به گزارش خبرآنلاین؛ علی مطهری در یک نشست ۳ ساعته، به سوالاتی درباره احتمالات پیرامون ردصلاحیتش، مواضعش در حوزه های فرهنگی و هنری، فایل صوتی ظریف، حصر موسوی و کروبی، برنامه هایش در حوزه اقتصاد، روابط با کشورهای منطقه و آمریکا و...پاسخ داد.
آنچه می خوانید مشروح گپ و گفت با علی مطهری، کاندیدای انتخابات ۱۴۰۰ در کلاب هاوس خبرآنلاین است.
سوال: آقای مطهری شما در فضایی کاندیدا می شوید که شرایط سیاسی کشور با همه دوره های قبلی تفاوتهای عمده دارد. شما چه انگیزه ای دارید در فضایی که خیلی شلوغتر و به عبارتی نامشخصتر و ناشفافتر از دوره های قبل است، برای انتخابات ثبت نام کنید؟
مطهری: برای همین شرایط ویژه است که اعلام نامزدی کردم. احساس می کنم دولت در کشور ما استقلال کافی ندارد و از بیرون دولت دخالتهای زیادی در امور اجرایی می شود و لازم است دولت مقتدری روی کار بیاید و کسی لازم است که این ویژگیهای شخصیتی را داشته باشد و بتواند در مقابل فشارهای خارجی مقاومت کرد. احساس کردم این روحیه در بنده است ولی در بقیه کاندیداها نیست و در مقابل فشارها می شکنند.
تضادی بین نگاه سیاسی و فرهنگی من نیست
سوال: از آقای مطهری به عنوان یک شخصیت مثبت بی نهایت تا منفی بی نهایت نام برده می شود. دیدگاه های ایشان در مباحث مختلف در هم تنیده است. تنوع و رنگهای متعدد در نگاه شما، در نگاه افکار عمومی باعث برداشتهای متفاوت می شود. این تنوع دیدگاه برخاسته از چیست؟ برخی فکر می کنند در مباحث فرهنگی شما بسته فکر می کنید ولی در مواضع سیاسی خیلی باز فکر می کنید. درباره حوزه اقتصادی هم دیدگاه خودتان را ارائه کنید.
مطهری: این که می گویند در برخی مواقع بسته یا در برخی مواقع دیدگاهمان باز است، باید این روشن شود. خودم هیچگونه تضادی نسبت به مواضع سیاسی و فرهنگی خودم قائل نیستم. همه اینها بر یک اصول و مبانی استوار است. منتهی چون در بین گروه های سیاسی، اصولگرا و اصلاح طلب تفاوتهایی است. اصولگرایان به مباحث سیاسی مانند آزادی های مدنی چندان اهمیت نمی دهند. اصلاح طلبان هم در امور فکری بازتر فکر می کنند، این برای همه تداعی شده که یا باید مانند اینها باشیم یا مثل آنها.
به نظرم همه اینها قابل جمع است. هم می شود درباره مسایل حقوق بشری و فرهنگی توجه داشت و هم در مسایل اعتقادی اصول ثابتی داشت. همه اینها به نظرم از اسلام گرفته شده است. مواضع در هر دو حوزه بر اساس مبانی اسلامی است و تضادی وجود ندارد. من کمتر درباره حوزه اقتصادی حرف زدم ولی به معنی ناآشنایی من با اقتصاد نیست. من متخصص اقتصاد نیستم ولی ناآشنا هم نیستم. در مجلس هم فعالیتهایی داشتیم.
رئیس جمهور نباید اقتصاددان باشد اما کلاه هم سرش نرود
معتقدم نباید رئیس جمهور اقتصاددان باشد چون می خواهد نظرات خود را عمل کند و ممکن است به اشتباه برخورد. بلکه رئیس جمهور باید مشاوران قوی اقتصادی داشته باشد و بر اساس نظر متخصصان عمل کند ضمن این که نباید ناآشنا باشد تا سرش کلاه بگذارند. اگر موضوع اقتصادی مطرح شد نظراتم را خواهم گفت.
ردصلاحیت من خطای سهوی شورای نگهبان بود
سوال: برخی دوستان با علم به این وارد انتخابات می شوند که ردصلاحیت شوند. بعد هم پروژه هایی در نظر دارند که مثلا می روند پشت سر اشخاص دیگران می ایستند یا به زعم خودشان یک سری گفته هایی را بیان کنند. اگر شما ردصلاحیت شدید پروژه خاصی در نظر دارید یا اگر ردصلاحیت شدید خاموش می شوید و کناره می گیرید؟
مطهری: معتقدم ردصلاحیت من در مجلس یازدهم یک خطای سهوی بود که شورای نگهبان انجام داد. اصولا ردصلاحیت به خاطر اظهارنظر پذیرفته نیست. این که کسی مخالف نظر رسمی نظام نظری داشته باشد بحث غلطی است. بحث من هم با شورای نگهبان همین بود. سه تا از اظهارنظرهای من را در جلسه ای که در شورای نگهبان داشتیم بحث شد. مجادله ای بود و من بیرون آمدم و ردصلاحیت شدم. من این ردصلاحیت را قبول ندارم. ناامید نیستم که تایید صلاحیت نشوم. من نیاز به مطرح شدن ندارم. در حالت عادی هم می توانم حرف هایم را بزنم.
قائل به اقتصاد آزاد هستم/محدود کردن تجارت خارجی به چند کشور خطرناک است
سوال: نگاه شما به اقتصاد چگونه است؟ شما می خواهید با اقتصاد آزاد کار را جلو ببرید؟ ملزومات این نوع اقتصاد و باز کردن درها را ترجیح می دهید؟
مطهری: اقتصاد یک علم است و هر کسی که مجری اقتصاد است باید بر اساس مبانی علمی عمل کند. ما قائل به اقتصاد آزاد هستیم. یک توازنی بین غرب و شرق ایجاد کنیم. مبادلات تجاری ما باید با کل دنیا باشد نه مثل امروز که ۸۰ درصد مبادلات تجاری ما با ۶ کشور روسیه، چین، عراق، ترکیه و یکی دو کشور دیگر است. این خیلی خطرناک است و اگر روابط سیاسی ما با آنها به مشکل برخورد برای ما بسیار خطرناک است. باید با کشورهای قوی آسیایی مانند هند و مالزی و اندونزی باید روابط اقتصادی داشته باشیم.
باید با آمریکا رابطه اقتصادی برقرار کنیم
باید با کشورهای قوی اسلامی بازار مشترک داشته باشیم. باید بین طرفهای تجاری خود رقابت ایجاد کنیم برای اینکه پول بی جهت از جیب مردم خارج نشود. چون الان نمی توانیم رقابت ایجاد کنیم باید کالاها را به قیمت بالاتری بخریم. باید روابط خارجی خود را بهبود ببخشیم. کم کم که آمریکا به برجام برمی گردد، باید با آمریکا رابطه اقتصادی برقرار کنیم. روابط خارجی در اقتصاد ما بسیار موثر خواهد بود. باید با کشورهای خارجی و ایرانیان خارج از کشور رابطه تجاری داشته باشیم.
بدون برداشته شدن تحریم ها، رفاه نسبی مقدور نیست
باید در داخل، برای بخش خصوصی امنیت اقتصادی ایجاد کنیم سرمایه هایشان را وارد کشور کنند. چه تحریمها برداشته شود و چه در این شرایط باقی بمانند. اگر می خواهیم به رفاه نسبی برسیم، بدون برداشته شدن تحریمها مقدور نیست. هر مدیر قوی ای در کشور بیاید و شرایط اینطور باشد حداکثر ۱۰ تا ۲۰ درصد می تواند وضع مردم را بهتر کند. نمی شود شعار داد تحریم ها به این حد باشد و می شود وضع را بهتر کرد. ضمن این که تولید را افزایش می دهیم باید حتما دنبال رفع تحریم ها باشیم. هر قدر تولید ما بالا باشد ولی تحریم باشیم نمی توانیم کالا صادر کنیم یا ارز را وارد کنیم.
