سناریو‌های مختلف درباره سرنوشت سعید مرتضوی که گم شده است ؛ کجا ممکن است پیدایش‌کنیم

صادق زیباکلام، فعال سیاسی اصلاح طلب در گفت وگو با «شهروند»: مرتضوی زبان انگلیسی نمی داند، کجا برود؟! فریده غیرت، وکیل دادگستری در گفت وگو با «شهروند»: او آدم خاصی است، نمی توانیم به هیچ قطعیتی درباره او برسیم بهمن طاهرخانی عضو کمیسیون قضائی مجلس در گفت وگو با «شهروند»: می‌توانند یک ساعته مرتضوی را دستگیر کنند

یک‌سال‌ونیم می‌گذرد از روزی که دادستان قدرتمند دهه ٨٠، دادستان مخلوع نیمه اول دهه ٩٠ و مجرم فراری این روزها پایش را به شعبه «٢٢» دادگاه تجديدنظر استان تهران گذاشت تا بعد از گذشت ٧‌سال پاسخگوی اعتراض خانواده محسن روح‌الامینی یکی از کشته‌شدگان بازداشتگاه کهریزک در ‌سال ٨٨ باشد. گرچه نامه هم نوشت و از خانواده‌های کشته‌شدگان وقایع کهریزک عذرخواهی کرد و آنها را شهید خواند، اما باز هم‌ سال گذشته به دادگاه رفت و بالاخره به او حکم دادند؛ ٢سال حبس قطعی. تحت تعقیب هم قرار گرفت، اما حالا که حکم هست، مجرم نیست.

مرتضوی گم‌شده و در این روزها همه درباره او حرف می‌زنند. از آخرين باری که خودش گفت «در خانه و مشغول استراحت است» نزدیک ٢ ماه گذشته و آخرين بار عكسي از او در بازار آهن منطقه خلازیر جاده ساوه و مشغول خرید آهن منتشر شده است و مشخص شد كه در اين زمينه مشغول فعاليت اقتصادي است، بعد خبر رسید که او به همراه مادر، همسر و ٢ فرزندش به ویلای یکی از قضات رودسری قوه‌قضائیه در رحیم‌آباد شهرستان رودسر و املش رفته و در آن‌جا پنهان شده، بعد این موضوع هم تکذیب شد، سپس شهروندان تهرانی برای او آگهی تحت تعقیب چاپ کردند و به در و دیوار شهر چسباندند، اما آنچه معلوم است این‌که دادستان مخلوع نیست که نیست.

دستگاه قضائی هم به غیر از آخرین‌باری که محسنی‌اژه‌ای در کسوت سخنگویی این دستگاه گفت که «او را گیر نیاورده‌اند»، سکوت کرده است، اما این روزها همه از مرتضوی می‌گویند و منتظر پاسخ هستند، از نمایندگان مجلس گرفته تا فعالان سیاسی، روزنامه‌نگاران، طنزپردازان و مردمی که در فضای مجازی یا جرم‌های او را یادآوری می‌کنند یا با لحنی طنزآمیز برایش لطیفه می‌سازند. آنها منتظر پاسخ از سوی مجریان قضائی هستند برای زندانی کردن کسی که نامش روزی به‌عنوان قاضی شعبه ۱۴۱۰ مجتمع قضائی کارکنان دولت معروف به دادگاه مطبوعات

 در دهه ۷۰ خورشیدی مطرح شد، صدها روزنامه و نشریه را توقیف کرد تا نامش با توقیف فله‌ای مطبوعات گره بخورد، تا به او «قاضی توقیف» هم بگویند.

او در دستگیری و محاکمه بسیاری از دانشجویان، روزنامه‌نگاران و سیاستمداران نقش داشت، پایش به‌عنوان دادستان وقت تهران در پرونده فروش سوالات کنکور که آن را «انتحار قضائی» خواندند، کشیده شد، متهم ردیف اول جنایات بازداشتگاه کهریزک شد، پرونده سنگینی برایش با ریاست بر سازمان تأمین اجتماعی باز شد و دست آخر کار به جایی رسید که او را از تمام خدمات قضائی انفصال دایم کردند. اما او حالا نیست تا ٢‌سال محکومیتش را در زندان اوین بگذراند؛ زندانی که روزی خودش خیلی‌ها را روانه آن‌جا کرد و حالا شاید آن‌طور که حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهوری هم گفته، باید مراقب باشیم تا او خاوری نشود، چون: «تاریخ قضائی ایران در طول بیش از یک دهه با نبودن او پنهان خواهد ماند.»

