میراث ۶۶ میلیون ساله و قدیمی‌ترین آسمانخراش بمبئی

ساختمان‌های بتنی تنها چیزی نیست که به شکل عمودی در کلانشهر بمبئی، پرجمعیت‌ترین شهر هند، بالا می‌رود. در حومه شمال شهر، یک ستون عظیم بازالتی وجود دارد که ۶۱ متر به سوی آسمان رفته است. این تک‌سنگ یا مونولیت «گیلبرت هیل» نام دارد و از سه طرف توسط آپارتمان‌های بلند تقریبا هم ارتفاع احاطه شده است.

گیلبرت هیل قدیمی‌ترین آسمان خراش بمبئی است که حدود ۶۶ میلیون سال پیش شکل گرفته، زمانی که هند هنوز یک جزیره شناور در جنوب خط استوا بود، اما به سرعت به صفحه اروسیا در شمال نزدیک شد. در عرض ۱۵ میلیون سال -یک فاصله کوتاه در مقیاس زمانی زمین شناسی- صفحه هند به شدت با صفحه اراسیا برخورد کرد و رشته کوه عظیم و باشکوه هیمالیا به وجود آمد.

منطقه غرب هند ۶۶میلیون سال پیش از لحاظ آتشفشانی فعال بود. مجموعه‌ای از فوران‌های آتشفشانی کل این منطقه را غرق کرد و گدازه‌ها سخت شدند و یک فلات بازالتی را تشکیل دادند ۲ کیلومتر ضخامت دارد. این فلات که با نام تله‌های دکان (Deccan Traps) شناخته می‌شود در اصل ۱.۵ میلیون کیلومتر مربع بوده، یعنی حدودا نصف اندازه امروزی هند. فرسایش و زمین‌ساخت صفحه‌ای ابعاد آن را به اندازه فعلی نیم میلیون کیلومتر مربع کاهش داد که البته هنوز بزرگ است. زمان این فوران‌های آتشفشانی همزمان با انقراض سوم کرتاسه از جمله ناپدیدشدن دایناسورها بود. به همین دلیل برخی دانشمندان معتقدند که فوران‌های آتشفشانی که منجر به پیدایش تله‌های دکان و آزاد شدن گاز‌های آتشففشانی شد، در انقراض نقش داشته اند.

گیلبرت هیل بقایای آن دوره است. زمین شناسان معتقدند که این مونولیت زمانی تشکیل شده که گدازه‌ها از شکاف‌ فلات بیرون آمده اند. وقتی ماگما سرد شده، به جای لایه‌های افقی، ستون‌های عمودی تشکیل داده است. این ساختار‌های شش ضلعی و مستطیلی به عنوان لاکولیت یا کوژسنگ یا بازالت ستونی شناخته می‌شوند. مکان‌های انگشت شماری روی زمین هستند که می‌توانید چنین ساختار زمین شناسی را ببینید. برج شیطان و دویلز پستپایل در ایالات متحده و گذرگاه غول‌ها در ایرلند شمالی نمونه‌های از بازالت ستونی هستند. 

گیلبرت هیل در سال ۱۹۵۲ به عنوان پارک ملی و در سال ۲۰۰۷ به عنوان میراث درجه دو شناخته شد، اما این عناوین هیچ تفاوتی در شرایط نگهداری از آن ایجاد نکرده است. دو معبد بالای این تپه وجود دارد که با پله قابل دسترسی است. پوشش گیاهی که زمانی تپه را احاطه کرده بود جای خود را به ساختمان‌ها و محله‌های فقیرنشین داده است. کسانی که در اطراف آن زندگی می‌کنند اصلا نگران آن نیستند، چون مشکلات خودشان را دارند. فقط مورخان، محققان و زائران معابد از آن بازدید می‌کنند.

آگاهی درباره این شگفتی طبیعی درمیان مردم هند کم است. دروس جغرافیای مدراس درباره وجود این صخره چیزی نمی‌آموزند. هیچ راهنمای توری در شهر وجود ندارد که گردشگران را به این سایت بیاورد. هنوز نمی‌دانیم نام گیلبرت هیل از کجا آمده است.

سال هاست شهروندان نگران از سازمان توسعه گردشگری ماهاراشترا می‌خواهند یک دیوار دور این سایت بسازد و آن را به عنوان جاذبه گردشگری توسعه دهد. اما هنوز به تقاضای آن‌ها رسیدگی نشده است. اگرچه معابد بالای این تپه خودشان دست‌اندازی به این مکان هستند، اما نگهبان آن هم هستند. سال‌ها پیش، یک سازنده محلی پیشنهاد کرد که تپه را تخریب کنند تا جا برای ساختمان‌های بیشتر باز شود. معابد این پیشنهاد را به شدت رد کردند. درواقع فقط معابد هستند که از این شگفتی باستانی حفاظت می‌کنند.