چرا دقیقتر به آنچه در اطرافمان وجود دارد نگاه نمیکنیم و عظمت جهان را با سیاره کوچکی که در آن هستیم مقایسه نمیکنیم؟ خودتان اندازه مشتری را با آمریکای شمالی مقایسه کنید، یا خورشید را با بزرگترین ستاره قابل مشاهده بسنجید تا متوجه منظور ما شوید. شاید مجبور شوید چند لحظه مکث کنید و دوباره چیزهای اطرافتان را ارزیابی کنید.
منظومه شمسی با تاریخچه ۴.۵۶۸میلیارد سالهاش واقعا شگفتانگیز است. منظومه شمسی از یک ستاره (خورشید) و ۸ سیاره (عطارد، زهره، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس، نپتون) و سه سیاره کوتوله (سرس، پلوتو، اریس) و چیزهای دیگری در میان اینها مثل قمرها، سیارکها و ... تشکیل شده است.
مشتری بزرگترین سیاره منظومه شمسی است که به نام خدای آسمان و صاعقه رومیان، ژوپیتر نام گذاشته شده است. شعاع سیاره مشتری ۶۹.۹۱۱ کیلومتر است و مساحت آن ۶.۱۴۱۹×۱۰۱۰ کیلومترمربع است که تقریبا ۱۲۲ برابر زمین است. برخلاف سیارههایی مثل زمین و مریخ که سطح صخرهای و خاکی دارند، مشتری یک غول گازی است و عمدتا از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده است. این سیاره در مقایسه با خورشید مثل یک حباب کوچک است و جرم آن تنها یک هزارم جرم خورشید است، اما اگر جرم باقی سیارات منظومه شمسی را با هم جمع کنید، باز هم مشتری دو و نیم برابر بیشتر خواهد بود.
پلوتو ابتدا سیاره نامیده میشد، اما بعدا این عنوان از آن سلب شد و در دسته سیارههای کوتوله قرار گرفت. اگرچه این اتفاق در سال ۲۰۰۶ افتاده، اما هنوز هم افرادی هستند که از تصمیم اتحادیه بین المللی نجوم برای تعریف اصطلاح «سیاره» که منجر به کنار گذاشتن پلوتو از دسته سیارات شد، ناراحت هستند.
خورشید در مرکز منظومه شمسی قرار دارد و یک کره تقریبا کامل از پلاسمای داغ با مساحت ۶.۰۹×۱۰۱۲ کیلومترمربع و ۱۲هزار برابر زمین است (فقط یک لحظه به آن فکر کنید!). ۸ دقیقه و ۱۹ ثانیه طول میکشد تا نور از خورشید به سیاره ما برسد. خورشید از حدود ۷۳درصد هیدروژن تشکیل شده و مابقی آن عمدتا هلیوم (۲۵درصد) و مقادیر کمی عناصر سنگینتر از جمله اکسیژن، کربن، نئون و آهن است. خورشید در هر ثانیه حدود ۶۰۰میلیون تن هیدروژن را به هلیوم تبدیل میکند و در نتیجه ۴میلیون تن ماده را در هر ثانیه به انرژی تبدیل میکند. این انرژی (که ۱۰ تا ۱۷هزار سال طول میکشد از مرکز آن خارج شود) منبع نور و گرمای خورشید است. با کاهش این روند، چگالی و دمای هسته خورشید افزایش مییابد و لایههای بیرونی بزرگتر میشوند و زمین را غیرقابل سکونت میکنند. اما تا ۵میلیارد سال آینده چنین اتفاقی نخواهد افتاد، پس جای نگرانی نیست!
اگر ویوای سگ بزرگ در مرکز منظومه شمسی قرار بگیرد، تقریبا به مدار زحل میرسد.
- 18
- 4