به گزارش ایران آنلاین،برای پاسخ به این سوالات با دکتر غلامعلی رجایی، مشاور سیاسی آیتا... هاشمی رفسنجانی در مجمع تشخیص مصلحت نظام و استاد دانشگاه گفت‌و‌گو کردیم. دکتر رجایی معتقد است: «آیتا... هاشمی مهمترین حامی دولت آقای روحانی بودند و فقدان ایشان برای دولت آقای روحانی سنگین و سخت خواهد بود.
با این وجود، بنده معتقدم یکی از دلایل تخریب آقای روحانی نزدیک بودن دیدگاه‌های ایشان با آیتا... هاشمی و وابستگی در این زمینه بوده است. بدون شک یکی از دلایل حمله تندروها به آقای روحانی به دلیل بغضی است که از آیتا... هاشمی دارند. جریان رادیکال هنوز احساس می‌کند تفکر و منش آیتا... هاشمی در جامعه و فضای سیاسی ایران حضور دارد و در نتیجه تلاش می‌کنند همچنان از آیتا... هاشمی انتقام بگیرند.» در ادامه متن گفت‌و‌گو با دکتر غلامعلی رجایی را از نظر می‌گذرانید.
چرا پس از پیروزی آقای روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری فشارها علیه آقای روحانی افزایش پیدا کرده است و جریان رادیکال تلاش می‌کند با توهین و تخریب عرصه را برآقای روحانی تنگ کند؟
پس از پیروزی آقای روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری مخالفان دولت با تشکیل اتاق فکر به صورت کاملا برنامه‌ریزی‌شده و با تعیین حوزه عمل درصدد تخریب و تخطئه آقای روحانی و مسئولان دولت هستند. به نظر من هدف، شیوه عمل و استراتژی نیز در این زمینه تعیین شده و کسانی که در روز قدس به آقای روحانی توهین کردند، یا مداحی که در روز عید فطر علیه دولت شعرخوانی کرد، همگی جزئی از پیاده‌نظام این اتاق فکر هستند. به نظر می‌رسد ستاد نماز جمعه نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در این اتفاقات ندارد، بلکه نقش ستاد نماز جمعه در اتفاق روز عید فطر در راستای سناریو بلندمدت این اتاق فکر تعریف شده است.
البته از این نکته نیز نباید غافل شویم که اتفاقات روز عید فطر کاملا سازماندهی‌شده بوده است. برای مثال اشعار مداح احساسی قبل از ورود مقام معظم رهبری به مصلی قرائت شده و عاملان به این نکته آگاهی داشتند که مداحی به‌صورت مستقیم از صداوسیما پخش خواهد شد.
نکته دیگر اینکه اشعار کاملا جهت‌دهی‌شده انتخاب شده بود و زبان بدن مداح که آن را با خشم و خشونت قرائت می‌کرد، نشان می‌داد که روی صحبت این افراد با چه کسی است. اگر به گذشته نگاه کنیم متوجه می‌شویم که در طول هشت سال ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد هیچ‌گاه از تریبون نمازجمعه علیه دولت سخنی به زبان نیامد و در اغلب مواقع تریبون‌های نماز جمعه به حمایت از دولت می‌پرداخت.
در نتیجه در شرایط کنونی جریان رادیکال با این اقدامات در حال عقده‌گشایی در برابر آقای روحانی است که به تازگی با حمایت۲۴میلیونی در انتخابات ریاست‌جمهوری به پیروزی رسیده است. با این وجود، جریان رادیکال زمان و مکان هجمه علیه دولت را به درستی انتخاب نکرده بود. تریبون نماز جمعه، آن هم درروز عید فطر که نماد وحدت جامعه مسلمین است، به هیچ‌عنوان برای وحدت‌شکنی و ایجاد تفرقه در بین مردم مناسب نبود. مساله برجام با تصمیم جمعی نظام و مقام معظم رهبری رقم خورده است. در نتیجه هنگامی که از تریبون نماز جمعه علیه آن صحبت می‌شود، به منزله تخطئه تصمیم جمعی نظام است. شاید برخی از دوستان انتظار دارند نتیجه برجام باید تشکیل جامعه اسلامی در واشنگتن و شهرهای اروپایی باشد که بدون شک این مساله محقق نخواهد شد.
