به گزارش ایرنا،امیر محبیان که به نظریه پردازی جریان اصولگرا شهرت دارد، موسس حزب نواندیشان ایران اسلامی و استاد فلسفه غرب دانشگاه است.
محبیان با حفظ موضع اصولگرایانه خود همواره از حضور قانونمند اصلاح طلبان در صحنه سیاسی ایران دفاع کرده است.
گفت و گوی ایرنا با وی حول محور انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ صورت گرفت.
محبیان از تحلیل آرای آقایان روحانی و رییسی شروع کرد و به مطالبات جامعه از دولت دوازدهم پرداخت.
درباره اولویت های اصلی کشور گفت و بحث لزوم جوانگرایی دولت روحانی را پیش کشید.
گفت و گوی ایرنا با این تحلیلگر سیاسی در پی می آید
:
ایرنا: انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری پایان یافت و آقای روحانی برای بار دوم رییس جمهور شد. برای شروع تحلیل خود را از رای ۲۴ و ۱۶ میلیونی آقایان روحانی و رییسی بفرمایید؟
محبیان: آرای به صندوق ریخته شده دارای دو گرایش کلی بود. گروهی مایل بودند به آقای روحانی فرصت ادامه برنامه های نیمه تمام را بدهند و گروهی بر آن بودند که مسیر طی شده توسط آقای روحانی یا غلط بوده یا وی ظرفیت لازم برای تحقق مطالبات جدید مردم را ندارد. اکثریت به دادن فرصت به آقای روحانی رای دادند و ۱۶ میلیون هم از نظر دوم حمایت کردند.
در هر حال حتما آقای روحانی توجه دارند که دیدگاه انتقادی با قدرت ۱۶ میلیون رای جایگاه مهمی دارد و حتما ایشان باید نظرات این بخش مهم از جامعه را مورد توجه قرار دهند زیرا قرار نیست ایشان فقط رییس جمهور ۲۴ میلیون رای دهنده به خود باشد. رای دهندگان از هر دو گروه مردم ایران بوده و پیروزی یک طرف به معنای نادیده گرفتن نظرات طرف دیگر نیست. رییس جمهور چه اصلاح طلب و چه اصولگرا نباید دیدگاه های طرف مقابل را نادیده بگیرد.
** رییسی نیمی از کف رای اصولگرایان را به خود اختصاص داد
ایرنا: چه تعداد از این رای به پایگاه ثابت و چه مقدار آن به آرای شناور برمی گردد؟
محبیان: جریان آقای روحانی فی نفسه هنوز به پایگاه اجتماعی مشخصی دست نیافته که برای آن پایگاه ثابت و موثر رای قایل شویم. ولی جریان اصلاحات که بخش اعظم رای ایشان را تامین کرد دارای رای ثابت و نیز قدرت جذب نسبتا مشخصی است. گرایش اصلاح طلبی بر حسب محاسبات اجمالی من که از ارزیابی انتخاب های پیشین به دست آمده ، حدود ۲۸ درصد رای ثابت از واجدان شرایط را دارد ولی قدرت جذب آن از آرای شناور حدود ۲۶ تا ۲۷ درصد است.
آنها در بهترین حالت قادرند ۵۵ درصد آرا (رکورد دولت اصلاحات در سال ۷۶) را از آن خود کنند که در انتخابات اخیر حدود سی میلیون از واجدان شرایط می شود؛ یعنی آقای روحانی ۴۲ درصد از رای واجدان شرایط را از آن خود کرد که در کل از واجدان شرایط ۱۳ درصد کمتر از رکورد رییس دولت اصلاحات است.
از سوی دیگر؛ رای گرایش اصولگرایی در سپهر سیاست ایران حدود ۲۱ درصد می باشد و قدرت جذب آرای شناور بین حداقل ۱۶ درصد(جذب رای احمدی نژاد در مقابل هاشمی در سال ۸۴) تا حداکثر ۳۱ درصد (رکورد احمدی نژاد در زمان انتخابات ۸۸ )است. بنابر این در انتخابات حاضر رای گرایش اصولگرایان ۱۲ میلیون بوده و با کف قدرت جذب یعنی ۳۷ درصد باید ۲۰ میلیون رای و در اوج یعنی رکورد احمدی نژاد در ۸۸ معادل ۵۲ درصد یعنی به حدود سی میلیون افزایش می یافت.
