دو ضربه‌گیرنوسان ارزی

 روز گذشته دلار برای دومین بار در سال ۹۵ وارد کانال ۳۹۰۰ تومان شد. با این همه، بازار با دو عامل روبه‌رو است که بالقوه توان فعالیت ضدنوسانی دارند. روز یکشنبه، نرخ حواله درهم که در روزهای گذشته از دلایل رشد شاخص ارزی بوده، از سقف قیمت روزانه پایین آمد. همچنین در این روز رئیس‌کل بانک مرکزی به بانک‌ها چراغ سبزی برای ارائه خدمات با ارز آزاد نشان داد. «دنیای اقتصاد» با بررسی روند روزهای گذشته و احتمالات تاثیرگذاری این نقاط امید، سناریوهای روزهای آینده را واکاوی کرده است.

در دومین روز هفته، دلار برای دومین بار در سال ۹۵ وارد کانال ۳ هزار و ۹۰۰ تومان شد، هر چند که در مقاطعی از روز نیز از آن پایین آمد. روز یکشنبه بهای دلار که تا ۳ هزار و ۹۴۰ تومان بالا رفته بود، در نهایت با پایین آمدن از سقف روزانه با قیمت ۳ هزار و ۹۰۰ تومان به کار خود پایان داد. این قیمت که ۴۰ تومان بالاتر از روز شنبه بود، منجر به ثبت دومین رشد متوالی شد. به گفته فعالان، بالا رفتن نرخ حواله درهم و افزایش تقاضا برای اسکناس دلار از عوامل اثرگذار در رشد قیمت بودند. ورود دلار به کانال ۳ هزار و ۹۰۰ تومان در حالی رخ داد که وقوع دو اتفاق ضد نوسان ممکن است روند نوسان در روزهای آینده را آرام‌تر کند.

به گفته فعالان، روز یکشنبه نرخ حواله درهم پس از رسیدن به سقف روزانه در مسیر کاهشی قرار گرفت و این نقطه متمایز در فضای بازار روزهای اخیر می‌تواند نشان‌دهنده بازگشت احتمالی آرامش بازار باشد. در کنار این، روز یکشنبه، رئیس‌کل بانک مرکزی به بانک‌ها چراغ سبز داد که برای ارائه خدمات با ارز آزاد به بازار وارد شوند. برخی فعالان اعتقاد دارند این اتفاق را می‌توان به‌عنوان دومین نقطه ضد نوسان در بازار تلقی کرد. به گفته این دسته، می‌توان از دیدار رئیس‌کل بانک مرکزی با مدیران بانک‌ها استنباط کرد که رئیس‌کل خواستار حضور ثبات‌ساز بانک‌ها در بازار شده است و در‌صورتی‌که زمینه انتقال معاملات ارزی از شبکه صرافی به بانک‌ها فراهم شود، به احتمال زیاد دامنه نوسانات پایین خواهد آمد و شفافیت معاملات بالاتر خواهد رفت. این دیدگاه افرادی است که اعتقاد دارند بانک‌ها بازار متشکل رسمی دارای هویت هستند، ولی نگاه دیگری نیز در بازار وجود دارد که بیشتر مربوط به بازیگران خرده پا است. این عده اعتقاد دارند که ممکن است خود بانک‌ها زمینه افزایش را فراهم می‌کنند. برای سنجش این ادعاها باید نوع فعالیت بانک‌ها را در روزهای آینده رصد کرد.

 بی‌تابی دلار

در دومین روز هفته، دلار معاملات خود را در آستانه کانال ۳ هزار و ۹۰۰ تومان و با قیمت ۳ هزار و ۸۹۰ تومان آغاز کرد. این قیمت ۳۰ تومان بالاتر از قیمت بسته شده روز شنبه بود. به گفته فعالان، پس از تعطیلی صرافی‌های بانکی در روز شنبه، میزان خرید ارز در معاملات پشت خطی بالا رفت و موجب شد قیمت رشد بیشتری را تجربه کند. این موضوع در شروع معاملات بازار یکشنبه نمودار شد. البته برخی فعالان بازار اعتقاد دارند که قیمت دلار در روز شنبه در سطح پایین‌تری نسبت به نرخ حواله درهم قرار داشت.