مرتضوی حق خروج از کشور را ندارد

یکی از سوالاتی که در این روزهای خبرسازشدن مرتضوی زیاد پرسیده می‌شود این است که آیا اصولا او می‌تواند از کشور خارج شود یا خیر؟ فریده غیرت، وکیل دادگستری در گفت‌وگو با «شهروند» با بیان این‌که او چون محکومیت دارد حق خروج از کشور را ندارد، می‌گوید: «او قانونا باید روانه زندان شود. او یکی دو ‌سال پیش هم با وجود داشتن پرونده قضائی راهی کربلا شد و این کار او هم حتما بدون اجازه قضائی اتفاق افتاده است. اگر الان هم او این کار را انجام دهد، قطعا کاری خلاف قانون کرده است.»او ادامه می‌دهد: «مرتضوی آدم خاصی است و نمی‌توانیم به هیچ قطعیتی درباره او برسیم. از روزی که او در مسند قضا بوده به همه صدمه زده است و به خاطر تمام رفتارهای غیرقانونی‌اش باید روانه زندان شود.»

غیرت با بیان این‌که ما از دستگاه قضائی برخوردهای خیلی شدیدی نسبت به بعضی مجرمان دیده‌ایم، می‌گوید: «دستگاه قضائی در این سال‌ها به وظایف قانونی خود عمل کرده و محکومین را جلب کرده است اما چطور مرتضوی از دست او دررفته و با چه شگردی توانسته در برود، معلوم نیست.»او ادامه می‌دهد: «وکلایی همچون من، مرتضوی را با برخوردهای تند او با روزنامه‌نگاران، وکلا و روشنفکران می‌شناسند و ما با او به دفعات برخورد داشتیم و می‌دیدیم که رفتار بدی با این قبیل افراد داشت اما حالا که بعد از سال‌ها به زندان محکوم شده، حاضر نیست به زندان برود.»

عده‌ای ملاحظه روابط‌شان با مرتضوی را می‌کنند

بهمن طاهرخانی، عضو کمیسیون قضائی و فراکسیون ولایی مجلس یکی از کسانی است که معتقد است دستگیرنکردن مرتضوی توجیهی ندارد مگر این‌که نخواهند او را دستگیر کنند. او در گفت‌وگو با «شهروند» می‌گوید: «مرتضوی قبلا قاضی بوده و فکر می‌کنم عده‌ای ملاحظه روابط‌شان با او را می‌کنند اما این توجیهات در نزد مردم پذیرفته نیست. دستگاه قضائی باید به دنبال این باشد که او را دستگیر کند، اگر این اتفاق نیفتد اعتماد مردم نسبت به دستگاه قضا سلب خواهد شد.»او ادامه می‌دهد: «کسی که حکم جلبش هم صادر شده مجرم است و باید او را بگیرند، این‌که گفته شود مرتضوی گم شده است، درست نیست. برخی افراد همیشه با او همراه هستند و به همین خاطر قانون را درباره او اجرا نمی‌کنند.»

طاهرخانی می‌گوید: «وقتی درباره کسانی همچون بقایی، رحیمی، رحیم مشایی و حتی مهدی جهانگیری دستگاه قضائی خیلی راحت وارد عمل می‌شود و اقدام انجام می‌دهد، چه توجیهی دارد که الان گفته شود مرتضوی را گیر نیاورده‌اند. به نظر می‌رسد درباره مرتضوی کوتاهی شده است و ما سیستم اطلاعاتی قوی داریم و آنها می‌توانند در عرض یک ساعت مرتضوی را دستگیر و قانون را درباره او اجرا کنند.»

بهارستان‌نشین‌ها همچنان به دنبال مرتضوی

سوال از وزیران دادگستری و کشور: فاطمه سعیدی، یک عضو شورای مرکزی فراکسیون امید از طرح سوال از وزرای کشور و دادگستری درباره چرایی متواری‌بودن سعید مرتضوی و عدم‌تحویل او به زندان خبر داد.

