بياييد فضاي انتخابات سال آينده را با تمرکز بر انتخابات رياست‌جمهوري تصور کنيم. در‌يک‌سو، روحاني قرار دارد که در قدرت است- و البته مورد حمايت حداکثري اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرايان- و در سوي ديگر، اصول‌گرايان که همچنان از تفرقه رنج مي‌برند و مشخص نيست چگونه ظاهر خواهند شد.
به نظر مي‌رسد اوضاع براي روحاني و حاميان او خوب باشد اما برخي چنين نظري ندارند، ازجمله اسماعيل شجاعي، سخنگوي حزب اعتدال و توسعه- به‌عنوان يکي از احزاب حامي روحاني- در گفت‌وگو با «وقايع‌اتفاقيه» معتقد است: «انتخابات سال آينده، انتخابات سختي براي روحاني خواهد بود.» او در بخشي از اين گفت‌وگو مي‌گويد: «اصول‌گرايان هنوز نامزد اصلي خود را معرفي نکرده‌اند و در دقايق پاياني چنين خواهند کرد.» او از اين بيان، نتيجه مي‌گيرد که همين نشانه‌اي است بر سختي و پيچيدگي انتخابات سال آينده.
چرا روحاني با انتخابات سختي مواجه است؟
اين تحليلگر سياسي براي توضيح اين مدعاي خود، اين‌گونه مي‌گويد: «روحاني گرچه در حوزه‌هايي چون سياست خارجي و موضوع برجام، کاهش تورم و افزايش نرخ رشد موفقيت‌هاي چشمگيري داشته است اما آثار عملکردهاي غلط گذشته، آن‌چنان زياد است که همچنان در حوزه‌هايي چون رونق اقتصادي با مشکل مواجه هستيم.»
شجاعي ادامه مي‌دهد: «از‌همين‌رو، همچنان حلاوت اقدامات زيرساختي‌اي که روحاني انجام داده، چندان زير دندان مردم نرفته است و همين مي‌تواند براي رأي‌آوري او در دور دوم ايجاد مشکل کند.»
اين کارشناس مسائل سياسي ادامه مي‌دهد: «بنابراين، جناح رقيب از اين فرصت بهره خواهد گرفت و مدام در تبليغات خود، دولت را متهم به ناکارآمدي اقتصادي خواهد کرد تا بتواند موجب ريزش آرای روحاني شود.»
چه بايد کرد؟
سخنگوي حزب اعتدال و توسعه در پاسخ به اين سؤال که دولت روحاني در چنين شرايطي بايد چه کند، مي‌گويد: «روحاني بايد علاوه بر اينکه به انجام کارهاي اقتصادي و اصلاح ساختارها مبادرت مي‌کند، کارهايي را که تاکنون انجام داده است به نحو صحيح به اطلاع مردم برساند تا مردم بدانند که چه اقدامات زيرساختي‌اي در اين چهار سال در کشور انجام شده است.»
شجاعي در پاسخ به اينکه چرا باوجود همه تذکرات فعالان رسانه‌اي و سياسي حامي دولت روحاني مبني‌بر ضعف اطلاع‌رساني دولت او، رئيس‌جمهوري اين مشکل را حل نمي‌کند، اين‌گونه پاسخ مي‌دهد: «به نظر مي‌رسد که رئيس‌جمهوري معتقد است که دولتش بايد به گونه‌اي ائتلافي باشد و از نيروهاي جناح‌ها و احزاب ديگر هم بهره گرفته شود. شايد به‌همين‌دليل باشد که روحاني اعضاي تيم اطلاع‌رساني دولت خود را از فعالان ستادهاي ديگر انتخاب کرده است.»
شجاعي ادامه مي‌دهد: «اما به اعتقاد من اين نيروها چندان علاقه‌اي ندارند که دستاوردهاي دولت روحاني را به تمام و کمال اطلاع‌رساني کنند.» اين فعال سياسي در اين بخش البته توصيه‌اي هم به روحاني دارد، آنجا که مي‌گويد «در حوزه اطلاع‌رساني بايد نيروهايي را به کار گرفت که صد درصد هم‌جهت با دولت باشند.»