اتاق فکر مخالف دولت آقای روحانی در چهار سال آینده به دنبال چیست؟ این اتاق فکر توسط چه کسانی اداره می‌شود و چه نقشه راهی برای خود تعیین کرده است؟
به نظر من حوزه عملیات این اتاق فکر تنها مختص به دولت آقای روحانی نخواهد بود و به بخش‌های دیگر نیز سرایت خواهد کرد. در دولت گذشته آیتا... هاشمی خطر این اتاق فکر را احساس کرده و این مساله را عنوان کرده بود. یک روز پس از پایان وقت اداری بنده آیتا... هاشمی را نگران دیدم.
از ایشان سوال کردم شما را نگران می‌بینم؛ آیا نگرانی شما دلیل خاصی دارد؟ آیتا... هاشمی عنوان کردند: «اینها به دنبال این هستند که دولت در سال اول خود تسلیم شود.» این مساله در قضیه برجام وجود داشت و مخالفت‌های گسترده سبب خستگی آقای روحانی شده بود، به شکلی که ایشان قصد ادامه مسیر برجام را نداشتند. با این وجود آیتا... هاشمی مانع این کار شدند و به آقای روحانی عنوان کردند با قدرت مسیر پیش رو را طی کنید و با اختیارات بیشتری که کسب می‌کنید مساله برجام را به نتیجه برسانید.
در نتیجه آیتا... هاشمی اجازه نداد برجام متوقف شود. دست حمایتی آیتا... هاشمی همواره پشت سر آقای روحانی و دولت ایشان بود و همواره ایشان را به ایستادگی و دلسرد نشدن در مقابل کارشکنی‌ها و سنگ‌اندازی‌ها تشویق می‌کرد. در انتخابات ریاست‌جمهوری سال۹۲ نیز برخی تلاش کردند آرای مردم را نادیده بگیرند که این مساله در بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب نیز به آن اشاره شد.
در این انتخابات برخی به دنبال این بودند که انتخابات را به دور دوم بکشانند تا در دور دوم آقای روحانی شکست بخورد که این سناریو در نهایت شکست خورد و آقای روحانی به ریاست‌جمهوری دست پیدا کرد. با این وجود از فردای پیروزی آقای روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال۹۲ یک اتاق فکر متشکل از برخی چهره‌های معلوم‌الحال علیه آقای روحانی تشکیل شد که به صورت هفتگی جلسه برگزار می‌کنند و برنامه‌های خود را به پیش می‌برند.
نکته جالب اینکه یکی از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری سال۹۲ به همراه یکی از وزرای دولت احمدی‌نژاد که در بین راه از دولت برکنار شد نیز در این اتاق فکر حضور دارند. نکته دیگر اینکه ورود رئیس‌جمهور و مسئولان طراز اول کشور به مجامع عمومی به صورت کاملا محرمانه است و به جز تیم حفاظتی ایشان هیچ‌کس از زمان ورود آنها اطلاع ندارد. در نتیجه زمان و مکان ورود رئیس‌جمهور به راهپیمایی روز قدس از قبل به افرادی که قصد توهین به ایشان داشتند، اطلاع داده شده است.
هیچ‌عقل سلیمی نمی‌تواند بپذیرد که این افراد به صورت تصادفی در مسیر حرکت آقای روحانی قرار گرفته‌اند. جریان اصولگرا با توجه به اتفاقاتی که در انتخابات ریاست‌جمهوری سال۹۶ رخ داده، از هم‌اکنون خود را در انتخابات ریاست‌جمهوری۱۴۰۰ شکست‌خورده می‌بیند.
به همین دلیل تلاش می‌کنند مردم را از رأی دادن به آقای روحانی پشیمان کنند. جریان رادیکال احساس می‌کند اگر قبح و منزلت آقای روحانی را در بین مردم از بین ببرد، می‌تواند جایگاه ایشان را در آینده و به‌ویژه در سال۱۴۰۰ متزلزل کند تا ایشان ظرفیت خود برای ایجاد موج اجتماعی در حمایت از کاندیدای آینده اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان را از دست بدهد. مساله مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد، این است که پس از درگذشت آیتا... هاشمی به‌صورت طبیعی بخش‌هایی از محبوبیت و مرجعیت ایشان در بین مردم به افرادی منتقل می‌شود که با ایشان رابطه نزدیکی داشتند و از تاثیرگذاری زیادی در فضای سیاسی ایران برخوردار هستند.