شاید سعید مرتضوی معذوریتی داشته باشد: الله‌یار ملکشاهی، رئیس کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس با اشاره به مفقود شدن سعید مرتضوی گفت: نمی‌دانم ایشان متواری‌شده یا خیر، ولی شاید معذوریتی داشته باشد. هر کسی که محکوم می‌شود ممکن است بتواند چند روزی خود را مخفی کند.

او در هر نقطه‌ای از کشور و دنیا باشد قابل دسترسی است: یحیی کمالی‌پور، عضو کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس گفت: این‌که احساس شود دستگاه قضا پشت فرار متهمی باشد، امر ناصوابی است. مرتضوی در هر نقطه‌ای از کشور و دنیا باشد قابل دسترسی است. ایشان را می‌توان دستگیر و برای اجرای حکم اقدام کرد.

سعید مرتضوی در رودسر است؟: بعد از انتشار اخباری مبنی بر حضور سعید مرتضوی در رودسر که در آن جزییات حضور او در گیلان منتشر شده بود، این خبر از سوی لاهوتی، نماینده گیلان تکذیب شد. او همچنین دیدارش با مرتضوی را تکذیب کرده و گفته که گروه او با سعید مرتضوی نمی‌خواند و ٥‌سال است که رنگ او را ندیده و اگر او را ببیند مسیرش را عوض خواهد کرد!

سعید مرتضوی با مشورت احمدی‌نژاد پنهان شده است: محمدجواد جمالی نوبندگانی، نماینده مردم فسا در مجلس گفت: درحال حاضر احمدی‌نژاد داستان دیگری را درباره ٢ نفر از همکاران خود به راه انداخته است، از این رو اگر آقای مرتضوی اقدامی در جهت مخفی شدن یا فرار کرده باشد یا بخواهد با حکم خود مخالفت کند، به نظر می‌رسد مشورت احمدی‌نژاد را داشته است.

وکلا مشغول کارند

ما ورود مستقیمی نداریم که مامور بگیریم و او را جلب کنیم: وکیل مدافع اولیای دم روح‌الامینی گفت: پرونده سعید مرتضوی در حال حاضر در دسترس قاضی اجرای احکام نیست و نزد سرپرست دادسرای کارکنان دولت است و آنها خود اقدامات مربوط به جلب و دستگیری را انجام می‌دهند. میرمجید طاهری گفت: زمانی که آقای مرتضوی در خصوص حکم قطعی پرونده‌ مصاحبه می‌کند و درخواست اعمال ماده ٤٧٧ را کرده و اعتراض می‌کند، یعنی در جریان موضوع قرار دارد. طاهری با یادآوری این‌که پرونده در شعبه دوم اجرای احکام دادسرای کارکنان دولت است، گفت: ما دخالت یا ورود مستقیمی به موضوع جلب مرتضوی نداریم که مامور بگیریم و او را جلب کنیم. حکم جلب مرتضوی صادر شده و اگر پرونده وی به اجرای احکام نمی‌رفت، حکم جلب صادر نمی‌شد.

وثیقه ٥ میلیاردی مرتضوی را ضبط کنید، سروکله‌اش پیدا می‌شود: نعمت احمدی، وکیل دادگستری گفت: هر محکومی یک وثیقه یا کفیل دارد، برای آقای مرتضوی هم قرار ٥‌میلیارد تومانی صادر شد که همان زمان سند منزل خانم ایشان در غرب تهران به‌عنوان وثیقه گذاشته شد؛ بنابراین راه‌حل دستگیری آقای مرتضوی بسیار ساده است و باید وثیقه ایشان را ضبط کرد تا سروکله خودش هم پیدا شود. مرتضوی خودش بارها این کار را کرده بود. مثلا در پرونده لطیف صفری در روزنامه نشاط وثیقه‌ای صادر شد که خانه حمیدرضا جلایی‌پور را وثیقه گذاشتند. زمانی که قرار بود حکم محکومیت آقای صفری اجرا شود، ایشان در سفر بود اما آقای مرتضوی بلافاصله وثیقه را تملیک کرد.

