گره‌ کور حصر که باز نشد

رفع حصر به دغدغه و درخواست بخش‌هایی از جامعه بدل شده است. برای دریافت این نکته که چند درصد از شهروندان ایران خواستار رفع حصر هستند به نظرسنجی‌های دقیق و مستند نیاز است اما بی‌شک بخشی از مردم ایران خواستار آزادی «میرحسین موسوی»، «زهرا رهنورد» و «مهدی کروبی» هستند. همان مردمی که در انتخابات ریاست جمهوری سال‌های ۹۲ و ۹۶ پای صندوق‌های رای آمدند، یکی از خواسته آنان همین موضوع بوده و هست.

آنچه در این بین بیش از خود رفع حصر مهم جلوه می‌کند، وفاق و یکپارچگی است که از بروز چنین رخدادی شکل می‌گیرد و فاصله گروه‌ها و افکار سیاسی در داخل کشور را به یکدیگر نزدیک‌تر می‌کند. این نزدیکی از آن جهت حائز اهمیت است که شرایط منطقه‌ای و جهانی با روی کار آمدن دولتی نامتعارف در ایالات متحده برای جمهوری اسلامی ایران سخت‌تر خواهد شد و وفاق ملی یکی از راه‌کارهای بسیار موثر برای رویارویی با مثلث نامیمون آمریکا، رژیم صهیونیستی و رژیم سعودی است.

این در حالی است که منصوبان جدید «ترامپ» در پست‌های کلیدی مانند «پمپئو» و «بولتون» به وضوح حرف از تغییر ساختار حکومت در ایران می‌زنند و یکی از قدرتمندترین راه‌های مقابله با چنین اندیشه‌های دگمی، مردمسالاری و دموکراسی است که آن‌هم تنها در سایه اتحاد و همبستگی ملی میسر می‌شود.

رفع حصر نه‌تنها در درون کشور موجب همبستگی و نزدیکی می‌شود بلکه در عرصه بین‌المللی نیز این پیام را به بدخواهان می‌رساند که نظر مردم در ایران شنیدنی است و خواسته آنان مورد توجه دولتمردان و حاکمان است.

در این میان نقش دولت «حسن روحانی» بسیار حساس و تاثیرگذار است چرا که یکی از وعده‌های انتخاباتی او، کوشش برای رفع حصر و محدودیت‌هایی دیگر بود. حال شماری از فعالان عرصه سیاسی از رئیس جمهور می‌خواهند که برای رفع این چالش، تلاش بیشتری به خرج دهد و مردم را نیز در جریان اقدامات خود قرار دهد.

«همدلی» در ادامه روند این رخداد را بازخوانی کرده است.

وعده مسئولان برای رفع حصر تا پایان سال

روز ۲۸ بهمن پارسال بود که «علی مطهری» نایب رییس مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا گفت: «مسئولان قضایی و امنیتی وعده رفع حصر تا پایان سال را داده‌اند».

مطهری در حاشیه جلسه علنی همان روز مجلس و در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره موضوع حصر، گفت: «به ما قول هایی دادند و گفتند زیاد در رسانه‌ها اظهارنظر نکنیم و در مقابل آن‌ها به دنبال این هستند که تا پایان سال به این موضوع خاتمه دهند. ما هم منتظریم آیا آن‌ها به قول‌شان عمل می‌کنند یا نه. تاکنونی اقداماتی در مورد حصر انجام شده، ملاقات‌هایی صورت گرفته ولی باید منتظر باشیم. البته در مورد آقای موسوی ملاقات اقوام راحت‌تر انجام شد و کارهایی صورت گرفت ولی در مورد آقای کروبی گشایش بیشتری انجام شد».

مطهری تاکید کرده بود: «هنوز مسئولانی که این موضوع به آن‌ها مربوط است اظهارنظری نداشته‌اند اما افراد غیرمسئول حرف‌هایی برخلاف این تصمیم زده‌اند؛ اما چون مسئولان حرف روشنی نزده‌اند ما روی قول‌هایی که داده‌اند حساب می‌کنیم تا ببینیم آیا این اتفاق تا پایان سال رخ می‌دهد یا نه؟ در غیر این صورت اعتراضات‌مان را شروع می‌کنیم! من شخصا معتقدم اگر محصورین خطایی هم کرده‌اند هفت سال حصر خانگی واقعا مجازات قابل توجهی است و کافی است».

از سوی دیگر «غلامرضا حیدری» نماینده مردم تهران و عضو کمیته رفع حصر فراکسیون امید،‌ در روزهای نخست اسفندماه ۹۶ در توئیتر خود نوشت: «طبق آخرین جلسات و مذاکراتی که با سران محترم قوا و آقای شمخانی داشته‌ایم، استنباط ما این بوده است که گشایش برای ملاقات‌های محصورین ایجاد و انشا الله تا عید رفع حصر صورت می‌گیرد».