به باور این دسته، در اولین روز هفته، میزان عرضه بازارساز به اندازه‌ای بود که موجب کاهش دامنه نوسانات افزایشی شده بود. با این حال، پس از تعطیلی صرافی‌های بانکی، معامله‌گران فردایی با توجه به سطح پایین‌تر قیمت دلار نسبت به نرخ حواله درهم، وارد بازار شدند و با اطمینان بیشتری اقدام به خرید کردند. به این ترتیب، قیمت دلار در روز یکشنبه با شکاف ۳۰ تومانی نسبت به روز شنبه آغاز به کار کرد. در ادامه روز، روند افزایشی دلار به‌شدت پی‌گرفته شد؛ به‌طوری‌که پیش از ساعت ۱۲، قیمت نه‌تنها از سطح ۳ هزار و ۹۰۰ تومان عبور کرد، بلکه در مقاطع کوتاهی از روز حتی به سطح ۳ هزار و ۹۵۰ تومان نزدیک شد. با این حال، هرچقدر به ساعات انتهایی روز نزدیک‌تر شدیم، مسیر قیمت دلار تغییر کرد. در این مسیر، قیمت دلار تا کف کانال پایین رفت و حتی پس از ساعت ۳ بعدازظهر زیر ۳ هزار و ۹۰۰ تومان معامله شد.

چرایی ریزش‌های آخر کار

روز گذشته، قیمت دلار در ساعات انتهایی روز در مسیر کاهشی قرار گرفت و حتی پس از ساعت ۳ بعدازظهر زیر ۳ هزار و ۹۰۰ تومان معامله شد. به این ترتیب، قیمت در این روز در ساعت‌های انتهایی روز از نقاط اوج روزانه نه‌تنها فاصله گرفت؛ بلکه به کف قیمت روزانه نزدیک شد. فعالان بازار نسبت به این کاهش قیمت دو دیدگاه داشتند؛ فعالان دسته اول دید خوشبینانه‌ای نسبت به این موضوع داشتند و معتقد بودند برخی از معامله‌گران به استقبال کاهش بیشتر نرخ حواله درهم رفته‌اند. روز یکشنبه نرخ حواله درهم با هزار و ۷۵ تومان آغاز به کار کرد، در ادامه روز تا قیمت هزار و ۸۷ تومان بالا رفت، ولی در ساعات انتهایی روز با بازگشت از سقف روزانه در انتهای محدوده هزار و ۷۰ تومان به کار خود پایان داد. برخی فعالان،کاهش نرخ حواله درهم را به تحلیل‌های فنی نسبت دادند که خبر می‌داد، نقطه هزار و ۸۷ تومان نقطه مقاومتی محکمی دربازار است و عبور از آن دشوار.

در این شرایط به گفته فعالان، تغییر مسیر درهم ممکن است به‌عنوان یک سیگنال کاهشی در بازار عمل کرده و موجب شده باشد معامله‌گران داخلی پس از تعطیلی معاملات درهم به استقبال کاهش قیمت‌ها دربازار داخلی رفته باشند. با این حال، دسته دیگری دیدگاه متفاوتی دارند. به گفته این دسته، پس از تعطیلی معاملات درهم، عرضه بازارساز تا حدی موجب افت قیمت دلار شد. در این شرایط، برخی از بازیگران بازار نیز فروش‌های خود را بالا بردند تا قیمت، افت بیشتری را تجربه کند. با این حال، شماری از بازیگران با تجربه بازار اعتقاد داشتند که هدف آنها از این عمل بیشتر سودجویانه بوده است. به باور بازیگران یادشده، معامله‌گرانی که در محدوده۳ هزار و ۸۰۰ تومان اقدام به خرید دلار کردند، روز یکشنبه در محدوده ۳ هزار و ۹۰۰ تومان آن را فروختند تا باپایین آمدن دوباره قیمت‌ها بار دیگر اقدام به خرید کنند. در این شرایط، آنها از نوسانات بازار نهایت استفاده را خواهند برد. عاملی که امید این دسته برای برگشت قیمت به سطح ۳ هزار و ۹۰۰ تومان را شکل می‌دهد، بالا بودن نرخ حواله درهم است.

