سردرد شبانهسردرد شبانه
مزاحم خاموش خواب آرام سردرد مشکلی شایع است که تقریباً همه افراد آن را در مقطعی از زندگی خود تجربه می‌کنند. در حالی که بسیاری از سردردها در طول روز رخ می دهند، سردردهای شبانه نیز می توانند خواب آرام را برهم بزنند و منجر به خستگی و تحریک پذیری در طول روز شوند.
به طورکلی طی یک تعریف علمی سردرد به درد ناحیه سر و بالای گردن گفته می شود که منشاء عصبی دارد، به طوریکه بافت ها و ساختارهای احاطه کننده مغز با التهاب و دردناک شدن فرد را آزار می دهند. ضریع بافتی است که جمجمه، استخوان‌ها، سینوس‌ها، چشم‌ها و گوش‌ها را می پوشاند و درصورتی که ملتهب و دردناک شود درد سر و گردن را به همراه می آورد. از طرفی گاهی ممکن است بافت پوشاننده مغز و نخاع که به عنوان مننژ شناخته می شود دچار التهاب شده و سردرد ایجاد کند. سردرد انواع مختلفی دارد که بر اساس منشا درد تقسیم بندی می‌شوند. هر کدام از انواع سردرد تظاهرات و بروزهای متفاوتی هم دارند.
انواع مختلف سردرد
سردرد تنشی:
این نوع سردرد شایع‌ترین نوع سردرد است و معمولاً به صورت درد مبهم و فشارنده در دو طرف سر احساس می‌شود. سردرد تنشی می‌تواند ناشی از استرس، خستگی، کمبود خواب، و سایر عوامل باشد.
سردرد میگرنی:
سردرد میگرنی نوعی سردرد شدید و ضربان‌دار است که معمولاً در یک طرف سر احساس می‌شود. میگرن می‌تواند با علائمی مانند تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا، و تاری دید همراه باشد.
سردرد خوشه‌ای:
سردرد خوشه‌ای نوعی سردرد شدید و تیز است که معمولاً در اطراف یک چشم احساس می‌شود. سردرد خوشه‌ای به صورت دوره‌های چند روزه یا چند هفته‌ای رخ می‌دهد و ممکن است با علائمی مانند قرمزی چشم، آبریزش بینی و افتادگی پلک همراه باشد.
سردرد سینوسی:
سردرد سینوسی ناشی از التهاب سینوس‌ها است. این نوع سردرد معمولاً به صورت درد در ناحیه پیشانی، گونه‌ها، و اطراف چشم احساس می‌شود و ممکن است با علائمی مانند احتقان بینی، ترشحات غلیظ بینی، و درد صورت هنگام خم شدن به جلو همراه باشد.
سردرد هیپیک:
سردرد هیپنیک (Hypnic Headache) نوعی سردرد ثانویه است که در طول خواب، معمولاً ۱ تا ۳ ساعت پس از به خواب رفتن رخ می‌دهد. این نوع سردرد می‌تواند بسیار شدید و آزاردهنده باشد و خواب را مختل کند. سردرد هیپنیک معمولاً به صورت درد ضربان‌دار یا تیر کشنده در یک یا هر دو طرف سر احساس می‌شود و ممکن است با علائمی مانند تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا، و تعریق همراه باشد.
علت دقیق سردرد هیپنیک هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، تصور می شود که این نوع سردرد به دلیل اختلال در تنظیم دمای بدن یا اختلالات در سیستم عصبی خودکار رخ می‌دهد.
سردرد بارداری:
سردرد در دوران بارداری یک پدیده شایع است که به طور تقریبی تا ۸۰ درصد از زنان باردار را در مقطعی از این دوران تحت تاثیر قرار می‌دهد. این نوع سردرد می‌تواند به اشکال مختلفی، از جمله سردرد تنشی، سردرد میگرنی و سردرد خوشه‌ای، رخ دهد.
