تغییر مرکز ثقل سفته‌بازها؟

 روز سه‌شنبه، دلار پس از دو کاهش متوالی در مسیر افزایشی قرار گرفت و از مرز ۳ هزار و ۹۵۰ تومان عبور کرد. در چهارمین روز هفته، شاخص ارزی با ۳۰ تومان رشد به قیمت ۳ هزار و ۹۶۵ تومان رسید. به گفته فعالان بازار، رشد نرخ حواله درهم مهم‌ترین عاملی بود که بهای دلار را تحریک کرد. روز سه‌شنبه، نرخ درهم در حالی به هزار و ۱۰۴ تومان رسید که بازارساز ارزی از نبود مشکل در تامین حواله خبر داد و اعلام کرد: «بانک مرکزی در تامین حواله‌های ارزی با چالشی روبه‌رو نیست و حتی وضعیت نسبت به قبل بهبود یافته است.»

در این وضعیت با توجه به اظهارنظر محکم بازارساز، به نظر می‌رسد سفته‌بازی در بخش حواله و معاملات نقدی تنها دلیل توضیح‌دهنده نوسان قیمت روز گذشته است. درحالی‌که در گذشته تغییرات نرخ حواله درهم تنها به عنوان یک سیگنال افزایشی یا کاهشی به معامله‌گران بازار داخلی عمل می‌کرد، به نظر می‌رسد روز سه‌شنبه حواله درهم در معرض نوسان‌های ارادی قرار داشت. در این شرایط می‌توان عنوان کرد که مرکز ثقل نوسان‌های بازار ارز به دبی منتقل شده و از طریق سفته‌بازی معامله‌گران درهم صورت می‌گیرد. با این همه، تحرکات نوسان‌گیران معمولا مقطعی و ناپایدار است، در نتیجه با خروج سفته‌بازان از بازار و عادی شدن فضا نوسانات قیمت نیز کمتر خواهند شد. برخی دیگر از فعالان اعتقاد دارند تعطیلی کریسمس و افزایش تقاضا در آستانه سال جدید میلادی می‌توانند بخش دیگری از دلایل نوسان قیمت باشند. همسو با رشد قیمت دلار، سکه تمام بهار آزادی در مسیر افزایشی قرار گرفت و با ۳ هزار تومان افزایش به قیمت یک میلیون و ۱۴۰ هزار تومان رسید.

روز متفاوت

روز سه‌شنبه بازار ارز در حالی به استقبال شب یلدا رفت که فضای بازار نسبت به روزهای پیشین متفاوت‌تر بود. در چهارمین روز هفته، دلار معاملات خود را با قیمت ۳ هزار و ۹۵۲ تومان آغاز کرد که افزایش ۱۷ تومانی نسبت به قیمت بسته شده روز دوشنبه داشت. شروع بازار با یک گپ و فاصله ۱۷ تومانی نسبت به قیمت بسته‌شده اولین تفاوت روز سه‌شنبه با روزهای قبل بود که معاملات دلار با فاصله کمتری کلید می‌خورد. در کنار این، روز سه‌شنبه دلار به افزایش خود ادامه داد و تا آستانه محدوده ۳ هزار و ۹۸۰ تومان بالا رفت. در فضایی که قیمت دلار در معاملات عمده به نزدیکی محدوده یاد شده رسیده بود، برخی از صرافی‌های بازار نرخ فروش خود را تا ۳ هزار و ۹۹۰ تومان بالا بردند. با این حال از حدود ساعت ۲ بعدازظهر، نیروهای افزایشی بازار کمی تضعیف شدند و در نتیجه قیمت دلاراز سقف روزانه پایین آمد و به محدوده ۳ هزار و ۹۶۰ تومان بازگشت. قیمتی که تا ساعت ۳ بعدازظهر، برای دلار ثبت شد، ۳ هزار و ۹۶۵ تومان بود که ۳۰ تومان بالاتر از روز دوشنبه بود. با این رشد میزان بازدهی دلار در پاییز به ۱۱ درصد رسید. برای اطلاع از چگونگی نوسانات دلار در پاییز و پیش‌بینی معامله گران از روند قیمت در زمستان، گزارش فردای «دنیای اقتصاد» را بخوانید.

عبور درهم

به گفته فعالان بازار، افزایش نرخ حواله درهم یکی از مهم‌ترین عواملی بود که زمینه‌ساز رشد بهای دلار در بازار داخلی شد. روز سه‌شنبه، نرخ حواله درهم به سرعت از مرز هزار و ۱۰۰ تومان عبور کرد و تا قیمت هزار و ۱۰۴ تومان بالا رفت. این در حالی بود که برخی معامله‌گران حتی از رشد نرخ حواله تا هزار و ۱۰۸ تومان خبر می‌دادند، ارقامی که بیش از پیش بازار داخلی را تحت تاثیر قرار می‌داد. رشد نرخ حواله درهم در حالی صورت گرفت که بازارساز ارزی از تقویت کانال عرضه این ارز خبر داده بود. در چنین شرایطی، رشد بهای درهم را می‌توان ناشی از تحرکات سفته‌بازانی دانست که در پی نوسان‌گیری هستند. در واقع گروهی از سفته بازان با ایجاد نوسان‌های ارادی در نرخ حواله درهم در پی بالا بردن تغییرات قیمت و کسب سود از این نوسان‌ها هستند. نکته اینجاست که تحرکات سفته‌بازان به‌طور معمول ناپایدار است و احتمال می‌رود که با کسب سود خود از بازار خارج شوند. در کنار این، یکی از بازیگران با تجربه بازار، رشد نرخ حواله درهم را ناشی از نزدیک شدن به تعطیلی کریسمس در دبی نسبت داد و عنوان کرد که شرکت‌های تجاری تمایل دارند ارز خود را پیش از ۲۵ دسامبر تهیه کنند. با این حال، سفته‌بازی از کانال حواله درهم همچنان مهم‌ترین عاملی است که قیمت را تحت تاثیر قرار داده است.

البته بازیگرانی که بیشتر چشم به معاملات بازار داخلی دارند، تحرکات معامله‌گران فردایی و امروزی را عامل رشد قیمت عنوان کرده‌اند. به گفته آنها، معامله‌گران فردایی و امروزی که در روزهای پیشین دچار ضرر شده بودند، در روز سه‌شنبه سعی کردند با ایجاد جو روانی پیرامون نرخ حواله درهم و بالا بردن خریدهای خود قیمت را دچار نوسان کنند. این در حالی است که عده‌ای از تحلیلگران که به صورت بنیادی وضعیت بازار را بررسی می‌کنند، دلایل دیگری را زمینه‌ساز افزایش نوسان در بازار عنوان کرده‌اند. به عنوان مثال، کمال سید علی معاون ارزی سابق بانک مرکزی نوسانات نرخ ارز را بیشتر ناشی از تقویت شاخص دلار در بازارهای جهانی دانست و اعلام کرد: «اگر سفرهای فصلی و تاثیر آن بر قیمت ارز را کنار بگذاریم، خواهیم دید دلایل افزایش قیمت ارز به‌ویژه نرخ دلار، عدم افزایش آن در بازار داخل با وجود رشد ۱۲ درصدی آن در بازار بین‌المللی از اواخر سال ۹۳ بوده است».