روایتی دیگر از کهریزک 

 ماجراهای بازداشتگاه کهریزک آن‌قدر تلخ و ناخوشایند هست که گاهی صحبت‌نکردن از آن، بهتر از پرداختن به جزییاتی است که حالا هشتمین سالگرد خود را پشت سر می‌گذارد. اکنون چند سالی است که ١٨ تیرماه‌ سال ٨٨ و وقایع تلخ بازداشتگاه کهریزک که درپی حوادث پس از انتخابات ریاست‌جمهوری دهم به وقوع پیوست، نخستین رویدادی است که در تقویم تاریخ این روز مورد توجه قرار می‌گیرد؛

آن‌ روزها در حالی ‌که هنوز پایتخت درگیر حوادث پس از انتخابات ‌سال ٨٨ بود، هرازگاه تجمعی در گوشه‌ای از شهر برگزار می‌شد و هنگامی که روز ١٨ تیرماه ٨٨ عده‌ای از معترضان به نتایج آن انتخابات پرحاشیه در سالگرد وقایع کوی دانشگاه به خیابان‌ها آمدند، نیروی انتظامی همچون دیگر تجمعات عده‌ای را بازداشت کرد. تا آنجا که برخی منابع خبری از بازداشت بیش از ٢٠٠نفر در آن روز و انتقال بازداشت‌شدگان به بازداشتگاه بدنام کهریزک، آن هم با هماهنگی دادستانی خبر دادند و بدین ترتیب طی چند روز بعدتر این بازداشتگاه شاهد تلخ‌ترین روزهای عمر خود بود. بازداشتگاهی که البته در پی همین اتفاق‌های تلخ و پس از آن‌که ٣ نفر از بازداشت‌شدگان درگذشتند و خبر این اتفاق ناگوار به مقام معظم رهبری رسید، با دستور ایشان برای همیشه تعطیل شد.

 همزمان گروهی از مسئولان نیروی انتظامی نیز تا زمان رسیدگی به اتهاماتشان در پرونده کهریزک از ادامه فعالیت در ناجا تعلیق شدند.

در ماه‌ها و سال‌های بعد دادگاه‌ رسیدگی به متهمان پرونده کهریزک برگزار شد و در پنجمین سالگرد این فاجعه ٣ قاضی متهم در این پرونده نیز با محکومیت‌هایی روبه‌رو شدند. همچنین سازمان قضائی نیروهای مسلح در آبان ‌ماه ‌سال ٩١ در اطلاعیه‌ای به ارایه توضیحاتی درباره این پرونده پرداخت و بخشی عمده از اتهاماتی را که در جریان رسیدگی به آن در مطبوعات و البته دادگاه‌ها مطرح شده بود، تأیید کرد.

 با این حال سردار علی‌قلی فودازی که در مهر ماه‌ سال ٨٨ برای رسیدگی به آنچه در بازداشتگاه کهریزک گذشته بود، به ریاست بازرسی نیروی انتظامی منصوب شد، تقریبا تمامی آنچه پیش از این مورد تأیید قرار گرفته بود را تکذیب کرده است. فودازی که روز گذشته در گفت‌وگو با ایلنا درباره فجایع کهریزک اظهارنظر کرده، هرگونه مسئولیت فرماندهان سپاه در این پرونده را تکذیب کرده و گفته است: «بازداشتگاه کهریزک توسط مسئولان وقت ناجا راه‌اندازی شده و‌ سال ۸۸ نیز تحت‌ نظر نیروی انتظامی بود و هیچ‌کدام از سرداران سپاه نقشی در آن نداشتند.»

سردار فودازی درپاسخ به پرسشی در ارتباط با علت مرگ رامین پوراندرجانی، پزشک بازداشتگاه کهریزک نیز می‌گوید: «متاسفانه آن پزشک وظیفه بر اثر ترسی که داشت و به او به اشتباه گفته بودند تو مقصری دچار جنون آنی شد و با خوردن قرص خودکشی کرد.»

رئیس پیشین بازرسی پلیس پایتخت همچنین درباره این ادعا که سردار احمدی‌مقدم در جلسه ۱۹تیرماه ۸۸ به دادستان تهران اعلام کرده که وضع بازداشتگاه کهریزک مناسب نبوده اما به اصرار مقامات قضائی وقت، بازداشت‌شدگان در آن نگهداری شدند، می‌گوید: «سردار رجب‌زاده که در آن زمان مسئولیت فرماندهی تهران بزرگ را برعهده داشت، اعلام کرد که این بازداشتگاه بیش از این ظرفیت نگهداری بازداشت‌شدگان ۱۸ تیر ‌سال ۸۸ را ندارد و باید به جای دیگری منتقل شود؛ اما دادستانی تأکید داشت به دلیل این‌که برای نگهداری این افراد جا نداریم باید این افراد تا زمان تعیین تکلیف در بازداشتگاه کهریزک نگهداری شوند.»