با کاندیداتوری من، ظریف و تاج زاده فضای انتخابات خیلی گرم می شود
سوال: نظرسنجی ها می گوید انتخابات پیش رو یکی از کم مشارکت ترین انتخاباتهای پس از انقلاب است. آیا در چنین انتخاباتی شما توانمندی بسیج آرا را دارید؟ شورای نگهبان در مصوبه اخیر گفته است کاندیداها باید برنامه شان را منتشر کنند. آیا برنامه های شما منتشر شده و قابل دسترس است؟
مطهری: درباره مشارکت فضا خیلی گرم نیست ولی این مطلب با ورود برخی نامزدها می تواند جبران شود و فضا گرمتر شود. فرضا با ورود آقای ظریف فضا گرم می شود. با ورود خود من فضا گرمتر می شود. عده ای مواضع ما را قبول دارند. اگر آقای تاج زاده را تایید کنند فضا خیلی گرم می شود. این بستگی به عملکرد شورای نگهبان دارد.
اگر مذاکرات وین به توافق برسد، مشارکت بالا می رود
رابطه ای بین توفیق نشست وین و شرکت مردم در انتخابات است. اگر در این فاصله توافق و گشایشی شود و مردم حس کنند راهی برای خروج از فشار اقتصادی باز شود مردم وارد فضای انتخابات می شوند و برای ادامه این راه، به طرفداران این راه رای می دهند و مشارکت به حد قابل قبولی می رسد.
البته مردم از حوادث آبان ۹۸ گلایه دارند. از فشارهای شدید اقتصادی که به مردم وارد می شود گلایه دارند ولی باید گفته شود قهر کردن با صندوق رای راه حل مشکلات نیست. حتما اصلاح امور از صندوق رای می گذرد. شرکت بالای مردم در انتخابات برای رفع تحریمها و اجرای برجام خیلی مهم است. اگر مشارکت مردم ۷۰ درصدی شود دنیا روی پشتوانه مردمی نظام اسلامی حساب می کند. باید هر کسی از هر راهی بلد است باید فضا را گرم کند.
در آموزش و پرورش باید تغییری انجام شود
سوال: یکی از دستگاه های عریض و طویل ما آموزش و پرورش است که یک میلیون معلم و ۱۴ میلیون دانش آموز دارد. این دستگاه همیشه به عنوان ناراضی تراشی مطرح بوده و نتوانسته رسالتهایش را انجام دهد. معلم ها ناراضی، اولیا و دانش آموزان ناراضی هستند. چالشهای این مجموعه را چطور می بینید و برنامه هایتان برای برون رفت از این چالشها چیست؟ تیم آموزش و پرورش شما چه کسانی هستند؟
مطهری: بخشی از مشکلات آموزش و پرورش به مشکلات عمومی کشور برمی گردد. بخشی هم مربوط به این است که از ابتدا می خواستیم آموزش و پرورش را دولتی نگه داریم ولی راهکارهایی مانند خرید خدمت وجود دارد که بیشتر می توانیم استفاده کنیم و مشکل بودجه معلمان را حل کنیم. زمانی تحقیق شده بود هزینه صرف شده برای یک دانش آموز زمانی که دولت مدیریت می کند چه مقدار است و هزینه هنگام صرف کردن از سوی بخش خصوصی ۷ درصد هزینه دولتی است. این نشان می دهد هزینه های غیرضروری زیاد داریم که می توانیم بکاهیم و به رفاه معلمان بپردازیم. در آموزش و پرورش باید تغییری انجام شود.
باید رفاه معلمان را فراهم کنیم
همانطور که طرح تحول سلامت در زمان وزارت آقای قاضی زاده هاشمی انجام شد، باید کل کشور بودجه کلانی در اختیار آموزش و پرورش قرار دهیم و به صورت یک طرح ملی، کل نظام پشت قضیه بیاید و مشکل را به صورت اساسی حل کند وگرنه به صورت کمکهای مقطعی، کار به جایی نمی رسد. ما باید رفاه معلمان را فراهم کنیم و مسئولیت هم بخواهیم. من به معلمان نکته ای گفتم که به آنها برخورد. مثلا در دانشگاه می بینیم خط یک دانشجو مانند یک بچه ابتدایی است.
مشاوران من افرادی از وزرای قدیم و جدید هستند
چرا باید اینطور باشد؟ به معلمان گفتم شما درخواست افزایش حقوق دارید ولی باید به کیفیت کار خودتان هم بپردازید. چرا باید اینطور باشد؟ این حرف به آنها برخورد. باید به رفاه معلمان ولو از طریق صندوق توسعه ملی بپردازیم ولی در مقابل هم باید از آنها مسئولیت بخواهیم.
مشاوران بنده هم افرادی از وزرای قدیم و جدید هستند. من مشاور خاص ندارم و سئوال شما باعث شد بیشتر در این حوزه توجه کنم.
تندروی ها باید از بین برود، روحانیت پیشگام باشد
سوال: شما به روابط سیاسی و اقتصادی با کشورها اشاره کردید و گفتید باید با آمریکا رابطه داشته باشیم. امروزه بسیاری از مدیران کمپانی های غربی خانم هستند و بسیاری از کمپانی ها در کشورهای اطراف ما هم مدیران خانم دارند. فرضا اگر تجار آمریکایی به ایران آمدند شهروندان خارجی به عنوان توریسم آمدند چطور می توان امنیت آنها را تامین کرد؟ درباره کسانی که در حوزه موسیقی غنایی کرده اند در خارج از کشور می توانند برگردند؟
مطهری: درباره روابط خارجی با مسایل اقتصادی صحبت کردم و موضوع رابطه با آمریکا را طرح کردم. ایشان نگران است با مسئله توریسم و تجار و مناطق آزاد چه کنیم. اینها باید فرهنگسازی شود. اینها باید در تصمیم نظام باشد و کل روحانیت هم باید به میدان بیاید و مردم را توجیه کند. این تندروی ها باید از بین برود. روحانیت باید پیشگام باشد و مردم را توجیه و مشکلات کشور را بیان کنند.
نباید به توریست ها حمله شود اینطور نباشد توریستها به ایران بیاید و عده ای حمله کنند. البته بعید است و تا دو سه سال پیش هم وضع توریسم ما خیلی خوب بود و ما نمی دیدیم به آنها حمله شود.
خواننده خارج از کشور چه اشکالی دارد اینجا هم بخواند
اگر خواننده ای در خارج می خواند و مشکل اقتصادی و سیاسی ندارد چه اشکالی دارد بیاید اینجا هم بخواند؟، این ها اصلا مسایل مهمی نیست. حتی ممنوعیت نوعی از موسیقی در اسلام را باید دید که به خاطر ارزش عقل است و هر چیزی که عقل را زایل می کند و انسان را از حال عادی خارج می کند، نباید باشد. برخی موسیقی ها برای همین حرام شده است چون انسان نباید هیچگاه از حال عادی خارج شود. و الا موسیقی هایی که در چهارچوب قانون باشد نباید مشکلی داشته باشد. اینها باید در کل اسلام تصمیم گرفته شود.
کارهای غلطی در دستگاه های امنیتی ما می شود
*سوال: شما در مجلس دهم بودید و اتفاق خاصی برای آن ۵۳ نفر افتاد و مقصر اصلی وزارت اطلاعات بود و پرونده سازی برای کسانی کرد که نقشی برای ترور دانشمندان هسته ای نداشتند. شما خیلی ضعیف با این موضوع برخورد کردید. باید وزیر اطلاعات استیضاح و برکنار می شد. چرا اهرم استیضاح تاکنون علیه وزارت اطلاعات به کار گرفته نشد؟
مطهری: برخورد با آن ۵۳ نفر که متهم به ترور بودند فاجعه بود و واقعا معلوم شد چه کارهای غلطی در دستگاه امنیتی ما انجام می شود. در مجلس یکی از آنها را دعوت کردیم و برای ما توضیح داد. البته بعدا هم دوباره آن شخص توبیخ شد. آقای محمود صادقی این جلسه را تشکیل داد. آن فرد می گفت به ما فشار می آوردند و اگر می گفتیم نه، بلافاصله شکنجه می شدیم. اعتراف کردیم و گفتیم تو را خدا ما را زودتر اعدام کنید. بعدا فهمیدند اشتباه شده و به هر کدام حدود ۲۰۰ میلیون تومان دادند. بعدا مازیار ابراهیم به بی بی سی مطالب را گفت.
