از کرونای ۲۰۲۳ چه می‌دانیم؟/ «اریس» ویروسی جدید با گسترش سریع و خطر کم

سازمان جهانی بهداشت در حال نظارت بر گونه جدیدی از کووید-۱۹ به نام EG.5 یا «اریس» است که سهم فزاینده ای از ابتلا در کشورهایی از جمله چین و ایالات متحده را به خود اختصاص می دهد.

این سازمان از آن به عنوان نوعی ویروس کرونا یاد کرده که ممکن است جهش ها بتواند آن را حاد تر کند پس باید به آن توجه بیشتری کرد.

معرفی اریس

EG.‎5 مربوط به یک زیرمجموعه امیکرون به نام XBB.1.9.2 است و از سویه های XBB موجود پیشی گرفته است.

با این حال، سازمان جهانی بهداشت پیشنهاد کرد که این نوع تهدید خاصی ایجاد نمی کند. این آژانس گفت: «بر اساس شواهد موجود، خطر سلامت عمومی ناشی از EG.5 در سطح جهانی کم ارزیابی می‌شود.»

بنابراین باتوجه به گزارش های این سازمان ویژگی های اریس ممکن است باعث شود که در برخی کشورها یا در واقع در سطح جهانی غالب شود.

بر اساس اطلاعات توالی ارائه شده تا ۷ آگوست(۱۶مرداد) بیشترین موارد EG.5 در چین و پس از آن ایالات متحده، کره جنوبی، ژاپن و کانادا شناسایی شد. این نوع از ویروس همچنین در استرالیا، سنگاپور، بریتانیا، فرانسه، پرتغال و اسپانیا شناسایی شده است.

اریس از فوریه ۲۰۲۳ در گردش بوده است

EG.‎5 برای اولین بار در ۱۷ فوریه ۲۰۲۳ (۲۸بهمن ۱۴۰۱) گزارش شد و در ۱۹ ژوئیه ۲۰۲۳ (۲۹ خرداد) با تغییرات ژنتیکی که مشکوک به تاثیرگذاری بر نحوه رفتار و با علائم اولیه انتشار سریعتر بود به عنوان یک نوع تحت نظارت تعیین شد. این ویروس از ۷ آگوست ۲۰۲۳ (۱۶مرداد) در ۵۱ کشور در سراسر آسیا، آمریکای شمالی، استرالیا و اروپا شناسایی شده بود.

در هفته منتهی به ۲۳ جولای ۲۰۲۳ (۱مرداد) شیوع جهانی اریس ۱۷.۴درصد بود. سازمان بهداشت جهانی گفت: «این رقم افزایش قابل توجهی نسبت به داده های گزارش شده ۴ هفته قبل است، در آن زمان شیوع جهانی ۷.۶درصد بود.»

علائم اریس

علائم EG.5 تفاوت زیادی با انواع دیگر ندارد و از نظر بالینی قابل شناسایی نیست.

علائم عبارتند از:

تب و لرز

خستگی

سرفه

گلو درد

تغییر در بو و طعم

سردرد

حالت تهوع یا استفراغ

اسهال

دشواری در نفس کشیدن

اریس با چه سرعتی در حال انتشار است؟

به گفته سازمان بهداشت، اریس تا ۸ آگوست (۱۷مرداد) در بیش از ۵۰ کشور پیدا شده است. به گفته سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری ها، این رایج‌ترین و سریع‌ترین رشد فرعی کووید-۱۹ در ایالات متحده است که تخمین زده می‌شود مسئول حدود ۱۷ درصد موارد فعلی کووید-۱۹ باشد.

طبق داده‌های این سازمان، بستری‌های مرتبط با کووید-۱۹ همچنان بیش از ۹۰ درصد پایین‌تر از اوجی است که در طول شیوع امیکرون در ژانویه ۲۰۲۲ مشاهده شد.

جلوگیری

مانند همه انواع کووید-۱۹ واکسیناسیون همچنان توصیه شده ترین راه برای پیشگیری است. اگرچه واکسن خاصی برای این نوع وجود ندارد، اما کارشناسان معتقدند تمام واکسن‌های کووید-۱۹ موجود در حال حاضر می‌توانند شدت بیماری را کاهش دهند.

اتخاذ اقدامات پیشگیرانه مانند شستن مرتب دست ها و دوری از افراد آلوده نیز به کاهش انتقال کمک می کند.

شدت بیماری

کارشناسان معتقدند این نوع ممکن است بسیار عفونی باشد، اگرچه مشخص نیست که باعث عفونت شدیدتر شود.

سازمان جهانی بهداشت در ارزیابی خود اعلام کرده که اریس افزایش شیوع و ویژگی‌های فرار از سیستم ایمنی را نشان داده اما تا به امروز هیچ تغییری در شدت بیماری گزارش نشده است».

نظر کارشناسان

«کریستینا پاجل» استاد دانشگاه کالج لندن، گفت که به نظر می‌رسد که اریس در فرار از سیستم ایمنی است و این ویژگی به آن اجازه می‌دهد با انواع دیگر رقابت کند اما هیچ مدرکی مبنی بر اینکه باعث بیماری شدیدتر شود وجود ندارد.

وی افزود این نوع زیرسویه احتمالاً موجی از موارد ابتلای بیشتر و مشکلاتی را به همراه دارد مانند بستری شدن بیشتر در بیمارستان و ایجاد کووید طولانی مدت اما هیچ دلیلی در حال حاضر وجود ندارد که فکر کنیم بدتر از موج‌های قبلی خواهد بود.

«استفان گریفین» ویروس شناس دانشگاه لیدز، گفت:« عفونی بودن و توانایی آن برای فرار از آنتی بادی به این معنی است که تعداد موارد ابتلا می تواند با سرعت بیشتری در زمان شروع مدارس افزایش یابد.»

نوع حمله اریس

کارشناسان بر این باورند که این گونه بیش از ۳۰ جهش در پروتئین سنبله خود دارد(بخشی از ویروس که به سلول‌های انسان می‌چسبد و باعث عفونت می‌شود). با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا موفق خواهد شد به طور موثر گسترش یابد یا مانند بسیاری از انواع دیگر که به شدت جهش یافته اند، از بین خواهد رفت.

سازمان بهداشت جهانی چندی پیش از پایان وضعیت اضطراری در مورد ویروس کرونا خبر داده بود اما ویروس بدون توجه به این خبر به جهش های خود ادامه خواهد داد و بهترین راه برای مقابله با آن تولید واکسن و به روز کردن آن خواهد بود.

قرار گرفتن قبلی در معرض امیکرون و یا سایر گونه‌های آن این احتمال را زیاد می‌کند که سیستم ایمنی بدن سلول‌های آلوده به ویروس را شناسایی کرده و از بین ببرند و احتمال عفونت شدید را کاهش دهند. با این حال، خطر ابتلا به کووید طولانی مدت باقی می‌ماند، بنابراین مهم است که در صورت امکان از عفونت جلوگیری کرد.

در حال حاضر، اتفاق نظر بر این است که EG.5 تهدید بزرگی نیست. افزایش موارد را می توان با این واقعیت توضیح داد که مردم در نیمکره شمالی در میانه موج تابستانی کووید هستند. در طول گرمای تابستان، مردم تمایل دارند در فضاهای دارای تهویه مطبوع بمانند. با ادامه جهش ویروس و کاهش محافظت در برابر عفونت های قبلی، خطر ابتلا به عفونت جدید افزایش می یابد.

واکسن‌های به روز کووید برای محافظت در برابر انواع جدید، از جمله EG.5  باید در ماه‌های آینده در دسترس افراد قرار گیرند.