سردار فودازی در این مصاحبه همچنین حضور زندانیان خطرناک در کهریزک و انتقال بازداشت‌شدگان ١٨ تیر ٨٨ به سلول این افراد را نیز تکذیب کرده و می‌گوید: اصلا چنین مسأله‌ای صحت ندارد؛ چراکه سلول این دو گروه از یکدیگر جدا بود. او ادامه می‌دهد: برای بازداشت‌شدگان ۱۸ تیر ۸۸ دو اتاق بزرگ در نظر گرفته شده بود که آنها در آنجا نگهداری شوند و هیچ‌گونه ارتباطی میان این بازداشت‌شدگان و اراذل و اوباشی که پیش از این در کهریزک نگهداری می‌شدند، وجود نداشت. یکی از ادعای مطرح‌شده دیگر نیز این است که بازداشت‌شدگان ۱۸ تیر ۸۸ توسط اراذل و اوباش مورد ضرب و شتم قرار گرفتند که این مسأله نیز کذب است.

این در حالی است که در اطلاعیه سازمان قضائی نیروهای مسلح تصریح شده است: «تحقیقات به عمل آمده نشان می‌دهد که بازداشتگاه کهریزک از شرایط نامناسبی به لحاظ زیستی، بهداشتی و تغذیه برخوردار بوده و شکات نیز بدون رسیدگی‌های لازم پزشکی در کنار برخی افراد سابقه‌دار و شرور نگهداری می‌شدند و به دلیل ظرفیت محدود بازداشتگاه، تعداد زیادی از دستگیرشدگان در فضایی محدود و وضعیتی سخت ایام بازداشت خود را سپری کرده‌اند. درمجموع بازداشتگاه کهریزک فاقد استانداردهای لازم برای نگهداری متهمان بوده و برخوردهای ناهنجار و تنبیهات بدنی ماموران نیز این شرایط بد را تشدید کرده است.»

فودازی همچنین گفته که نیروی انتظامی از بیش از ۹۰ نفر از بازداشت‌شدگان کهریزک رضایت گرفته و این در حالی است که بنابر اطلاعیه آبان‌ ماه سازمان قضائی نیروهای مسلح تعداد افرادی که مورد دلجویی قرار گرفته و رضایت داده‌اند تنها ٥١ نفر بوده‌اند و این در حالی بود که بنا بر همین اطلاعیه ٩٨ نفر از بازداشت‌شدگان نیز رسما به ‌خاطر بدرفتاری‌های صورت گرفته به دادسرای نظامی تهران طرح شکایت کرده‌اند.

رئیس پیشین بازرسی پلیس پایتخت در بخشی دیگر از این مصاحبه می‌گوید: «در کهریزک بیش از ٢٠٠ نفر بازداشتی داشتیم. آنها می‌گفتند ما را هل دادند، اما این‌که بزنند و تجاوز کنند، صحت ندارد. ٣ نفری که در کهریزک فوت کردند، سرما خورده بودند و در اثر مننژیت فوت کردند.»

 این در حالی است که در بند ٣ اطلاعیه سازمان قضائی نیروهای مسلح آمده است: به دلیل جانباختن ٣ نفر از بازداشت‌شدگان به نام‌های مرحوم محسن روح‌الامینی، مرحوم امیر جوادی‌فر و مرحوم محمد کامرانی و شکایت اولیاي دم تحقیقات جامعی در این خصوص از متهمان، شهود و مطلعین صورت گرفت و از پزشکی قانونی خواسته شد که با توجه به معاینه اجساد ضمن اخذ نظر هیأت تخصصی پزشکی قانونی نظر خود را درباره علت فوت آنان اعلام کند. پزشکی قانونی در نظریه خود ضمن رد فوت نامبردگان به لحاظ ابتلا به بیماری مننژیت، با تأیید وجود آثار متعدد ضرب و جرح بر روی اجساد، علت درگذشت متوفیان را مجموع صدمات وارده اعلام می‌كند.

