در چهل سال گذشته ما در موضوعات مختلف شاهد این وضعیت بوده ایم که مسأله حجاب نیز یکی از آنهاست. از این رو، به حساب تجربه تاریخی عرض می کنم که حجاب اجباری و کشف حجاب اجباری هردو محکوم به شکست است.
مجید انصاری درباره برخورد با آنچه بدحجابی خوانده می شود، گفت: موضوع برخورد با بدحجابی یا بی حجابی این روزها به خبر اصلی گروهی از رسانه ها تبدیل شده است و واکنش های متفاوتی هم در فضای مجازی به دنبال داشته است و حتی تبلیغات بین المللی منفی علیه کشور به راه انداخته است.
وی افزود: به نظرم باید چند نکته را در این خصوص مدنظر قرار دهیم. نخست، ضرورت توجه به حجاب به عنوان یک امر شرعی برای زنان مسلمان که مسأله ای غیر قابل انکار است و شبهه ای در آن وجود ندارد. زنان مسلمان به اصل حجاب پایبند هستند. البته وقتی صحبت از حجاب می کنیم، کیفیت و نوع حجاب در اینجا مطرح نیست. بلکه پوشش در شرع با حدود معینی برای مردان و زنان مطرح است. هرچند بر اساس فرهنگ ها و سلیقه ها، نوع حجاب در کشورهای مختلف اسلامی همواره متفاوت بوده و هست. در کشور ما نیز حجاب از تنوع گسترده ای برخوردار بوده و در نقاط گوناگون کشور، فرم حجاب خانم ها متفاوت از هم بوده است. نکته مهم این است که برخورد با پدیده بدحجابی در ایران باید چگونه باشد و آیا این برخوردهایی که تحت عنوان گشت ارشاد با بانوان ایرانی صورت می گیرد، شرعی و قانونی است؟ و مهم تر اینکه آیا موثر است؟ این ها مسائلی هستند که باید به آنها پرداخته شود. به عقیده من، شیوه کنونی مبارزه با بی حجابی و بدحجابی که در پیش گرفته شده است و بعضاً فیلم هایی از آن در فضای مجازی منتشر می شود، هیچ نسبتی با آموزه های دینی و احکام شرعی به خصوص احکام مربوط به امر به معروف و نهی از منکر ندارد. این شیوه ها نتیجه ای جز ایجاد نفرت نسبت به دین، انقلاب و اصل مسأله حجاب در بر ندارد و باید متوقف شوند.
فیلم هایی که از رفتار ماموران در برخورد با خانم ها پخش شده تکان دهنده است
انصاری گفت: فیلم هایی که از رفتار ماموران در برخورد با خانم ها پخش شده است، تکان دهنده بوده و بعضاً دیده می شود که خود ماموران تحت عنوان نهی از منکر و مبارزه با بدحجابی، گناهان و منکراتی بسیار بالاتر از اصل مسأله بدحجابی مرتکب می شوند. اینکه مامور مرد، خانم بدحجابی را بغل کند و کشان کشان او را به سمت ماشین پلیس ببرد یا مورد ضرب و شتم قرار دهد و بانوان را به داخل ماشین هل دهد، قابل قبول نیست. در برخی موارد نیز دیده شده، روسری خانمی در این مسیر به طور کامل از سرش افتاده است یا لباسش بالا رفته است. لذا این نوع برخوردها، مصداق منکر بالاتر از بی حجابی یا بدحجابی هستند و طبعا قابلیت پیگرد قانونی هم دارند.
شهروندان دارای حقوقی هستند
وی بیان کرد: شهروندان دارای حقوقی هستند و منشور حقوق شهروندی که هم در قوه قضاییه مورد پذیرش قرار گرفته هم در دولت سابق تدوین و اجرایی شده است، ماموران را از این گونه برخوردها بازمی دارد. در هر حال، برخورد با ناهنجاری های فردی یا اجتماعی یک مقوله پذیرفته شده است، ولی اگر نوع برخورد با این معضلات، موجب گسترش یا وقوع ناهنجاری های دیگر شود، با فلسفه وضع قانون و حکم شریعت در تضاد است.
