چگونه آلزایمر نگیریم؟

به گزارش جام جم، ابتلا به بیماری آلزایمر، یکی از همان ترس‌هایی است که در افراد متعدد، دغدغه ابتلا به آن از دوران جوانی و میانسالی شروع می‌شود در صورتی که متخصصان معتقدند، اگر بدانیم چگونه مراقب سلامت مغز خود باشیم، دیگر نیازی به این همه نگرانی و ترس نیست،‌ چرا که از هر ۱۰ نفر سالمند بالای ۶۰ سال، ۹ نفر می‌توانند از ابتلا به بیماری آلزایمر درامان بمانند.

متخصصانی همچون دکتر احمد دلبری، عضو هیات علمی دانشگاه و دکتری تخصصی طب سالمندان معتقدند، برای پیشگیری و کاهش اپیدمی بالقوه شیوع بیماری آلزایمر در سراسر دنیا، ارتقای سطح آگاهی مردم درباره فرآیند مراقبت از سلامت مغز، مشارکت و تعامل بیشتر بخش‌های مراقبت‌های اولیه بهداشتی و سیاستگذاران حوزه‌های سلامت جسمی، روانی و اجتماعی به منظور کاهش این بیماری بسیار مهم و موثر است.

لازم است بدانید،‌ تغییرات مغز تقریبا ۲۰ تا ۳۰ سال زودتر از آن که علائم آلزایمر نمایان شود، آغاز می‌شود.بنابراین، هر کدام از ما اگر برای سالم نگه داشتن مغز خود بر اساس توصیه‌های سه‌گانه متخصصان تلاش کنیم، دیگر نیازی نیست، هر روزمان را با ترس از ابتلا به آلزایمر به تلخی و نگرانی بگذرانیم.

گام اول پیشگیری از آلزایمر

مراقب سلامت قلبتان باشید، نه به خاطر آن که به بیماری‌های قلبی مبتلا نشوید، بلکه هر چه قلب سالم‌تری داشته باشید، به همان میزان سلامت مغزتان را تضمین کرده‌اید.

دکتر دلبری درباره علت این توصیه می‌گوید: افراد متعددی هستند که نمی‌دانند میان سلامت قلب و مغز رابطه مهمی وجود دارد، چرا که بیماری‌های قلبی ـ عروقی یکی از عوامل مهم و مستعدکننده ابتلا به آلزایمر است.

وی تأکید می‌کند: چکاپ و بررسی منظم سلامت قلب، فشار خون، کلسترول، قند خون و تعادل وزن از سنین پایین می‌تواند مانع ابتلا به آلزایمر از ۶۰ سالگی به بعد شود.

این متخصص طب سالمندی در پاسخ به این پرسش که سالمندان مبتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی چگونه می‌توانند ریسک ابتلا به آلزایمر را کاهش دهند، می‌گوید: در صورت مشاهده هر گونه علائم غیرعادی در ناحیه قلب، حتما به پزشک مراجعه شود تا مشکلات احتمالی قبل از جدی شدن بررسی و درمان شود. هرچه زیان وارد شده به عروق (‌مشتمل بر عروق داخل مغز) سریع تر تحت درمان قرار گیرد، عوامل خطرساز محدودتر می‌شوند و در نتیجه احتمال آسیب به عملکرد سلول‌های مغزی کاهش می‌یابد.

وی خاطرنشان می‌کند: با وجود تأکیدات بسیار متخصصان مبنی بر پرهیز از مصرف سیگار، متاسفانه بسیاری گمان می‌کنند، این توصیه‌ها به خاطر کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی است در صورتی که تحقیقات نشان می‌دهد، ۱۴ درصد مبتلایان آلزایمر سابقه مصرف سیگار دارند.

مغزتان را فعال نگه دارید

مطالعات نشان می‌دهد، افزایش سن مانعی برای رشد و ساخت ارتباطات جدید مغز انسان نیست و این فرآیند همچنان ادامه دارد. دکتر دلبری همسو با نتایج این تحقیقات می‌گوید: تا زمانی که مغز با فعالیت‌های جدید و چالش برانگیز مشغول نگه داشته شود، با وجود کاهش سلول‌های مغزی در سالمندی ریسک ابتلا به آلزایمر نیز کم می‌شود.