مرتضوی به‌زودی ظاهر می‌شود

صادق زیباکلام، فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم درباره احتمال خروج مرتضوی از کشور با بیان این‌که اگر کسی بخواهد به خارج فرار هم بکند، باید زبان انگلیسی بداند، به «شهروند» می‌گوید: «بعید به نظر می‌رسد مرتضوی به خارج از کشور رفته باشد چون او حتی زبان انگلیسی هم نمی‌داند؛ اما حتی اگر به خارج از کشور هم برود، کجا برود؟ به روسیه برود؟ به عراق برود یا سوریه؟! او هیچ کجا نرفته و داخل کشور است.»

او ادامه می‌دهد: «مرتضوی امیدوار است رئیس قوه قضائیه از اختیارات خودش استفاده کند و پرونده او را مجددا برای دادرسی به دادگاه بفرستد اما بعید به نظر می‌رسد که آیت‌الله آملی‌لاریجانی چنین کاری را انجام بدهد.»

زیباکلام با بیان این‌که شاید مرتضوی کارهای شخصی دارد و رفته تا به آنها رسیدگی کند، می‌گوید: «من فکر می‌کنم او به‌زودی خودش را به دادگاه معرفی می‌کند و اگر هم زندانی شود، برای او در زندان تسهیلاتی را در نظر می‌گیرند و به او مرخصی می‌دهند. بنابراین فکر می‌کنم او به همین زودی‌ها ظاهر می‌شود.»

 طرح جست‌وجوی منزل به منزل

شهروند|  از روزی که سخنگوی قوه قضائیه اعلام کرد از «سعید مرتضوی» خبری نیست و معلوم نیست کجاست، این موضوع محل نظرها، انتقادها و البته دستمایه طنز برای خیلی از کاربران شبکه‌های اجتماعی شد؛ از به راه انداختن هشتگ‌های با مایه شوخی در توییتر و اینستاگرام تا به اشتراک گذاشتن چندباره عکس آگهی‌های چسبانده‌شده روی دیوارهای شهر برای یافتن مرتضوی. «مجید» یکی از هزاران نفری است که در توییتر در این‌باره اظهارنظر کرده است:

«بالاخره هر کسی باید هر کاری از دستش برمیاد برای کمک و پیداکردن سعید مرتضوی انجام بده.» «پوریا» هم در این‌باره نوشته است: «مرتضوی خونه شماست؟ اگه نیست، ریتوییت کن.» «امیر» هم نوشته: «وقتی یه آدم معروفی مثل سعید مرتضوی رو با وجود کارت ملی هوشمند، کارت‌های عابربانک، دوربین‌های مداربسته، دوربین‌های راهنمایی و رانندگی و... نمیشه پیدا کرد، چطور مطمئن باشیم که اگر تروریست‌ها اومدن، با وجود تمام بدبختی‌هایی که داریم، عوضش امنیت داریم.» این موضوع در توییت‌های روزنامه‌نگاران هم بازتاب زیادی داشته است. «مسعود کاظمی» روزنامه‌نگار سیاسی در این‌باره نوشته است:

«قبلا هم این رو توییت کردم اما دوباره باید بنویسم. برای پرونده کهریزک به دادگاه تجدید نظر رفته بودیم. سعید مرتضوی هنگام خروج فقط یک جمله در پاسخ اعتراض ما خبرنگاران که می‌خواستیم سوالات‌مان را بپرسیم، به زبان آورد: من در این نظام زندان نخواهم رفت.» «مهشید ستوده» هم در این‌باره نوشته: «روزگاری بود که حتی روزنامه‌نگاران جرأت نام بردن از او را نداشتند، حالا شده متهم تحت تعقیبی که مردم برایش آگهی گمشده به دیوار خیابان‌ها می‌چسبانند. البته که این بالا و پایینای دنیای قدرت و سیاست فقط برای سعید مرتضوی نیست.» «آمنه شیرافکن» هم نظرش را این‌طور نوشته است: «تو خانوم‌ها، آقايون هر كي سعید مرتضوی رو تو شهر و جاده ديد، يه دود سفيدي بفرسته بالا، كمك كنيم مسئولان پيداش كنند؛ ثواب داره.»