اطلاعات سپاه قابل سوال کردن نیست
قبول دارم می شد برخوردهای سختتری با وزیر اطلاعات شود. ما خصوصی از او بازخواست کردیم ولی به طور رسمی اینکار انجام نشد. این که ما سئوال رسمی از وزارت اطلاعات نداشتیم اینطور نیست. ما درباره محیط زیستی ها از وزیر اطلاعات سئوال کردیم و ایشان توضیح داد. نماینده نمی تواند به جز از وزیر سئوال کند. وزیر مسئول وزیر اطلاعات است. اطلاعات سپاه قابل سئوال کردن نیست. قانونی وجود ندارد که بتوان از اطلاعات سپاه سئوال کرد. این مشکلی در کشور است. باید به سمتی برویم که اطلاعات سپاه به مجلس پاسخ دهد. وزیر اطلاعات به کمیته امنیت ملی آمد و گفت اینها نباید بازداشت شوند و جاسوس نیستند. درباره شنودی که در دفتر من کار گذاشته شده بود، از وزیر توضیح خواستم و ایشان آمد و توضیح داد ولی قانع نشدم و می خواستم در صحن بپرسم که آمدند و گفتند فرد خاطی اخراج شده است و شما کوتاه بیایید و ما قانع شدیم. درباره مسئله ای که گفتید (۵۳ نفر) قبول دارم مجلس کوتاهی کرد.
رابطه با رهبری بر مبنای گفتگو است
سوال: بر فرض اینکه رئیس جمهور شدید جایگاه شما ایجاب می کند با شخص رهبری هماهنگ شوید. شما چه مناسباتی با ایشان خواهید داشت و مناسبات شما با آقایان رئیسی و قالیباف در مجلس و قوه قضاییه چطور خواهد بود؟».
مطهری: دولت مقتدر که گفتیم بر اساس قانون اساسی است. اگر قانون اساسی اجرا شود و نهادهای دیگر در امور اجرایی دخالت نکنند دولت مقتدر خواهد بود.
طبیعی است نباید در کار قوای دیگر دخالت کنیم. رابطه با رهبری هم روشن است. مقام رهبری هماهنگ کننده قوا هستند. رابطه ما گفتگو است. نظراتمان را بیان می کنیم و تلاش می کنیم قانع کنیم. اگر هم قانع نشدند، بهترین راه این است با مردم حرف بزنیم. بگوییم نظر ما این بود ولی چون رهبری اصرار داشتند ما اطاعت کردیم. مثلا درباره انتخاب وزیر اگر مقام رهبری درباره فرد خاصی اصرار دارند، مانند وزیر دفاع که باید ایشان نظر بدهند- به نظرم رئیس جمهور به مردم بگوید این انتخاب من نیست و انتخاب رهبری است.
فکر نمی کنم با دیگر قوا اصطکاکی داشته باشم
همه چیز باید روشن باشد و مردم بدانند. ولی این که همه چیز پشت پرده باشد من قبول ندارم. گاهی در مجلس با رئیس مجلس اصطکاک پیدا می کردم. مثلا اگر استیضاحی بود و ۵۰ نماینده امضا کرده اند و نامه ای از طرف مقام رهبری می آمد که استیضاح به صلاح نیست، می گفتم باید اعلام شود که نمایندگان باید امضای خود را پس بگیرند. نه این که ناگهان امضا را پس بگیرند و مردم بگویند آنها با همدیگر ساختند و آپارتمان گرفتند. درباره دولت هم اینطور است. اگر تصمیم گرفته شد که تصمیم دولت نبود رئیس جمهور باید به مردم بگوید این نظر من نبود و نظر مقام رهبری بود. درباره روابط با سایر قوا هم فکر نمی کنم مشکل و اصطکاکی باشد و تعامل می کنیم.
رقابت با اسرائیل موضوع کلان نظام است
سوال: « شما در باره مسایل سیاسی و فرهنگی زیاد حرف زدید و مواضعتان روشن است. درباره حوزه ورزش برنامه خاصی دارید؟ اصلا برای شما دغدغه است؟ مثلا درباره رقابت ورزشکاران ایرانی و اسراییلی در دولت شما چه رویکردی دارد؟».
مطهری:حوزه ورزش بسیار مهم است. خودم هم اهل ورزش هستم. در تیم فوتبال مجلس بودم و همیشه مسابقه می دادم. با وزارت ورزش هم به تناسب حضور در کمیسیون فرهنگی ارتباط نزدیک داشتم. ورزش قهرمانی بسیار در روحیه و نشاط مردم اثر دارد. باید بسیار به مسایلی از جمله حضور در جام جهانی اهمیت بدهیم. اگر نتوانیم وارد شویم مردم افسرده می شون یا مثلا تیم پرسپولیس به فینال آسیا رسید و نزدیک فینال چند بازیکن اصلی را از دست داد. کسی توجه نکرد این موضوع ملی است نه باشگاهی. باید می رفتند و حساس می شدند و قهرمان می شدند.
خیلی بی خیال چند بازیکن را از دست دادند و شکست خوردند. اینها بسیار مهم است. دولت نباید در انتخابات فدراسیونها دخالت کند. درباره رقابت با اسراییل ها این یک موضوع کلان است و باید کل نظام تصمیم بگیرد که چه باید کرد. این برای ورزشکاران خیلی سخت است. ورزشکاری که امید به مدال دارد ولی جاهایی خود را باید به شکست بکشد کار سختی است. کاری باید مانند پوریای ولی انجام دهد. از سوی دیگر مسابقه دادن به اینها به معنی به رسمیت شناختن آنهاست. اینها باید بررسی شود. چون مقام رهبری اظهارنظر کردند به راحتی نمی شود نظر داد. ولی قابل بررسی است. این که مثلا دست می دهند یا نمی دهند با ورزشکاران اسراییلی که از سوی برخی کشورهای عربی انجام می شود که قابل بحث است.
علی لاریجانی هم تواناست هم سوابق خوبی دارد
سوال: «شما چرا حمایت مستقیم از آقای لاریجانی نمی کنید؟ اگر ایشان حضور پیدا کند رایزنی ایشان با رهبری خیلی نزدیکتر از شخص شماست. اگر آقای لاریجانی حضور پیدا کنند شما حاضر به حمایت هستید؟»
مطهری: بحث حمایت از دکتر لاریجانی و شخصیت و سابقه ایشان مطلب روشنی است. ایشان یک فرد تواناست و تجربه و سوابق خیلی خوبی دارند. یکی از آن چیزهایی مورد نظر من است، در ایشان نمی بینم. مانند بحث حقوق شهروندی و خطاهایی که نظام در مقابل منتقدان دارد را ندیدم ایشان جایی وارد شود. تفاوت من با ایشان در مجلس همین بود. این ویژگی را ایشان ندارد که در مقابل رفتارهای اشتباه امنیتی و سیاسی بایستد.
ایشان سوابق بسیار قوی تری از من و خیلی ها دارد ولی این که ایشان وارد شود یا نشود، من با ایشان صحبت نمی کنم. به فرض هم که وارد شود، باید دید چه کسی رای بیشتری دارد و این که چه کسی رایی دارد یا افراد به نفع همدیگر کنار می روند. این محاسبات بعدا انجام می شود.