احتمالات دلار

به گفته برخی فعالان، براساس دو اتفاق مهم بازار روز یکشنبه می‌توان روند نوسان روزهای آینده را پیش‌بینی کرد. یک نقطه امید بخش در بازار روز یکشنبه برای کنترل نوسان برگشت نرخ درهم برای اولین‌بار بود. در این شرایط، اگر نرخ حواله درهم روز دوشنبه نوسان افزایشی خاصی را تجربه نکند، می‌توان امیدوار بود که دامنه نوسان محدودتر شود. به گفته فعالان، زمانی که قیمت دلار در بازار آزاد به نرخ حواله درهم نزدیک می‌شود، دامنه نوسانات بازار کاهش پیدا می‌کند. روز یکشنبه نیز چنین اتفاقی رخ داد؛ ولی پس از ساعت ۲ بعدازظهر و پایان معاملات درهم، به‌دلیل افزایش عرضه دامنه نوسانات در جهت نزولی بالا رفت. در این شرایط، اگر بازارساز اصراری بر کاهش قیمت‌های بازار نکند و قیمت درهم نوسان افزایشی بیشتری را به ثبت نرساند، بازار ارز پس از چندروز نوسان بالا با درجه تغییرات پایین‌تری رو به رو خواهد شد. به گفته یکی از بازیگران با تجربه بازار، با توجه به درهم هزار و ۷۹ تومانی، بالاترین سطح برای قیمت دلار در حال حاضر حدود ۳هزار و ۹۳۰ تومان خواهد بود.

در این شرایط به گفته کارشناسان، بازارساز بهتر است به جای استفاده از مدیریت بازار با ذخایر ارزی سعی کند از طریق انتظارات نیز نوسانات را کنترل کند. شواهد حاکی از آن است بازارساز در فروش ارز و قیمت‌های لفظی اعلام شده مناسب عمل کرده و توانسته تا حدی مانع از افزایش بدون معامله دلار شود. با این حال، بهتر است برای جلوگیری از افزایش دامنه نوسان، بازارساز در مواقعی در موقعیت خریدار نیز قرار بگیرد. دراین شرایط، اگر بانک از موقعیت فروشنده صفر خارج شود و موقعیت خرید نیز به خود بگیرد، می‌تواند خریدار و فروشنده بازار را همزمان مدیریت کند؛ عاملی که در کاهش دامنه نوسان تاثیر مثبتی خواهد داشت. به‌عنوان مثال، روز یکشنبه، پس از کاهشی شدن قیمت‌ها از حدود ساعت ۲ بعدازظهر، می‌توانست با خرید ارز مانع از افزایش دامنه نوسان شود. به گفته بسیاری از کارشناسان، سطح ۳هزار و ۸۹۰ تومان با ۳ هزار و ۹۰۰ تومان تفاوت چندانی ندارد و هزینه بالایی در مواقعی برای قرار گرفتن ارز در سطح پایین‌تر باید پرداخت.در این شرایط، مدیریت نوسان به جای مدیریت قیمت به تنهایی خواهد توانست که حضور نوسان‌گیران را در بازار کاهش دهد و این موضوع در آینده نیز در سطح قیمت نیز اثرگذار خواهد بود. با این حال، در شرایط فعلی به نظر می‌رسد که دلالان بعضا به میزان زیادی از کاهش قیمت نیز به سود خود استفاده کنند.