با توجه به آرای آقای رییسی یعنی قریب شانزده میلیون در می یابیم که هیچ تحول ویژه ای رخ نداده و در واقع ایشان نیمی از کف رای قابل جذب اصولگرایی را به خود اختصاص داد. اگر قرار بود ایشان رکوردی معادل رای احمدی نژاد در سال ۸۸ را تکرار کنند، باید رایی حدود ۳۰ میلیون را به خود تخصیص می داد. از این رو اعداد و ارقام می تواند توهم را کاهش دهد.
این آخرین محاسبات است. البته این محاسبات با گفت و گوی بنده با یکی از روزنامه تفاوت دارد که به دلیل اختلاف محاسبه بر پایه واجدان شرایط است نه رای دهندگان و اکنون از دقت بیشتری برخوردار است و اصلاح می شود.
** طرفداران روحانی فرصتی دوباره به وی دادند
ایرنا: ارزیابی تان از مطالبات رای دهندگان به آقایان روحانی و رییسی به تفکیک چیست؟
محبیان: طبعا همانگونه که آقای روحانی اعلام کرد مطالبه رای دهندگان به ایشان ادامه مسیر طی شده و تکمیل برنامه ها است. این لایه اول درخواست آنهاست که کف مطالبات اصلاح طلبان است. ولی انتقادات اصولگرایان عبارت بود از:
- مردم گرا نبودن کابینه
- عدم توجه به رفع معضلات حاد طبقات مستضعف
- رابطه ضعیف کابینه و رییس دولت با افکار عمومی
- موضع غلط تهاجمی و اتخاذ ادبیات خشن با منتقدان
- فقدان کارکرد مناسب منطبق با سیاست اقتصاد مقاومتی
- ضعف در کنترل رکود اقتصادی
- ضعف در حل معضل بیکاری
البته این به معنای آن نیست که رای دهندگان به آقای روحانی؛ انتقادات اصولگرایان را وارد نمی دانند بلکه روشن است که قصد دارند به روحانی برای حل این معضلات فرصت دوباره بدهند یا به کفایت اصولگرایان برای حل این مشکلات مطمئن نیستند.
آمار منتشره از سوی وزارت کشور حکایت از رای ندادن ۱۵ میلیون نفر دارد. دلایل آن را چه می دانید؟
محبیان: علل و عوامل متنوعی دارد و معمولا در اکثر انتخاب ها کم و بیش همین نسبت فرصت مشارکت در انتخابات را نمی یابند. البته این به معنای عدم حضور معنادار یا اعتراضی نیست.
** منتقدان به کمک دولت بیایند
برخی می گویند دولت دوازدهم دارای ۲۴ میلیون پوزیسیون و ۱۶ میلیون اپوزیسیون است. اگر این تقسیم بندی را بپذیریم روحانی چه امتیازها و دشواری هایی را پیش رو دارد؟
محبیان: من این تقسیم بندی را قبول ندارم. منتقدان دولت اپوزیسیون نیستند. آنها جریانی قدرتمند اجتماعی و دارای برنامه های آلترناتیو برای مشکلاتی هستند که همه مبتلا به آن می باشند یعنی رکود اقتصادی و بیکاری.
روحانی بر حسب قانون و اعلام خود رییس جمهور همه مردم ایران است و نمی تواند دغدغه های ۱۶ میلیون نفر از جمعیت ایران را نادیده بگیرد. منتقدان هم طبعا برای حل مسایل طرح هایی را دارند که درست آنست که در شرایط کنونی برنامه ها و یاری های خود را در اختیار رییس جمهور منتخب قرار دهند. زیرا حل مساله اهمیت بیشتری از آن دارد که چه کسی رییس جمهور است.
