«بیمارستان گاندی تهران آتش گرفت». این اتفاق یک بار دیگر نشان داد که حتی بزرگترین و مجهزترین مرکز درمانی خصوصی در ایران و خاورمیانه، با آخرین استانداردها و ضوابط احداث مجموعه‌های بیمارستانی در برابر حوادث غیرقابل پیش‌بینی آسیب‌پذیر است.
به گزارش خبرگزاری مهر عصر پنج‌شنبه ۵ بهمن ۱۴۰۲ ضلع شرقی بیمارستان گاندی تهران در آتش سوخت. تصاویر و ویدیو‌های منتشر شده از این حادثه، یکبار دیگر خاطره آتش‌سوزی و ریزش پلاسکو را برایمان زنده کرد. پلاسکو سه ساعت و نیم در آتش سوخت و ناگهان در مقابل چشم‌های بهت‌زده ما فروریخت. شاید در آن دو ساعت پر التهاب آتش‌سوزی بیمارستان گاندی، همه از تکرار دوباره این حادثه می‌ترسیدیم. خدا را شکر که آن اتفاق دلخراش بار دیگر تکرار نشد؛ با این‌حال چندان عجیب نیست اگر در ذهن‌مان مدام این سوال مطرح شود که علت آتش‌سوزی بیمارستان گاندی چیست؟ چرا این ساختمان؟ بیمارستان گاندی که نه قدمت پلاسکو را دارد و نه مانند آن ساختمان، فاقد استانداردهای ایمنی بوده است.
با اینکه خوشبختانه همه بخش‌های بیمارستان درگیر آتش‌سوزی نشد و این حادثه تلفات جانی در پی نداشت اما یکبار دیگر زنگ خطر را برای ما به صدا درآورد. تاکنون در رسانه‌ها گزارش‌های ضدونقیضی درباره علت ماجرا منتشر شده است. برای نمونه خبرگزاری فارس اعلام کرد: «بیمارستان گاندی ۵ اخطار ناایمنی گرفته بود». از سمت دیگر، مدیران بیمارستان اعلام کردند که ساختمان گاندی استانداردهای ساخت‌وساز را رعایت کرده است.
برخی هم معتقدند که مدیران بیمارستان، در رعایت اصول ایمنی مربوط به آتش‌سوزی کوتاهی کرده‌اند. البته، انتشار تصویر اخطار شهرداری به مدیران بیمارستان گاندی در رسانه‌ها، به این ادعا دامن زده است. برای مثال سایت اقتصاد نیوز علاوه‌بر منتشر کردن این تصاویر، در گزارشی دیگر به نقل از رئیس آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران اذعان داشت که ساختمان بیمارستان گاندی دوربین اعلام حریق ندارد.
به‌هرحال، بررسی‌ها برای یافتن علت اصلی حادثه همچنان ادامه دارد. باید در نظر داشت که یافتن علت اصلی حادثه و انجام تدابیری برای تکرار نشدن آن، بخشی از حوادث این‌چنینی است اما بخش مهم‌تر به داشتن یک برنامه مشخص برای مدیریت هزینه‌های پس از وقوع حادثه برمی‌گردد. زیرا حتی اگر تمام استانداردهای رایج در بخش ساخت‌وساز و ایمنی ساختمان‌ها رعایت شود؛ باز هم احتمال بروز حوادث غیرقابل پیش‌بینی را نمی‌توان به صفر رساند.
مطمئن‌ترین و بهترین راه برای سرمایه‌گذاری و حفظ دارایی، داشتن بیمه است!
هر چند همه از بروز چنین حوادث دلخراشی متاثر می‌شویم؛ اما بیایید به این قضیه از زاویه‌ای دیگر نگاه کنیم. واقعا چه کسی تصور می‌کرد ساختمان هتل بیمارستان گاندی فقط با ده سال قدمت، که در زمان خودش با به‌روزترین استانداردهای ساخت‌وساز و ایمنی احداث شده بود، گرفتار همچین اتفاقی شود؟! همانطور که می‌دانید این حادثه نه تنها هزینه‌های عمرانی را به هیئت مدیره تحمیل کرده بلکه باعث از دست رفتن اعتبار بیمارستان گاندی شده است. افزون‌بر آن به گزارش دنیای اقتصاد تمام خدمات درمانی بیمارستان گاندی تا بازسازی کامل این بیمارستان متوقف شده است.
ما معمولا در حالت عافیت تصور می‌‌کنیم اتفاقاتی شبیه این ماجرا، دامن‌گیرمان نمی‌شود. اما بررسی‌های پژوهشکده بیمه ما را با واقعیت دیگری مواجه می‌کند.
