تزریق اشتباه دارو باعث قطع دست بیمار شد

خطای پزشکی موضوعی است که از بعد از فوت عباس کیارستمی‌مورد توجه بیشتر اذهان عمومی ‌قرار گرفت و پس از آن پزشکان و عملکرد آن‌ها مورد بررسی بیشتری از سوی رسانه‌ها و مردم قرار گرفت. با این حال در سالهای اخیر شاهدیم که حساسیت مردم سبب نشده است که دقت بیشتری در حوزه سلامت و درمان صورت بگیرد و به نوعی هر هفته با یک خطای پزشکی فاجعه‌آمیز رو به رو هستیم؛ اما تا کنون آماری از این خطاهای پزشکی ثبت و ارائه نشده است. این‌بار قصه درد پدری را بازگو می‌کنیم که علاوه‌بر درد ناشی از سرطانی که دامن گیرش شده است، مورد خطای پزشکی قرار می‌گیرد و همین امر نیز سبب می‌شود که دچار عفونت گسترده شده و مجبور به قطع دست چپ شود!

داروی شیمی‌درمانی زیر پوست پدرم تزریق شد!

حیدری یک جوان امروزی است که در شهر یزد زندگی می‌کند. او درباره احتمال خطای پزشکی که درزمان درمان پدرش صورت گرفته، می‌گوید: «پدر من ۶۷ ساله که پزشکان تشخیص به سرطان خون و انجام شیمی‌درمانی دادند؛ پدرم شهریور ماه سال٩۵ در بیمارستانی تخصصی در زمینه انکولوژی و بیماریهای سرطانی که هزینه تزریق یک نوبت سرم شیمی‌درمانی مبلغی در حدود هشتصد هزار تومان می‌شود، بستری شد. در بیمارستانی که پدرم در آن بستری شد تهیه داروی شیمی‌درمانی بر عهده خود بیمار است و ما بالاخره با سختی بسیار توانستیم داروهای مربوط به شیمی‌درمانی را تهیه کنیم اما بدلیل قصور کادر درمانی و پزشکی بیمارستان و همچنین استفاده از کارآموز به جای پرستار مجرب، متاسفانه در هنگام شیمی درمانی، دارو از طریق سرم زیر پوست پدرم تزریق شد! اما فاجعه به همین جا ختم نشد و به علت عدم حضور پزشک معالج در زمان شیمی‌درمانی و نداشتن تخصص و آموزش لازم در پرسنل و کادر درمانی بیمارستان، اقدامات پیشگیری از آسیب تا سه ساعت بعد از این اتفاق و تا زمانی که پزشک معالج حضور پیدا کند، متوقف ماند!»

عفونت موجب قطع دست پدرم شد

او در ادامه توضیح داد:« همین تاخیر در پروسه درمان و همچنین سهل انگاریهای بعدی کادر درمانی که پزشک معالج در لایحه دفاعی خودش که در پرونده موجود است به آن اشاره کرده، منجر به عفونت گسترده شد و ما مجبور شدیم روند درمان شیمی‌درمانی پدرم را قطع کنیم! عفونت گسترده سبب شد تا مجبور به تزریق آنتی بیوتیک به صورت گسترده طی دو ماه باشیم اما باز هم عفونت به خون پدرم سرایت کرد و او را در آی سی یو بستری کردند! در نهایت پس از گذشت دو ماه عفونت به قدری شدت گرفت که منجر به قطع دست پدرم شد!»

پدرم حتی قدرت تکلم هم ندارد

حیدری می‌گوید: «در طول این مدت و بعداز بیهوشی‌های مربوط به دبریدمان دست و عفونت خون، توانایی تکلم پدرم بسیار کم و از نظر حرکتی بسیار ضعیف می‌شود، این مسئله تا جایی پیش رفت که پدرم در حال حاضر و بعداز گذشت تقریبا دو سال از این اتفاق، زندگی تقریبا نباتی دارد. او کنترلی بر اندام‌های بدنش ندارد و حتی توانایی تکلم هم از او گرفته شده است بطوریکه بایستی حتی برای بلند شدن و راه رفتن کمکشون می‌کردیم و تقریبا یکساله که مثل یک تکه گوشت بدون حرکت کاملا افتاده است. اتفاقی که برای پدرم رقم خورد، به مراتب بدتر از تبعات بیماری سرطان بود.»

منتظر رای هستیم!

او در ادامه توضیح داد:« عدم توجه و رسیدگی به پدرم در طول دوره ی بستری در بیمارستان، ما را مجاب به طرح دعوی در این خصوص کرد؛ بعد هم معضل بیماری و اتفاقات پیش آمده کم بود، تردد در کلانتری، دادگستری، نظام پزشکی و پزشکی قانونی برای احقاق حقمان هم به آن اضافه شد و با این اوصاف مصیبت دیگری رقم خورد! الان بیشتر از دو سال از شکایت ما می‌گذرد و پدرم که با پای خودش به بیمارستان رفته بود، حالا فقط نفس می‌کشد و این تنها علائم حیاتی او است! نوبت اول نظام پزشکی صددرصد کادر درمان و بیمارستان را مقصر شناخت اما طرف اعتراض کرد و جلسه دوم هم بعد از چندین ماه تشکیل شد که مجددا کادر درمانی و بیمارستان محکوم شدند! با این اوصاف، هنوز شکایت در جریان است و منتظر رای هستیم.»

