هشدار سازمان جهانی بهداشت در خصوص واکسن تقلبی آسترازنکا

سازمان بهداشت جهانی خواستار هشیاری بیشتر در زنجیره های عرضه ی کشورها و مناطقی است که احتمالاً تحت تاثیر این محصولات تقلبی قرار دارند. بیمارستان ها، کلینیک ها، مراکز بهداشتی، عمده فروشان واکسن ها، توزیع کنندگان، داروخانه ها و سایر تامین کنندگان محصولات پزشکی باید هشیاری شان را افزایش دهند.

۴ نوامبر ۲۰۲۱/ خلاصه ی هشدار

این هشدار محصول پزشکی به واکسن های آسترازنکای تقلبیِ شناسایی شده در جمهوری اسلامی ایران اشاره دارد که در اکتبر سال ۲۰۲۱ به سازمان بهداشت جهانی (WHO) گزارش شده است. تولیدکننده ی اصلی واکسن کووید آسترازنکا( ChaDox1- S‪[ recombinant]‬) گفته است که این محصول تقلبی است. این محصول تقلبی در سطح بیمار، خارج از زنجیره های مُجاز و تحت نظارت و برنامه های ایمن سازی مُجاز، در جمهوری اسلامی ایران گزارش شده است.

این محصولات تقلبی واکسن هایی هستند که با استفاده از ویال های دورریخته شده ی واکسن های آسترازنکای اصلی به طور غیرقانونی دوباره پُر شده اند. حفاظ فلزیِ روی نمونه های این محصولات تقلبی حاکی از شواهدی از دستکاری است که نشان می دهد حفاظ فلزیِ روی واکسن برای دوباره پُرکردن ویال برداشته شده و بعداً دوباره بر روی ویال قرار گرفته است.

تشخیص و شناساییِ این محصولات تقلبی دشوار است ـــ چون امکان دارد از واکسن آسترازنکای اصلی غیرقابل تشخیص باشند. بنابراین این خطر وجود دارد که به صورت غیرقانونی یا بطور تصادفی وارد زنجیره ی نظارت شده ی تأمین یا برنامه ی ایمن سازی مُجاز شوند.

خطرات واکسن (vaccine) تقلبی

انهدام نامناسب یا ناایمنِ ویال های واکسن های استفاده شده این خطر را ایجاد می کند که از ویال های خالی برای تولید واکسن های تقلبی استفاده شود. توصیه ی سازمان بهداشت جهانی افزایش بازرسی ها و اطلاع از خرید و توزیع واکسن ها و انهدام مطمئن و مناسب ویال های خالی است.

واکسن آسترازنکای اصلی برای ایمن سازی فعال به منظور پيش‌گيري از بیماریِ کووید ـ ۱۹ که ناشی از ویروس SARS- COV- 2 است، استفاده می شود. استفاده از واکسن های اصلی باید مطابق با دستورالعمل های رسمی مقامات نظارتی ملّی باشد.

واکسن های تقلبی کرونا (corona) خطری جدّي برای سلامت عمومی جهانی ایجاد می کنند و بار اضافی ای بر دوش افراد آسیب پذیر و نظام های سلامت می گذارند. یکی از خطرات واکسن های تقلبی تأخیر در ایمن سازی جمعیت در برابر بیماری کووید ـ ۱۹ است. همچنین می توانند در بعضی شرایط زندگی افراد را به خطر بیندازند. باید برای جلوگیری از آسیب رساندن به بیماران واکسن های تقلبیِ در گردش را شناسایی و حذف کنیم.

توصیه هایی به مقامات نظارت کننده و مردم

گاهی اوقات با معاینه ی فیزیکی ممکن است ویال های مجدداً پرشده و مجدداً استفاده شده را شناسایی کرد.

برخی از نشانه های یک ویال تقلبی  که به صورت غیرقانونی دوباره پر شده، اینهاست:

وجود خراش یا نشانه های دستکاری بر روی ویال

آسیب دیدگی برچسب ویال

وجود تورفتگی، خراشیدگی یا سوراخ بر روی حفاظ فلزی

وجود خراشیدگی یا سوراخ بر روی مُهروموم لاستیکی ویال

وجود مواد یا ذرات خارجی قابل مشاهده ی در داخل ویال

نشانه هایی از تغییر یا دستکاری تاریخ انقضاء

عدم مطابقت تاریخ انقضا با شماره ی بچ اصلی

در دسترس بودن محصول برای فروش خصوصی در خارج از برنامه های ایمن سازی مجاز

سازمان بهداشت جهانی خواهان هشیاری بیشتر در زنجیره های عرضه ی کشورها و مناطقی است که احتمالاً تحت تاثیر این محصولات تقلبی قرار دارند. بیمارستان ها، کلینیک ها، مراکز بهداشتی، عمده فروشان واکسن ها، توزیع کنندگان، داروخانه ها و سایر تامین کنندگان محصولات پزشکی باید هشیاری شان را افزایش دهند.

تمام محصولات پزشکی، از جمله واکسن های کرونا، باید از تأمین کنندگان مُجاز و برنامه های ایمن سازی مُجاز تهیه شود. صحت محصولات و شرایط فیزیکی باید به دقت بررسی شود. در صورت هر گونه تردیدی از یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشاوره بگیرید.

اگر شما یک واکسن تقلبی دارید لطفاً از آن استفاده نکنید. اگر از این واکسن های تقلبی استفاده کرده اید یا پس از تزریق دچار واکنش شدید شده اید فوراً با یک متخصص مراقبت های بهداشتیِ واجدشرایط مشاوره بگیرید و این حادثه را به مقامات نظارتی ملّی گزارش دهید.

به مقامات نظارتی و بهداشتی ملّی توصیه می شود در صورت کشف محصولات تقلبی بلافاصله سازمان بهداشت جهانی را مطلع کنند. اگر اطلاعاتی در مورد تولید، توزیع یا عرضه ی این محصولات تقلبی دارید لطفاً با Rapidalert@ who.int تماس بگیرید.