دوقلوزاییبارداری دوقلو چگونه اتفاق می افتد؟
شاید برای شما هم سوال باشد که چگونه بارداری دوقلو اتفاق می افتد. هر خانم بعد از سن بلوغ، ماهیانه یک سلول تخمک آزاد می کند در صورتی که لقاح صورت بگیرد سلول تخم ایجاد می شود در غیر این صورت تخمک با خون قاعدگی دفع می شود، اما در این فرآیند اگر دو سلول تخمک به صورت جداگانه در رحم بارور شوند یا یک تخمک بارور شده به دو سلول تقسیم شود؛ هر کدام می توانند یک جنین را شکل دهند و بارداری دوقلو اتفاق می افتد.
امروزه بارداری دوقلو نسبت به گذشته در میان بانوان شایع تر شده است، بیشتر محققین معتقد هستنند بارداری دوقلو به دنبال یک نوع ناهنجاری سلولی ناشی از کمبود کلسیم اتفاق می افتد، در این طی این عارضه دیواره پروتئینی که می تواند سلول ها را کنار هم قرار دهد درنتیجه آنها ضعیف شده و سلول ها از هم جدا می شوند.
انواع بارداری دوقلو:
باید اشاره کرد که بارداری دوقلو انواع اقسامی دارد که هرکدام ممکن است شرحی بیش از حد تخصصی داشته باشند، اما در ادامه دسته بندی مختصری آورده شده است که عموم مردم برای کسب اطلاعات می توانند از آن استفاده کنند:
دوقلو های همسان:
زمانی که به صورت اتفاقی یک تخمک و یک اسپرم با همدیگر لقاح پیدا می کنند، از همان ابتدا سلول لقاح پیدا کرده به دو سلول تقسیم می شود. هرکدام از این سلول ها به صورت جداگانه جفت و جنین را تشکیل خواهند داد که در نهایت منجر به تولد دوقلوهای همسان می شود. دوقلوهای همسان از لحاظ ژنتیکی کاملا مشابه همدیگر هستند.
دوقلو های ناهمسان:
به طورکلی بارداری دوقلو را نتیجه لقاح دو تخمک با دو اسپرم می دانند، زمانی که در طی چرخه قاعدگی دوتخمک آزاد شوند و سپس لقاح با دو اسپرم صورت بگیرد؛ دو سلول تخم هم ایجاد می شود، در نتیجه دو جنین شکل گرفته اند که دوقلوهای ناهمسان نام دارند.
دوقلوزایی؛ دوقلوهای ناهمسان و همسانعوامل افزایش دهنده شانس دوقلوزایی:
افزایش احتمال دوقلوزایی به عوامل مختلفی وابسته است، عواملی که در ادامه به آنها اشاره می شود شانس این رویداد را افزایش خواهند داد:
سابقه دوقلویی در خانواده مادر:
درصورتی که مادر یا مادربزرگ یک خانم فرزندان دوقلو داشته باشند؛ احتمال بارداری دخترشان نیز تقریبا دو برابر سایرین می باشد. درحال حاضر دانشمندان بررسی می کنند که این موضوع را کدام ژن ایجاد می کنند.
سابقه دوقلویی در خانواده پدر:
براساس مطالعات صورت گرفته؛ ژن دوقلوزایی در پدر می تواند همانند مادر بر فرزندشان تاثیر بگذارد، بر اساس مطالعه ای نشان داده شد احتمال بارداری دوقلو در مردانی که خویشاوندان دوقلو دارند افزایش پیدا کرده است، دلیل این موضوع افزایش فاکتور رشد شبه انسولین مانند IGF-1 می باشد. این فاکتور می تواند سرعت، قدرت و تعداد اسپرم ها را افزایش دهد، از طرفی یک مطالعه دیگر نشان داده است که احتمال بارداری دوقلو در مردانی که اسپرم های قوی تری دارند بدون در نظر داشتن سابقه خانوادگی بیشتر خواهد بود.
افزایش سن مادر:
یکی از عوامل ایجادکننده بارداری دوقلو سن مادر است، هرچه مادر سن بیشتری داشته باشد یعنی به زمان یائسگی نزدیک تر شود، آزادسازی هورمون های FSH افزایش می یابد که ممکن است موجب آزاد شدن بیشتر از دو تخمک در سیکل قاعدگی شود. براساس مطالعات بارداری در زنانی که سن بیشتر از ۳۵ سال دارند بیشتر صورت می گیرد.