انواع مختلف سردرد شبانهعلائم سردرد شبانه
سردردهای شبانه می توانند با مجموعه ای از علائم همراه باشند. برخی از علائم شایع سردرد شبانه عبارتند از:
- درد در یک یا هر دو طرف سر
- درد ضربان دار یا تیر کشنده
- درد مبهم و فشارنده
- حساسیت به نور و صدا
- حالت تهوع یا استفراغ
علل احتمالی سردرد شبانه
اختلالات خواب:
اختلالاتی مانند بی خوابی، آپنه خواب (قطع تنفس در خواب) و دندان قروچه شبانه می توانند منجر به سردرد شبانه شوند.
استرس و اضطراب:
استرس های روزانه و نگرانی های شبانه می توانند باعث ایجاد تنش در عضلات سر و گردن شوند و منجر به سردرد شبانه گردند.
کم آبی بدن:
مصرف ناکافی مایعات در طول روز می تواند باعث کم آبی بدن شود که یکی از علل سردرد شبانه است.
قند خون پایین:
افت قند خون در طول شب می تواند منجر به سردرد شبانه شود، به ویژه در افراد دیابتی.
مصرف برخی داروها:
برخی از داروها از جمله داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد فشار خون و داروهای مسکن می توانند عوارض جانبی سردرد داشته باشند.
مصرف الکل و کافئین:
مصرف بیش از حد الکل و کافئین می تواند منجر به سردرد شبانه شود.
پره اکلامپسی (فشار خون بالا در دوران بارداری):
سردردهای شبانه در دوران بارداری، به ویژه در سه ماهه دوم و سوم، می توانند نشانه ای از پره اکلامپسی باشند. در صورت بروز سردرد شبانه در دوران بارداری، حتما به پزشک مراجعه کنید.
سینوزیت:
التهاب سینوس ها می تواند باعث ایجاد سردردهای صورت، به ویژه در هنگام دراز کشیدن شود و خواب شبانه را مختل کند.
دلایل سردرد شبانهتشخیص سردرد شبانه
اگر به طور مکرر دچار سردرد شبانه می شوید، برای تشخیص علت زمینه‌ای و دریافت درمان مناسب، به پزشک مراجعه کنید. پزشک با بررسی شرح حال، معاینه فیزیکی و در صورت نیاز، انجام آزمایشاتی مانند سی تی اسکن یا ام آر آی، علت سردرد را تشخیص می‌دهد.
درمان سردرد شبانه
درمان سردرد شبانه به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. در برخی موارد، درمان خانگی و تغییر سبک زندگی برای رفع سردرد شبانه کافی است. برخی از روش‌های درمان خانگی عبارتند از:
- استراحت کافی؛ تامین خواب کافی در شب برای پیشگیری و درمان سردرد ضروری است.
- قرار دادن کمپرس سرد روی پیشانی به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه می تواند به کاهش درد کمک کند.
- نوشیدن آب کافی در طول روز به پیشگیری از کم آبی بدن و سردرد شبانه کمک می کند.
- حمام آب گرم قبل از خواب می تواند باعث آرامش عضلات و کاهش سردرد شود.
- انجام تمرینات آرامش بخش مانند تنفس عمیق و مدیتیشن می تواند به کاهش استرس و پیشگیری از سردرد شبانه کمک کند.
- اگر روش‌های خانگی موثر نبودند، پزشک ممکن است داروهایی مانند مسکن ها، داروهای ضد تهوع و داروهای پیشگیری کننده از میگرن را تجویز کند.
درمان خانگی سردرد شبانهدرمان های تخصصی سردرد شبانه
در موارد خاص، بسته به علت زمینه‌ای سردرد شبانه، ممکن است درمان‌های تخصصی‌تری مانند موارد زیر توصیه شوند:
کورتیکوستروئیدها:
استفاده از کورتیکواستروئیدها جزء درمان های کوتاه مدت محسوب می شود که برای سردردهای خوشه ای طولانی مدت استفاده می شود.
