عروس‌ها و آقازاده‌ها و عدالتی که ناتمام مانده

روزنامه توسعه ایرانی نوشت: چند وقتی است که بحث پیرامون سازمان اوقاف و امور خیریه داغ‌تر شده است. بحث هم به آن‌جا بازمی‌گردد که شبهاتی به یکی از موقوفه‌های معروف شهر قزوین که تحت اختیار آشنایان رئیس این سازمان بود، وارد شده است. اما کسانی که چنین شبهاتی وارد کرده بودند، نه رسانه‌های اصلاح‌طلب بودند، نه رسانه‌های فارسی‌زبان خارج مرزها و ...، بلکه گروهی موسوم به عدالت‌خواهان بودند که هر از چندی، اخبار مربوط به فسادها را منتشر می‌کنند. افرادی که حتی برای‌شان دادگاه‌هایی هم تشکیل شده است. اما ماجرای حجت‌الاسلام خاموشی و اوقاف چه بود؟ و چه اتفاقاتی بعد و قبلش افتاد؟

سلام آقای اشتری

ماجرا از همان توئیت معروف وحید اشتری آغاز شد؛ از جوانان موسوم به عدالت‌‌خواه که به گفته خودشان، علیه فساد دولتمردان مبارزه کرده و می‌کنند. جالب این‌که بخشی از این افراد، جزو نهادهایی چون بسیج دانشجویی و ... هم بوده‌اند. او طبق معمول، در توئیتر خودش شروع به نقل یکی از پرونده‌هایی کرد که دنبال کرده بود. پرونده، مربوط به سازمان اوقاف بود و یکی از موقوفه‌های معروف شهر قزوین، معروف به موقوفه امینی‌ها.

وحید اشتری قبل از افشای این پرونده، توضیح داده بود که آن را به جاهای مختلفی ارجاع داده تا بتواند کاری از پیش ببرد، ولی وقتی دیده که خبری نیست و کسی دلش نمی‌خواهد کاری بکند، تصمیم گرفته قضیه را عمومی کند تا طرف‌های مقابلش را وادار کند که تحت فشار افکار عمومی، در این باره توضیح بدهند. 

بمب خبری اوقاف

اما چیزی که مثل بمب صدا کرد، حضور نام حجت‌الاسلام خاموشی در این پرونده بود. یعنی خود در این پرونده دست داشت؟ نه، بلکه نام عروس او در این موقوفه مطرح شده بود. از آن‌جایی هم که مردم ایران به دامادها و عروس‌های مقامات حتی بیشتر از آقازاده‌های آن‌ها حساس‌اند، این پرونده به شدت سرخط خبرها قرار گرفت. البته همان‌طور که انتظار می‌رفت، خود سازمان اوقاف هم پای کار آمد تا از خودش رفع اتهام کند. 

یک قرارداد ناقابل یک آقازاده

موضوع از این قرار بود که در پرونده موقوفه‌ امینی‌های قزوین، پای هکتارها زمین در میان بود. فرزند حجت‌الاسلام خاموشی مدت‌ها حتی قبل از این‌که پدرش متولی این سازمان شود، اقدام به انعقاد قراردادی کرده بود تا بتواند از این زمین‌ها بابت زراعت استفاده کند. بعدها هم طبق چیزی که سازمان اوقاف در سایتش نوشت، این موقوفه به همسر او که عروس رئیس فعلی سازمان اوقاف باشد، رسیده است. به واقع اوقافی‌ها می‌گویند که عروس خاموشی، هیچ‌کاره است و صرفا در معامله‌‌ای که فرزند رئیس فعلی‌شان داشته، چیزهایی را امضا کرده است. 

نزاع دو طرف یک پرونده

جدال اشتری و طرفدارانش و اوقاف و طرفدارانش، البته بالا گرفت. اوقاف در سایت خود، و نیز در گزارش‌هایی که در بعضی از خبرگزاری‌های خاص منتشر کرده بود، می‌خواست که از خود رفع اتهام کند. از سوی دیگر وحید اشتری هر روز سندی تازه رو می‌کرد تا ثابت کند که حق با اوست و چقدر دستش پر است. کار به قدری بالا کشید که حتی رسانه‌های بزرگ کشور هم درگیر ماجرا شدند. موضع عجیب رسانه‌هایی چون فارس و همشهری و ... در این میان البته جای سئوال و تردیدی فراوان داشت: در حالی که باید پیگیر ماجرا می‌شدند، مدام به افشاکنندگان سیسمونی‌گیت و ... اتهام می‌زدند که می‌خواهند مسئولان نظام را مورد حمله قرار داده و اعتبارشان را لکه‌دار کنند!

