از سال ۲۰۰۸ منتشر می‌شود، ۴۲ مورد از مهم‌ترین شهرهای جهان انتخاب و قدرت آنها بر اساس ۷۰ معیار در ۶ دسته‌بندی مورد ارزیابی قرار گرفت. ۶ معیار کلی که این بنیاد در گزارش خود برای ارزیابی قدرت شهرها مدنظر قرار می‌دهد عبارت است از: اقتصاد، تحقیق و توسعه، تعاملات فرهنگی، قابلیت زندگی، محیط زیست و دسترسی.

همچنین مدیران، محققان، هنرمندان، ناظران و ساکنان به‌عنوان ۵ بازیگر اصلی شهرها که فعالیت‌های شهری را راهبری می‌کنند و شکل می‌دهند، معرفی شده‌اند. بر اساس این رتبه‌بندی در سال ۲۰۱۶، لندن با امتیاز ۱۵۱۱در کل ۶ دسته‌بندی به عنوان قدرتمندترین شهر جهان معرفی شده است. همچنین نیویورک، توکیو، پاریس و سنگاپور در رده‌های اول تا پنجم قدرتمندترین شهرهای جهان قرار گرفته‌اند.