این پژوهشکده در مرداد ماه ۱۴۰۲ نتایج طرح پژوهشی با عنوان «مدیریت پیشگیرانه خطر در بیمه‌های آتش‌سوزی: منازل مسکونی و انبارها» را منتشر کرد. در این مطالعه مهمترین عوامل تاثیرگذار بر آتش‌سوزی ساختمان‌های مسکونی به شرح زیر عنوان شده است:
• خطر ناشی از به‌موقع متوجه نشدن شروع و گسترش آتش
• عوامل سازه‌ای و غیراستاندارد در ساختمان‌های مسکونی
• عوامل مرتبط با خرابی و نصب سیستم اعلام حریق
• عوامل مرتبط با تجهیزات ناایمن
• چیدمان مبلمان و اثاثیه منزل
• رفتارهای پرخطر ساکنین در هنگام آتش‌سوزی
• ناتوانیهای جسمی، ذهنی و ناتوانیهای مرتبط با سن
• مشکلات اقتصادی جامعه، ساکنان ساختمان‌های مسکونی، عوامل اجتماعی و فرهنگی
هرچند حادثه اخیر برای یک مرکز خدمات درمانی اتفاق افتاده اما تاکنون حداقل، چهار مورد اول از این لیست، در حادثه آتش‌سوزی بیمارستان گاندی توسط مراجع ذی‌صلاح تایید شده است.
بخش بعدی این مطالعه به بررسی رایج‌ترین عوامل آتش‌سوزی در انبارها می‌پردازد. در ادامه، مهمترین عوامل ریسک در آتش‌سوزی انبارها را مشاهده می‌کنید:
• عوامل ریسک مرتبط با کارکنان و مسئولین
• عوامل ریسک مرتبط با مواد قابل احتراق
• عوامل ریسک مرتبط با نوع سازه و ساختمان انبار
• عوامل ریسک مرتبط با بلایای طبیعی
توجه به این موارد برای کسب‌وکارهای وابسته به انبارداری بسیار مهم است زیرا اگر کسب‌وکاری در اثر آتش‌سوزی انبار کالایش را از دست بدهد؛ آیا می‌تواند زیان‌های مالی یا جانی ناشی از حادثه را به آسانی جبران کند؟
اگر به مهمترین دلایل آتش‌سوزی در مجتمع‌های مسکونی با دقت بنگریم، بیشتر متوجه نزدیک بودن خطر به خودمان خواهیم شد. این مسئله به حدی مهم است که رئیس سازمان نظام مهندسی در صحبت‌های اخیرش در نخستین کنگره ملی راهبردهای پیشرفت صنعت ساختمان بر آن صحه می‌گذارد. ایشان در صحبت‌هایشان اشاره کردند که: با اینکه کشور ما در بخش مقررات ملی ساختمان با کشورهای توسعه یافته فاصله چندانی ندارد، اما در عمل این قوانین اجرایی نمی‌شود.
وقتی عالی‌ترین مقام در سیاست‌گذاری صنعت ساخت‌وساز کشور به این واقعیت تلخ اشاره می‌کند، دیگر جایی برای درنگ باقی نمی‌ماند. بنابراین، خودمان باید به دنبال راه‌حل باشیم تا در حوادث احتمالی غافلگیر نشویم.
لزوم تسهیل‌گری و مردمی‌سازی صنعت بیمه
کمتر پیش می‌آید که فردی با بیمه‌ها آشنا نباشد یا به نحوی زندگی‌اش با آن گره نخورده باشد. برای مثال می‌توان به پرفروش‌ترین بیمه‌ها یعنی بیمه شخص ثالث و بیمه تکمیلی درمان اشاره کرد.
صنعت بیمه یکی از مهمترین نهادهای اقتصادی کشورها است که در صورت شکوفایی می‌تواند از سایر نهادهای اقتصادی، پشتیبانی کند. مزایای شکوفایی این صنعت به حدی است که به نقل از رئیس سازمان بیمه مرکزی در سایت دولت، رویکردی تحت عنوان «تسهیل‌گری و مردمی‌سازی صنعت بیمه» در اولویت کار این سازمان قرار گرفته است.
تمام این تلاش‌ها زمانی به ثمر می‌نشیند که سازمان مذکور از یک طرف، موانع را از سر راه فعالان و سرمایه‌گذارن در این حوزه بردارد و از طرف دیگر، مانع از انحصارطلبی شرکت‌های بیمه شود. لازمه اجرایی شدن این پیش‌شرط، وجود بسترهایی است که شرایط را برای آگاه‌سازی افراد جامعه فراهم کند. البته با پیشرفت‌های تکنولوژی و ظهور اینشورتک در جهان از سال ۲۰۱۰ بخشی از این مسئله حل شده است.
در بخش بعد بیشتر با این صنعت و تاثیرات آن بر بازار بیمه در دنیا و ایران آشنا می‌شویم.
تحول در صنعت بیمه با ظهور پدیده InsurTech
اینشورتک یکی از زیرشاخه‌های فناوری مالی یا فین تک (Fintech) است که از آن برای ارائه خدمات بهتر در صنعت بیمه استفاده می‌کنند. به زبان ساده‌تر اینشورتک‌ها، استارت‌آپ‌های حوزه بیمه هستند.
