نرخ ارز، متغیری کلیدی در اقتصاد هر کشوری محسوب می‌شود و نوسان‌های آن بر روی متغیر‌های کلان اقتصادی تاثیرگذار است. حال که نرخ ارز در یکی دو هفته اخیر رکورد‌های جدید به ثبت رسانده است این پرسش مطرح است که این کاهش ارزش پول ملی متاثر از چه عواملی است و بر روی سایر مولفه‌های اقتصادی چه تاثیراتی به دنبال خواهد داشت؟
بانک مرکزی و وزارت اقتصاد با ارایه توضیحاتی بدنه کارشناسی کشور را قانع کنند
آلبرت بغزیان، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌و‌گو با اقتصاد ۲۴ اظهار کرد: نرخ دلار و سایر ارز‌های خارجی هر روز رکورد‌های جدیدی را ثبت می‌کند و این انتظار وجود دارد که وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در خصوص دلایل این افزایش واکنشی داشته باشند و لااقل بدنه کارشناسی کشور را قانع کنند.
وی افزود: بی تفاوتی و حتی حمایتی که از کاهش ارزش پول ملی در حال جریان است نیازمند ارایه دلایلی است تا هم جامعه و هم بدنه کارشناسی کشور در خصوص این دلایل مطلع یا قانع شود.
کارشناس مسائل اقتصادی گفت: چندی پیش نمایندگان مجلس ضمن تقدیر و تشکر از رئیس کل بانک مرکزی از تثبیت نرخ ارز و مدیریت بازار ارزی کشور ابراز خشنودی کردند و به نظر می‌رسید که همه موافق این تثبیت در محدوده ۶۰ هزار تومان هستند، اما حالا مدافع ارز توافقی شده‌اند و از رسیدن ارز توافقی به بازار آزاد ابراز رضایت می‌کنند و معین نیست از تثبیت نرخ ارز رضایت دارند یا از شناور شدن آن؟!
وی ادامه داد: وزیر اقتصاد موافق تک نرخی شدن ارز است. قرار است ارز نیمایی حذف و با هدف تقویت و تشویق صادرکنندگان ارز توافقی جایگزین شود. قدم‌هایی نیز که برداشته شده نشانه حرکت در این مسیر است. ارز نیمایی برداشته شده و روی نرخ ۶۲ هزار تومان، توافقی حاصل شده و همه به نظر راضی هستند.
بغزیان گفت: اگرچه بانک مرکزی چندان موافق نبود، اما با وزارت اقتصاد در این مسیر همگام شده تا از رانت توزیع ارز نیمایی در کشور جلوگیری شود.
اثرات تورمی سنگین افزایش نرخ ارز
این اقتصاددان با بیان اینکه در وضعیت کنونی اقتصاد ایران هرگونه اقدامی در جهت حذف رانت حاصل از توزیع ارز نیمایی زمینه‌ساز افزایش نرخ ارز در بازار آزاد خواهد بود، عنوان کرد: نتیجه این وضعیت و افزایش نرخ ارز‌ها در بازار افزایش بیشتر نرخ تورم خواهد بود و شرایط اکنون به گونه‌ای نیست که این کودک را رها کنیم تا خودش راه برود؛ طبیعی است که زمین خواهد خورد.
تصمیم تک نرخی شدن ارز باید در شرایط غیرتحریمی اعمال شود
بغزیان تاکید کرد: تصمیم برای تک نرخی شدن ارز در وضعیت غیرتحریمی، فروش آزادانه نفت و بازگشت ارز حاصل از آن به کشور است که قابلیت اجرای بدون تبعات دارد.
ضعف نظارت زمینه‌ساز رانت ارز نیمایی شد
وی گفت: یکی از معضلات مهم بازار ارز کشور و ارز‌هایی ارزانی که در جهت حمایت از مصرف کنندگان ارایه شد ضعف نظارت بوده است. وقتی نظارت وجود نداشته باشد طبیعی است کالایی که با ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی تولید شده با نرخ‌هایی بسیار بالاتر در بازار به فروش می‌رسد و این ضعف نظارت موجب شده تا روند تخصیص با معضلاتی همراه باشد. اکنون نیز به جای تقویت بخش نظارت تنها راهکار ممکن حذف ارز نیمایی تشخیص داده شده است.
این کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: دولت می‌خواهد این ارز را تخصیص ندهد، چون در نظارت بعد از تخصیص ناکارآمد عمل کرده است. حال اگر دولت بخواهد بر بازار نظارت کند می‌گویند قیمت گذاری تحمیلی و اقتصاد دستوری کرده است و اگر بخواهد نظارتی نداشته باشد که صادرکننده نرخ بالاتری برای ارز توافقی در نظر می‌گیرد و بازار آزاد هم به تبع آن بالاتر خواهد رفت.
بغزیان ادامه داد: وزارت اقتصاد می‌خواهد کسری بودجه را جبران کند و بانک مرکزی می‌گوید تعهدات ارزی را انجام دهد و وزارت صمت در نظر دارد موضوعات تجاری را حل و فصل کند و اینجا این پرسش مطرح است که چه کسانی بازار را ناتراز کرده‌اند.
بازار ارز توافقی اقدامی مناسب است، اما به اهداف خود نمی‌رسد
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: اگرچه راه‌اندازی بازار ارز توافقی اقدامی مناسب است، اما به اهداف خود نمی‌رسد و هر چه بگذرد بیشتر به ناکارآمدی منجر می‌شود. توافق بین دو واردکننده و صادرکننده است که صادرکننده راضی، اما وارکننده ناراضی است.
وی افزود: همچنین معین نیست که درآمد حاصل از فروش نفت و ... هم به این سامانه می‌رسد یا خیر و چگونه محاسبه می‌شود.
بغزیان درباره مهمترین دلایل افزایش نرخ ارز در چند هفته اخیر گفت: تنش‌های سیاسی متعددی را در کشور شاهد بوده‌ایم؛ از ترور شهید قاسم سلیمانی تا هنیه و حمله به غزه. بازار ارز هیچگاه این میزان رشد را تجربه نکرده بود. حتی اگر بخشی از این رشد مربوط به این تحولات باشد شیب ایجاد شده کنونی ناشی از خواست وزارت اقتصاد و تحمیل آن به مردم است تا با ترفندی توجیه شود که نرخ ۶۲ هزار تومانی بازار ارز توافقی با بازار آزاد وجود دارد.
کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: این شرایط در حالی است که بازار طلا متناسب با دلار حرکت نکرده است و نمودار‌ها نشان می‌دهد که نرخ ارز رکورد شکسته، اما نرخ طلا هنوز رکورد قبلی را به دست نیاورده است.
نمی‌توان آینده خوبی از سیاست بانک مرکزی به تصویر کشید
به گزارش اقتصاد ۲۴ ، هرچند تصمیم بانک مرکزی برای حذف ارز نیمایی ممکن است در بلندمدت به شفافیت بیشتر بازار ارز کمک کند، اما پیامدهای کوتاه‌مدت آن، به ویژه در شرایط تورمی و فشار بر معیشت عمومی، قطعا بیشتر و خطرناک تر از رانت های ایجاد توسط ارز نیمایی است. از این رو بانک مرکزی باید با اتخاذ تصمیمات هوشمندانه و مبتنی بر اصول اقتصادی، بستر را برای ایجاد یک نظام ارزی پایدار و کارآمد فراهم کند تا مردم بتوانند این تغییرات و بهینه سازی بازار ارز در تولید و سایر بخش های توسعه ای در اقتصاد را بیش از گذشته لمس کنند.
البته بر اساس تجربیات و آزمون و خطاهایی که سال هاست مدیران ارشد پولی و ارزی کشور در کارنامه خود درج کرده اند، نمی‌توان آینده خوب و قابل اعتمادی از چنین سیاست بانک مرکزی به تصویر کشید.
- 17
- 6
