به گزارش ایسنا ، بیماری مرموز آلزایمر مدت ها است که مانند یک معما است، زیرا پژوهشگران به سختی تلاش می کنند راهی برای پیشگیری و حتی درمان این وضعیت ناتوان کننده پیدا کنند.
حالا امکان دارد یک نیروی کمکی در راه باشد، چرا که مطالعه جدیدی که در مجله Plos Genetics منتشر شده است، نشان می دهد که این وضعیت امکان دارد مستقیماً با ریتم های شبانه روزی مرتبط باشد.
این یافته امکان دارد به یک درمان پیشگیرانه جدید منجر شود، درمانی که این بار امکان دارد واقعاً مؤثر باشد.
" جنیفر هرلی" از مؤسسه پلی تکنیک" رنسلائر"( Rensselaer) که این مطالعه را رهبری کرد، در یک بیانیه مطبوعاتی خاطرنشان کرد:فهم اینکه چطور ریتم شبانه روزی ما میتواند سطوح هپاران سطح سلولی را برای کنترل ساخت" آمیلوئید بتا" تنظیم کند، امکان دارد به توسعه یک درمان جدید منجر شود که علائم بیماری آلزایمر و همچنین سایر بیماری های التهابی را کاهش می دهد.
ولی محققان چه چیزی را دریافته اند؟ مطالعه آنها نشان داد که سلول های ایمنی مسئول پاکسازی یک پروتئین کلیدی که در مغز بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر انباشته می شود، مطابق با ریتم های شبانه روزی روزانه که همان چرخه های ۲۴ ساعته است که بسیاری از عناصر فیزیولوژی انسان را کنترل می کنند، عمل می کنند.
این یافته کلیدی امکان دارد به توضیحی بالقوه برای ارتباط بین بیماری آلزایمر و اختلال در چرخه خواب شخص منجر شود، زیرا پژوهش های گذشته نشان داده اند که اختلالات خواب میتواند نشانه های اولیه آلزایمر باشد که سال ها قبل از ظاهر شدن علائم بیماری آغاز می شود و نشانه ای از خطر بالاتر ابتلا به این بیماری است.
این پژوهش جدید، فعالیت سلول های ایمنی را که مسئول پاکسازی پروتئین هایی به نام" آمیلوئید بتا" هستند که به صورت پلاک هایی در مغز افراد مبتلا به آلزایمر ساخته میشوند ، ارزیابی کرد. دانشمندان دریافتند که سلول های ایمنی،" آمیلوئید بتا" را در چرخه ای که توسط ریتم شبانه روزی تعیین می شود، پاکسازی می کنند.
هر گونه نقص در این ریتم منجر به ناپدید شدن این چرخه روزانه و در نتیجه افزایش تجمع پروتئین های خطرناک" آمیلوئید بتا" در مغز می شود. بدین ترتیب دانشمندان استنباط کردند که یک مکانیسم مولکولی که به صورت بالقوه مسئول ارتباط بین بیماری آلزایمر و ریتم های شبانه روزی است، وجود دارد و نقشی کلیدی در ایجاد این بیماری ایفا می کند.
" آمیلوئید بتا"( Amyloid beta) که به اختصار " Aβ" یا" Abeta" هم گفته می شود، یک اسید آمینه ۳۶ تا ۴۳ پپتیدی و سازنده اصلی پلاک های آمیلوئید است که در مغز مبتلایان به بیماری آلزایمر یافت می شود. این پپتیدها از" پروتئین پیش ساز آمیلوئید- بتا"( APP) حاصل میشوند که توسط آنزیم های" بتا سکرتاز ۱" و" گاما سکرتاز" تجزیه شده و آمیلوئید بتا به دست می آید. تجمع مولکول های آمیلوئید بتا، نوعی الیگومر محلول انعطاف پذیر تشکیل می دهد که به شکل های گوناگون یافت می شوند. امروزه عقیده بر آن است که بعضی اُلیگومرهای بد چین خورده که به آنها" بذر" یا" ریزدانه" می گویند، یک مولکول دیگر آمیلوئید بتا را نیز وادار به چین خوردن نادرست می کنند و یک واکنش زنجیروار پدیدار می گردد که مشابه آن چیزی است که در عفونت های پریونی دیده می شود. این اُلیگومرها برای یاخته های عصبی سمی هستند. یکی دیگر از پروتئین های دخیل در ایجاد بیماری آلزایمر هم که" پروتئین تاو" نام دارد، اُلیگومرهای بد چین خورده شبه پریونی تشکیل می دهد و حتی شواهدی وجود دارد که آمیلوئید بتای بد چین خورده قادر است پروتئین تاو را وادار به تاشدن و چین خوردگی نادرست کند.
بر اساس پژوهشی در سال ۲۰۱۳، احتمال دارد که خاستگاه پروتئین پیش ساز آمیلوئید- بتا بسیار کهن باشد و قدمت آن به دورهٔ نخستین دهان دومیان برسد.
آیا این میتواند پیشرفتی باشد که به درمان آلزایمر منجر شود و واقعاً مؤثر است؟ گفتن این مسئله دشوار است، برای این که تحقیقات هنوز در مراحل نخست است، ولی یافته ها در حال حاضر این پتانسیل را نشان می دهند.
در صورتیکه بتوان پاکسازی روزانه پروتئین های " آمیلوئید بتا" را حفظ و تثبیت کرد، احتمال ابتلای بیماران به این بیماری کمتر می شود و یا حداقل از تجربه علائم شدیدتر مصون می مانند.
بیماری آلزایمر( Alzheimer) یک بیماری زوال عصبی است که معمولاً به کندی شروع می شود و به تدریج رو به وخامت می رود. این بیماری علاج ناپذیر را نخستین بار یک روانپزشک و پاتولوژیست آلمانی به نام" آلویز آلزایمر" در سال ۱۹۰۶ میلادی توصیف کرد. بیمار او یک زن ۵۰ ساله به اسم" اوت دتر" بود و" آلویز آلزایمر" این زن را از زمان بستری شدنش در آسایشگاهی در شهر فرانکفورت تا زمان مرگ او در سال ۱۹۰۶ همراهی کرد. آلزایمر علت بروز ۶۰ تا ۷۰ درصد موارد" دمانس" است. رایج ترین علامت ابتدایی این بیماری، اختلال در حافظه کوتاه مدت و مشکل در به یاد آوردن اتفاقات اخیر است. با پیشرفت بیماری آلزایمر، علائم آن میتواند شامل مشکلات زبانی، مشکل در آگاهی از موقعیت( گم شدن )، نوسان خلقی، از دست دادن انگیزه، اهمال و بی توجهی نسبت به خود و مشکلات رفتاری باشد.
- 13
- 6
