صداوسیمای ایران یا صداوسیمای بشار اسد و پوتین؟

عصرایران نوشت: با وجود فرار بشار اسد و سقوط حکومت او اما صداوسیمای ایران همچنان مواظب است در پوشش حوادث سوریه، خبری بر خلاف یا علیه او منتشر نشود.

صداوسیما در بخش های خبری خود در پوشش حوادث سوریه و روسیه از سیاست عجیب و غریبی پیروی می کند. گو اینکه نه با صداوسیمای ایران بلکه با صداوسیمای بشار اسد یا پوتین روبه رو هستیم.

حکومت بشار اسد، ‌خوب یا بد، سقوط و خودش هم به روسیه فرار کرد. الان هم به همراه همسر و فرزندانش در مسکو، در حال تماشای حوادث سوریه و جهان است. رادیو و تلویزیون دولتی سوریه هم که قبلا بام تا شام در حال مدح و تبلیغ بشار اسد بودند حالا به دست مخالفانش افتاده و همان کادر قدیم، "رژیم ظالم اسد" و "رژیم جنایتکار اسد" تکیه کلام آنها در هر خبر و گزارشی شده است. 

حکومت بشار اسد در سوریه سرنگون شد. عکس های بشار اسد پاره شدند؛ مجسمه های پدرش حافظ اسد (رئیس جمهوری سابق) تخریب شدند؛ پرچم قرمز ۲ ستاره ای سوریه کنار گذشته شد و پرچم سبز ۳ ستاره جایگزین شد اما به نظر می رسد برای صداوسیما، بشار اسد هنوز حاکم سوریه است. هر خبری که علیه بشار اسد و حکومت او باشد منتشر نمی شود. انگار خبرهای سوریه بر اساس ذوق و سلیقه شخص بشار اسد سنجیده می شود و هر خبری که او دوست نداشته باشد منتشر نمی شود.

البته این وضعیت، تازگی ندارد. صداوسیما در توصیف گروه هایی که یک به یک شهرهای سوریه را تصرف کردند و به دمشق رسیدند و حکومت ۵۰ ساله اسدها را سرنگون کردند هم در تناقض و دوگانگی به سر برد و می برد. روزی آنها را گروه های تروریستی توصیف کرد وقتی پیش روی کردند شدند گروه های مسلح. وقتی به دمشق نزدیک شدند؛ شدند معارضه و مخالفان مسلح.

جالب اینکه در یکی از گزارش های صداوسیما وقتی یکی از شیعیان آواره سوریه که به لبنان فرار کرده بود تحریرالشام را "تروریست ها" توصیف کرد در ترجمه به جای آن " گروه های مسلح" گذاشته شد.

یا مثلا خبرنگار صداوسیما در سوریه در اولین واکنش بعد از سقوط شهر حماه، آنچنان گرفته و ناراحت بود و قبل از اعلام خبر سقوط آنقدر مقدمه چینی و توجیه کرد که هر کسی نمی دانست فکر می کرد بشار اسد دوست و رفیق خبرنگار است. در حالی که او خبرنگار ایران بود و به سوریه اعزام شده تا واقعیت های این کشور را برای مردم ایران منتقل کند نه اینکه به بشار اسد و ارتش بشار اسد روحیه بدهد یا سقوط شهرها را برای انها توجیه کند یا به تبلیغ ارتش ورشکسته سوریه بپردازد.

شاهکار ماجرا هم آنجا بود که با سقوط دمشق، خبرنگار صداوسیما به لبنان منتقل شد اما از خلوت بودن خیابان های دمشق سخن می گفت در حالی که همان زمان، میدان های شهر مملو از تجمع اهالی دمشق بود.

اگر صداوسیما متعلق به بخش خصوصی بود اشکالی نداشت اما صداوسیما با پول مردم ایران اداره می شود و قرار است با اعزام خبرنگار، واقعیت ها را برای مردم ایران اطلاع رسانی کند.

رهبری و دیگر مسوولان نظامی و غیرنظامی ایران هم در نخستین واکنش ها، مستقیم و غیرمستقیم ، از بشار اسد انتقاد کردند پس خط قرمز نیست. جمله کلیدی هم این بود ایران قرار نیست به جای ارتش سوریه بجنگند. حالا باید گفت قرار نیست صداوسیمای ایران به جای صداوسیمای سوریه، مدافع بشار اسد باشد و از او حمایت کند.

وقتی همه مسوولان دولت بشار اسد از صغیر و کبیر تا حتی سفارت سوریه در تهران و مسکو، از بشار اسد عبور کرده اند چرا صداوسیمای ما همچنان در ایستگاه بشار متوقف مانده؟ چرا برای دیدن خبرهای سوریه باید سراغ این یا آن شبکه برویم تا ببینیم شام چه خبر است؟ از کشف شکنجه در زندان های بدنام سوریه تا خوشحالی و جشن ها برای سقوط حکومت بشار تا سرنگونی مجسمه های حافظ اسد و کشف گورهای دسته جمعی در اطراف دمشق تا اقامه اولین اذان و نماز در دانشگاه دمشق جایی در صداوسیمای ایران ندارد. واقعیت سوریه، مثبت و منفی، خوب و بد باید از صداوسیما منتشر شود تا دوباره درباره تحولات این کشور، تعجب نکنیم و شوکه نشویم.