ارگوت:
این دارو به دسته قدیمی تری از داروها برمی گردد که برای درمان میگرن مزمن تاثیر خوبی ایفا می کند.
ایندومتاسین:
این دارو ضدالتهاب غیراستروئیدی است که برای جلوگیری از سردردهای هیپنیک استفاده می شود.
ضدتشنج ها:
از این دسته داروها برای پیشگیری از میگرن های مزمن استفاده می شود، البته باید توجه داشت مصرفشان با عوارض زیادی همراه است.
داروهای ضد افسردگی:
باوجودی که این داروها برای سلامت روان استفاده می شوند اما می توانند از بروز میگرن هم پیشگیری کنند.
لیتیوم:
از این دارو برای سلامت روان استفاده می شود اما جهت پیشگیری از سردردهای شبانه هیپنیک و خوشه ای نیز گاهی تجویز می شود.
مسدود کننده های بتا و مسدود کننده های کانال کلسیم:
از این دسته دارویی جهت درمان فشار خون بالا استفاده می شود اما گاهی برای پیشگیری از میگرن و سردردهای خوشه ای نیز نسخه می شوند.
بوتاکس:
گاهی برای درمان سردردهای میگرنی از بوتاکس استفاده می شود.
اکتروتید:
این دارو یک هورمون مصنوعی مغز است که به صورت تزریقی استعمال می شود از سردردهای خوشه ای که در برخی افراد ایجاد می شود، پیشگیری می کند.
اکسیژن:
استنشاق اکسیژن خالص ممکن است به کاهش درد سردرد خوشه ای کمک کند.
لیدوکائین:
این یک عامل بی حس کننده موضعی است که به شکل اسپری بینی مصرف می شود.
پیشگیری از سردرد شبانه
با رعایت برخی از نکات ساده می توانید از بروز سردرد شبانه پیشگیری کنید. برخی از این نکات عبارتند از:
- داشتن برنامه خواب منظم؛ هر شب در یک زمان مشخص به رختخواب بروید و صبح ها در یک زمان مشخص از خواب بیدار شوید.
- ایجاد محیط خواب آرام؛ محیط خواب خود را تاریک، خنک و آرام نگه دارید.
- پرهیز از مصرف کافئین و الکل قبل از خواب؛ از مصرف کافئین و الکل در چند ساعت قبل از خواب خودداری کنید.
- نوشیدن مایعات کافی در طول روز؛ در طول روز به مقدار کافی آب و مایعات بنوشید.
- استرس را در زندگی خود به حداقل برسانید.
- به طور مرتب ورزش کنید.
- از یک رژیم غذایی سالم و متعادل پیروی کنید.
- معاینات منظم پزشکی را انجام دهید تا از سلامت کلی خود مطمئن شوید.
درمان تخصصی سردرد شبانهاورژانس سردردهای شبانه
به طورکلی سردردهای شبانه نمی توانند نشانه ای از بیماری خطرناک باشند با این وجود اگر سردردتان به سردردهای قبلی شباهتی ندارد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. از طرفی اگر علاوه بر سردرد شبانه علائم ذیل را داشتید فورا به مرکز درمانی مراجعه کنید:
- گیجی
- تب شدید
- غش کردن
- مشکل در دیدن
- از دست دادن تعادل
- مشکل در صحبت کردن
- یک گردن غیر معمول سفت
- بی حسی یا ضعف در یک طرف بدن
سخن پایانی مقاله سردرد شبانه
سردرد شبانه می تواند خواب آرام را مختل کند و منجر به خستگی و تحریک پذیری در طول روز شود. با شناسایی علت زمینه‌ای سردرد و انجام اقدامات درمانی مناسب می توانید از بروز این مشکل پیشگیری کرده و خوابی آرام و بدون درد را تجربه کنید.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 9
- 5