مشکل جوانان با رشد اقتصادی حل می شود نه وام دادن
سوال: در انتخابات ۱۴۰۰ تا متولدین ۲۸ خرداد ۸۲ می تواند در انتخابات شرکت کند ولی می دانیم که گسست نسلی بین این سن با نسل شما بسیار زیاد است. برای مجاب کردن این بخش از جامعه چه برنامه ای دارید؟
مطهری: مشکلات جوانان بیشتر اشتغال و ازدواج است و تا زمانی که به وضع عادی اقتصادی برنگردیم نمی توانیم قول دهیم گشایش قابل توجهی انجام می شود. حداکثر می توان قول داد به هر جوانی مثلا ۱۰۰ میلیون وام اشتغال داده شود. اینها مُسکن است و نمی تواند مشکل جوانان را حل کند. مشکل جوان وقتی حل می شود که رشد اقتصادی بالا برود، سرمایه گذار بیاید، کار فراوان ایجاد شود، عمرانی و آبادانی باشد والا اگر در همین شرایط سخت اقتصادی باشیم می توانیم در حدود کمی قول بدهیم.
طرفدار آزادی منتقد و مخالف هستم
در حوزه آزادی بیان و اینها من طبیعتا طرفدار آزادی منتقد و مخالف هستم و برخوردهایی که با آنها می شود، را قبول ندارم و اگر در این منصب قرار گیرم مانع می شوم. این که دانشجویی در برنامه دانشجویی سئوالی مطرح می کند بازداشت شود یا به کمیته انضباطی برود، این مسایل حل خواهد شد ولی در حوزه اقتصاد باید در حد منطقی قول دهیم. اگر شرایط اینطور باقی بماند بعید است بتوانیم اوضاع را بهتر کنیم. امیدوارم وضع کشور عادی شود و ما هم مانند بقیه کشورها بتوانیم با دنیا ارتباط داشته باشیم. خیلی هم دور از ذهن نیست به این فضا برسیم.
حرف های من برگرفته از اندیشه شهید مطهری است
سوال: من متولد ۷۲ هستم و به واسطه فعالیت در رسانه شما را می شناسم. شما برای نسل جدید در یک دقیقه خود را چطور معرفی می کنید؟
مطهری: من باید بگویم یک فعال سیاسی بودم که از سال ۸۷ وارد سیاست شدم. با انتخاب مردم تهران وارد مجلس شدم و در مجلس نهم بنده از لیست اصولگرایان خارج کردند علی رغم این که در شورا رای داشتم و برخی گفتند ایشان خط قرمز ماست. من مستقل کاندیدا شدم ولی باز هم به صورت مستقل رای چهارم-پنجم شدم و رای آوردم و در میان اعجاب دوستان ما وارد مجلس شدم. در مجلس بعدی بنده را در لیست امید قرار دادند بدون آنکه از ایشان بخواهم ولی بعد از آنها تشکر کردم. در مجلس یازدهم هم ردصلاحیت شدم. امروز هم آمده ام و حس می کنم با پشتوانه رای مردم به نقطه مورد نظر برسیم. ولی اصل داستان انجام وظیفه است و برایم مهم نیست در صورت ردصلاحیت یا پیروزی چه پیش می آید. مبانی فکری من هم همان حرفهای شهید مطهری است. آقای دکتر افروغ به مجلس هشتم یا نهم عتاب می کرد که چرا اینقد علیه آقای مطهری فعالیت می کنید و ایشان را تخریب می کنید؟ ایشان حرف نو نمی زند. حرفهای شهید مطهری را می زند. بحثهای من درباره آزادی بیان همه برگرفته از شهید مطهری است.
ایشان تاکید عجیبی دارد و می گوید حتی احزاب غیراسلامی در جامعه اسلامی آزادند. ایشان نگاهشان این بود که می توانیم حزب کمونیسم داشته باشیم یا در دانشکده الهیات یک استاد مارکسیست بیاید درس کمونیست بدهد. ایشان می گوید اگر کسی به دنبال حقیقت بوده و پس از تلاش به این نتیجه برسد که خدا و پیامبری نیست، در روز قیامت معذب نخواهد بود.
هرجا لازم بوده ایستاده ام و هزینه آن را هم پرداخته ام
البته بهشت هم نمی رود چون تکامل پیدا نکرده است. این حرفها را از شهید مطهری گرفته ام. بقیه مواضعم از جمله مواضع فرهنگی ام همینطور است. من هر جا لازم بوده ایستادم و هزینه اش را پرداخته ام. در شیراز با آجر و سنگ و گاز فلفل به من حمله شد و خطر کشته شدن داشتم. قرار بود در دانشگاه شیراز سخنرانی کنم که همان در فرودگاه به من حمله کردند. در مجلس به من حمله کردند. کاغذ نطقم را پاره کردند ولی من نطقم را تمام کردم. هر تنشی بد نیست. برخی تنشها برای حل مشکلات کشور لازم است. برای اینکه برسد به مرجع قانونی از جمله مقام رهبری که بالاخره باید حل و فصل شود. من چنین آدمی هستم. ضمن این که بیگدار به آب نمی زنم. کارها را باید با تدبیر انجام داد. شهید مطهری بعد از پیروزی انقلاب ۲ ماه و ۲۰ روز در قید حیات بودند. روی مسئله عدالت اجتماعی به شدت تاکید داشتند و می گفتند مبادا این پرچم از دست شما بیفتد و دیگران این پرچم را بلند را کنند. ایشان روی آزادی بیان تاکید بسیار زیادی داشتند.
مجلس قانونگذاری کند، شورای نگهبان نظارت
سوال: درباره مصوبه اخیر شورای نگهبان چه نظری دارید؟
مطهری: این چیزهایی که درباره مصادیق رجل سیاسی و مذهبی و مدیر و مدبر بودن مشخص شده است به نظر می رسد درست نیست. آنچه شورای نگهبان تعیین کرده باعث می شود مانع از آن شود که افراد به صورت تفریحی ثبت نام کنند. ریز مطابی که امروز منتشر شده، به نظر می آید بررسی برنامه های کاندیداها که در صلاحیت نامزدها موثر باشد نمی تواند بر عهده شورای نگهبان باشد و این تشخیص مردم است که چه برنامه ای خوب است یا نیست. این مسایلی که درباره مدیر و مدبر بودن گذاشته اند منطقی است. مطلب اساسی این است که آیا سیاستهای کلی نظام می تواند قانونگذاری را از مجلس به شورای نگهبان منتقل کند؟ اینها قانونگذاری است. اینها سیاست های کلی است و از طرف مجمع تصویب می شود. آیا با یک سیاست کلی می توانیم –به فرض خوب بودن مصوبه شورای نگهبان- قانونگذاری را بر عهده شورای نگهبان بگذاریم؟ مجلس باید تقنین کند و شورای نگهبان نظارت کند. این برای من قانع کننده نیست.
اصل مصوبه چیز خوبی است و از ثبت نام افرادی که تفننی می خواهند وارد شود جلوگیری می کند ولی این شبهه برای من وجود دارد. ضمن این که بررسی برنامه کاندیداها که بخواهد در صلاحیت آنها موثر باشد برای من پذیرفتنی نیست چون این مسئله بر عهده مردم است.
واکنش به اظهارات عجیب حدادعادل
سوال: آقای حدادعادل گفته اند می خواهند قبل از انتخابات قیمت سکه و دلار را پایین بیاورند تا دولت تداوم پیدا کند. اخیرا می بینیم از سوی پرس تی وی اخباری منتشر شد که منجر به افزایش قیمت دلار شد. این اتفاقی است یا برخی قصد افزایش قیمت دلار و نارضایتی مردم را دارند؟
مطهری: قطعا عده ای دوست دارند مشارکت پایین باشد و مانند مجلس یازدهم فردی از خودشان انتخاب شود و برخلاف حرف آقای حدادعادل که می گوید نظام سلطه این را نمی خواهد، به نظر می رسد نظام سلطه این را می خواهد که یک تندرو انتخاب شود تا کشور هیچ وقت به سامان نرسد. افرادی چنین تفکری را دارند و شاید نگران باشند قیمت دلار کاهش می یابد تا مردم کمتر احساس گشایش اقتصادی کنند و کمتر به انتخابات بروند. این که فعالیت پرس تی وی در این راستا باشد اینها احتمالات است و نمیشود قضاوت کرد.
