مشهورترین خطاهای دید جهان

همه ما از دیدن یک خطای دید خوب لذت می‌بریم. آن‌ها به طرز سرگرم کننده‌ای به ما یادآوری می‌کنند که چشم‌ها و مغزمان چطور می‌توانند ما را فریب دهند. از خطاهای دید مبتنی بر پرسکتیو تا خطاهای دید مبتنی بر درک، روش‌های بی‌شماری وجود دارد که مغز ما را دچار توهم کند. برخی از مشهورترین خطاهای دید را در این مطلب مشاهده می‌کنید.

اتاق ایمز

شاید باور نکنید، اما دو نفری که در تصویر زیر می‌بینید، دقیقا هم اندازه هستند. اتاق ایمز توسط متخصص چشم آمریکایی، در دهه ۱۹۴۰ اختراع شد. در این خطای دید بیننده از طریق یک سوراخ به اتاقی نگاه می‌کند که کاملا مکعب به نظر می‌رسد، اما در واقع ذورنقه است. دیوار‌ها و سقف شیب دار، همراه با ویژگی‌های دستکاری شده اتاق، کاملا چشمان شما را فریب می‌دهند. این حقه پرسپکتیو باعث می‌شود قد این دو نفر کاملا متفاوت به نظر برسد، حتی اگر همین فرد در اتاق راه برود هم همین توهم ایجاد می‌شود. از اتاق ایمز در هالیوود برای ایجاد جلوه‌های ویژه در فیلم‌هایی مثل «ارباب حلقه‌ها» و «چارلی و کارخانه شکلات سازی» استفاده شده است.

خطای دید مولر لایر

این توهم توسط محقق و هنرمند ایتالیایی جانی سارکونه طراحی شده است. در این خطای دید خطوط مساوی به دلیل پره‌هایی که در انتهای هر خط قرار دارد، با اندازه‌های متفاوتی درک می‌شود. در ستاره متحرک سارکونه، خطوط آبی و سیاه، کوتاه و بلند می‌شوند در حالی که طول آن‌ها در واقعیت ثابت است. چطور چنین اتفاقی می‌افتد؟ احتمالا جهت گیری پره‌ها باعث خطای ادراکی ما می‌شود. وقتی زاویه آن‌ها به سمت داخل باشد به نظر می‌رسد به هم نزدیکتر و در نتیجه خط کوتاه‌تر است و به همین ترتیب وقتی زوایای آن‌ها رو به بیرون باشد به نظر می‌رسد خط بلندتر می‌شود.

خطای دید دیوار کافه

پروفسور ریچارد گرگوری این خطای دید جذاب را در سال ۱۹۷۳، زمانی که یکی از اعضای آزمایشگاهش از کافه‌ای در بریستول دیدن کرده بود کشف کرد،. او متوجه شد که طرح کاشی‌های بیرون کافه خطای دیدی ایجاد می‌کنند که خطوط راست و موازی بین ردیف کاشی‌های سفید و سیاه، متحرک و مورب به نظر می رسند. اگر خط ملات بین این کاشی‌ها نازک بود یا وجود نداشت این توهم کار نمی‌کرد. مغز ما این خطوط مورب را به دلیل واکنش نورون‌ها درک می‌کند، چون انواع مختلف نورون نسبت به تیرگی و روشنی واکنش متفاوتی نشان می‌دهند.

خطای دید پک من

به علامت مثبت وسط حدود ۱۰ ثانیه خیره شوید. چه می‌بینید؟ ابتدا چند ثانیه شکافی داخل هر نقطه یاسی رنگ ظاهر می‌شود. بعد به جای آن نقطه سبز تاری ظاهر می‌شود که به نظر می‌رسد نقاط یاسی را دنبال می‌کند و در جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخد؛ و اگر بیشتر نگاه کنید، نقاط یاسی ناپدید می‌شوند و فقط یک نقطه سبز را می‌بینید که روی یک دایره حرکت می‌کند. این خطای دید در سال ۲۰۰۵ توسط متخصص بینایی جرمی هینتون ایجاد شد. علت این خطای دید، پدیده فی یا پدیده ماندگاری و اثر تروکسلر است.

خطای دید ابینگهاوس

نگاهی به دایره نارنجی رنگ وسط این دو تصویر بیندازید. کدام بزرگتر به نظر می‌رسد؟ باور می‌کنید هر دوی آن‌ها هم اندازه هستند؟ دایره نارنجی سمت راست به دلیل خطای دید ابینگهاوس بزرگتر به نظر می‌رسد. این توهم بر اساس درک اندازه نسبی است و توسط روانشناس آلمانی در اواخر قرن نوزدهم کشف شده است. باتوجه به ابعاد دایره‌هایی که این دو دایره نارنجی را احاطه کرده، مغز ما دایره نارنجی سمت راست را بزرگتر درک می‌کند.

خطای دید سایه روی صفحه شطرنجی

ادوارد آدلسون، پروفسور علوم بینایی، این خطای دید را در سال ۱۹۵۵ منتشر کرد. در خطای دید سایه روی صفحه شطرنجی مربع‌های A و B دقیقا هم‌رنگ هستند، اما مربع A تیره‌تر از مربع B درک می‌شود. علت این خطا درک اشیای سه بعدی مغز است. بیننده انتظار دارد که استوانه سبز روی صفحه شطرنجی سایه بیندازد، بنابراین مغز ما اگر فکر کند بهتر است، رنگ‌ها را تغییر می‌دهد. در واقعیت تصویر آدلسون ایجاد شده تا توهم سایه را بدون اینکه واقعا وجود داشته باشد ایجاد کند.

خطای دید شبکه جرقه زننده

این خطای دید شبیه به خطای دید مشهور شبکه هرمان است که در آن نقاط خاکستری در تقاطع‌ها ظاهر می‌شود. خطای دید شبکه جرقه زننده کمی پیچیده‌تر از جدول هرمان است و در تقاطع شبکه خاکستری روی پس زمینه مشکی نقاط سفید رنگی قرار دارد. وقتی بیننده به این شبکه نگاه می‌کند، نقاط سیاهی در تقاطع‌ها ظاهر شده و جرقه می‌زنند. این توهم تنها زمانی ایجاد می‌شود که چشم بیننده به یک نقطه ثابت خیره نباشد و اگر بیننده خیلی نزدیک یا دور از تصویر باشد نقاط سیاه ناپدید می‌شوند.