محققان توانستند احساس تشنگی را در موش‌ها کنترل کنند

نیاز به آب برای زنده ماندن، احتمالا یکی از بزرگ‌ترین چالش ها در آینده‌ای نزدیک خواهد بود. با دستاورد جدید دانشمندان دانشگاه استنفورد، انسان قادر خواهد بود این نیاز حیاتی را تحت کنترل خود درآورد.

تیمی از دانشمندان دانشگاه استنفورد، نورون هایی را به‌طور دقیق شناسایی کردند که تشنگی را در موش‌ها کنترل می‌کنند. آن‌ها با استفاده از نور توانستند نورون‌های مشخصی را در مغز موش‌ها فعال و غیر فعال کنند.

در عطش علم

بیش از ۶۰ سال قبل، محققان برای اولین بار توانستند بخشی از مغز را شناسایی کنند که احساس تشنگی را کنترل می‌کرد. اکنون دانشمندان می‌توانند نورون‌هایی را که برای رفع تشنگی به بدن فرمان می‌دهند، به شکل دقیق تشخیص دهند.

این تیم تحقیقاتی به رهبری محقق علوم اعصاب دانشگاه استنفورد، ویلیام ای. آلن، با محروم کردن موش‌ها از نوشیدن آب به مدت ۴۸ ساعت توانستند نورون‌های مرتبط با احساس تشنگی را کشف کنند. آن‌ها سپس به تحلیل RNA (اسید ریبونوکلئیک) در هسته‌ی پری‌اپتیک میانی مغز (MnPO)، یعنی همان بخش از مغز که پیش از این ارتباط آن با تشنگی شناخته شده بود، پرداختند. در روند این بررسی، محققان فعالیت‌های خود را بر دسته‌ی خاصی از نورون‌ها، در منطقه‌ی ویژه‌ای از مغز متمرکز کردند.

پس از آن تأثیر تحریک نورون‌ها بر مصرف آب در بین موش‌ها مورد مطالعه قرار گرفت. آن‌ها با غیر‌ فعال کردن نورون‌های مرتبط به روش اپتوژنتیک، متوجه کاهش میزان مصرف آب در موش‌ها شدند؛ و برعکس، هنگامی که نورون‌ها فعال شدند، مصرف آب افزایش پیدا کرد.

بعضی از موش‌ها آموزش داده شدند تا با فشار اهرمی به آب دسترسی پیدا کنند. هنگامی که فعالیت عصب‌ها برای فرمان تشنگی به بدن این موش‌ها کمتر می‌شد، نرخ فشار اهرم توسط موش‌ها نیز کاهش پیدا می‌کرد. در همین حال، وقتی که تحریک نورون‌های MnPO به‌وسیله‌ی نور (Photoactivation) متوقف می‌شد، موش‌ها تمایل شدیدی از خود برای رهایی از این تشنگی طاقت‌فرسا نشان دادند.

مرحله‌ی بعد در تکامل انسان

تشنگی یکی از اساسی‌ترین عوامل تحرک در زندگی ما به‌حساب می‌آید. زمانی که آب کافی برای نوشیدن در اختیار ما نباشد، بدن ما دی‌هایدریت (Dehydrate) می‌شود یا اصطلاحاً به خشکی می‌افتد که این امر سبب از کار افتادن سیستم‌های حیاتی بدن ما خواهد شد. از طرف دیگر، استفاده بیش از حد آب نیز مشکل‌ساز خواهد بود. مصرف آب زیاد سبب تورم سلول‌ها در بدن می‌شود و احتمال تشنج، به کما رفتن و مرگ را در پی خواهد داشت.

این یافته‌ی جدید دانشگاه استنفورد می‌تواند کمکی بزرگ برای درمان افرادی باشد که از مشکلاتی نظیر عدم احساس تشنگی یا احساس تشنگی شدید رنج می‌برند. با این روش، آن‌ها قادر خواهند بود ناتوانی خود را برای حفظ سطح آب مورد نیاز بدن به‌طور طبیعی درمان کنند.

این اکتشاف در سطوح گسترده‌تر، از ناشناخته‌هایی درباره مغز به ما می‌گوید. با وجود تحقیقات بی‌شماری که در زمینه‌ی علوم اعصاب و مغز صورت گرفته است، مغز همچنان به‌عنوان مرموز‌ترین عضو بدن موجودات زنده به‌شمار می‌رود و هر اکتشاف جدید، پرده‌ای از راز آن بر خواهد داشت.

شناخت و درک کامل از سازوکار مغز نه‌تنها کمک شایانی به درمان اختلالات روانشناسی و مغزی می‌کند، بلکه به ما در رسیدن به مرحله‌ی دیگری از تکامل انسان، مرحله‌ی توانایی انسان برای کنترل و شناخت واقعیت‌ مجازی و ابزارهای بیونیک و دسترسی به دنیای دیجیتال به‌وسیله‌ی ایمپلنت مغزی، کمک خواهد کرد.

عابد محب شاهدین