امتیاز بزرگ پوتین به ناتو | سوغات ناتو برای روسیه

 این سیستم نتیجه‌‌ تمرکز عمیق بر امنیت در کشوری است که بیش از ۸۰۰مایل مرز مشترک با روسیه دارد و دوبار توسط همسایه‌‌ بزرگ‌تر خود در قرن بیستم موردتهاجم قرار گرفت. «جیمز جی. استاوریدیس»، دریاسالار چهارستاره‌‌ بازنشسته‌‌ آمریکایی و فرماندهی ارشد نظامی سابق ناتو، در ایمیلی قبل از تصویب پیشنهاد فنلاند از سوی ترکیه گفت: «از نظر جغرافیایی، اضافه شدن آنها به ائتلاف ناتو بر مرزهای این ائتلاف که دفاع از آن دشوار بود افزوده و محاسبات پوتین را پیچیده می‌کند.» وی با کنایه‌‌‌ای به پوتین گفت: «این یک امتیاز بزرگ برای ناتو محسوب می‌شود.»

براساس تجزیه‌‌‌ و تحلیل مرکز ویلسون، یک سازمان تحقیقاتی، نیروهای توپخانه‌‌ فنلاند بزرگ‌ترین و مجهزترین نیروها در اروپای غربی با حدود ۱۵۰۰سلاح توپخانه‌‌‌ای، از جمله ۷۰۰توپخانه‌‌ هویتزر، ۷۰۰خمپاره‌‌‌انداز سنگین و ۱۰۰سیستم پرتاب موشک هستند. به گفته‌‌ مقامات، فنلاند که یکی از طراحان اصلی کشتی‌‌‌های یخ‌‌‌شکن است، نقش مهمی در انجام عملیات دریایی در منطقه‌‌ قطب شمال (که به‌‌‌شدت مورد مناقشه است)، ایفا خواهد کرد. فنلاند که مدت‌‌‌ها به دلیل سیاست عدم‌تعهد مصرانه‌‌‌ای که «فنلاندسازی» (مترادف با بی‌‌‌طرفی) معروف بود شناخته می‌‌‌شد، نشان داد که تهدید روسیه برای حمله به اوکراین در فوریه‌‌ ۲۰۲۲ می‌‌‌تواند نظر اکثر فنلاندی‌‌‌ها را تغییر دهد.

فنلاند علاوه بر مرز طولانی، تاریخچه‌‌‌ای پیچیده و خشن با روسیه دارد. فنلاندی‌‌‌ها از تهاجم شوروی در سال‌های ۱۹۳۹-۱۹۴۰ در آنچه «جنگ زمستانی» نامیده می‌شود، در آغاز جنگ جهانی دوم، ممانعت کردند. فنلاندی‌‌‌ها در نهایت شکست خوردند، برخی از قلمروهای خود را واگذار و موافقت کردند که در طول جنگ سرد به‌‌‌طور رسمی بی‌‌‌طرف بمانند. اما توانایی آنها در مهار موقت اتحاد جماهیر شوروی به نقطه‌‌ افتخار فنلاند تبدیل شد.

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، فنلاند در سال ۱۹۹۲ برای پیوستن به اتحادیه‌‌ اروپا حرکت کرد و در سال ۱۹۹۵ به عضویت آن درآمد، در حالی که از نظر نظامی غیر‌متعهد باقی ماند و روابط کاری خود را با مسکو حفظ کرد.

فنلاند در سال ۱۹۹۴ به همراه سوئد به برنامه‌‌ «مشارکت برای صلح ناتو» پیوست و بدون پیوستن به ناتو، به این ائتلاف بسیار نزدیک‌‌‌تر شد تا اکنون ‌‌‌که به عضویت کامل ناتو درآمد. اعلان سال گذشته‌‌ رهبران فنلاند مبنی بر پیوستن آنها به ناتو -با این انتظار که کشور همسایه‌‌ سوئد به‌‌‌زودی همین کار را انجام دهد - به‌‌‌سرعت تعادل استراتژیک بالقوه در اروپا را که برای چند دهه حاکم بود، تغییر داد. افکار عمومی در این کشور پس از حمله‌‌ روسیه به اوکراین به‌‌‌طور قابل‌‌‌توجهی تغییر کرد: در عرض چندماه، تقریبا ۸۰‌درصد شهروندان فنلاند از پیوستن به ناتو حمایت کردند، در حالی که این رقم قبل از جنگ حدود ۲۰‌درصد بود. این اقدام همچنین نمونه‌‌‌ای از این بود که چگونه اهداف جنگی پوتین نتیجه‌‌ معکوس داشته است. رهبر روسیه به‌‌‌جای تضعیف ناتو، ائتلاف را متحدتر کرده و باعث گسترش جدیدی در این ائتلاف تا آستانه‌‌ روسیه شده است.