ماموران باید دقیقا نهی از منکر و امر به معروف را بشناسند
او گفت: ما در بحث امر به معروف و نهی از منکر احکام زیادی داریم که یکی از آنها این است که ماموران متصدی این کار باید دقیقا نهی از منکر و امر به معروف را بشناسند و از زوایای آن اطلاع کامل داشته باشند. فرد بی اطلاع نمی تواند مردم و جامعه را به امری مبهم و یا متکی به سلیقه و برداشت خود از دین دعوت کند. مامورین مربوطه باید آموزش دیده باشند و حدود مواجه با این مسأله را هم از نظر قانونی و هم از لحاظ شرعی و همین طور از حیث تاثیرات اجتماعی، روانی و تبلیغاتی اش بشناسند. تنها در این صورت است که می توانند موثر باشند و ممکن است بتوانند کار فرهنگی کنند و تاثیرات اقناعی داشته باشند. اما رفتارهایی که تاکنون صورت گرفته، تبدیل به دستاویزی برای معاندینی شده که تمام قد علیه انقلاب و نظام و دین و حجاب تبلیغ می کنند. ما وقتی در قوانین موضوعه کشور داریم که تبلیغ علیه نظام جرم است، اگر رفتار ماموران نظام به گونه ای باشد که خودش بالاترین تبلیغ علیه نظام تلقی شود و یا بستر تبلیغات مسموم را فراهم کند، آیا مصداق جرم یا عمل مجرمانه نیست؟
باید مراقب باشیم جامعه را چندپارچه یا دوقطبی نکنیم
مجید انصاری با تاکید بر اینکه باید مراقب باشیم جامعه را چندپارچه یا دوقطبی نکنیم، گفت: به نظرم با این گونه رفتارها، جامعه به سمت دوقطبی طرفداران حجاب و هواداران بی حجابی می رود. در حالی که می دانیم بسیاری از کسانی که ممکن است پوشش حجاب برتر را قبول نداشته باشند و حجاب حداقلی دارند، اصل دین را قبول دارند و به حکم شرعی حجاب احترام می گذارند. اگر رفتارها به گونه ای باشند که یک رودررویی با دوقطبی شکل بگیرد، نه تنها کمکی به توسعه فرهنگ حجاب نمی کند بلکه تاثیر ضد و منفی خود را خواهد گذاشت و عده ای را به لجبازی با اصل مسأله حجاب می کشاند.
حجاب اجباری و کشف حجاب اجباری هر دو محکوم به شکست است
وی گفت: خروج از اعتدال و عقلانیت در برخورد با مسائل اجتماعی، نکته مهمی است که باید به آن توجه کنیم. تجربه نشان داده که هرگاه در برخورد با ناهنجاری های اجتماعی و مسائلی از این دست، از مرز اعتدال و عقلانیت خارج شده ایم، نتیجه ای کاملا معکوس داشته است. در چهل سال گذشته ما در موضوعات مختلف شاهد این وضعیت بوده ایم که مسأله حجاب نیز یکی از آنهاست. از این رو، به حساب تجربه تاریخی عرض می کنم که حجاب اجباری و کشف حجاب اجباری هردو محکوم به شکست است.
اگر از دید آقایان حجاب دارای استانداردی است، چرا مدام پررنگ و کمرنگ می شود؟
مردم شاهدند که در ایام انتخابات، مقابله با بدحجابی تعلیق می شود!اصولگرایان برای جذب کم حجابان در ستادهای خود مسابقه می گذارند!