رسانه‌های داغ‌تر از آش

حالا که کمی از تب تند عروس خاموشی کاسته شده است، رئیس فعلی اوقاف و امور خیریه، پای مصاحبه‌ آمده است تا در این باره بیشتر توضیح بدهد و از خودش رفع اتهام کند؛ توضیحاتی که به نظر می‌رسد کمی کج‌سلیقگی درباره‌شان وجود داشته و دارد. رسانه‌هایی خاص هم که یک پای این مصاحبه‌ها هستند، حسابی به او تریبون می‌دهند تا از خودش و سازمانش دفاع کند. مثلا در یکی از مصاحبه‌های اخیر، خود رسانه خبرگزاری فارس در مقدمه خود و به صورت کاملا جانبدارانه می‌نویسد که:«این روز‌ها رسانه‌های معاند حملات زیادی به موضوع وقف و سازمان اوقاف و امور خیریه می‌کنند و احساس می‌شود این افراد و رسانه‌ها قصد دارند نهاد غنی و قوی وقف را تحت تأثیر قرار دهند تا با خدشه‌دار کردن اطمینان مردم، آنها را از این سنت حسنه دور کرده و در نهایت فرهنگ وقف را تضعیف کنند».

توضیحات آقای رئیس

و بعد خاموشی، در پاسخ به این سئوالات جانبدارانه اشاره می‌کند که:«این موضوع ثابت شده که هرگاه دشمن در فعالیت‌های ما احساس قوت و حرکت می‌کند، دست روی همان نقطه می‌گذارد و از همان جا شروع به تخریب و حمله می‌کند. نظام وقف توانمندی‌های بسیار بالایی دارد و می‌تواند از آنچه هست ده‌ها برابر یا صدها برابر بیشتر باشد، این کار با مولد‌سازی و بهینه‌سازی موقوفات قابل انجام است که ما آن را شروع کرده‌ایم و با قوت پیش می‌بریم. به عنوان مثال برای افزایش بهره‌وری برخی موقوفات، موضوع پرورش ماهی در قفس را انجام داده‌ایم که دو قفس با ظرفیت ۱۰ هزار قطعه فعال هستند و این کار با تکیه بر درآمد موقوفه انجام شده و افزایش درآمد موقوفه را در پی دارد که آن هم در راستای نیت واقف هزینه می‌شود. حال وقتی چنین برنامه‌هایی اجرا شود، دشمن احساس ترس و نگرانی می‌کند و برای از بین بردن آن می‌کوشد، دروغ‌پردازی و شایعه پراکنی می‌کند و می‌خواهد مردم را از آن موضوع دور کند».

این ترفند کهنه نخ‌نما شده

خاموشی درست همان ترفندی را به کار می‌گیرد که بخشی از مسئولان متهم به کم‌کاری یا سوء استفاده از امکاناتی که تحت نظرشان بوده و هست، داشته و دارند: توضیحات کلی در مقابل توضیحات جزئی‌تر! او اشاره کرد که فعالیت اوقاف کاملا تحت نظارت سازمان بازرسی کشور است و نمایندگان این سازمان در همه فرآیندهای اوقاف حضور دارند؛ در حالی که توضیح نداد پس ماجرای موقوفه امینی چه بود و چرا به آن رسیدگی نشد و چرا دقیق اطلاع‌رسانی نشد تا کار به این‌جا برسد؟ از سوی دیگر سازمان بازرسی استان قزوین هم به مسأله ورود کرده و مجلس شورای اسلامی نیز به تحقیق و تفحص از اوقاف تن داده است. 

نقطه پایان کجاست؟

آیا این پرونده به سرانجام خواهد رسید؟ به هر حال اتهامی به سازمان اوقاف و امور خیریه و شخص خاموشی و نزدیکان او مطرح شده است. طبیعی است که او حق دفاع از خودش را دارد و طبیعی است که همه چیز باید شسته‌رفته دنبال شود. اما نکته بسیار مهم دیگری که در مورد افراد عدالت‌طلبی چون وحید اشتری وجود دارد، موضوع ارتباطات این افراد است. بحثی که مطرح شده آن است که چرا چنین افرادی، هر از چندی شخصیت‌هایی خاص را مورد حمله قرار می‌دهند؟ و این‌که اطلاعات مورد نیاز را از کجا به دست می‌آورند؟ و اینکه با وجود این همه رفت و آمد به دادگاه‌ها و ...، چطور معیشت می‌کنند و کار و بارشان چیست؟ این پرسش‌ها شاید از سوی اطرافیان کسانی باشد که مورد حمله قرار گرفته‌اند، مهم این است که چنین مواردی نیز باید مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد. به نظر می‌رسد که پرونده‌هایی از این دست، پرونده‌هایی یک‌وجهی و ساده نیستند که به راحتی بتوان درباره‌شان نظر داد. 

ابراهیم فاطمی