سخنگوي حزب اعتدال و توسعه در اين بخش، البته نقدي هم به صداوسيما وارد مي‌کند. شجاعي مي‌گويد: «متأسفانه صداوسيما هم به‌عنوان يک نهاد انحصاري با موضع، اقدامات دولت را اطلاع‌رساني مي‌کند که اين هم کمک چنداني به روحاني در حوزه اطلاع‌رساني نمي‌کند.»
البته اوضاع دولت در عرصه اطلاع‌رساني اين‌قدر هم بد نيست. شجاعي به شبکه‌هاي اجتماعي اشاره مي‌کند و معتقد است: «اين شبکه‌ها، بخشي از ضعف‌هاي دولت در عرصه اطلاع‌رساني را پوشش داده‌اند.» شايد به‌همين‌دليل ضعف دولت در اطلاع‌رساني دستاوردهاي خود از طرق رسمي و قوت شبکه‌هاي اجتماعي در اين مورد باشد که دولت همچنان در مقابل برخي نهادها براي فيلترينگ بعضي شبکه‌هاي اجتماعي مانند تلگرام مقاومت مي‌کند.
اصول‌گرايان چه مي‌کنند؟
اما اينکه دولت ناتوان در اطلاع‌رساني دستاوردهاي خود بوده و اصول‌گرايان از اين بهره خواهند برد، مسئله‌اي مربوط به جناح اصلاح‌طلبي است. براي اينکه اصلاح‌طلبان به راهبرد منسجمي با هدف پيروزي دست يابند، بايد بدانند که اصول‌گرايان چگونه بازي را به پيش مي‌برند. آن‌گونه که تاکنون از اظهارنظرهاي فعالان سياسي اصول‌گرا برمي‌آيد، آنها ماهيت متفرق خود را پذيرفته‌اند و اکنون مي‌خواهند از اين تفرق اجباري بهره ببرند با دو هدف: يکي، به چالش‌کشيدن حسن روحاني در مناظره‌ها و ديگري، کشاندن انتخابات به دور دوم.
اصول‌گرايان مي‌خواهند با اعزام «لشکري ۵۰ نفره» (تعبيري که برخي رسانه‌ها استفاده کردند) به عرصه انتخابات و با شعارهاي متنوع قومي و اقتصادي، انتخابات را به دور دوم بکشانند و پس از آن، همگي پشت رقيبِ روحاني، يکصدا و متحد جمع شوند. چه اينکه اين تعداد زياد نامزد اصول‌گرا با شعارها و پايگاه‌هاي رأي متفاوت، اين توانايي را دارند که حداقلي از آرای سرگردان و نيز آرايي را که نسبت به عملکرد اقتصادي روحاني نگاه مثبتي ندارند، به خود جذب کنند و همين احتمال پيروزي روحاني در دور اول را کاهش خواهد داد؛ به‌عنوان نمونه، حميدرضا ترقي، از اعضاي شوراي مرکزي حزب مؤتلفه، چندي پيش در مصاحبه با روزنامه اعتماد پيش‌بيني کرده بود که بعيد است اصول‌گرايان به نامزد واحدي برسند و پس از اين گفته بود که انتخابات رياست‌جمهوري به دور دوم کشيده خواهد شد.
ازسوي‌ديگر اما اين «لشکر ۵۰ نفره» مي‌تواند روحاني را در مناظره‌هاي انتخاباتي به چالش بکشد؟ تصور کنيد در مناظره‌هاي انتخاباتي، چندين چهره اصول‌گرا مدام به تک‌نامزد بلوک اصلاح‌طلبان- اعتدال‌گرايان بتازند! چنين رخدادي مي‌تواند يک پيروزي تبليغاتي گسترده براي اصول‌گرايان رقم بزند و موجب ريزش آرای روحاني و درنهايت، کشاندن انتخابات به دور دوم شود و در آنجا نيز بازي‌اي چون بازي انتخابات رياست‌جمهوري سال ۸۴ اجرا شود؛ حسن روحاني به‌عنوان «حافظ وضع موجود» در مقابل چهره‌اي جديد، ساختارشکن و «مخالف وضع موجود.»
