سند حقوق شهروندي از اقداماتي بود كه در رزومه موفقيت‌هاي دولت يازدهم جاي گرفته است. اين سند از وعده‌هاي رئيس‌جمهور بود و از ابتداي آغاز به كار دولت بود كه اين مسير را آغاز كرد، چنان كه در بيانيه حسن روحاني در روز رونمايي از اين منشور آمده بود:«نظر به اينكه حقوق شهروندي، بر اصولي همچون كرامت انساني، صيانت از حقوق و آزادي‌هاي غيرقابل سلب، حاكميت مردم، برخورداري همه مردم از حقوق انساني مساوي، منع تبعيض و حمايت يكسانِ قانون از همه افراد ملت مبتني است.»
اما اين منشور مخالفاني دارد، مانند رئيس جامعه مدرسين حوزه علميه قم كه گفت: «منشور شهروندي نه طرح است و نه لايحه، بلكه تبليغات انتخاباتي است.» آيت‌ا... محمد يزدي در ديدار با رئيس سازمان بسيج مستضعفين و جمعي از مسئولان اين نهاد افزود:«من تك‌تك ۱۲۰ بند تنظيم‌شده در اين منشور را خواندم اما متاسفانه يك كلمه از اصل ۴ قانون اساسي، سخني به ميان نيامده است.» رئيس جامعه مدرسين حوزه علميه قم با توضيح اصل ۴ كه در آن آمده است«تمام قوانين كشور بايستي برابر مقادير اسلامي باشد» و با تاكيد بر غيرقابل تغيير بودن اين اصل، تصريح كرد:«در جلسه شوراي نگهبان نيز تاكيد كردم كه اگر اين منشور، لايحه است بايد به مجلس برود و آنگاه در شوراي نگهبان بررسي شود و اگر مصوبه دولت است، بايد طبق قانون به رئيس مجلس بدهند تا بررسي شود كه مفاد آن بر خلاف قانون اساسي نباشد.» يزدي تاكيد كرد: «براي نخستين‌بار است كه در انقلاب اسلامي چنين منشوري در كشور به‌طور مستقيم به مردم ابلاغ مي‌شود كه متاسفانه در آن، قيد و بندها را برداشته و به قانون اساسي توجه نكرده‌اند.» يزدي ادامه داد: «منشور شهروندي نه طرح است و نه لايحه، بلكه تبليغات انتخاباتي است.» رئيس جامعه مدرسين حوزه علميه قم در پايان گفت: «هيچ‌گاه قانون اساسي نمي‌گويد كه فتنه‌انگيزان و اهانت‌كنندگان به اصل مقدسات و اسلام آزادند تا هر چه بخواهند به اسم آزادي بگويند.»
انتقاد پور نجاتي از منشور حقوق شهروندي
البته تنها رئيس مجمع مدرسين نبود كه انتقاداتي را به منشور حقوق شهروندي وارد دانست. احمد پورنجاتي، رئيس كميسيون فرهنگي مجلس ششم در يادداشتي در نقد انتشار منشور حقوق شهروندي نوشت: كاش پس از سه سال و اندي از وعده تان براي تدوين منشور حقوق شهروندي، يا به جاي اين «گردآوري نامه» كه بسياري از مفاد آن همچون داغ حسرت‌هاي به دل مانده در لابه‌لاي كتاب‌هاي قانون يا بر ذهن و زبان منتقدان، خشكيده بود يا دست‌كم به پيوست آن«شيوه نامه و برنامه اجرايي و روشن و ضمانتدار» اين منشور را رونمايي مي‌كرديد. متن يادداشت آقاي پورنجاني در پي مي‌آيد:«گمان نمي‌كنم هيچ انسان آگاه و برخوردار از سلامت شخصيت و روان، از اينكه در نظام سياسي حاكم بر كشورش، خواه در قانون اساسي يا ديگر مقررات قانوني و حتي بخشنامه‌هاي عادي، همه يا برخي از مهم‌ترين حقوق انساني و شهروندي‌اش به رسميت شناخته شود، ناخرسند باشد و ارزش و اهميت اين بديهي‌ترين ويژگي و شاخص مشروعيت هر ساختار سياسي مدعي مردمسالاري را انكار كند.
گمان نمي‌كنم كسي از شهروندان ايراني البته جز آنان كه حقوق ملت را با معيارهاي خودخواسته و اراده‌هاي شخصي پيمانه مي‌كنند با بي‌اعتنايي، شانه‌هاشان را بالا بيندازند كه بالاترين مقام اجرايي كشورشان كه مسئوليت اجراي قانون اساسي را در همه قواي قانوني كشور برعهده دارد، آشكارا و همراه با حرارت و تاكيد، براي آگاهي شهروندان از حقوق قانوني شان، فراخوان داده است. مساله، چيز ديگري است. گير قضيه، جاي ديگري است. سي و هفت سال از تاسيس اين نظام گذشته است. اين ملت و اين كشور در آغاز راه نيست كه براي رانندگي در جاده و خيابان تازه نيازمند آيين نامه راهنمايي و رانندگي باشد. نمي‌خواهم اصل نگرش درست و انگيزه ستودني شما را در توجه به يكي از مهم‌ترين نيازهاي فراموش يا كمرنگ شده در اين سرزمين را به چالش بكشم يا به ديده ترديد و بدگماني به آن بنگرم و تلاش تدوين‌كنندگان آنچه را به نام «منشور حقوق شهروندي» امضا و ابلاغ و رونمايي كرده‌ايد، ناديده و بي‌سپاس بگذارم. اما اجازه دهيد به عنوان يكي از همان شهروندان كه حق آزادي بيان را برايش به رسميت شناخته‌ايد بگويم: «به عمل كار برآيد، به سخنداني يا سخنراني نيست»
كاش پس از سه سال و اندي از وعده‌تان براي تدوين منشور حقوق شهروندي، يا به جاي اين «گردآوري نامه» كه بسياري از مفاد آن همچون داغ حسرت‌هاي به دل مانده در لابه‌لاي كتاب‌هاي قانون يا بر ذهن و زبان منتقدان، خشكيده بود يا دست‌كم به پيوست آن، «شيوه نامه و برنامه اجرايي و روشن و ضمانتدار» اين منشور را رونمايي مي‌كرديد. چالش حقوق شهروندي، چيزي از جنس كمبود واژه‌هاي دلنشين به رسميت شناختن كاغذي حقوق ملت نيست. بي‌تعارف مي‌گويم: حتي اگر براي استيفا و تحقق يكي از مواردي كه در اين منشور آورده‌ايد، برنامه اجرايي مشخص خود را اعلام كنيد و آن را به نتيجه برسانيد كاري كرده‌ايد. وگرنه، نه! شش ماه زمان هم نياز ندارد. همين فردا آغاز كنيد.»
- 18
- 1