انگار قرار نیست که این مصیبت‌ها تمام شود

او می‌گوید: «خانواده ما در طول این دوسال آسیب‌های متعدد روحی و روانی را پشت سر گذاشته‌اند اما انگار قرار نیست که این مصیبت‌ها تمام شود! در این بین نبود امکانات مناسب برای نگهداری از پدرم و و هزینه‌های بالای نگهداری و درمان او بیش از پیش ما را تحت فشار قرار داده است!»

تکرار خطای پزشکی 

هفته گذشته روزنامه آفتاب یزد گزارشی از یک خطای پزشکی منتشر کرد که طی آن به گفته پدر نوزاد، خواب آلودگی پزشک موجب قطع انگشتان پای نوزاد در هنگام زایمان و در نهایت ایجاد عفونت در کل بدن نوزاد و فوت او شد! در این گزارش با مصلحی، دبیر شورای عالی نظام پزشکی در رابطه با خطاهای پزشکی و ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت به گفت و گو پرداخته بودیم که هر دو این مسئولین از مردم دعوت کرده بودند که در صورت بروز چنین حادثه‌ای جهت تنظیم شکایت، هم به قوه قضائیه و هم به نظام پزشکی مراجعه کنند.

میزان شکایت از پزشکان در حال افزایش است

چندی پیش مسعود قادی‌پاشا مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران گفته بود: «میزان شکایت از پزشکان در حال افزایش است،‌ علیرغم اینکه کادر درمانی در کشور زحمات زیادی می‌کشند ولی متاسفانه میزان شکایت‌ها از کادر درمانی درحال افزایش است. این پرونده‌ها هم توسط نظام پزشکی و پزشکی قانونی بررسی می‌شود ولی مردم بیشتر تمایل داشته‌اند که پزشکی قانونی پرونده‌های آنها را دقیق ارزیابی و نتیجه را مشخص کند البته برای این مسئله باید حتماً مرجع قضایی از ما درخواست داشته باشد. همه پرونده‌هایی که مرتبط با شکایت از پزشکان بوده بسیار با دقت در پزشکی قانونی بررسی می‌شود و برای ما فرق و تفاوتی ندارد که فرد چه کسی و در چه جایگاه حقیقی یا حقوقی قرار دارد.»

خطاهای پزشکی ثبت نمی‌شود!

خطای پزشکی تنها خطایی است که بخشودنی نیست زیرا با جان انسان‌ها در ارتباط است و هر خطایی در این شاخه کاری بازی با جان انسان‌ها به شمار می‌آید. با این اوصاف خیلی‌ها معتقدند که خطای پزشکی در ایران کم است! اما دکتر غلام علی جعفری متخصص پزشکی قانونی، مدیر گروه اخلاق پزشکی دانشگاه آزاد و رئیس پزشکی قانونی شمال تهران در میز گرد مربوط به دلایل افزایش خطاهای پزشکی در مجله تخصصی اعتبار بخشی سلامت، درباره این موضوع می‌گوید:« بحث خطای پزشکی در ایران علی رغم اینکه موضوع مهمی‌است اما متاسفانه آمار ثبت آن زیاد نیست. در واقع موضوع همان کوه یخ معروف است که تنها قله آن بیرون است. در ایران تعداد زیادی خطای پزشکی وجود دارد اما بنا به دلایل مختلفی مثل عدم آگاهی مردم از مسائل حقوقی و قضایی عملا اگرخطایی هم اتفاق بیفتد کمتر شکایتی رخ می‌دهد و در خیلی موارد فرد اصلا به دادگاه مراجعه نمی‌کند. در واقع در خیلی از موارد مردم اصلا نمی‌دانند که خطایی صورت گرفته است که بخواهند شکایت کنند، حتی در مواردی به دلیل خوش رفتاری پزشک خطاکار خیلی هم از او تشکر می‌کنند، بدون این که بدانند بیمارشان باید می‌مرده یا خیر! بنابراین سطح خواسته مردم ما در این خصوص پایین است، از طرف دیگر چون دسترسی مردم به مسائل حقوقی سخت است، دستمزد وکیل گران است و وکلایی که بتوانند در مسائل پزشکی دخالت کنند محدودند باعث می‌شود که مردم برای خطاهای پزشکی بصورت موردی و محدود اقدام کنند. در واقع به ازای هر شکایت کتبی ۴۰۰-۳۰۰ فقره شکایت وجود دارد که ثبت نمی‌شود. از این رو می‌توان گفت که آمار خطای پزشکی در ایران قطعا بسیار بالا است، اما بنا به این مسائل، عملا شکایتی رخ نمی‌دهد. ضمن اینکه وجود نهادهای موازی هم برای ثبت شکایت‌های پزشکی نیز بسیار حائزاهمیت است بطوریکه عده‌ای در نظام پزشکی شکایت می‌کنند و برخی در تعزیرات شکایت می‌کنند و برخی نیز در ارگان‌های دیگر و همین امر سبب می‌شود تا آمار دقیق حتی از شکایت‌کنندگان داده نشود.»

با استناد به گفته‌های این متخصص، خطاهای پزشکی نه تنها در کشور ما کم نیست بلکه روز به روز هم به تعداد آن افزوده می‌شود! آیا زمان آن نرسیده که مسئولین به این موضوع رسیدگی کنند و آمار دقیقی از آن ارائه دهند؟