محققان دانشگاه لینشوپینگ سوئد در مطالعه اخیرشان از شناسایی سلول های مغزی که باعث تب میشوند، خبر دادند.
به گزارش ایسنا به نقل از تی ان، محققان دانشگاه لینشوپینگ سلول هایی را در رگ های خونی مغز که برای واکنش تب ضروری هستند، در موش ها شناسایی کرده اند. نتایج این مطالعه به یک سؤال دیرینه پاسخ می دهد که کدام اندام ها در بروز تب نقش دارند.
"آندرس بلومکویست" (Anders Blomqvist)، استاد بازنشسته دانشکده علوم زیست پزشکی و بالینی دانشگاه لینشوپینگ، گفت:همه گاهی تب می کنند. اگر مکانیسم های پنهان در تب را درک کنیم، می توانیم بفهمیم که داروها و درمان های جدید چگونه می توانند کار کنند.
تب پاسخ بدن به عفونت یا التهاب و یک مکانیسم دفاعی برای مثال در برابر ویروس ها و باکتری ها است. زمانی که بدن تحت تأثیر عفونت یا التهاب قرار می گیرد، ملکول هایی به نام سیتوکین ها را در گردش خون آزاد می کند. این مولکول ها برای عبور از سد خونی مغزی-( شبکه ای از رگ های خونی کوچک که مغز را در برابر مواد مضر محافظت می کند)- بسیار بزرگ هستند. ولی تب فقط یک علامت است که بعد از اینکه مغز سیگنال هایی را منتشر کرد، آشکار می شود. پس چگونه مغز تشخیص می دهد که بدن تحت‌تأثیر التهاب یا عفونت قرار گرفته است؟
توضیح را میتوان در گیرنده های واقع در سطح بیرونی سد خونی مغزی یافت که سیتوکین ها را تشخیص می دهند. این گیرنده ها سیگنال را به سلول های سطح داخلی دیواره رگ های خونی در سد خونی مغزی که به سلول های اندوتلیال معروف هستند، منتقل می کنند. سپس آنها شروع به تولید مولکول هورمونی مانند پروستاگلاندین ای ۲ (prostaglandin E2) می کنند که به نوبه خود گیرنده های هیپوتالاموس را فعال می کند که به عنوان ترموستات بدن عمل می کند. در این جا واکنش تب شروع شده است. با این حال، تا کنون مشخص نبود که آیا این تنها مکانیسم پشت تب است یا خیر.
قبلا اعتقاد بر این بود که پروستاگلاندین باید در سلول های خاصی از اندام هایی مانند کبد و ریه ها نیز تولید شود تا واکنش تب را شروع کند. اما اکنون محققان دانشگاه لینشوپینگ نشان داده اند که اینطور نیست. در مطالعه ای روی موش ها آندرس بلومکویست و همکارانش نشان دادند که سلول های اندوتلیال مغز تنها سلول هایی هستند که برای ایجاد واکنش تب لازم هستند.
آندرس بلومکویست می گوید: نتایج ما به سوالی پاسخ می دهد که برای چندین دهه مطرح شده است. قبلاً هیچ مدرکی مبنی بر این که فقط سلول های اندوتلیال در مغز برای شروع واکنش تب لازم هستند، وجود نداشت. ما اکنون این شکاف در دانش خود را پر کرده ایم.
محققان روی موش های اصلاح شده ژنی کار کردند که در آنها ژن های خاصی را که برای تولید پروستاگلاندین در سلول های اندوتلیال مغز کد می کنند، حذف کرده اند. متعاقباً به موش ها موادی که در دیواره های سلولی باکتری های خاصی وجود دارد ، تزریق شد و به این ترتیب تب ایجاد شد. موش های اصلاح شده هیچ واکنش تبی پس از تزریق نشان ندادند.
این به محققان اجازه داد تا به این نتیجه برسند که این سلول های اندوتلیال برای ایجاد تب ضروری هستند، اما نشان نداد که آیا کافی هستند یا خیر. به همین دلیل، محققان آزمایش هایی را روی مدل موش اصلاح شده دیگری انجام دادند که در آن تنها سلول هایی که می توانستند پروستاگلاندین ای ۲ تولید کنند، سلول های اندوتلیال مغز بودند. این موش ها یک واکنش تب نشان دادند که تائید می کند که سلول های اندوتلیال مغز در واقع کافی هستند.
این آزمایش ها با استفاده از تکنیک های پیشرفته برای مدیریت و بررسی حیوانات آزمایشی امکان پذیر شده است. با قرار دادن کاتتر داخل وریدی از طریق جراحی و ثبت دمای بدن با استفاده از دورسنجی، هم تزریق ها و هم اندازه گیری ها را میتوان بدون ایجاد استرس برای حیوان انجام داد، به این معنی که واکنش تب را می توان با دقت بیشتری مشاهده کرد.
دورسنجی، سنجش از راه دور یا تله متری (telemetry) به معنی اندازه گیری پارامترهایی خاص (ازجمله دما، رطوبت، ضربان قلب) از راه دور و سپس ارسال آن ها از طریق مخابرات( اغلب بی سیم) به مکان دیگر است.
آندرس بلومکویست گفت: عموم مردم مدت هاست بر این باور بوده اند که دمای بدن حیوانات کوچک بالاتر از دمای بدن انسان و سایر پستانداران بزرگ در حدود ۴۰ درجه است. ولی اندازه گیری ها اشتباه بوده است، زیرا حیوانات در طول این فرآیند دچار استرس شدند. تکنیک هایی که ما استفاده کرده ایم، نشان می‌دهند که دمای بدن موش ها با انسان برابر است.
یافته های این مطالعه در مجله "PNAS" منتشر شده است.
- 16
- 4
