نمونه‌هایی از هدیه دادن در دنیای حیوانات

همه ما هدیه گرفتن را دوست داریم مخصوصا اگر از طرف کسی باشد که دوستش داریم. مهارت هدیه دادن در دنیای حیوانات شناخته شده نیست. اما همان طور که در اینجا می‌بینید به نظر می‌رسد بسیاری از حیوانات هدیه دادن را دوست دارند. در این مطلب به نمونه‌هایی از هدیه دادن در قلمروی حیوانات اشاره می‌کنیم.

عنکبوت‌ها

در هدیه دادن فقط نوع هدیه مهم نیست بلکه چگونه دادن آن هم مهم است. هیچ حیوانی بهتر از عنکبوت «Paratrechalea ornata» اهمیت این موضوع را نمی‌فهمد. نرهای این عنکبوت آمریکای جنوبی از هدیه دادن برای جذب ماده‌ها استفاده می‌کنند و برای این کار تعدادی طعمه را در ابریشم پیچیده و به عنکبوت ماده هدیه می‌دهند. هرچه هدیه بزرگتر باشد، شانس عنکبوت نر بیشتر است. جدا از خواص غذایی، تصور می‌شود این هدیه به دلیل شباهتش به کیسه تخم به تحریک ماده‌ها کمک کند.

اما همه ما می‌دانیم که عنکبوت‌های نر دنبال چه هستند و برخی از آن‌ها اصلا اهمیتی نمی‌دهند که برای رسیدن به خواسته خود از چه ترفند زشتی استفاده کنند. آن‌ها طعمه‌های کم کیفیت یا حتی بقایای طعمه‌ای که قبلا خورده اند را در ابریشم می‌پیچند؛ بنابراین وقتی عنکبوت ماده در حال بازکردن هدیه خود است، قبل از اینکه متوجه شود عنکبوت نر جفت‌گیری می‌کند. یک تحقیق نشان می‌دهد که ۷۰ درصد هدایایی که داده می‌شود جعلی هستند.

جیجاق

شاید برخی حیوانات تنها به این دلیل هدیه دهند که در ازای آن چیزی بگیرند، اما جیجاق اوروسیایی اینطور نیست. آن‌ها دوست دارند به جفت خود هدیه دهند، چون ماده‌ها از هدایای آن‌ها لذت می‌برند. شاید درک آن برای ما سخت باشد، اما به نظر می‌رسد این پرندگان می‌توانند از دیدگاه یک پرنده دیگر فکر کنند.

در آزمایشی که انجام شد، اگر نر‌ها می‌توانستند ببینند جفتشان کرم یا پروانه را می‌خورد، چیزی که نمی‌خورد را به او هدیه می‌دادند. اگر ماده پروانه می‌خورد، به او یک کرم می‌دادند و اگر کرم می‌خورد به او یک پروانه می‌دادند و وقتی نمی‌توانستند ببینند پرنده ماده چه می‌خورد هیچ ارتباطی بین هدیه‌ آن‌ها وجود نداشت. این نشان می‌دهد که نر‌ها درک می‌کنند که ماده‌ها دوست دارند چیز جدیدی هدیه بگیرند. شاید ماده‌ها هر دو را قبول کنند، اما نر‌ها دقت می‌کنند که کدام آن‌ها را خوشحال‌تر می‌کند.