طبق آخرین آپدیت از گزارشی در سایت اینوست‌اوپدیا به نقل از Grand view Research ارزش مالی صنعت اینشورتک دنیا در سال ۲۰۲۳ از مرز ۷.۸ میلیارد دلار گذشت. اینشورتک‌ها بر پایه دو اصل مشتری‌مداری و کاهش هزینه‌ها بنا شده است. تمرکز بر این دو اصل به فناوری مذکور کمک می‌کند تا راه انحصارطلبی شرکت‌های بیمه را سد کنند.
اینشورتک در ایران
شروع فعالیت رسمی این فناوری در ایران به سال ۱۳۹۹ برمی‌گردد یعنی از زمانی که اولین مجوزها برای فعالیت کارگزاری‌های آنلاین بیمه صادر شد.
البته شورای عالی بیمه در سال ۹۴ «آیین‌نامه کارگزاری رسمی بیمه مستقیم» را به تصویب رساند و دو سال بعد مکمل این آیین‌نامه را تصویب کرد. همانطور که اشاره شد، صنعت اینشورتک در ایران یک پدیده نوظهور است به همین دلیل آمار دقیقی از ارزش مالی بازار آن در دست نیست.
مدل‌های کسب‌وکار اینشورتک‌ها در دنیا و ایران
رشد و تکامل جنبش اینشورتک و اقبال عمومی به آن، باعث شد تا استارت‌آپ‌های زیادی در این حوزه فعالیت خود را آغاز کنند. برای نمونه می‌توان به پلتفرم‌هایی مثل ازکی یا راهنمای بیمه که یک اینشورتک ایرانی است، اشاره کرد.
مدل کسب‌وکارهای این استارت‌آپ‌ها بر سه بخش زیر استوار است:
• بخش عملیات که شامل مواردی همچون: فروش اینترنتی، صدور بیمه‌نامه، پلتفرم بیمه‌گر، مدیریت مطالبه‌ها و مدیریت منابع مالی می‌شود.
• بخش توزیع که بر مواردی مانند: مقایسه قیمت، پلتفرم توزیع، پلتفرم شرکتی، مدیر بیمه دیجیتال، مشاور متخصص و شریک مالی (همکاری در فروش) تمرکز دارد.
• بخش برنامه‌ها که مواردی از قبیل: نوآوری در فرایندهای دیجیتال، نوآوری در محصولات دیجیتال، بیمه به عنوان خدمت (IaaS)، وابسته به موقعیت، جامعه محور، از بیمه‌شده تا محافظت‌شده و ریسک‌های دیجیتال جدید را پوشش می‌دهد.
ماموریت استارت‌آپ‌های فعال در صنعت اینشورتک
هر استارت‌آپی که در این صنعت فعالیت دارد، بر اساس اهداف انتخابی (در شروع فعالیت) و دو اصل اساسی مشتری‌مداری و کاهش هزینه‌ها، یک یا چند ماموریت زیر را برمی‌گزیند:
• تسهیل در شناخت کامل صنعت بیمه به مشتریان
• ارائه مشاوره بیمه‌ای مورد نیاز مشتری
• امکان استعلام قیمت و مقایسه انواع بیمه به‌صورت همزمان از شرکت‌های مختلف
• ارائه دانش بیمه‌ای به مشتریان
• ارائه راه‌حل‌های جدید برای حل مشکلات بیمه‌ای مشتریان
حرکت در مسیر تسهیل قوانین برای مردمی‌سازی صنعت بیمه
در بخش‌های قبل عنوان شد که بنابه نظر رئیس سازمان بیمه مرکزی، رویکرد «تسهیل‌گری و مردمی‌سازی صنعت بیمه» در دستور کار سازمان متبوعش قرار گرفته است.
بخشی از این رویکرد با تلاش برای حذف موانع فعالیت استارت‌آپ‌های حوزه اینشورتک مرتفع خواهد شد. بخش دیگر به وضعیت عمومی صنعت بیمه در کشور مربوط می‌شود. طبق اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تا دو سال پیش، یعنی سال ۱۴۰۰، حدود ۶۰ درصد از کارگران کشور تحت پوشش بیمه نبوده‌اند.
این آمار به حدی تکان‌دهنده است که ضرورت حرکت به سمت یک تحول اساسی در صنعت بیمه را نمایان می‌سازد. بنابراین به نظر می‌رسد سازمان بیمه مرکزی راه درازی برای تحقق این رویکرد دارد.
درس‌هایی که حادثه آتش‌سوزی بیمارستان گاندی برای ما به همراه داشت
کمتر کسی است که با دیدن یا شنیدن خبر حادثه آتش‌سوزی در بیمارستان گاندی قلبش نلرزیده باشد. این اتفاق بسیار تکان‌دهنده بود اما اگر به این فکر کنیم که «ساختمان بعدی کدام است» دیگر بی‌تفاوت از کنار احتمال وقوع حوادث غیرقابل پیش‌بینی نمی‌گذریم. در چنین شرایطی، داشتن یک پلن B برای مدیریت هزینه ناشی از این خسارت‌ها می‌تواند برایمان راه‌گشا باشد.
- 15
- 6