در مراسم ها، دوربین های صداوسیما به دنبال نشان دادن زنان کم حجاب هستند
اگر بدحجابی مسأله خلاف قانون است، چرا در راهپیمایی ها یا ایام انتخابات روی این نوع پوشش ها مانور تبلیغاتی داده می شود؟
مجید انصاری همچنین درباره برخوردهای دوگانه دستگاه های حاکمیتی با مسأله حجاب گفت: اگر حجاب دارای استانداردی از دید آقایان است، چرا مدام پررنگ و کمرنگ می شود؟ به نحوی که در بعضی جاها نادیده گرفته می شود و یا در برخی مواقع برخورد با آن پررنگ می شود؟ تقریبا همه مردم شاهدند که در ایام انتخابات، مقابله با بدحجابی تعلیق می شود و حتی حضور زنان با حجاب متفاوت در ستادهای کاندیداها، پررنگ تر از همیشه مشاهده می شود. به ویژه کاندیداهای اصولگرا برای اینکه به تعبیر خودشان آرای اقشار خاکستری و یا مردمی که گرایش کمتری به آنها دارند را جمع کنند، برای جذب کم حجابان در ستادهای خود مسابقه می گذارند. فیلم های تبلیغاتی و پوسترهایی که آنها در ستادهای خود منتشر می کنند گویای همین مسأله است. در همین انتخابات اخیر، پوسترها و تبلیغاتی که من در ستادهای جناب آقای رئیسی و دیگر کاندیداهای اصولگرا دیدم، به مراتب پیشروتر از کاندیداهای غیر اصولگرا بود. همچنین در مراسم های دیگر نظیر روز قدس، آیین های دینی یا تشییع پیکر شهدا، دوربین های صداوسیما به دنبال نشان دادن زنان کم حجاب یا افرادی هستند که از نظر پوشش، متفاوت تر از سایرین ظاهر شده اند. هرچند هیچ اشکالی ندارد که تفاوت ها به نمایش گذاشته شوند و حضور اقشار مختلف خود نمادی برای همبستگی است، به سهم خود نیز تشکر می کنم از همه کسانی که در مراسم های ملی یا انتخابات شرکت می کنند، اما سخن این است که اگر بدحجابی مسأله خلاف قانون است، چرا در راهپیمایی ها یا ایام انتخابات روی این نوع پوشش ها مانور تبلیغاتی داده می شود؟
انصاری گفت: مردم ایران با هر نوع سلیقه ای یکپارچه هستند و در چهل سال گذشته همزیستی مسالمت آمیزی در کنار هم داشته اند. به کمک هم جنگ تحمیلی ۸ ساله را تحمل کردند و فرزندان خود را به جبهه فرستادند و شهید دادند. حتی اقلیت های دینی هزینه داده اند. اما در زمان جنگ هیچ گاه بحث بدحجابی مطرح نبود. امروز نیز باید افتخار کنیم اگر در مراسم های ملی، دینی و بدرقه شهدا همه مردم با هر نوع پوشش و سلیقه ای یکپارچه حضور پیدا می کنند. این باعث افتخار است و به تعبیر رهبر انقلاب، حتی کسانی که اصل نظام را قبول ندارند اما به کشورشان علاقه مندند باید در انتخابات شرکت کنند. ما که در انتخابات و سایر مراسم ها این طور با سعه صدر برخورد می کنیم و همه را ایرانی و محترم می دانیم، چطور در برهه های دیگر درباره مسأله حجاب تنگ نظرانه وارد می شویم؟
رفتار تنفربرانگیز ماموران انتظامی با زنان قابل توجیه نیست
وی ادامه داد: رفتار تنفربرانگیز ماموران انتظامی با زنان قابل توجیه نیست و رفتاری دوگانه است که مردم با آن مواجه اند. حتی سریال های تلویزیونی باید انعکاس دهنده واقعیات اجتماعی باشند و سازندگان باید این اختیار را داشته باشند تا جامعه را مشابه آنگونه که هست، نشان دهند. چه اشکالی دارد؟ اگر با شاخص گشت ارشادی بخواهند در ساخت فیلم ها و سریال ها عمل کنند و صرفا سراغ خانم های چادری روند، آیا می توانند به تولیدات درخور دست پیدا کنند؟