اریک اشمیت /نیویورک‏‏‌تایمز

 سوغات ناتو برای روسیه
 پیوستن به ناتو پرسش‌‌‌های بسیاری درباره چشم‌‌‌انداز امنیتی اروپا مطرح می‌کند. جان هنلی، یکی از تحلیلگران گاردین، اخیرا یادداشت جالبی به این مضمون نوشته است: الحاق فنلاند نشان‌‌‌دهنده‌‌ پایان یک‌روند شتاب‌‌‌یافته است که در ماه مه گذشته آغاز شد؛ زمانی که فنلاند و سوئد دهه‌‌‌ها عدم‌تعهد نظامی را به‌‌‌منظور جست‌وجوی امنیت به‌‌‌عنوان اعضای ناتو پس از حمله‌‌ روسیه به اوکراین، کنار گذاشتند.

ترکیه آخرین کشور از ۳۰کشور عضو این ائتلاف شد که درخواست فنلاند را تصویب کرد، اما این کشور همراه با مجارستان همچنان از تصویب پیشنهاد سوئد خودداری کردند. استکهلم گفت مطمئن نیست به‌‌‌موقع به نشست برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌شده‌‌ ناتو در ماه ژوئیه بپیوندد. استولتنبرگ روز دوشنبه ۱۴فروردین‌‌‌ماه در بروکسل گفت: «فردا از فنلاند به‌‌‌عنوان سی و یکمین عضو ناتو استقبال خواهیم کرد و فنلاند را امن‌‌‌تر و اتحاد خود را قوی‌‌‌تر می‌‌‌کنیم. ما برای اولین بار پرچم فنلاند را اینجا در مقر ناتو به اهتزاز درخواهیم آورد.» در مسکو، «الکساندر گروشکو»، معاون وزیر خارجه‌‌ روسیه، در واکنش به خبر الحاق فنلاند گفت که روسیه در صورت لزوم نیروهای خود را در مناطق غربی و شمال غربی خود افزایش خواهد داد.

گروشکو گفت، اگر «نیروها و منابع دیگر اعضای ناتو در فنلاند مستقر شوند، ما گام‌‌‌های بیشتری برای تضمین امنیت نظامی روسیه» با «تقویت پتانسیل نظامی خود در غرب و شمال غرب» برمی‌‌‌داریم. بااین‌‌‌حال، مقام‌‌‌ها مایلند که سوئد را قبل از دیدار جو بایدن، رئیس‌‌‌جمهور ایالات‌‌‌متحده و دیگر رهبران ائتلاف در ویلنیوس، پایتخت لیتوانی، در ۱۱ و ۱۲ژوئیه وارد ائتلاف کنند. استولتنبرگ گفت: «سوئد تنها نمی‌‌‌ماند.» سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، سال گذشته گفت که روسیه با توجه به درخواست‌‌‌های عضویت فنلاند و سوئد در ناتو «اقدامات متقابل کافی» را انجام می‌دهد و ۱۲واحد و لشکر را در منطقه‌‌ نظامی غربی خود تشکیل خواهد داد.

چهارم آوریل یعنی در هفتاد و چهارمین سالروز تاسیس ناتو، شاهد الحاق فنلاند بودیم. این ائتلاف نظامی چهارسال بعد از جنگ‌جهانی دوم در تاریخ ۴ آوریل ۱۹۴۹ میلادی (۱۵ فروردین ۱۳۲۸) پایه‌‌‌گذاری شد. الحاق فنلاند به ناتو ارتباط تنگاتنگی با بحران اوکراین دارد. از آغاز بحران اوکراین، ۲۸ کشور از ۳۰عضو ناتو با الحاق فنلاند و سوئد به ناتو موافقت کرده بودند و با رأی مثبت دوعضو باقی‌‌‌مانده یعنی مجارستان و ترکیه پازل الحاق آنها به پیمان آتلانتیک شمالی تکمیل می‌‌‌شد که الحاق رسمی فنلاند به ناتو نشان داد برخلاف سوئد، مقامات هلسینکی در این زمینه بهتر عمل کردند.

اگر اوکراین در این برهه به ناتو ملحق می‌‌‌شد، به استناد بند ۵ اساسنامه‌‌ ناتو که تاکید می‌کند، حمله به یکی از اعضا به‌‌‌منزله‌‌ حمله به تمامی اعضاست، ناتو چاره‌‌‌ای جز ورود مستقیم به جنگ نداشت؛ موضوعی که باعث شده تاکنون کی‌یف به‌‌‌رغم تبدیل‌‌‌شدن به زمین جنگ نیابتی، پشت درهای ناتو و حتی اتحادیه‌‌ اروپا به انتظار بنشیند. در این مدت اوکراین به نیابت از ناتو با روسیه جنگیده است. پیوستن فنلاند به ناتو، اولین گسترش مرزهای این ائتلاف دفاعی از زمان پیوستن مقدونیه شمالی در سال ۲۰۲۰ است. در پرونده امروز باشگاه اقتصاددانان به ابعاد مختلف این موضوع پرداخته شده است.