به نظر من آقایان ناطق نوری، روحانی، رئیس دولت اصلاحات و سید حسن خمینی از نزدیک‌ترین افراد به آیتا... هاشمی بودند که در آینده سیاسی ایران تاثیر زیادی خواهند داشت. به همین دلیل جریان تندرو برای تخریب این چهار نفر که به تعبیر بنده «مربع مبارکه» نام دارند، برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای انجام داده‌اند. بدون شک در طول چهار سال آینده جریان تندرو تخریب‌های خود را به این چهار نفر گسترش خواهد داد و تلاش می‌کند از درجه تاثیرگذاری «مربع مبارکه» بکاهد. در شرایط کنونی نیز به دلیل اینکه آقای روحانی از درجه تاثیرگذاری بیشتری به دلیل جایگاه ریاست‌جمهوری خود برخوردار است، در نوک حمله جریان رادیکال قرار گرفته است.
اگر آقای روحانی به توهین‌های جریان رادیکال پاسخ بدهد، ممکن است عملکرد دولت تحت‌الشعاع قرار بگیرد و اگر این اتفاق رخ ندهد و ایشان سکوت کنند، ممکن است عقبه اجتماعی ایشان با ریزش مواجه شود. به نظر شما آقای روحانی در چنین شرایطی چه اقدامی باید انجام بدهد؟
بدون شک اگر آقای روحانی در مقابل این توهین‌ها سکوت کند، با ریزش عقبه اجتماعی خود مواجه خواهد شد. آیتا... هاشمی در گذشته به صورت مکرر بر این نکته تاکید داشتند که تیم اطلاع‌رسانی آقای روحانی عملکرد ضعیفی دارد و قادر نیست از ایشان دفاع کند. این در حالی است که آقای روحانی برخلاف آیتا... هاشمی که دارای هسته مشاوره در کنار خود بودند، فاقد هسته مشاوره است که این مساله می‌تواند در چهار سال آینده برای دولت ایشان ایجاد مشکل کند.
به نظر من آقای روحانی باید از مقابله مستقیم با هتاکان و توهین‌کنندگان پرهیز کند، چرا که ممکن است شرایط برای ادامه کار دولت مشکل‌تر از گذشته شود. با این وجود تیم اطلاع‌رسانی و مشاوران ایشان باید در مقابل توهین‌ها واکنش مناسب نشان دهند تا آسیب‌های احتمالی به‌وجودآمده در این تقابل متوجه آقای روحانی نباشد. هر چه آقای روحانی کمتر در معرض تقابل‌ها و کنش‌ها و واکنش‌ها قرار داشته باشد، بیشتر به سود ایشان است. البته اقدامات اتاق فکر مخالف دولت تنها به توهین در روز قدس و تریبون نماز جمعه خلاصه نمی‌شود و این اقدامات دامنه وسیع‌تری در آینده خواهد داشت.
به نظر من پیاده‌نظام جریان رادیکال و مداحانی که امروز به هتاکی و توهین مبادرت می‌کنند، باید به گذشته نگاه کنند و سرنوشت کسانی را در نظر بگیرند که روزی با احمدی‌نژاد عکس یادگاری می‌گرفتند و علامت پیروزی نشان می‌دادند. امروز احمدی‌نژاد در چه جایگاهی قرار دارد و کجاست؟ مداحانی که وی را همراهی می‌کردند امروز کجا هستند؟ بدون شک همه آن افراد توسط مردم به حاشیه رانده و به انزوا و فراموشی سپرده شده‌اند. در نتیجه کسانی که امروز به آقای روحانی توهین می‌کنند خیلی زود به حاشیه رانده و فراموش خواهند شد.
طراحی جریان تندرو برای تخریب و حمله به مربع مبارکه (ناطق نوری،رئیس دولت اصلاحات،روحانی و سید حسن خمینی)بر اساس چه اهدافی و به چه شکلی صورت خواهد گرفت؟
بدون شک فقدان آیتا... هاشمی برای جریان اعتدالگرا و اصلاحات بسیار سخت خواهد بود و پرکردن جایگاه ایشان به‌راحتی امکانپذیر نخواهد بود. با این وجود، نزدیکان ایشان که در راستای تفکر اعتدالگرای ایشان حرکت می‌کنند و در «مربع مبارکه» مصداق پیدا می‌کنند، تاحدودی می‌توانند جای خالی ایشان را پر کنند. به نظر م ن‌درصدی از محبوبیت آیتا... هاشمی پس از درگذشت ایشان به آقای روحانی و «مربع مبارکه» منتقل شده و آقای روحانی در بین اقشار مختلف مردم محبوب‌تر از گذشته شده است.