اصلا سراغ نداریم که حضرت علی(ع) با یک بدحجاب برخورد کرده باشد
انصاری گفت: این نوع برخوردها هیچ نسبتی با سیره عملی رهبران و اولیای دینی ما نداشته است. نه در زمان پیامبر اکرم(ص) و نه در دوره حکومت حضرت علی(ع) که قلمروی حکومت گسترده بود ما چنین رفتارهایی را سراغ نداریم. آنچه در تاریخ آمده، حضرت امیر(ع) در گرمای کوفه وارد بازار می شدند و با تازیانه ای در دست با مرتکبان گران فروشی و کم فروشی برخورد می کردند، ولی اصلا سراغ نداریم که حضرت با یک بدحجاب برخورد کرده باشد. حتی در تاریخ عکس این قضیه آمده است که وقتی زنانی بدپوشش از قبایل و روستاهای اطراف برای خرید و فروش به بازار می آمدند، امیرالمومنین(ع) در برخورد با آنها بسیار نرمش داشتند. در خصوص حضرت امام و رهبری نیز، همه می دانیم که زنان تا قبل از انقلاب چه با حجاب و چه بی حجاب دوشادوش هم در راهپیمایی ها شرکت می کردند و بعد از انقلاب هم بدون اینکه اجبار و اکراهی باشد، به تدریج بر جمعیت باحجابان به نحوی آگاهانه افزوده شد. در واقع جامعه خودش به نقطه اعتدال و تعادل رسید.
امام خمینی در برخورد ماموران با مردم نه تنها در بحث حجاب که در مسائل بزرگ و خاص هم معتقد به مدارا بودند
حضرت امام در برخورد ماموران با مردم نه تنها در بحث حجاب که در مسائل بزرگ و خاص هم معتقد به مدارا بودند و پیام هشت ماده ای ایشان به شدت روی این موضوع تاکید دارد که ماموران حق ندارند خارج از عرف و کرامت اسلامی و انسانی حتی با متهمین و مجرمین برخورد کنند، چه رسد به شهروندانی که نوع حجاب خاصی را انتخاب کردند.
رهبری به شدت نسبت به قضاوت های سطحی و متعصبانه در خصوص خانم هایی که حجاب کامل را رعایت نمی کنند، هشدار می دهند
وی افزود: سخنانی هم که از رهبری در جمع روحانیون منتشر شده حاکی از این است که ایشان به شدت نسبت به قضاوت های سطحی و متعصبانه در خصوص خانم هایی که حجاب کامل را رعایت نمی کنند، هشدار می دهند. سخنانی هم که از شهید سلیمانی در جمع روحانیون قم منتشر شده، همین را بازگو می کند و ایشان می گوید این ها دختران من و شما هستند. راز و رمز محبوبیت ایشان هم همین بود و دیدیم که در تشییع پیکرشان چه بسیار از زنان کم حجاب و یا بی حجاب مانند کسانی که برادر خود را از دست داده اند، گریه می کردند. بنابراین وقتی می توانیم با رفتار شهید سلیمانی، امام گونه مردم را به حجاب دعوت کنیم چرا باید با رفتارهای تند، حتی برخی باحجابان را از حجاب متنفر کنیم؟ یا با حجاب ها را در جامعه انگشت نما کنیم؟ چرا باید دوگانه ای خطرناک میان مردم کشور ایجاد کنیم؟ این نوع رفتار نه تنها تاثیری در توسعه حجاب ندارد بلکه کاملا تاثیری معکوس خواهد داشت و عده ای از معتقدان به حجاب را هم به مقابله با این گونه رفتارها وامی دارد. معتقدم مسئولین باید تجدیدنظری اساسی در این نوع برخوردها داشته باشند و اگر قانون در این زمینه نقص دارد، نقص آن را برطرف کنند. ما احتیاج به یک برنامه ریزی دقیق در این رابطه داریم. به نظرم در مسائلی که نیاز به تبیین بیشتر دارند، به تعبیر رهبری باید جهاد تبیین شکل بگیرد.
- 11
- 6