استفاده از روش های کمک باروری:
شانس دوقلوزایی در روش های کمک بارداری مانند آی وی اف زیاد خواهد شد. باوجودی که این روش ها بیشتر برای ایجاد بارداری استفاده می شوند اما برخی از زوجین برای داشتن بارداری دوقلو هم از آنها استفاده می کنند. افرادی که برای دوقلوزایی از آی وی اف استفاده می کنند باید پیش از هرگونه اقدامی از خطرات آن آگاه شده و مشاوره شوند.
نژاد آفریقایی:
میزان بارداری دوقلو در زنان سیاه پوست به مراتب بیشتر از زنان سفید پوست می باشد. باید اشاره کرد که میزان بارداری دوقلویی در زنان اسپانیایی و آسیایی کمتر از سایر زنان است.
عوامل افزایش دهنده دوقلوزایی قد بلند بودن:
زنانی که قد بلندی دارند با احتمال بیشتری دوقلو باردار می شوند.
وزن بسیار کم یا وزن بسیار زیاد مادر:
زنانی که توده بدنی یا BMI بیشتر از ۳۰ دارند غالبا دیرتر از دیگران باردار می شوند یا درصورت اتفاق افتادن بارداری شانس دوقلوزایی بالایی خواهند داشت. براساس مطالعات زنانی که وزن کمتر از ۵۲ کیلوگرم دارند هم به دنبال کاهش استروژن؛ لانه گزینی با تاخیر روبرو می شود در نتیجه تخمک در مدت زمان بیشتری تکثیر و تقسیم می شود و احتمال بارداری دوقلو را افزایش خواهد داد.
شیردهی:
شیردهی می تواند احتمال دوقلو زایی را افزایش دهد، براساس مطالعات میزان بارداری دوقلو در زنانی که طولانی مدت به فرزندان خود شیر می دهند به مراتب بیشتر است، البته هنوز هم علت بارداری دوقلویی در این افراد مشخص نیست.
سابقه دوقلوزایی:
در زنانی که سابقه دوقلوزایی در خانواده خود دارند؛ شانس این موضوع در خودشان نیز افزایش پیدا می کند. خانم هایی که تجربه بارداری دوقلویی همسان دارند، شانس بارداری دوقلویی درآن ها چهار برابر بیشتر از سایر افراد است.
بارداری در فصل تابستان:
میزان بارداری دوقلو زایی همسان در تابستان افزایش پیدا می کند، پس اگر در این فصل تابستان اقدام کنید می توانید شانس این موضوع را افزایش دهید.
مصرف مقادیر زیاد شیر گاو:
مصرف مقدار زیاد شیرگاو توسط مادر می تواند سطح هورمون های IGF را در خون افزایش دهد، همین موضوع شانس بارداری دوقلو را افزایش خواهد داد. درصورتی که مادر گیاه خوار باشد؛ عدم مصرف پروتئین میزان هورمون IGF در او کاهش می دهد پس احتمال بارداری در بانوانی که فقط گیاه مصرف می کنند نسبت به سایرین کمتر است.
عوامل افزایش دهنده دوقلوزایی؛ مصرف شیرگاوداشتن سبک زندگی سالم:
شانس دوقلوزایی در زنانی که سبک زندگی سالمی دارند مانند حفظ وزن طبیعی بدن، ترک سیگار و ورزش منظم را انجام می دهند افزایش خواهد یافت.
استفاده از مولتی ویتامین و اسیدفولیک قبل از شروع بارداری شانس این موضوع را افزایش می دهد. فولات برای جلوگیری از نقایص لوله عصبی، هم در بارداری های دوقلویی و هم در بارداری تک قلویی استفاده می شود.
انجام یوگا و مراقبه:
باوجودی که نمی توان با اطمینان گفت یوگا منجر به تعادل سطح هورمون ها و بهبود قدرت باروری زنان و مردان می شود، اما این امر ثابت شده است که یوگا و مراقبه سبب آرامش زوجین می شود که همین موضوع قدرت باروری را بهبود می دهد.
