به گزارش مهر، بیست و ششم مهر تا دوم آبان ۹۹، هفته ملی سلامت بانوان نام گرفته است. نیمی از جمعیت کشور که سلامت آن ها نقشی تعیین کننده در سلامت خانواده و جامعه و همچنین، نسل های آتی دارد، زنان هستند. یکی از مشکلات مهم سلامت بانوان که میتواند عوارض جدی، از جمله ناباروری به دنبال داشته باشد، بیماری التهابی لگن( Pelvic Inflammatory Disease) است. ولی علل بروز این بیماری و راه های تشخیص و درمان آن چیست.
آتوسا کریمی جراح و متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ ناباروری، در توضیح این بیماری، خاطرنشان کرد:بیماری التهابی لگن یا PID عبارت است از عفونت رحم، لوله های رحمی و دیگر بخش های دستگاه تناسلی که می تواند به داخل لگن نیز پخش شود و ایجاد چسبندگی و آبسه کند. بیماری التهابی لگن با بالا رفتن و سیر صعودی میکروارگانیسم ها و میکروب هایی که در بخش های تحتانی سیستم تناسلی کولونیزه میشوند ، رخ می دهد.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، ادامه داد:امکان دارد عفونت هایی در ناحیه واژن یا سرویکس( دهانه رحم) وجود داشته باشد. این عفونت ها باعث بر هم خوردن pH طبیعی واژن می شوند. این شرایط باعث می شود باکتری (Bacterium) هایی که به طور طبیعی در این ناحیه زندگی می کنند، یعنی لاکتوباسیل ها، کم کم کاهش یابند و از بین بروند و در عوض ، میکروارگانیسم های عفونت زا رشد کنند. اگر در این مرحله عفونت واژن یا واژینیت و یا عفونت سرویکس یا سرویسیت درمان نشود، از کانال دهانه رحم یا اندوسرویکس به سمت بالا حرکت می کند و وارد حفره رحم می شود. در این صورت ، لایه داخلی رحم یا اندومتر دچار التهاب و عفونت می شود که به آن اندومتریت گفته می شود.
وی با اشاره به عوارض درمان نشدن عفونت رحم، خاطر نشان کرد :اگر این عفونت به طور کامل درمان نشود، ممکن است از داخل رحم به لوله های فالوپ کشیده شود و این لوله ها را دچار التهاب کند که به آن سالپنژیت گفته می شود. در مراحل پیشرفته تر، تجمع مایع چرکی و حاوی چسبندگی و ویسکوزیته بالا، ایجاد هیدروسالپنکس می کند و در چنین شرایطی ممکن است عفونت از انتهای لوله ها در فضای لگن منتشر شود و تخمدان ها را نیز درگیر کند و در حفره لگن ایجاد التهاب، چسبندگی و آبسه کند.
این متخصص زنان درباره علل بروز و عوامل خطر بیماری التهابی لگن خاطرنشان کرد:میکروارگانیسم های بسیار زیادی می توانند باعث بروز بیماری التهابی لگن شوند، ولی کلامیدیا و سوزاک، که هر دو از عفونت های انتقال یابنده از راه تماس جنسی اند، از مهم ترین عوامل بروز بیماری التهابی در لگن هستند. این بیماری اغلب خانم های در سنین تولیدمثل را درگیر می کند، اما احتمال ابتلای خانم ها در سنین زیر ۲۵ سال بیشتر است، زیرا دهانه رحم هنوز به حد کافی بلوغ نیافته است. رفتارهای پرخطر جنسی و روابط خارج از ازدواج از جمله عوامل خطر ابتلاء به این بیماری اند و خانم هایی که خودشان یا همسرشان شرکای جنسی متعدد دارد، در معرض خطر ابتلاء قرار دارند. استفاده از دوش واژینال نیز احتمال خطر ابتلاء به این بیماری را افزایش می دهد، زیرا هم تعادل pH محیط واژن و سرویکس را بر هم می زند و هم باعث به بالا رانده شدن عفونت می شود. همچنین، خطر بروز بیماری التهابی لگن در خانم هایی که از IUD استفاده می کنند، اندکی بیشتر است.
