عاملی مهم منجر به متاستاز 'سرطان پانکراس' کشف شد

یک مطالعه جدید از محققان دانشگاه کمبریج می تواند بینش جدیدی را در مورد متاستاز در بیماری سرطان ارائه کند.

به گزارش باشگاه خبرنگاران،  توانایی سرطان برای انتشار و پخش شدن در بدن یکی از مخرب ترین ترفند های این بیماری مهلک است. اکنون دانشمندان در دانشگاه کمبریج پروتئینی را شناسایی کرده اند که نقش کلیدی در متاستاز دارد و نه تنها به یک درمان بالقوه جدید اشاره می کند، بلکه برای اولین بار نشان می دهد که این فرآیند منحصر به سرطان نیست.

مهم نیست که سرطان از کجا منشاء بگیرد، این بیماری در نهایت می تواند از طریق فرآیندی به نام متاستاز (فراگستری) شروع به استعمار سایر اندام ها و بافت ها کند که درمان آنرا بسیار سخت تر می کند.

متاستاز (Metastasis) انتشار یک عامل بیماری زا از یک محل اولیه یا آغازین به یک محل دیگر یا ثانویه در بدن میزبان است. این اصطلاح معمولاً برای اشاره به متاستاز توسط تومور سرطانی استفاده می شود. متاستاز بطور کلی از تهاجم سرطان که گسترش مستقیم و نفوذ سلول های سرطانی به بافت های مجاور است، متمایز است.

سرطان (cancer) پس از تغییر ژنتیکی سلول ها برای تکثیر سریع و نامحدود ایجاد می شود. سلول هایی که تومور را تشکیل می‌دهند در نهایت منجر به شکل شکل گیری یک فنوتیپ بدخیم می شوند. این بدخیمی امکان تهاجم به گردش خون و به دنبال آن حمله به محل دوم برای سرطان زایی را فراهم می کند.

بعضی از سلول های سرطانی معروف به سلول های تومور در گردش، توانایی نفوذ به دیواره های لنفاوی یا رگ های خونی را پیدا می کنند و پس از آن میتوانند از طریق جریان خون به سایر نقاط و بافت های بدن گردش کنند. این فرآیند به عنوان گسترش لنفاوی یا هماتوژن شناخته می شود. پس از اینکه سلول های تومور در محل دیگری جاگزینی کردند، دوباره به رگ یا دیواره ها نفوذ می کنند و به تکثیر ادامه می دهند و در نهایت تومور قابل تشخیص بالینی دیگری را تشکیل می دهند. این تومور جدید بعنوان یک تومور متاستاتیک (یا ثانویه) شناخته می شود.

هنگامی که سلول های تومور، متاستاز می کنند، تومور جدید، تومور ثانویه یا متاستاتیک نامیده می شود و سلول های آن مشابه سلول های تومور اصلی یا اولیه هستند. این بدان معناست که اگر سرطان سینه به ریه ها متاستاز دهد، تومور ثانویه از سلول های غیرطبیعی سینه تشکیل شده است، نه از سلول های غیرطبیعی ریه و تومور موجود در ریه را سرطان سینه متاستاتیک می نامند، نه سرطان ریه.

با این حال متأسفانه هنوز چیز های زیادی در خصوص متاستاز وجود دارد که دانشمندان آن را درک نمی کنند، ولی تحقیقات مداوم به طور مداوم مکانیسم هایی را کشف می کنند که میتوانند به گزینه های درمانی جدید منجر شوند.

دانشمندان دانشگاه کمبریج در این مطالعه جدید نه تنها یک مکانیسم جدید برای متاستاز کشف کرده اند ، بلکه نقش آنرا کاملاً مجدد تعریف کرده اند.

مدت ها تصور می شد که متاستاز یک فرآیند غیرطبیعی است که در سرطان ایجاد می شود ، ولی این مطالعه جدید نشان داد که این فرآیندی است که توسط سلول های سالم نیز مورد استفاده قرار می گیرد و سرطان در واقع فقط آن را برای رسیدن به اهداف و مقاصد خود ربوده است.

این تیم در حین بررسی یک ساختار سلولی به نام "کانال نشت سدیم غیرانتخابی" (NALCN) به این کشف دست یافتند. این کانال ها روی غشای سلولی قرار دارند و نحوه ورود و خروج نمک به سلول را کنترل می کنند.

دانشمندان در آزمایش هایی که روی موش ها انجام شد، عملکرد پروتئین NALCN را مسدود کردند و دریافتند که این پروتئین باعث متاستاز در سرطان های معده، روده و پانکراس می شود. این نشان می دهد که این پروتئین می تواند یک هدف جدید برای جلوگیری از متاستاز باشد و بطور بالقوه نتایج را برای بیماران مبتلا به سرطان بهبود بخشد.

اما شگفت انگیزترین کشف زمانی رخ داد که تیم تحقیقاتی، این تکنیک را روی موش های بدون سرطان آزمایش کرد و مشخص شد که مسدود کردن NALCN همچنین باعث می شود سلول های سالم از اندام های اصلی خود به اندام های دیگر مهاجرت کنند. به طورمثال، سلول های پانکراس به کلیه منتقل شدند و در آنجا به سلول های سالم کلیه تبدیل شدند.

پروفسور ریچارد گیلبرتسون سرپرست این مطالعه می گوید:این یافته ها از مهم ترین یافته هایی هستند که در طول سه دهه اخیر از آزمایشگاه من بیرون آمده اند. ما نه تنها یکی از محرک های گریزان متاستاز را شناسایی کرده ایم، بلکه درک متداول درباره متاستاز را نیز تغییر داده ایم و نشان دادیم که سرطان چگونه فرآیند های سلول های سالم را برای منافع خود ربوده است.

وی افزود: اگر این موضوع از طریق تحقیقات بیشتر تائید شود، میتواند پیامد های گسترده ای در نحوه جلوگیری از گسترش سرطان داشته باشد و به ما امکان می دهد این فرآیند را برای ترمیم اندام های آسیب دیده دستکاری کنیم.

این تیم تحقیقاتی اکنون قصد دارد راه هایی را برای استفاده از این کشف برای جلوگیری از متاستاز، از جمله استفاده مجدد از دارو های موجود بررسی کند.

این تحقیق در مجله Nature Genetics منتشر شده است.