همين سناريو بوده که اکنون احزاب و چهره‌هاي سياسي حامي دولت را به تکاپو انداخته است تا در کنار روحاني، «نامزد پوششي» معرفي کنند؛ ازاین رو که او در مناظره‌هاي انتخاباتي و ايام تبليغات سيبل رقباي خود نشود و کسي باشد که به کمک روحاني بيايد و فضاي پرحجم تبليغاتي اصول‌گرايان را خنثي کند و البته در دقيقه ۹۰ هم به نفع روحاني کنار برود.
اتخاذ چنين راهبردي از سوي اصلاح‌طلبان، روزبه‌روز در حال قوت‌گرفتن است. غلامحسين کرباسچي، دبيرکل حزب کارگزاران سازندگي در گفت‌وگو با خبرآنلاين مي‌گويد: «به نظر حرف‌زدن از يک نامزد پوششي چندان هم غيرعاقلانه نيست.
بايد نامزد پوششي وجود داشته باشد
روحاني اگر در انتخابات حضور داشته و در رقابت انتخاباتي باشد، قطعا هيچ کانديداي اصلاح‌طلب يا معتدلي با او رقابت نخواهد کرد اما بالاخره نمي‌شود در مورد وضعيت انسان‌ها به صورت قطعي سخن گفت. شايد خداي نکرده کسالتي يا اتفاقي براي روحاني پيش آمد، بايد نامزد پوششي وجود داشته باشد. اين موضوع، نه يک بلوف است و نه اينکه بخواهند کسي را بترسانند يا اميدوار کنند.»
در همين زمينه، سيدحسين مرعشي، سخنگوي اين حزب نيز چندي پيش در گفت‌وگو با تسنيم، درباره احتمال حضور يک کانديداي اصلاح‌طلب در کنار حسن روحاني گفته بود که تک‌برگ بازي نخواهيم کرد.
اما اسماعيل شجاعي دراين‌باره نظر ديگري دارد. او در پاسخ به اين سؤال که برآوردش درباره چنين راهبردي چيست، مي‌گويد: «مهم نيست که نامزدهاي حامي روحاني چند نفر باشند. روحاني اين توانايي را دارد که در مناظره‌ها همه نامزدهاي اصول‌گرا را به چالش بکشد.»
شجاعي در نقد چنين راهبردي مي‌گويد: «از آن سبب که هرکدام از نامزدهاي اصلاح‌طلب يک پايگاه رأيي دارند، اين احتمال وجود دارد که همان اتفاقي بيفتد که در سال ۸۴ رخ داد و در شرايطي که اصلاح‌طلبان دچار تفرق آرا شده بودند، از احمدي‌نژاد شکست سختي خوردند.» شجاعي ادامه مي‌دهد: «تضميني وجود ندارد که نامزدهاي اصلاح‌طلب در دقيقه ۹۰ به نفع روحاني کنار بروند.» البته شجاعي در ادامه چنين راهبردي را در يک صورت مفيد مي‌داند.
او مي‌گويد: «اين استراتژي که چند نامزد اصلاح‌طلب براي کمک به روحاني در مناظره‌ها وارد کارزار انتخابات شوند، در صورتي مي‌تواند مفيد باشد که با يک برنامه و قرار مشخص اين اقدام صورت گيرد و تمام نامزدهاي حامي دولت اين تضمين را بدهند که در دقيقه ۹۰ به نفع روحاني کنار بروند.»
شجاعي ادامه مي‌دهد: «اگر اين اتفاق بيفتد، اتفاقا فضاي مناظره‌ها، فضاي خوبي براي طرح شعارها و مطالبات جناح‌هاي مختلف حامي دولت هم هست و همه مي‌توانند در اين فضا خود را عرضه کنند.»
- 17
- 4