کریمی درباره علائم این بیماری توضیح داد:وقتی عفونت در مراحل اولیه است، یعنی خانم مبتلا به واژینیت یا سرویسیت است، ممکن است علائمی همچون تحریک پوستی در ناحیه بیرونی اندام های تناسلی، ترشحات غیرعادی واژینال، درد، خارش یا سوزش، لک بینی و یا خون ریزی های غیرعادی داشته باشد. اما وقتی رحم و لوله ها درگیر می شوند و در واقع بیماری التهابی لگن شکل می گیرد، علائم بسیار متغیر است. طیفی از علائم از دردهای واضح در نواحی تحتانی شکم و تب و لرز تا ناباروری ممکن است بروز کنند. البته، گاهی ممکن است خانم مبتلا هیچ علامت واضحی نداشته باشد.
این فلوشیپ ناباروری به عوارض بیماری التهابی لگن اشاره کرد و ادامه داد:وجود التهاب در آندومتر یا جدار داخلی رحم می تواند مانع لانه گزینی جنین و در نتیجه ناباروری شود. همچنین، تورم و عفونت لوله ها ممکن است مانع حرکت تخمک و اسپرم و ناباروری شود. همچنین التهاب و عفونت لوله های رحمی از جمله عوامل اصلی خطر بارداری لوله ای یا خارج رحمی است. بارداری خارج رحمی اگر منجر به پارگی لوله شود، میتواند خونریزی شدید و خطر مرگ به دنبال داشته باشد.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، درباره تشخیص و درمان این بیماری توضیح داد:هنگامی که عفونت هنوز در ناحیه تحتانی سیستم تناسلی، یعنی محدود به واژن یا سرویکس است، فقط با یک عفونت موضعی مواجه ایم و درمان آن ساده است. اما لازم است خانم ها به علائمی که قبلاً به آنها اشاره شد، مثل ترشحات غیرعادی واژینال یا سوزش و خارش در ناحیه تناسلی، بی تفاوت نباشند و در صورت داشتن این علائم، حتماً به پزشک مراجعه کنند. پزشک با گرفتن شرح حال و علائم، معاینه و بررسی رنگ و نوع ترشحات، درمان دارویی لازم را تجویز می کند. البته، بسیار مهم است که دوره درمان کامل شود تا واژینیت یا سرویسیت به طور کامل از بین برود و عفونت به سمت بالا نرود و رحم و لوله ها را درگیر نکند. همچنین، در مواردی که عفونت خانم از نوع عفونت های مقاربتی باشد، همسر وی نیز حتماً باید به صورت همزمان دارو دریافت کند و درمان شود.
وی در ادامه گفت:اگر عفونت وارد اندوسرویکس شود و نواحی دیگر، مثل رحم و لوله ها را درگیر کند، پزشک متخصص زنان بر اساس شرح حال ، معاینه، بررسی ترشحات و نواحی دردناک به تشخیص بیماری التهابی لگن می رسد. همچنین، با انجام سونوگرافی می تواند آبسه یا تجمع مایع داخل لگن و حتی تورم واضح و شدید لوله ها را ببیند و به تشخیص قطعی برسد. خط نخست درمان بیماری التهابی لگن، درمان دارویی با آنتی بیوتیک خوراکی یا تزریقی، در نوع و دوز مناسب و کامل است. اما اگر خانم به درمان های دارویی پاسخ ندهد، ممکن است نیاز باشد برای تخلیه آبسه ها و رفع چسبندگی ها لاپاراسکوپی انجام شود. البته یکی از روش های درمانی جدیدتر، تخلیه آبسه با درناژ از طریق واژن، با هدایت سونوگرافی یا سی تی اسکن است.
کریمی در پایان یادآور شد :مهم ترین راه پیشگیری از ابتلاء به بیماری التهابی لگن، پرهیز از روابط جنسی پرخطر و خارج از ازدواج است. همچنین، خانم ها نباید نسبت به علائمی همچون ترشحات غیرعادی، لک بینی و خارش و درد و سوزش در ناحیه تناسلی بی تفاوت باشند و باید بدانند که در صورت مراجعه به موقع به پزشک و درمان کامل عفونت های ساده واژن یا سرویکس، می توانند از بروز بیماری التهابی لگن و عوارض شدید آن جلوگیری کنند.
- 17
- 5