خوردن صدف:
صدف ها سرشار از روی هستند که به تولید اسپرم کمک می کنند، هرچه اسپرم ها سالم تر باشند تحرک بیشتری هم خواهند داشت در نتیجه احتمال اینکه بتوانند یک یا دو تخمک را بارور کنند بالا می رود. پس رژیم غذایی که حاوی زینک است مانند سبزیجاتی که برگ سبز دارند، غلات، نان و جوانه گندم احتمال بارداری دوقلو را افزایش می دهند.
از طرفی اگر برنامه غذایی مادر دارای سبزیجات باشد به دلیل فیتواستروژن؛ آزاد سازی استروژن را افزایش می دهد و شانس بارداری بالا می رود. مصرف سیب زمینی شیرین: یکی از موادغذایی که می تواند بر بارداری تاثیر بگذارد سیب زمینی شیرین است، میزان بارداری دوقلو در مادرانی که سیب زمینی شیرین مصرف می کنند بیشتر خواهد بود.
بر اساس آنچه به نظر می رسد سیب زمینی شیرین در بدن بانوان ماده شیمیایی تولید می کند که تخمدان ها را تحریک می کند؛ در نتیجه احتمال آزاد شدن بیش از یک تخمک در ماه و ایجاد باداری دوقلویی، افزایش می یابد.
مصرف قرص ضد بارداری:
مصرف قرص های ضدبارداری می تواند تا ۹۹ درصد از بارداری پیشگیری کند اما یک درصد احتمال دارد که در هنگام استفاده دوقلوزایی را افزایش دهد. به خصوص اگر مصرف قرص ضد بارداری به صورت منظم انجام نگیرد، احتمال بارداری دوقلویی بیشتر هم می شود.
افزایش احتمال دوقلوزایی؛ مصرف قرص های ضدباردارینکاتی که بهتر است در زمان بارداری دوقلو به آن توجه کنید:
- مصرف بیشتر اسیدفولیک می تواند تقص های مادرزادی پیشگیری کند، کلم بروکلی، لوبیا چیتی، تخمه ی آفتابگردان، مارچوبه و... از جمله موادغذایی هستند که دارای اسیدفولیک هستند.
- زنانی که دوقلو باردار هستند درخطر هستند پس نیاز به مراقبت بیشتر متخصص زنان زایمان دارند.
- احتمال تهوع صبحگاهی در حاملگی های دوقلو شدیدتر است به خصوص در سه ماهه اول بارداری. علاوه بر تهوع ممکن است کمر درد، دل درد و... نیز در این زنان بیشتر باشد.
- دیدن لکه در بارداری دوقلو بیشتر خواهد شد، این لکه ها نشانه سقط نمی باشند، اما درهر صورت احتمال سقط یا زایمان زودرس در مادران باردار دوقلو یا چندقلو افزایش می یابد. درصورت گرفتگی عضله، مشاهده لخته و خونریزی زیاد فورا به پزشک مراجعه کنید.
- مادرانی که دوقلو باردار هستند احتمال افزایش وزن بیشتری دارند.
- خطر بیشتر ابتلا به دیابت بارداری در بارداری دوقلو به طور واضح افزایش می یابد.
- افزایش احتمال فشار خون بالا در طی بارداری دوقلو و بروز مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی در بارداری دوقلویی بسیار بیشتر می باشد.
- زایمان های دوقلو با احتمال بیشتری زودهنگام هستند، پس برای پیشگیری از زایمان های زودرس ممکن است داروهایی تجویز شوند یا لازم باشد تهمیدات خاصی صورت بگیرد.
- احتمال زایمان سزارین در بارداری دوقلویی بیشتر است.
خطرات دوقلوزاییخطرات و عوارض بارداری دوقلو:
بارداری دوقلو برای مادر و نوزاد خطراتی به دنبال دارد، از مهمترین عوارض بارداری دوقلو می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زایمان زودرس
- تولد نوزاد با وزن کم
- مرده زایی
- ابتلای دو قلو ها به اوتیسم
- مسمومیت بارداری
- فشار خون بارداری
- دیابت بارداری
گردآوری: بخش زناشویی سرپوش
- 13
- 40