موسیقی اصیل تقویت شود
سوال: الان مشکلی که در ساختار اجرایی کشور در حوزه فرهنگ و ممیزی کتاب و فرهنگ داریم این است که خودشان یک قوه قضاییه تشکیل داده اند. می گویند فلان موسیقی اجازه ندارد، فلان کتاب اجازه ندارد، فلان شعر اجازه ندارد. برای یک عده معدودی که در یک حوزه ای حساسیت دارند، فعالیت کل جامعه را دچار سانسور کرده اند. فرض کنیم شما تایید صلاحیت شدید و رئیس جمهور شدید. چطور می خواهیم درمقابل یک قوه قضاییه مستقل بایستید. در همه دنیا قوه قضاییه از نهادهای مدنی دفاع می کند ولی اینجا می بینیم سمن هایی مانند انجمن نویسندگان بسته می شود. ما ضمن احترام به روسای قوا از جمله آقای شاهرودی که قانون حقوق شهروندی را تصویب کرد و بعد به تصویب مجلس رسید، ولی باید قبول کرد در حوزه فرهنگی، مسایل سیاسی خیلی وارد شده است. در حوزه کتاب، نشر، موسیقی و آزادی های احزاب ما آزادی را نمی بینیم. هر جا نهادهای مدنی قوت گرفتند اجازه فعالیت به آنها داده نشده است. شما چه برنامه ای درباره بخش فرهنگ دارید؟
مطهری: مسئله استقلال قوه قضاییه حرف درستی است و نباید این قوه از جایی دستور بگیرد و حتی بالاترین مقام کشور را باید بتواند به دادگاه بیاورد. مسئله سانسور در کتاب و موسیقی هم مسئله مهم است. سانسور در کتاب ممکن است به خاطر مسایل غیراخلاقی باشد که در این حد را کسی مخالف نیست. ولی گاهی محتوا سانسور می شود. فرض کنید کسی کتابی تاریخی یا سیاسی نوشته است و بعد می گویند تحلیل شما باید تحلیل رسمی نظام باشد. این اشتباه است و اینطور سانسورها را کسی نمی پذیرد. در مسئله موسیقی همینطور. باید موسیقی سنتی ما تقویت شود که بعد از انقلاب هم توجه خوبی به موسیقی سنتی شده است. اما این که سلیقه ها در کار نباشد و معیارها باید در میان باشد. موسیقی اصیل ما باید تقویت شود.
اختیارات را از دادستان ها بگیریم؟
یکی از مشکلات ما که در ارتباط با قوه قضاییه است، اختیارات دادستانهاست. اینها می گویند بر اساس یک ماده قانونی که دادستان اگر جرمی را مشاهده کند یا حتی احتمال بدهد که جرم به وجود می آید می تواند وارد شود. موارد زیادی را می بینیم که مرجع قانونی تصمیمی می گیرد ولی دادستان مستقیما وارد می شود. ۴ سال بر هیات بر نظارت بر مطبوعات از سوی قوه مقننه بودم. آنجا می دیدیم درباره روزنامه ای دو ساعت بحث می شد و نمایندگان وزارت علوم و حوزه علمیه و قوه قضاییه و مجلس و همه حضور داشتند. دو ساعت بحث می شد و نتیجه آن بود که تذکر به روزنامه داده شود. ولی فردا صبح می دیدیم روزنامه توقیف شود. کی گفت؟ دادستانی خودش تشخیص جرم داده است و خودش روزنامه را توقیف کرده است. بارها گفتیم لااقل نظر تخصصی هیات نظارت را در نظر بگیرید. درباره موسیقی هم اینطور است. یک موسیقی مجوز گرفته ولی دادستان محل می گوید من تشخیص می دهم باید اینجا را پلمب کنم. این را باید حل کنیم. آیا باید اختیارات را از دادستانها بگیریم؟ اصلاح امور باید در قوه قضاییه انجام شود. اینها البته قابل حل است. اگر رئیس جمهوری بخواهد می تواند جلوی سانسورها در کتاب را بگیرد. مثلا یک نفر بخواهد از رژیم شاه تعریف کند. ما نباید بترسیم. این حرف بدی نیست. در موسیقی هم اینطور است. گاهی یک موسیقی انسان را از حالت عادی خارج می کند و کارهای سبکی انجام می دهد. در این مورد بالاخره می توان اصلاح کرد ولی بسیاری از موسیقی ها سنگین است ولی باز هم می بینیم اختیارات دادستانها باعث مشکل می شود. بالاخره باید اینها یک جایی حل شود.
واردات واکسن آمریکایی و انگلیسی اشکالی ندارد اگر...
سوال: واکسیناسیون سراسری تنها راهی است که می تواند زنجیره انتقال ویروس را بشکند، شما مشخصا چه برنامه ای برای تسریع واکسیناسیون دارید؟ آیا مشاوران شما در این باره چه توصیه ای داشتند؟ آیا برای توسعه ظرفیت تولیدکنندگان داخلی واکسن برنامه ای دارید؟ همچنین آیا شما برای شرکتهای وارداتی رانتی که سهم زیادی در بازار سلامت ایران دارند و راه را برای تولیدکنندگان داخلی بسته اند برنامه ای دارید؟
مطهری: تنها راه جلوگیری از همه گیری کرونا واکسیناسیون است. اگر می خواهیم خیالمان راحت باشد باید واکسن بزنیم. دولت هم دیر اقدام کرد. ظاهرا اگر تولید در یک کشور ثالث باشد، واردات واکسن آمریکایی و انگلیسی مشکلی ندارد. به نظرم باید واردات سرعت بگیرد. حتی از هزینه های دیگر بزنیم و اینجا صرف کنیم ارزش دارد.
درباره شرکتهای رانتی در بخش سلامت، اینها مانند سایر شرکتهای رانتی هستند. در صنعت، فولاد، پتروشیمی و سایر بخشها از این شرکتها داریم. در سازمان غذا و دارو رانتخواری های زیادی انجام شده بود و تخلفات زیادی بود که به آنها رسیدگی شد. امروز دقیقا در جریان نیستم شرکتهای رانتی در بخش سلامت چه شرکتهایی هستند را باید تحقیق کنم. باید اینها از طریق وزارت صمت بررسی شود. باید انحصارها و رانت و تبعیض جلوگیری شود.
تندروها به من می گفتند حرف هایت درباره موسوی و کروبی درست است
سوال: نحوه تعامل شما با مجلس یازدهم چگونه است و کابینه را در ارتباط با مجلس می چینید یا کاملا مستقل خواهید بود؟
مطهری: مجلس باید قانع شود. خواه اصلاح طلب یا اصولگرای تندرو، باید رئیس جمهور بتواند آنها را قانع کند. حتی افراد تندرو اینطور نیستند که حرف منطقی در آنها اثر ندارد. آنها هم قابل قانع شدن هستند. من ۳ دوره مجلس بودم که دور هشتم و نهم بسیار تندرو بود. مجلس دهم تعداد زیادی اصلاح طلب وجود داشت. بسیاری از آقایان تندرو پیش من می آمدند و می گفتند حرفهای شما درباره تخلفات سال ۸۸ و سخنانی که درباره موسوی و کروبی می گویید درست است، یا ما نمی توانیم بگوییم یا شما نباید بگویید.