«علیرضا رحیمی» دیگر عضو فراکسیون امید نیز درباره اخباری از قول برخی نمایندگان درباره رفع حصر تا نوروز، روز ۶ اسفند پارسال در کانال تلگرامی خود نوشت: «اخیراً برخی نمایندگان پرتلاش و با انگیزه و دلسوز مجلس از رفع حصر در نوروز سخن گفته‌اند. استناد سخن این عزیزان، استنباط و برداشت شخصی‌شان از مجموعه قرائن و مذاکرات انجام شده و بعضاً نیز وعده‌های کلی و اجمالی که در بیان خصوصی برخی مسئولان امنیتی وجود داشته بوده است اما هیچ مسئول امنیتی یا قضایی تصمیم یا وعده‌ای را در خصوص رفع حصر بیان نکرده و اگر عزم و اراده جدی در این خصوص وجود داشته باشد اعلام آن به‌طور مستقیم از مسئولان ذیربط انتظار است. روشن است که نمی‌توان به حواله کرد وعده‌های تکراری و بی‌عمل برخی مسئولان دولتی در مذاکرات خصوصی، وعده قطعی رفع حصر را منتقل کرد».

با شروع تعطیلات نوروزی مشخص شد این رخداد به وقوع نپیوسته است و نقل قول‌ها در حد گمانه‌زنی و برداشت‌های برخی نمایندگان از زبان مسئولان بوده است. هرچند که مطهری و حیدری با احتمال بسیار زیاد از رفع حصر سخن گفته بودند.

اما تنها چند روز بعد یعنی در تاریخ ۲۵ اسفند ۹۶ علی مطهری، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در گفت ‌وگو با خبرگزاری ایلنا گفت: «امیدی به رفع حصر تا پایان سال جاری نیست. برخی مقامات ارشد نهادهای امنیتی و اطلاعاتی وعده داده بودند تا فرارسیدن تعطیلات نوروز مشکل حصر مرتفع شود و اگر عمل نکنند خُلف وعده کرده اند. وی تاکید که پس از تعطیلات نوروزی پیگیرهای خود را برای رفع حصر ادامه خواهد داد».

دوگانگی و چندگانگی نظرات در مورد حصر همچنان ادامه دارد و این نشان از چندنظری در بین تصمیم‌گیرندگان و دولتمردان دارد. این چندنظری نه‌تنها باعث تعویق موضوع می‌شود بلکه نوعی سردرگمی را در بین مردم دامن می‌زند و این سردرگمی نتیجه‌ای جز سرخوردگی و از بین رفتن اعتماد عمومی نخواهد داشت. این مساله به آنجا رسید تا «الیاس حضرتی»، نماینده مردم تهران در مجلس طی نامه‌ای به رئیس جمهور خواستار رسیدگی فوری او به موضوع شود.

حضرتی در بخش‌هایی از نامه خود به روحانی که در اختیار رسانه‌ها قرارداده است، نوشت:

«همان‌گونه که مستحضرید، مطابق اصل ۱۱۳ قانون اساسی، پس از مقام رهبری، رئیس‌جمهور عالی‌ترین مقام رسمی کشور است و مسئولیت اجرای قانون اساسی و ریاست قوه مجریه را جز در اموری که مستقیما به رهبری مربوط می‌شود، بر عهده دارد. از سوی دیگر مطابق اصل ۱۷۶ قانون اساسی، رئیس‌جمهوری به‌عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی، مسئولیت نهادی را بر عهده دارد که در تعیین سیاست‌های دفاعی- امنیتی و هماهنگی فعالیت‌های سیاسی، اطلاعاتی و... کشور، نهاد اصلی به حساب می‌آید.

اشاره به این موارد به این دلیل است که بعد از ذکر مقدمه‌ای تحلیلی، از شما بخواهم تا در یکی از مهم‌ترین مسائل جاری کشور، نقش برجسته‌تری را بر عهده بگیرید و در جهت اجرای قانون اساسی و در راستای تامین امنیت ملی، اقدام به اتخاذ یک تصمیم تاریخی کنید.

رخدادهای سال ۸۸ برای کل کشور تلخ و ناگوار بود و تلخی آن هنوز هم در کام همه نیروهای انقلاب احساس می‌شود. در ایجاد آن رخدادها، بسیاری از نهادها و ارکان حکومت و نیز نیروها و احزاب و گروه‌های سیاسی به‌گونه‌ای قاصر و مقصرند و سادگی است اگر بخواهیم با مقصر معرفی کردن یکی دو شخصیت سرشناس کشور یا نسبت دادن کل ماجرا به طراحی بیگانگان، بار خودمان را سبک کنیم و کار تحلیل آن حوادث را ساده و سهل جلوه بدهیم.