این متخصص طب سالمندی درباره فعالیت پیشنهادی به میانسالان و سالمندان می‌گوید: این افراد باید مغز خود را با انجام فعالیت‌های اجتماعی پیچیده، متنوع، مداوم و سرگرم‌کننده به چالش بکشانند؛ ارتباطات خانوادگی، بازی کردن، دورهمی‌های دوستانه، شرکت در کلاس‌های هنری، حل کردن جدول کلمات متقاطع، پازل، سودوکو و هر چیزی که باعث افزایش ارتباطات مغزی شود.

دلایل دشمنی ورزش با آلزایمر

متاسفانه تعداد کمی از ایرانی‌ها هستند که به صورت منظم ورزش می‌کنند‌. شاید بگویید ورزش نامنظم بهتر از آن است که اصلا انجامش ندهیم. قضاوت در این رابطه با خود شماست، اما وقتی با تاثیرات ورزش منظم آشنا شوید، امیدواریم انجام منظم ورزش را به یک الگوی ثابت زندگی خود تبدیل کنید.

دکتر دلبری درباره ضرورت انجام ورزش منظم و تاثیر آن بر پیشگیری از آلزایمر می‌گوید: اخیراً توجه خاصی به اهمیت فعالیت ورزشی بر سلامت مغز و عملکرد ذهنی شده است‌. در سالمندی، ‌افزایش جریان خون مغز به دنبال فعالیت ورزشی به عنوان بهترین راهبرد ارتقا ی سلامت جسم و روان شناخته می‌شود که منجر به بهبود عملکرد شناختی و مغزی خواهد شد.

وی ادامه می‌دهد: ورزش مخصوصا در دوران سالمندی باعث افزایش جریان خون در مغز می‌شود.بهبود عملکرد مغز و حافظه به دنبال فعالیت ورزشی باعث ایجاد سلول‌های مغزی و ایجاد سازگاری‌های عصبی در نواحی مختلف مغز می‌شود.این فرآیند نقش اساسی در انجام فعالیت‌های شناختی، یادگیری و عملکرد حافظه دارد.از سوی دیگر، فعالیت ورزشی منظم باعث افزایش سطح ترشح عوامل مخل نوروتروفیک (‌بویژه باعث رشد عصبی مشتق شده از مغز یا BDNF) می‌شود که در تقویت حافظه و یادگیری نقش بسیار مهمی دارند.

این عضو هیات علمی دانشگاه تأکید می‌کند: انجام ورزش به مدت ۱۵۰ تا ۳۰۰ دقیقه در هفته، نه تنها مانع افزایش فشار خون، کاهش سطح کلسترول خون و چاقی می‌شود بلکه ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت را بشدت کاهش می‌دهد و سالمندان می‌توانند همچنان زندگی شاد بدون حضور آلزایمر داشته باشند. تلفیق برنامه ورزشی منظم و رژیم غذایی استاندارد می‌تواند باعث بهبود و مدیریت بهتر بیماری‌های مزمن شود.

دکتر دلبری درباره تغذیه پیشگیری‌کننده از آلزایمر می‌گوید: هیچ غذای جادویی برای کاهش احتمال ابتلا به آلزایمر وجود ندارد، ولی برای داشتن بدن و مغز سالم بهتر است بخش اعظم رژیم غذایی حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات، حبوبات، آجیل، لبنیات کم‌چرب، ماهی و مقادیر کمتری از گوشت و غذاهای فرآوری باشد.

پیشگیری از آلزایمر، از سنین پایین

متخصصان معتقدند، اقدامات پیشگیرانه برای دوری از ابتلا به آلزایمر را همه افراد از سنین پایین و قبل از دوران سالمندی باید آغاز کنند. اصلاح شیوه زندگی شامل تغذیه سالم، ورزش منظم، تقویت حافظه، یادگیری وشناخت، انجام فعالیت اجتماعی مورد علاقه و رضایت بخش و مراقبت از سلامت روانی و اجتماعی از ما در برابر آلزایمر به میزان بسیار موثری محافظت می‌کنند.

دوستی دیابت و آلزایمر

کاهش مصرف مواد قندی و رعایت اصول پیشگیری‌کننده از ابتلا به دیابت را جدی بگیرید، چرا که آلزایمر در کمین مبتلایان دیابت نشسته است. بنابراین نه‌تنها کنترل مصرف قند، شکر و شیرینی را باید جدی بگیریم، بلکه باید مراقب وزن خود نیز باشیم چرا که چاقی و لاغری مفرط می‌تواند آلزایمر را مهمان مغز ما کند.