کشف هرم ۴ هزارسالۀ «اسب‌پرستان» در قزاقستان

به گزارش فرادید، طبق اعلام وزارت علوم کشور قزاقستان، باستان‌شناسان موفق به کشف یک هرم بزرگ مربوط به عصر برنز در استپ‌های این کشور شده‌اند. تا کنون هرگز چنین موردی در نواحی استپی اوراسیا کشف نشده بود.

این ساختار عظیم که قدمت آن به هزارۀ دوم قبل از میلاد برمی‌گردد، به احتمال زیاد مربوط به نوعی فرقۀ باستانی است که تکریم و ستایش «اسب» در آن اهمیت ویژه‌ای داشته است.

اولان اومیتکالیِف، رئیس دانشکدۀ باستان‌شناسی و قوم‌شناسی دانشگاه ملی اوراسیایی، این یافته را «یک ساختار فوق‌العاه پیچیده» توصیف کرده است که «با دقتی بسیار بالا و به صورت شش‌وجهی ساخته شده است».

هر ضلع بنا سیزده متر طول و هشت ردیف سنگی دارد. چندین دایره نیز در مرکز این بنای پیچیده قرار دارند. این سایت تاریخی از سال ۲۰۱۴ محل کاوش‌های باستان‌شناسی دانشگاه ملی اوراسیایی بوده است.

استپ‌های اوراسیایی در عصر برنز (بین ۳۳۰۰ تا ۱۲۰۰ قبل از میلاد) نقشی محوری داشته‌اند. در این دوران نواحی استپی که از اروپای شرقی تا آسیا گسترده‌اند، محلی برای عبور کاروان‌های تجاری و تبادلات فرهنگی بوده‌اند.

در همین دوران بود که برای نخستین بار مردمان ساکن قزاقستان شروع به اهلی کردن اسب‌ها کردند. این موضوعی است که بازتاب آن را در دیوارهای هرم می‌توان مشاهده کرد. به گفتۀ اومیتکالیف «تصاویر حیوانات گوناگون و به ویژه اسب را بر روی دیوارهای بیرونی این هرم می‌توان مشاهده کرد. تصاویری از شتر نیز در آنجا وجود دارد».

این اسب‌ها این امکان را برای مردم فراهم می‌کردند که مسافت‌های طولانی‌تری را سفر کنند و کالاها را در آن مسیری که بعدها به جادۀ ابریشم معروف شد جا به جا کنند (شبکه‌ای از راه‌های تجاری که خصوصا از قرن دوم قبل از میلاد تا قرن پانزدهم میلادی فعال بود).

انعکاس این حجم از تبادلات تجاری و فرهنگی را می‌توان در سایر گنجینه‌های یافت شده در این سایت تاریخی مشاهده کرد. به گفتۀ اومیتکالیف «در جریان کاوش‌ها در این سایت، ظروف سفالی، گوشواره‌های طلایی و انواع دیگری از جواهرات یافت شده که نشان می‌دهند اینجا نوعی مرکز فرهنگی در عصر برنز بوده است. این به این معناست که در آن زمان فرهنگ ستایش اسب در اوج خود بوده است؛ کشف استخوان‌های اسب در اطراف ساختارهای سنگی این موضوع را تایید می‌کند».

فرهنگ ستایش اسب یا «اسب‌پرستی» اشاره به نوعی مناسک مرتبط با اسب دارد که از عصر آهن تا عصر برنز در میان کوچ‌نشینان منطقۀ اوراسیا رواج داشته است. آن‌ها اسب را حیوانی مقدس و نماد نوعی الوهیت یا یک جور حیوان توتم‌گونه تلقی می‌کردند که روح شاهان و جنگجویان را تجسم می‌بخشد.

کاوش‌ها در سایت هرم سنگی با همکاری دانشجویان دانشگاه ملی اوراسیایی و محققان بین‌المللی همچنان ادامه خواهند داشت.