در تهران شاهد پیروزی کامل فهرست مورد حمایت شورای عالی اصلاحات در شورای شهر تهران بودیم. فضای انتخابات ریاست جمهوری چه تاثیری روی کسب این نتیجه داشت؟
محبیان: طبعا هنگامی که فضای ذهنی جامعه و برداشت آنها چرخش پیدا می کند تاثیر خود را در همه گزینش های آنان باقی می گذارد. روشن است که انتخابات شوراها به ویژه در تهران هم از این گرایش کلی متاثر شده است.
دستاوردها و همچنین پیام احتمالی این انتخابات برای مجموعه دستگاه های مختلف نظام چه بود؟
محبیان: مخاطب این پیام ها حاکمیت نیست زیرا خود آقای روحانی بخشی از این حاکمیت است. پیام این انتخابات در مجموع این است که هنوز موج گرایش اصلاح طلبی که روحانی را بر سر کار آورد، فعال و قدرت جذب آن کاهش نیافته است. اکثریت جامعه هم تمایل دارد به آقای روحانی فرصت اتمام برنامه ها و تکمیل کارنامه اش را اعطا کند. مهمتر از همه نظام با این مشارکت قدرت خود در بسیج اجتماعی و نیز پایگاه مردمی خود را مبتنی بر مردمسالاری دینی در داخل و خارج به نمایش گذاشت.
** دیدار رییسی با یک خواننده خاص اثر تعیین کننده ای در نتیجه انتخابات نداشت
برخی ملاقات آقای رییسی با یک خواننده خاص را خطای استراتژیک وی ارزیابی می کنند. این دیدار را چقدر در پیروز نشدن ایشان موثر می دانید؟
محبیان: در ارزیابی این رخداد نباید مبالغه کرد؛ هر چند در چارچوب رویکردهای اصولگرایی این دیدار دارای مفهوم قابل جذب مثبتی نبود. شک دارم این دیدار بر رای اثر مهمی داشته است ولی درون اصولگرایان منشا پاره ای پرسش ها شد.
آقای روحانی در رقابت های انتخاباتی قول تغییر کابینه را داد. پیش بینی تان از این تغییرات احتمالی چیست؟
محبیان: این بستگی به خود آقای روحانی دارد ولی اگر ایشان به نقدهای انجام شده توجه کند ، برای افزایش کارکرد و محبوبیت دولت حتما دو حرکت اساسی در ساختار کابینه انجام می دهد.
نخست جوانسازی و دیگری فعال سازی کابینه. در رویکرد دولت هم باید تغییراتی صورت گیرد. توجه بیشتر به اقتصاد مقاومتی و طبقات مستضعف و نیز تغییر ادبیات در قبال منتقدان و کنار گذاشتن کسانی که با افکار عمومی با ادبیات تحقیر آمیز و خشن سخن می گویند که در چارچوب تغییر رویکرد و راهبرد رسانه ای دولت معنا دارد.
** بدون اقتصاد مقاومتی، امکان خروج از رکود وجود ندارد
پرسش دیگر درباره اولویت های اصلی کشور است. از نظر شما کدام است؟
محبیان: مهمترین اولویت کشور که دولت باید پیگیر آن باشد در حوزه اقتصادی و خروج از رکود و طبعا کاهش نرخ بیکاری است. این ممکن نیست مگر در چارچوب اقتصاد مقاومتی که چیزی جز بهینه سازی مدیریت اجرایی کشور، اتکا بنیادین به ظرفیت های داخلی و نگاه به سرمایه های خارجی در جهت تولید و نه مصرف نیست.
به عنوان یک آگاه سیاسی و با توجه به برگزاری با شکوه این انتخابات چه پیشنهاداتی به مجموعه حاکمیت دارید؟
محبیان: اعتماد نظام به شعور و بلوغ اجتماعی در حوزه سیاست و تحمل در قبال ریسک های یک رقابت جدی، عملا جواب مثبت خود را به صورت افزایش سرمایه اجتماعی نشان داد. این اعتماد باید در حوزه های اجتماعی؛ اقتصادی و فرهنگی هم صورت گیرد در این صورت محوریت نقش نظام از کنترلگر پر استرس به سیاستگذار هوشمند تغییر خواهد یافت و ما در سایر حوزه ها هم جهش اعتماد و کارآمدی را شاهد خواهیم بود.
- 16
- 6