از سویی روشن است که تحلیل رسمی حاکم، نه با واقعیت رخدادها تناسب دارد و نه مقبول اکثریت جامعه قرار گرفته است و نه می‌تواند راهی برای حل مسائل ایجادشده عرضه کند. تداوم وضع موجود هم به مصلحت جامعه و کشور نیست و شکاف و شقاق میان نیروهای درون نظام و وفاداران به انقلاب اسلامی را تعمیق می‌کند.

همه اینها در شرایطی است که کشور از سوی دشمن اصلی انقلاب یعنی آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن از جمله اسرائیل و عربستان و اذناب آنان تهدید می‌شود و هر روز مردم ما با صورتی تازه از سیرت مستکبرانه این کشور مواجه می‌شوند. طبعا عنصر بازدارنده مهم در مقابل این زیاده‌خواهی‌های دشمنان، رسیدن به حد بالایی از قدرت نظامی و اقتصادی و سیاسی است اما بیش و پیش از آن ما به وحدت ملی و انسجام داخلی و همراهی مردم با مسئولان نیاز داریم تا منجر به یاس دشمنان شود و غلبه بر نظامی که متکی به اراده مردم است، از آغاز دور از دسترس آنان قرار بگیرد. این گام، یعنی خارج کردن اقدامات خصمانه دشمن از دستور کار آنان با کمترین هزینه از طریق به نمایش گذاشتن انسجام درونی مردم و تحکیم پیوند میان مردم و حکومت، گام ضروری و مهمی است که باید برداشته شود.

جناب رئیس‌جمهور، بر اساس تحلیل وضعیت درونی کشور و با توجه به این که تداوم وضع موجود نه ممکن است و نه مطلوب و با عنایت با این واقعیت که جنابعالی مسئول اجرا شدن قانون اساسی هستید، بدین وسیله تاکید می‌کنم به وظیفه قانونی خود در قضیه رفع حصر از حجت‌الاسلام ‌و المسلمین مهدی کروبی و مهندس میرحسین موسوی و سرکار خانم زهرا رهنورد عمل کنید و مطالبه قانونی اکثریت ملت ایران در این زمینه را مورد توجه قرار دهید.

مطلع هستم که تصمیم‌گیری در این زمینه با اذن مقامات عالی کشور به شورای عالی امنیت ملی واگذار شده است و بسیاری از نهادهای سیاسی و امنیتی کشور هم معترفند که تداوم حصر نه‌تنها هیچ نفعی برای کشور ندارد بلکه همه‌اش خسارت و ضرر و زیان برای نظام و انقلاب اسلامی می‌باشد و شخصیت‌های سیاسی در حصر هم دلبسته انقلاب و نظام و مردمند و هیچ ضرورتی ندارد که بر خلاف قانون همچنان در حصر بمانند.

امیدوارم جنابعالی با تکیه بر اختیارات قانونی خود و با احساس مسئولیت مضاعف در این زمینه، اقدام به برگزاری جلسه فوق‌العاده شورای عالی امنیت ملی کنید و با اتخاذ تصمیم مناسب برای رفع حصر و از میان برداشتن محدودیت‌های غیرقانونی حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمحمد خاتمی، برای تحقق مطالبات بخش بزرگی از مردم وارد عمل شوید و گره از کار فرومانده نظام در این عرصه باز کنید تا زمینه همگرایی بیشتر میان نیروهای انقلاب و مسئولان نظام با مردم فراهم شود.

آقای روحانی، امام خمینی (ره) در منشور برادری تاکید دارند که نزدیک کردن مواضع خدمت نیروهای انقلاب به یکدیگر از اموری است که قطعا رضایت خداوند در آن است. برای جلب رضایت الهی و نزدیک کردن قلوب مردم و مسئولان این نامه را خطاب به جنابعالی نوشتم و امید دارم که شما هم در همین مسیر تلاش خود را افزون سازید». 

رفع حصر در شرایط کنونی فرصتی کم نظیر و شاید بتوان گفت بی‌نظیر در جهت همسویی و یکپارچگی است و این مهم در شرایط حساس کنونی تبدیل به سرمایه‌ای ملی خواهد شد و چه بهتر که این فرصت به فرصت‌سوزی تبدیل نشود و وفاق حاصل از رفع حصر توان نیروهای سیاسی را برای روزهای دشوار آتی، افزایش دهد.

هرمز شریفیان