شرط حضور اصلاح طلبان و اصولگرایان در کابینه مطهری
من که قضیه ستار بهشتی را در مجلس هشتم مطرح کردم برخی می گفتند اینها را مطرح نکنید تضعیف نظام است. گفتم اتفاقا باید بیان شود تا حل شود. بعد دیدیم ۹۵ نماینده به وزیر کارت زرد دادند. دیدیم این حرفها منطقی است. به چه دلیل کسی را می گیرید و می برید و می زنید. اینها قانع شدند. اینطور نیست که قانع نشوند. هر فرد اصلحی باشد در کابینه چه اصلاح طلب چه اصولگرا چه خانم و چه سنی ما استفاده می کنیم به شرط آنکه اصلح باشد.
فردی را به انفرادی می اندازند و به خانواده اش نمی گویند
سوال: شما نایب رئیس مجلس بودید و به وجود شکنجه اعتراف کردید. درباره مرحوم ستار بهشتی گفتید او را شکنجه کردند و فوت کرده است. شما در جایگاه رئیس جمهور به این مسایل پایان خواهید داد؟ متاسفانه ظرفیتهای تولید مسئله در ایران بسیار زیاد است ولی ظرفیت های حل مسئله محدود و مسایل ۴۰ سال است روی زمین مانده است. خانمها می توانند آواز بخوانند؟ می توانند به استادیوم بروند؟ اینها تبدیل به چالشهای مهم شده است. از دیدگاه شما چه مسایلی را جمهوری اسلامی با آن درگیر است؟ و چاره آنها چیست؟
مطهری: بنا بود سئوالات سخت نشود.(خنده) حتما نقش رئیس جمهور برای مقابله با شکنجه موثر است. رئیس جمهور طبق اصل ۱۱۳ قانون اساسی مسئول اجرای قانون اساسی است. هرچند شورای نگهبان تفسیر کرده این مسئولیت در حیطه قوه مجریه است. و اگر خبرگان که قانون اساسی را نوشته اند بیایند این تفسیر را ببیند می گویند قرار نبود اینطور باشد. جاهایی که در قانون اساسی شکنجه منع شده، تفهیم اتهام باید انجام شود و بازداشت شده باید بلافاصله تعیین تکلیف شود ولی هیچ کدام انجام نمی شود. کسی را بازداشت می کنند ۱۰ روز می اندازند انفرادی و به خانواده اش نمی گویند. رئیس جمهور باید به قوه قضاییه تذکر دهد. اینها باید حل شود. حتی رئیس جمهور می تواند به رهبری بگوید. تعجب می کنیم برخی مانند مجلس و قوه قضاییه کار خودشان را می کنند. هر چند به پشتوانه رای مردم اینها قابل حل است. قانون اساسی ما بسیار مترقی است و به حقوق شهروندان توجه کرده است.
ورود خانم ها به استادیوم شدنی است
درباره بحث خانمها و ورود به استادیوم، به نظرم این چیزی نیست که اینقدر مهم بشود. می توان جایی را در استادیوم تعبیه کرد و خانمها از محل رفت و آمد مجزا بیایند و بروند. سرویس بهداشتی مجزا داشته باشند. این شدنی است. درباره آواز خواندن خانم ها هم باید دقت کرد. این که خانمی برای خانم ها بخواند چه اشکالی دارد؟ حتی اعتقاد دارم خانم ها در محیطهای جداگانه بتوانند در میان خانمهای تماشچی ورزش کنند.
زنان باید بتوانند با همان لباس های رسمی دنیا ورزش کنند
البته با همان لباسهای رسمی دنیا ورزش کنند. خانم هایی که الان فوتبال می کنند با این لباسها بسیار مشکل است. حالا چون آقایان حضور دارند چاره ای نیست. بسیاری از مسایل مانند ورود خانم ها به استادیوم چالش مهمی نبوده است. به نظرم می رسد برخی برداشتهای ما از مبانی انقلاب درست نیست. مثلا برداشت درستی از ولایت فقیه نداریم. برخی فکر می کنند ولایت فقیه حاکمی است که باید در همه جزییات تعیین تکلیف کند و حاکم باشد. شهید مطهری می گوید ولی فقیه ناظر است و حاکم رئیس جمهور است. مثلا درباره امام می گویند حفظ نظام از اوجب واجبات است. هر چند چنین چیزی ندیده ایم ولی این حرف هم به معنی آن نیست که برای حفظ نظام هر کاری انجام دهیم. چالش دیگر حاکمیت دوگانه است که باید حل و فصل شود.
مصوبه شورای نگهبان مفید است
سوال: نگاه شما به قانون اساسی چیست؟ درباره مصوبه اخیر شورای نگهبان چه موضعی دارید؟ در حوادث آبان ماه اگر وزیر کشور کار خلاف انجام داده بود او را عزل می کردید؟
مطهری: نگاه من به قانون اساسی این است که قانون اساسی خوبی داریم. البته برخی از اصول مانند اصلی که مربوط به صدا و سیما است باید اصلاح شود. به نظر می رسد قانون اساسی قبلی خوب بود. این که عنوان می شود هیات نظارت بر سیاستهای کلی انتخابات داریم و گفته شده معیارهای مدیر و مدبر بودن باید توسط شورای نگهبان تعیین شود، ظاهر قضیه قانونی است و نمی توان گفت کار غیرقانونی بوده است. در مجموع مصوبه مفید است چون افرادی که به صورت تفریحی می آیند دیگر وارد نمی شوند. ولی سئوال کلی و کلان این است که آیا مجمع می تواند با سیاستهای کلی، تفنین را از مجلس به شورای نگهبان منتقل کند؟ به هر حال این مصوبه ظاهر قانونی دارد و می توان گفت طبق سیاستهای کلی انجام شود.
اگر رئیس جمهور بودم بعد از حوادث آبان، وزیرکشور را برکنار می کردم
در بحث حوادث آبان هم ما به شدت دنبال استیضاح وزیر کشور بودیم. ایشان بسیار بی خیال تصمیم افزایش قیمت را انجام داد. بی احترامی به مردم کرد. به شدت دنبال استیضاح او بودیم. ۲۴ نفر تا روز آخر دنبالش بودیم. بعد گفتند پیغام رسیده و گفته اند به صلاح نیست استیضاح شود. اگر من رئیس جمهور بودم واقعا ایشان را برکنار می کردم.
ولی فقیه جایگاه تشریفاتی ندارد
سوال:شما ولی فقیه را تشریفاتی می دانید؟ آیا نظارت ولی فقیه باید استطلاعی باشد یا استصوابی؟ اگر شهید مطهری زنده بودند با مواضع شما موافق بودند یا مخالف؟
مطهری: این که می گوییم ولی فقیه ناظر است به منزله تشریفاتی بودن او نیست. این نظارت استطلاعی نیست. بلکه ضمانت اجرا دارد. نه این که مخالفت را اعلام کند و اگر کسی اجرا کند یا نکند. ولایت فقیه مرتبط با ایمان قلبی مردم است. مردم ولی فقیه را قبول دارند و به نوعی ارادت می ورزند. البته برخی می گویند ما عشق می ورزیم ولی در میدان سیاست جای عشق نیست و فقط جای عقل است. ممکن است جایی ولی فقیه نظری داشته باشد که ما مخالف باشیم. این مخالفت و اظهار آن مشکلی ندارد. مشکل و خط قرمز فقط آشوب و بلوا و اقدام مسلحانه است.
منظور این است که ولی فقیه نباید در امور اجرایی نظر بدهد. مثلا این که بگوییم می خواهیم خودرو وارد کنیم. ولی فقیه نظر بدهد وارد کنیم یا نکنیم. اینطور نیست. درباره شهید مطهری هم نظرم به نظر ایشان خیلی نزدیک است. فکر ایشان در من نهادینه شده است.