پروانه‌ها

این پروانه‌های شش خال، سیانید را به عنوان یک مکانیسم دفاعی تولید می‌کند. اما برای این کار انرژی و مقدار زیادی از مواد مغذی آن‌ها گرفته می‌شود. به همین دلیل نرهایی که به دنبال جفت هستند از مواد شیمیایی تولیدکننده سیانید خود برای جذب ماده‌ها استفاده می‌کنند. ماده‌ها می‌توانند مقدار این ماده شیمیایی را در نر‌ها از طریق فرومون‌های او تشخیص دهند و نری که بیشترین سطح این ماده را دارد به عنوان جفت انتخاب کنند. از آنجا که بعد از جفت گیری سطح این ماده شیمیایی در نر‌ها کم و در ماده‌ها زیاد می‌شود، تصور می‌شود که این ماده شیمیایی از طریق اسپرم منتقل شود. وقتی مادر تخم می‌گذارد مقداری از این ماده شیمیایی را به نوزادان خود انتقال داده و یک ابزار دفاعی قدرتمند و شانس بقای بیشتر در اختیار آن‌ها می‌گذارد.

بونوبو

بیشتر هدایایی که در دنیای حیوانات داده می‌شود برای جذب جفت و اظهار عشق است و اغلب ارزش غذایی دارد. اما به عنوان نمونه هدیه‌ای که دلیلی غیر از جفتگیری و تولیدمثل داشته باشد، می‌توانیم به نزدیکترین بستگان حیوانمان، یعنی بونوبو‌ها اشاره کنیم. آن‌ها عادت دارند به غریبه‌ها غذا بدهند. بونوبو‌ها بسیار اجتماعی و عاشق پیدا کردن دوست‌های جدید هستند. به همین دلیل خوشحال می‌شوند اگر با قسمت کردن غذایشان بتوانند با بونوبوهایی از سایر گروه‌ها ارتباط برقرار کنند.

پنگوئن‌ها

شاید معروف‌ترین نمونه از حیواناتی که به عشقشان هدیه می‌دهند، پنگوئن‌های نر باشند که از سنگریزه‌ها به عنوان راهی برای اظهار عشق به ماده‌ها استفاده می‌کنند. پنگوئن‌ها در تمام عمر با یک جفت می‌مانند و بنابراین نماد عشق و وفاداری در دنیای حیوانات هستند. شاید شنیده باشید که نر‌ها به دنبال سنگریزه‌های زیبا می‌گردند تا آن را به جفت بالقوه خود هدیه دهند و ماده‌ها به سنگ به عنوان یک قطعه جواهر یا هنر نگاه می‌کنند. اما در واقع نر‌ها سخت تلاش می‌کنند تا این سنگریزه‌ها را برای ماده‌ها پیدا کنند، ولی نه فقط به دلایل زیباشناسی.

پنگوئن‌ها از این سنگریزه‌ها برای ساخت لانه استفاده می‌کنند. اما چون پیدا کردن سنگ در قطب جنوب سخت است، برای پیدا کردن آن‌ها باید تلاش زیادی کنند. وقتی یک پنگوئن نر به ماده یک سنگ هدیه می‌دهد، پنگوئن ماده می‌فهمد که پنگوئن نر از او می‌خواهد با هم لانه‌شان را بسازند؛ بنابراین این سنگ‌ها فقط یک هدیه زیبا نیستند بلکه نوعی خواستگاری خاص پنگوئن‌ها به شمار می‌روند.

دلفین‌ها

اگر یک چیز وجود داشته باشد که هرگز نباید به نامزدتان هدیه بدهید، اسفنج است. اما ظاهرا هیچکس به دلفین‌های کوهان‌دار این را نگفته است، چون برای جذب جفتشان اسفنج هدیه می‌دهند. دلفین نر در حالی که آواز می‌خواند و سعی می‌کند توجه دلفین ماده را جلب کند، یک قطعه اسفنج از کف اقیانوس برمی دارد، آن را به سطح می‌آورد و بعد از اینکه آن را بالا میندازد یا مثل کلاه روی سر می‌گذارد، به دلفین ماده هدیه می‌دهد.

محققان معتقدند که نر‌ها این نمایش عجیب را به این دلیل انجام می‌دهند که به دست آوردن اسفنج بسیار دشوار است. همچنین وقتی اسفنج‌ها مورد حمله قرار بگیرند یک ترکیب سمی منتشر می‌کنند. به همین دلیل فقط باهوش‌ترین دلفین‌ها می‌توانند آن‌ها را به دست آورند. با این حال محققان تردید دارند که دلفین‌های ماده اصلا تحت تاثیر قرار بگیرند.

