وجود موجودات فضایی در بخش‌های مختلف کیهان که وسعتی غیرقابل‌تصور دارد، سوالی بزرگ بوده که به تازگی توسط دانشمندی برجسته موردبررسی قرار گرفته است.
در سال ۱۹۵۰ فیزیکدانی به نام انریکو فرم (Enrico Ferm) سوالی بنیادی و نسبتا ساده را از همکارانش پرسید؛ «با توجه به ابعاد جهان اطراف، چرا هنوز هیچ نشانه‌ای از وجود موجودات فضایی و اشکال حیات فرازمینی یافت نشده است؟»
از آنجایی که پس از گذشت ۴.۴ میلیارد سال، بر روی کره زمین موجوداتی شکل گرفته‌اند که قادر به کاوش کهکشان‌های دیگر بوده و در تلاش برای گسترش قلمرو خود در کیهان هستند، چگونه است که با وجود زمان کافی برای پر شدن سیاره‌ها و منظومه‌های بی‌شمار دیگر از اشکال مختلف حیات، جستجوی بشر برای یافتن موجودات فرازمینی بی‌نتیجه بوده است؟
این معما که با نام «پارادوکس فرمی» (Fermi Paradox) شناخته می‌شود، دهه‌هاست که موضوعی موردبحث در میان دانشمندان مختلف بوده و تاکنون تئوری‌های گوناگونی برای توجیه آن ارائه شده است؛ در همین رابطه، یکی از تازه‌ترین نظریه‌های مطرح‌شده از سوی پژوهشگر سیاره‌ای، آلن استرن (Alan Stern) بوده که مسئله را از دیدی دیگر بررسی کرده است.
نظریه‌ای جدید در مورد پیدا نشدن نشانه وجود موجودات فضایی
استرن می‌گوید که شواهد جدید از کاوش‌های سیاره‌ای نشان می‌دهند که بیشتر اقیانوس‌های موجود در سیاره‌ها و قمرهای مختلف، شامل جرم‌های آسمانی منظومه خورشیدی ما، در زیر لایه‌ای نسبتا قطور از سنگ و خاک بوده و برخلاف زمین که آب‌های آن بر روی سطح سیاره قرار گرفته، اقیانوس‌ها مستقیما با اتمسفر و فضای بیکران اطراف در ارتباط نیستند.
از طرف دیگر، تقریبا می‌توان با اطمینان گفت که آب یکی از ملزومات به وجود آمدن حیات به شکل فعلی بوده و اگر اقیانوس‌های زیرزمینی در سیاره‌های سراسر کهکشان پدیده‌ای معمول باشد، پیدا کردن نشانه وجود حیات فرازمینی به شدت سخت خواهد شد.
اگر هم امکان شکل‌گیری تمدن‌ها فرازمینی پیشرفته در اقیانوس‌های زیرین وجود داشته باشد، اینموجودات فضایی به واسطه لایه محافظ سنگی و یخی که سطح سیاره آنها را پوشانده، ارتباط نسبتا ضعیفی با جهان اطراف دارند، دیدن نور شهرها و ردیابی امواج ارتباطی آنها امکان‌پذیر نبوده و حتی ممکن است که از وجود حیات در خارج از محل زندگی خود بی‌خبر باشند.
استرن می‌گوید که تصور گسترده بودن اقیانوس‌های پنهان در سراسر کهکشان آنقدرها هم دور از منطق نیست؛ البته هنوز مدرکی قابل‌اعتماد و محکم برای تایید این نظریه یافت نشده است. تاکنون تلاش‌های زیادی برای پاسخ‌گویی به پارادوکس فرمی صورت گرفته و همچنان هیچ‌کس جوابی صحیح و قابل‌قبول را در مورد دلیل پیدا نشدن نشانه وجود موجودات فرازمینی پیشنهاد نکرده است.
به عنوان مثال، بسیاری معتقدند که شاید دلیل اصلی، عدم علاقه تمدن‌های فرازمینی برای برقراری ارتباط با سایر اشکال حیات باشد و یا این امکان وجود دارد که موجودات فضایی شکل‌گرفته در هرکجای جهان، برای مدتی کوتاه به حیات خود ادامه داده‌اند و پس از مدتی منقرض شده‌اند.
با این حال استرن معتقد است که تلاش‌های او و دانشمندان دیگر برای حل پارادوکس فرمی به پیشرفت بشریت در تمامی زمینه‌ها کمک شایانی می‌کند.
- 16
- 3
