تشخیص قارچ‌های سمی حتی برای قارچ شناسان هم دشوار است/ از مصرف قارچ‌های محلی پرهیز کنید

دکتر محمدرضا ناظر در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه قارچ‌های سمی از دسته بازیدیومیست‌ها و رده آمانیتا هستند، اظهار کرد: نمی‌توان با قاطعیت گفت که این‌ها قبلاً سمی نبوده‌اند هر قارچ سمی به‌هرحال ژن تولید توکسین را دارد که روی تولید پروتئین در سلول اثر می‌گذارد.

وی با بیان اینکه قارچ‌های وحشی خوراکی ممکن است توسط قارچ‌های توکسین‌دار بارور شوند و تبدیل به قارچ سمی شوند، افزود: این قارچ‎ها  اثر سمی روی کبد و کلیه می‌گذارند و البته نوع تولید توکسین به هموکاریون یا هتروکاریون بودن آن بستگی دارد، چنانچه هموکاریون باشد گامت نر و ماده روی یک پایه قارچ قرار دارد ولی در هترو کاریون گامت نر از یک پایه و گامت ماده از پایه دیگر است که اگر یکی از این‌ها هم ژن توکسین داشته باشد قادر به مسمومیت هستند.

این متخصص بیماری‌های عفونی بیان کرد: در کشاورزی برای کنترل قارچ‌های توکسین‌زا، از غیر توکسین‌زا استفاده می‌کنند که ژن تولید توکسین را مغلوب کند مثل قارچ فوزاریوم که تولید فومونیزین می‌کند.

وی با بیان اینکه این روزها اگر برای تفریح به مناطق جنگلی یا کوهستانی سفر می‌کنید حتماً افراد بومی را خواهید دید که مشغول جمع‌آوری قارچ‌های طبیعی هستند، اضافه کرد: قارچ‌هایی که در مقایسه با انواع صنعتی بافت گوشتی‌تر و مزه بهتری دارند و به دلیل آن‌که در دامن طبیعت به دور از هرگونه مواد شیمیایی و کود رشد کرده و با آب باران پرورش می‌یابد خواص چشمگیرتری دارند اما باید بدانید در میان این قارچ‌ها، انواع سمی آن به‌سختی قابل‌تشخیص بوده و هیچ نوع تست علمی وجود ندارد که به‌طور دقیق غیر سمی بودن آن را مشخص کند.

ناظر با اشاره به اینکه شکل ظاهری، رنگ و طعم در سمی بودن قارچ‌ها تعیین‌کننده نیست و حتی برای قارچ شناسان کارکشته نیز امری دشوار است، اضافه کرد: مصرف قارچ سمی پس از ۴ الی ۱۶ ساعت با علائمی از جمله استفراغ، عطش فراوان، دل درد و سرگیجه خود را بروز خواهد داد.

وی تصریح کرد: هرچه نشانه‌های مسمومیت دیرتر بروز کند، خطر آسیب جدی به ارگان‌های حیاتی چون کلیه و کبد افزایش یافته و حتی می‌تواند منجر به پیوند کبد، کما و مرگ شود.

این متخصص بیماری‌های عفونی عنوان کرد: در صورت مصرف قارچ مشکوک بلافاصله به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کنید و در صورت امکان نمونه قارچ مصرفی را با خود همراه داشته باشید.

ناظر با بیان اینکه فرآیند پختن قارچ به هیچ عنوان باعث خنثی شدن سم قارچ نخواهد شد، توصیه کرد: مردم  از خرید و مصرف قارچ‌های محلی و فاقد پروانه بهره‌برداری جدا خودداری و فقط از قارچ‌های بسته‌بندی شده دارای پروانه بهداشتی استفاده کنند.