سنگ چشم خاکستری بزرگ

سنگ چشم خاکستری بزرگ یک پرنده نغمه خوان کوچک و ظریف است، اما بر خلاف ظاهرش از نظر شخصیتی یک قاتل کوچولوی سادیستی است که نام مستعار «پرنده قصاب» را به او داده‌ اند. در حالی که بیشتر پرندگان با این ابعاد چیزهایی مثل کرم یا توت می‌خورند، سنگ چشم خاکستری بزرگ ترجیح می‌دهد حیوانات کوچکی مثل مارمولک، قورباغه، موش یا حتی سایر پرندگان را بخورد. اما دلیل شهرت قصاب بودنش این است که به جای اینکه به سادگی طعمه را بخورد، ابتدا جمجمه یا ستون فقرات آن را خرد می‌کند و سپس روی چیزی مثل خار یا سیم خاردار آویزان می‌کند. آن‌ها با این روش طعمه را چند روز نگه می‌دارند و هر وقت که خواستند دوباره سراغش می‌روند. به همین دلیل به آن انبار موادغذایی می‌گویند.

اما در فصل جفت گیری، نر‌ها ذخیره موادغذایی خود را در معرض دید ماده‌ها می‌گذارند. هر سنگ چشمی که مواد غذایی بیشتری انبار کرده باشد توجه بیشتری جلب می‌کند. وقتی ماده‌ای جفت خود را انتخاب کرد می‌تواند هرچقدر که بخواهد سراغ طعمه‌های او برود.

شاه ماهیگیر‌ها

شاه ماهیگیرهای نر در فصل جفت گیری برای جذب ماده‌ها از ترفند جالبی استفاده می‌کنند. شاه ماهیگیر‌ها معمولا برای اینکه راحت طعمه خود را بخورند از سر می‌بلعند. اما زمان تولیدمثل، نر‌ها ماهی را از عقب نگه می‌دارند. سپس منقارشان را باز می‌کنند و یک ماهی را نشان می‌دهند که به پرنده ماده خیره شده است. تحقیقات امروزی نشان می‌دهد که هرچه ماهی بیشتری به یک ماده داده شود، بیشتر تخم می‌گذارد. نظریه غالب این است که نر‌ها کار سخت شکار را انجام می‌دهند تا ماده‌ها انرژی خود را برای تخمگذاری حفظ کنند.

کلاغ‌ها

کلاغ‌ها به دزدیدن اشیای درخشان و براق مشهور هستند. دختر جوانی از سیاتل به نام گبی، در یک دوره چند ساله با کلاغ‌های محله‌اش رابطه خوبی برقرار کرد. این رابطه از چهار سالگی گبی آغاز شد. کلاغ‌ها بقایای غذایی که گبی دور می‌ریخت برمی‌داشتند. خیلی زود، گبی با کمال میل غذایش را با کلاغ‌ها قسمت می‌کرد و بعد از چند سال گبی و برادرش هر صبح در حیاط به کلاغ‌ها غذا می‌دادند.

بعد از چند سال، کلاغ‌ها در پاسخ به محبت گبی برایش چیزهایی می‌آوردند. آن‌ها وقتی همه غذایشان را می‌خوردند اشیای درخشانی برای گبی باقی می‌گذاشتند؛ که شامل دکمه، لامپ‌های کوچک، پیچ، گوشواره، یک آویز قلب و گردنبند می‌شد. اگر شما هم می‌خواهید با کلاغ‌های محلی‌تان رابطه خوبی برقرار کنید، دائما به آن‌ها بادام زمینی با پوست و بی نمک بدهید تا قلبشان را به دست آورید.

الهام مظفری