فودازی در عین‌ حال گفته است: «البته برخی از بازداشت‌شدگان موقع دستگیری کتک خورده بودند؛ اما در بازداشتگاه کتک نخورده بودند. من در ‌سال ۸۸ در کف خیابان بودم در موقع دستگیری وقتی ماموران پلیس مشاهده می‌کردند كه گروهی قصد آتش‌زدن بانک‌ها و مغازه‌ها را دارند، با آنها برخورد می‌کردند نازشان که نمی‌کردند؛ اما در بند دیگری از اطلاعیه سازمان قضائی نیروهای مسلح آمده است: براساس مدارک و شواهد موجود و نظریات پزشکی قانونی، دادسرای نظامی تهران جانباختن مرحوم محسن روح‌الامینی، مرحوم امیر جوادی‌فر و مرحوم محمد کامرانی را به استناد بند «ب» ماده ٢٠٦ «قانون مجازات اسلامی» از مصادیق قتل عمد تشخیص داده و در همین ارتباط از دادگاه نظامی برای ٣ نفر از متهمان شاغل در بازداشتگاه کهریزک به اتهام مشارکت در ایراد ضرب و جرح منجر به قتل عمد ٣ نفر، درخواست مجازات كرده است.

سردار فودازی همچنین موضوع متهم‌شدن برخی مسئولان ناجا را نیز تکذیب کرده و گفته است که «برای بررسی اتهامات برخی از مقامات نیروی انتظامی آنها از کار تعلیق شدند اما در جریان رسیدگی‌ها مشخص شد که هیچ‌یک در این ارتباط اتهامی نداشته و به خاطر بی‌گناهی محکوم نشدند» و این در حالی است که در اطلاعیه مورد اشاره تأکید شده است: پس از تحقیقات اولیه، عوامل دخیل در پرونده به‌عنوان متهم به دادسرای نظامی احضار و از آنان بازجویی به عمل آمده و تا پایان تحقیقات در مجموع ٢٢ نفر از رده‌ها و قسمت‌های مختلف نیروی انتظامی و افراد مرتبط به‌عنوان متهم تحت تعقیب قرار گرفته‌اند.

 در ادامه اطلاعیه با اشاره به صدور کیفرخواست برای ١٢ نفر از متهمان پرونده، آمده است: پس از پایان رسیدگی، دادگاه براساس تحقیقات انجام شده، نظریات پزشکی قانونی و سایر مستندات موجود در پرونده، دو نفر از متهمان را به اتهام ایراد ضرب و جرح عمدی منتهی به قتل مرحومان امیر جوادی‌فر، محسن روح‌الامینی و محمد کامرانی علاوه بر حبس، انفصال موقت از خدمت، جزای نقدی، شلاق تعزیری و پرداخت دیه، به قصاص نفس و ٩ متهم دیگر را حسب اتهامات منتسب به آنان، به تحمل حبس، پرداخت دیه، جزای نقدی، انفصال موقت از خدمت و شلاق تعزیری محکوم كرده و یکی از متهمان نیز به دلیل عدم احراز جرم، از اتهامات وارده تبرئه شده است.

با این حال تناقض در گفته‌های سردار فودازی صرفا به این‌که اظهارات او با نظرات رسمی اعلام شده درباره وقایع کهریزک مغایرت دارد، محدود نیست و برخی گفته‌های رئیس پیشین بازرسی نیروی انتظامی حتی با بخش‌هایی از دیگر گفته‌هایش در این مصاحبه نیز در تناقض است. فودازی در بخشی از این مصاحبه، هنگامی که با سوال خبرنگار در خصوص ادعاهای مطرح‌شده درباره آزار جنسی بازداشت‌شدگان روبه‌رو می‌شود، می‌گوید: گفته می‌شد ۱۴۰ نفر را در اتاقی جا داده بودند که ما برای ۴۹ نفر در نظر گرفته بودیم. امکان ندارد این اتفاقات در کهریزک رخ‌ داده باشد، اصلا فضای این کار‌ها نبود. آنها فقط قبل از دستگیری کتک‌خورده بودند. اتاق‌ها نو بود، اصلا چیزی به نام کک و ساس وجود نداشت.

 با این حال بلافاصله در جمله بعد، هنگامی که با سوال دیگری درباره نقش سردار رادان در این پرونده روبه‌رو می‌شود، صحبت‌های خود را با این جملات آغاز می‌کند: «من به رئیس دادگاه گفتم، افسران نیروی انتظامی کاره‌ای نبودند و کهریزک استاندارد‌های لازم را نداشت و تنها یک سوله است!»

به هر تفسیر آنچه مسلم است، پاسخ به این سوال که «کهریزک» تنها یک سوله بوده یا بازداشتگاهی مجهز به تمامی امکانات بهداشتی و رفاهی را نمی‌توان در سطور مصاحبه سردار فودازی یافت و همان بهتر که برای یافتن حقیقت به مستندات ارایه شده ازسوی نهادها و سازمان‌های رسمی و قضائی که تا پیش از این بارها مطرح شده

 مراجعه کنیم.