پوشش خبری نادست و اطلاع رسانی ناقص نه تنها با تعهد حرفه ای در تضاد است بلکه باعث ایجاد نارضایتی و بی اعتمادی در میان مردم و مسوولان می شود و اعتماد به خبرها و تحلیل های صحیح را هم از بین می برد. علاوه بر این، می تواند باعث انتقال اطلاعات نادرست به مسوولان شود و آنها را در تصمیم گیری به اشتباه بیاندازد.

صداوسیما جوری برای سقوط بشار اسد ماتم گرفته انگار سوریه از ابتدا متعلق به پدر و پسر اسد بوده در حالی که از زمان استقلال تاکنون بارها با کودتا و شبه کودتا میان سران مختلف دست به دست شده است.

علاوه براین، حمایت های صداوسیما از بشار اسد و معیار قرار دادن او در انتخاب و انتشار خبرهای سوریه، به موضوعی دامن می زند که مسوولان ایرانی بارها بر نادرستی آن تاکید کرده اند. اینکه ایران برای حمایت از دولت بشار اسد در سوریه حضور نداشت بلکه هدف، مقابله با تروریسم داعش و القاعده بود.

به جرات می توان گفت یکی از دلایل مهم اشتباه برخی مسوولان و مردم در برابر سوریه و عدم پیش بینی تحولات این کشور، پوشش خبری نادرست و یک طرفه و تبلیغاتی از حوادث سوریه در صداوسیماست. از اسفند ۱۳۸۹ که حوادث سوریه شروع شد و صداوسیما بعد از سکوت ۲ هفته ای بالاخره خبر داد که سوریه آرام است و خبری نیست تا زمانی که شهرهای سوریه یک به یک سقوط کردند و بشار اسد هم فرار کرد. جالب اینکه صداوسیما به جای سقوط بشار اسد یا سقوط حکومت بشار اسد می گوید "سقوط سوریه".

در فروردین ۱۳۹۰ در یادداشتی با عنوان "چرا صداوسیما حوادث سوریه را نادیده می گیرد؟" نوشتم :" در حوادث اخیر سوریه ، صداوسیما نقش دایه مهربان تر از مادر را ایفا کرد. در حالی که شبکه های دولتی سوریه به حوادث و اعتراضات این کشور پرداختند و خبر از کشته شدن تعدادی را در حوادث این کشور دادند اما صداوسیما تنها سکوت اختیار کرد. حتی شبکه تلویزیونی المنار وابسته به حزب الله لبنان و شبکه ان بی ان وابسته به حزب شیعه امل لبنان که از مدافعان حکومت سوریه به شمار می روند به انتشار اخبار و تحولات اخیر این کشور پرداختند اما صداوسیمای ما تنها سکوت بود".

این حق مردم و مسوولان است که رادیو تلویزیونی که با پول مردم اداره می شود واقعیت های با ارزش و البته همه واقعیت ها را منتقل کند.

در داستان اخیر سقوط هواپیمای مسافری آذربایجان هم شاهد رویه حمایت از پوتین در صداوسیمای ایران هستیم. ناگهان خبررسانی درباره این حادثه متوقف می شود تا خدای ناکرده مردم و مسوولان در ایران از شلیک روسیه به هواپیمای مسافربری و  انتقادات از "پنهان کاری روسیه درباره دلیل سرنگونی هواپیما"، چیزی مطلع نشوند. حتی اگر این انتقادات از سوی رئیس جمهوری کشوری دیگر ( رئیس جمهوری آذربایجان) مطرح شده باشد. البته در دنیای امروز، همه مطلع می شوند اما از رسانه ها و شبکه های دیگر.

آیا اینکه ارتش روسیه یک هواپیمای مسافربری را مورد هدف قرار داده و به گفته رئیس جمهوری آذربایجان، روس ها در روزهای نخست دنبال پنهان کاری بودند ارزش خبری ندارد؟

البته این برای نخستین باری نیست که این اتفاق رخ می دهد. قبل از این هم صداوسیما به هنگام حمله و کلمه درست تر، تجاوز نظامی روسیه به اوکراین در اسفند سال ۱۴۰۰، به صداوسیمای روسیه یا پوتین تبدیل شده بود. آنچنان مدافع پوتین و روسیه بود که خبررسانی آن در روزهای نخست اعتراض بسیاری را در داخل برانگیخت و باعث شد استفاده از عبارت " عملیات ویژه" ( عبارت مسکو برای تجاوز نظامی به اوکراین) را کنار بگذارد و کلمه جنگ یا حمله را جایگزین کند که اگر این کار را نمی کرد احساس می کردیم به جای تماشای خبر صداوسیما،‌ با تلویزیون دولتی روسیه (آر تی) روبه رو هستیم که همچنان عزادار سقوط بشار اسد است.

رضا غبیشاوی