مخالفت ها به معنای این نیست که اکثریت نظام را قبول ندارند
سوال: آیت الله خمینی در بدو ورود به کشور در بهشت زهرا فرمودند چرا ملتی که قبلا زندگی کرده و پدران ما هستند باید برای ملت بعد از خودش تصمیم گیری کند. وقتی کسی را پدران ما انتخاب کرده اند ولی حالا او را نمی خواهند، فرد دیگری باید جای او بیاید. بسیاری از افراد که در نسلهای بعد از انقلاب زاده شده اند معتقدند این نظام را ما انتخاب نکرده ایم. پدران ما اشتباه کردند. آیا نسل های فعلی یا ۱۰۰ سال بعد، باید انتخاب پدران ما را بپذیرند؟
مطهری: اینها مسئله نسل ها نیست. مثلا بگوییم چون نسل عوض شده باید رفراندوم درباره شکل حکومت شود. مسئله نظر اکثریت است که اگر نظر اکثریت مردم این باشد، طبیعی است باید راهی مانند رفراندوم یا نظایر آن پیدا کرد.
معمولا می گویند هر ۲۵ سال یکبار نسل عوض می شود پس ما باید رفراندوم کنیم. این ملاک نیست. این که بگوییم اکثریت مخالفند باید نشانه هایی داشته باشد. مثلا مردم شورش کنند و بگویند ما مخالفیم. این مخالفتهایی که می بینیم به معنی این نیست که اکثریت نظام را قبول ندارند. بالاخره مشکلات اقتصادی است و مردم نگران شده اند. اگر اکثریت مردم مخالف باشند نشانه هایی است که
سوال: درباره رهبری و رئیس جمهور قانون اساسی می آید می گوید شرایط و خصوصیات چگونه است و لذا اگر شرط جدیدی اضافه شود آن شرط در حقیقت قانون اساسی را تغییر می دهد. حتی بارها شورای نگهبان مصوبه مجلس درباره تعیین شرط برای نامزدهای ریاست جمهوری را به دلیل مخالفت با قانون اساسی رد کرده است. حالا این مصوبه اخیر شورای نگهبان اگر در حد مقررات داخلی برای خودشان باشد اشکالی ندارد ولی این که شروطی که گذاشته شده اگر به عنوان تفسیر رجل سیاسی باشد، نمی تواند امر عمومی تلقی شود. مثلا فرض کنید رئیس دانشگاه تهران با این همه کارمند و استاد و دانشجو، توانمندتر از برخی وزرا است. لذا باید به صورت موردی افراد را بررسی کرد. فرض کنید حتی یک نفر می تواند مدیریت خود را نشان دهد ولو آنکه در دولت نباشد. مثلا یک خودروسازی خصوصی داشته است و مدیر دولتی نبوده است. لذا شما چطور می گویید مصوبه اخیر شورای نگهبان از لحاظ قانونی ایرادی ندارد؟
مطهری: این که عنوان شد مصوبه می توانست به صورت مقررات داخلی باشد بحث خصوصی است. مثلا ضوابطی را شورای نگهبان برای خودش می گذاشت تا رجل سیاسی یا مدیر و مدبر بودن را تشخیص دهد ولی مشکلاتی داریم که مثلا ۲۰۰۰ نفر ثبت نام می کنند و برای کشور مشکلاتی به وجود می آورد. این که عنوان می شود رجل سیاسی یا مذهبی چیست؟ این چه ملاکی دارد؟ یا مدیر و مدبر بودن چیست؟ این که می گویید خود شورای نگهبان برای خودش ملاک داشته باشد، این هم راهی است ولی مشکل ثبت نام برخی افراد را حل نمی کند. این که در سیاستهای کلی انتخابات عنوان شده معیارها توسط شورای نگهبان تعیین شود، به نظر می رسد گونه ای قانونگذاری است و این مشکل دارد. مجلس باید این را تعیین می کرد و شورای نگهبان بررسی می کرد. به قول شما ممکن است کسی رئیس یک شرکت خصوصی بزرگ نفتی است. برخی چیزها در این مصوبه مغفول واقع می شود و قابل بحث است.
سئوال: رهبری در برخی نظرات و توصیه هایی دارند، چطور می شود هماهنگی ایجاد کرد؟
مطهری: در این که در بعضی جاها مقام رهبری ممکن است نظری داشته باشند و پیامی بدهند، نمی توان ایراد گرفت و گفت ایشان حق ندارد پیام بدهد. حرف من این بود در این موارد اینها گفته شود. بیان شود پیامی از طرف رهبری آمده و در رسانه ها بیان شود ما اطاعت کردیم. این خیلی بهتر است و شفافیت می آورد. ضمن این که رهبری در برخی جاها نظر دارند ولی بعضی افراد خودشیرینی می کنند. مثلا رهبری درباره مسئله ای اظهارنظر می کنند و کسی می گوید من دیروز پیش آقا بودم و آقا مخالف بودند. همه دهانشان بسته می شد. چرا این افراد می گویند؟ مجلس کار خود را انجام می دهد و اگر ایشان نظری دارد به شورای نگهبان پیام می دهند. جاهایی خود رهبری نظری ندارند. مثلا می گویند مردم اگر نظری دارند اعلام کنند. مثلا در دوره آقای احمدی نژاد، ما می خواستیم رئیس جمهور را به مجلس بیاوریم، ایشان مخالف بودند. ما اصرار کردیم و حتی من استعفا دادم و در نهایت ایشان گفتند اگر مجلس اصرار دارند، انجام دهند.
ستاره کردن دانشجویان و محدودیت برای بهائیات مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی است
سوال: در ۱۵ سال اخیر با پدیده ای به نام ستاره دار کردن دانشجویان در دانشگاه ها و محرومیت از تحصیل روبرو بودیم. نسل هایی مربوط به خروج از کشور شدند. در مجلس نهم خدمت شما رسیدم و گفتم در فوق لیسانس ستاره دار شدم. ۵ سال ایستادم و حاضر نشدند ادامه تحصیل بدهم. مجبور شدم از کشور خارج شوم در حالی که به هیچ عنوان مایل نبودم. واقعا برای حل مسئله آزادی آکادمیک و حق بر تحصیل چه نگاهی دارید؟ مسئله ای که حتی در دوران روحانی جمع نشد.
مطهری: ستاره دار کردن دانشجویان مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است. محدودیتهایی که برای بهاییان ایجاد شده مصوبه مجلس نیست و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است. ابتدا فکر می کردم مصوبه مجلس است ولی بعد دیدم مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است. این مصوبه شورایی است که اصلا در قانون اساسی وجود ندارد. مثلا شورای عالی فضای مجازی فقط باید سیاستگذاری کند ولی مصوبه تعیین می کند.
بخاطر یک عکس، دانشجویی را ستاره دار می کنند
دانشجویانی ستاره دار شده بودند، دنبالش رفتیم گفتیم چرا ستاره دار شده؟ گفتند در تجمع سال ۸۸ عکس ایشان در تجمع بوده است. واقعا با یک عکس این فرد را ستاره دار کردند و با سرنوشت او بازی می کنند. مگر او مخالف نظام است که در تجمع بوده؟ اگر هم به فرض مخالف باشد، حق ندارد مخالف نظام درس بخواند؟ شهید مطهری در سال ۴۲ سخنرانی کرد و ایشان را گرفتند و بردند زندان. اصلا در معرض اعدام بودند که مراجع وارد شدند و آزاد شدند. وقتی ایشان آزاد شدند، از تدریس در دانشگاه محروم نشدند. فقط برای ارتقای به استادی مقداری مشکل داشتند که خود پروفسور رضا مشکل را حل کردند. برای فرزندان ما مشکلی ایجاد نکردند. الان اگر به استادی بگویند فتنه گر است برای بچه اش هم مشکل درست می کنند. در یک همایش دانشجویی حرفی زده و بعد می گویند ستاره دار شده است. چرا آقای روحانی کاری نکرده است؟ اینها باید برچیده شود. من مصمم هستم اینها برچیده شود. خط قرمز اقدام مسلحانه است و این که کسی باید در خیابان مغازه و سطل آشغال آتش بزند. این که بگویند تو در تجمع حضور داشتی پس ستاره دار شدی و نمی توانی درس بخوانی. با سرنوشت افراد بازی می کنیم و من جز این که اظهار تاسف کنم فعلا کاری نمی توانم کنم.