به همین دلیل نیز اتاق فکر مخالف دولت تلاش می‌کند از محبوبیت آقای روحانی در آینده جلوگیری کند. اصولگرایان بیش از هر چیز از شکست در انتخابات ریاست‌جمهوری سال۱۴۰۰ و همچنین یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی هراس دارند. این در حالی است که این جریان احساس می‌کند محبوبیت بیشتر آقای روحانی و بقیه شخصیت‌های اعتدالگرا در چهار سال آینده احتمال شکست آنها را افزایش خواهد داد.
آقای روحانی پس از رحلت آیتا... هاشمی(ره) مهمترین حامی خود را نیز از دست داده است. فقدان آیتا... هاشمی چه تاثیری بر افزایش فشارها به آقای روحانی دارد و آقای روحانی چگونه می‌تواند از این مرحله عبور کند؟
آیتا... هاشمی مهمترین حامی دولت آقای روحانی بودند و فقدان ایشان برای دولت آقای روحانی سنگین و سخت خواهد بود. با این وجود بنده معتقدم یکی از دلایل تخریب آقای روحانی نزدیک بودن دیدگاه‌های ایشان به آیتا... هاشمی و وابستگی در این زمینه بوده است. بدون شک یکی از دلایل حمله تندروها به آقای روحانی به دلیل بغضی است که از آیتا... هاشمی دارند. یکی از ویژگی‌های بارز آیتا... هاشمی این بود که ایشان به‌شخصه یک رسانه بودند و رفتار و سکنات ایشان به شکلی بود که مردم خیلی راحت با ایشان ارتباط برقرار می‌کردند.
برای مثال هنگامی که ایشان برای سخنرانی به دانشگاه امیر کبیر رفتند، بسیاری از رسانه‌ها عنوان کردند که امیر کبیر زمان در دانشگاه حضور پیدا کرد، یا هنگامی که ایشان برای ثبت‌نام در انتخابات ریاست‌جمهوری سال۹۲ در وزارت کشور حضور پیدا کردند، یک رستاخیر عظیم اجتماعی در کشور در حمایت از ایشان شکل گرفت. به همین دلیل نیز جریان رادیکال هنوز احساس می‌کند تفکر و منش آیتا... هاشمی در جامعه و فضای سیاسی ایران حضور دارد و در نتیجه تلاش می‌کنند همچنان از آیتا... هاشمی انتقام بگیرند.
متاسفانه جریان اصولگرایی جنبه شکست در انتخابات را ندارد و به همین دلیل به جای اینکه تلاش کند در چهار سال آینده نقاط ضعف خود را پوشش بدهد، دست به تخریب آقای روحانی و گفتمان اعتدال می‌زند. این در حالی است که مردم با وجود این تخریب‌ها در حمایت آقای روحانی مصمم‌تر خواهند شد و روز به روز بر وجاهت و جایگاه آقای روحانی در بین مردم افزوده خواهد شد. مهمترین هدف جریان رادیکال این است که با توهین‌ها و تخریب‌های خود آقای روحانی را عصبانی کنند تا از این عصبانیت سخنان یا واکنش‌هایی بروز کند که شائبه ایجاد هیجان در آن وجود داشته باشد و این مساله مستمسکی برای جریان تندرو قرار بگیرد تا بتواند حاشیه‌های بیشتری برای آقای روحانی به وجود بیاورد. این مساله باعث خواهد شد تا وقت و انرژی دولت صرف این حاشیه‌ها شود و دولت از رسالت اصلی خود که همانا خدمت‌رسانی به مردم است، باز بماند.
رفتار جریان اصولگرایی در گذشته به شکلی بوده که در سال‌های اخیر مردم تصمیم گرفته‌اند این جریان در مدیریت جامعه نقشی نداشته باشند و به استراحت بپردازند. به نظر من اصولگرایان باید از این فرصت استراحت که مردم در اختیار آنها قرار داده‌اند، در جهت تقویت نقاط ضعف خود استفاده کنند و به‌جای اینکه به دولت حمله کنند اختلافات و شکاف‌های درونی خود را مرتفع کنند.
- 11
- 2