حرف های ظریف اشکالی ندارد
سئوال: برنامه عملیاتی شما برای حاکمیت دوگانه چیست؟
مطهری: درباره حاکمیت دوگانه، بخشی از اینها ناشی از عقب نشینی های دولت است. این که اجازه داده بیرون از دولت دخالت کنند. مانند این که با عنوان دور زدن تحریمها بیرون از وزارت نفت، نفت می فروشند. این را می تواند وزارت نفت اجازه ندهد. جاهایی می توان این کار کرد.
حرفهای آقای ظریف خوب بود و نشان داد ما در جاهایی تصمیم گیرنبودیم. این حرفها اشکالی ندارد. ممکن است اتفاقی بیفتد و جایی لازم باشد نظر سپاه قدس درباره روابط ما با کشورهای خاورمیانه اخذ بشود ولی مهم این است که متولی سیاست خارجه ما وزارت خارجه است. ولی این که سپاه قدس کاری را بدون اطلاع وزارت خارجه انجام دهد و بعد بگوید من از جای دیگر تصمیم می گیرد این می شود حاکمیت دوگانه.
درزمان سردار سلیمانی اینطور بود. همه می دانستیم که اینطور بود. ولی چیزی نبود که اینقدر سر و صدا شود. مهم این است که هماهنگی شود. حاکمیت دوگانه مکمل یکدیگر بودن است. از اول انقلاب هم داشتیم. و جاهایی قابل حل است.
عدالت را باید قوه قضاییه رعایت کند
سوال: خیلی از دلسوزان برای آزادی بیان به زحمت می افتند. در حالی که بسیاری سخن های تندی می گویند ولی عواقبتی متوجه آنها نیست. برنامه شما برای عدالت اجتماعی اصلاحطلبان چیست؟
مطهری: درباره حاشیه امن اصولگراها، بحث قوه قضاییه است. برخوردی که اصلاح طلبان می شود، باید درباره اصولگرایان هم شود. توهین هایی به وزیر خارجه می کنند و پیگیری نمی شود. عدالت را باید قوه قضاییه رعایت کند.
نیاز به وزیر علوم مقتدر داریم
سئوال: برنامه شما برای جنبش دانشجویی چیست؟ آیا روی وزیر علوم پافشاری می کنید؟
مطهری: باید وزیر علوم مقتدری بیاید. وزیر علوم فعلی انتخاب بیست و یکم آقای روحانی است. چرا باید آقای روحانی زیر بار ایشان برود؟
علی لاریجانی نقطه ضعف مالی ندارد
سوال: بعد از صحبتهایی که آقای احمدی نژاد درباره خاندان لاریجانی و مفاسد اقتصادی آنها مطرح کرده اند، شما این مفاسد را تایید می کنید و این که برخی افراد نزدیک به آقای روحانی در ایجاد شفاف بین اصلاح طلبان موثر بوده اند، نظر شما چیست؟
مطهری: درباره سخنان آقای احمدی نژاد درباره خانواده آقای لاریجانی درست متوجه نشدم و چیزی نگویم بهتر است. ما نمی توانیم یک خانواده را باهم در نظر بگیریم. ممکن است یکی دو نفر از اینها تخلفاتی داشته باشند ولی انصافا آقای علی لاریجانی نقطه ضعف مالی ندارد و این که مشکل یک فردی را به برادرش سرایت بدهیم کار درستی نیست. هدف هم زدن آقای علی لاریجانی است وگرنه با بقیه برادرها کاری ندارند. بالاخره این روابط در سران کشور هم بوده است. درباره شکافهایی که برخی از افراد نزدیک به آقای روحانی بین اصلاح طلبان انجام داده اند من اطلاعی ندارم.
بسیاری از اعضای شورای عالی امنیت ملی مخالف حصر هستند
سوال:فرض کنیم امروز تنفیذ شما انجام شد برای رفع حصر سران جنبش سبز چه می کنید؟
مطهری: درباره رفع حصر از طریق شورای عالی امنیت ملی قابل حل است به شرط آن که هر یک از اعضا رای خود را اعلام کنند. یکی از مشکلات ما این است که اعضای شورای عالی امنیت ملی منتظر هستند یک پیامی از طرف رهبری داده شود تا اعلام نظر کنند در حالی که فلسفه شورای عالی امنیت ملی این است که آنها بازوهای رهبری هستند. نه این که بایستند ببینید رهبری چه می گویند تا همان را تصویب کنند. مانند مجمع تشخیص مصلحت که درباره FATF که اعضای مجمع منتظر هستند ببینند رهبری چه می گویند تا تصویب کنند.
با بسیاری از اعضای شورای عالی امنیت ملی صحبت کردم و می گویند ما مخالف ادامه حصر هستیم ولی احساس می کنیم رهبری مخالف هستند. ادامه حصر کار بی فایده و مضر است. زمانی در خیابان آشوب بود و این اتفاق افتاد ولی این کجایش به قانون اساسی می خورد بدون اینکه حق دفاع به آنها بدهیم آنها را در حصر نگه داریم. باید به آنها حق دفاع داده شود و اگر تخلفی و جرمی کرده اند دادگاه تصمیم بگیرد.
به اصلاح طلبان نزدیکتر هستم
سوال: تغییر مواضع شما برای دیده شدن و رای آوردن است؟
مطهری:من گفتم هر کسی کاندیدا می شود به معنی این است که خود را اصلح می داند. من نگفتم از همه اصلح تر هستم. فعلا هم نظرم این است. هر کسی که کاندیداست نظرش همین است.
این که می گویند تغییر رویه داده ام اشتباه است. برخی دوستان اعتباری برای اصولگرایان و اصلاح طلبان قائل هستند و می گویند هر کسی باید رفتارش را با آنها تنظیم کند. من اصلا اعتباری به این مسایل قائل نیستم. انتقاد دارم به اصولگرایان که چرا درباره مسایل حقوق بشر و شهروندی هر اتفاقی بیفتد حتی قتلهای زنجیره ای بشود چرا سکوت می کنید؟ درباره اصلاح طلبان هم انتقاد داریم. در چند ساله اخیر به خاطر شرایط کشور به اصلاح طلبان نزدیکتر هستم.
از ابتدا گفتم هم موسوی و کروبی مقصرند هم احمدی نژاد
سوال: شما همیشه می گفتید موسوی و کروبی و احمدی نژاد باید محاکمه شوند. اصلا به این مقوله باور دارید؟
مطهری: من از همان ابتدا که مصاحبه کردم گفتم هر دو مقصر بودند. آقای احمدی نژاد هیزم آورد و آقای موسوی شعله ور کرد. گفتم باید دو طرف را به دادگاه علنی بیاورید و بررسی کنید. حرفها گفته بشود و پرونده را ببندید. از ابتدا همین را می گفتم ولی هرگز عمل نشد. می گفتم اگر آقای موسوی و کروبی خطایی کردند چندین سال حصر خانگی کافی است. چه کار کرده اند؟ خودشان هم مدعی هستند خطایی نکرده اند. معتقدم آقایان موسوی و کروبی می گویند ما قانع نشده ایم و معتقدیم تقلب شده است. بیش از حد ایستادن روی موضع آنها را انتقاد داشتم ولی برخوردی که با آنها شد هم درست نبود.
دادگاه علنی برای محصوران تشکیل شود
هنوز هم دیر نشده. دادگاه علنی تشکیل شود و اینها حرفهایشان را بزنند. این که مشخص شود تقلب شده هم اشکالی ندارد. بگذارید شفاف شوید. این بحثها شود اعتماد مردم به نظام بیشتر می شود. تا اینکه بخواهیم پنهان کاری کنیم. مردم می پرسند چرا دو پیرمرد را چند سال است نگه داشته اید؟ چه هدفی را می خواهید دنبال کنید؟
- 16
- 53
