سرانه هر طلبه از بودجه کشور چقدر است؟

به گزارش رویداد۲۴، در چند روز گذشته مباحث درباره بودجه حوزه‌های علمیه و انتقادهای یکی از مراجع تقلید از بودجه بالای آن، در صدر اخبار قرار گرفته است و با واکنش هایی مواجه شده است؛از جمله آیت‌الله یزدی رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم که گفته است: «متأسفانه برخی با لباس روحانیت می‌گویند که حوزه‌های علمیه باید به شرایط قبل از انقلاب برگردند، توجیهشان این است که حوزه علمیه نباید به حکومت و دولت وابسته باشد. 

حوزه‌های علمیه پایگاه اسلام و انقلاب هستند، یقیناً فرصتی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برای تبلیغ دین و معارف اسلامی فراهم شد، هرگز وجود نداشت، بنابراین روحانیت باید از این فرصت تاریخی نهایت بهره را ببرد نه آنکه فکر بازگشت به دوران پیش از انقلاب را در سر داشته باشد.»

شاید اشاره آیت‌الله یزدی به اظهارت چندی قبل آیت الله صانعی باشد که چندی پیش با انتقاد از بودجه بالای اختصاص داده شده به نهادهای حوزوی تاکید کرده  بود«حوزه باید بر پایه خودش و مردم بایستد، بدانیم روایات دارد در مورد کسی که دنبال علوم دینی می‌رود، خداوند روزی او را «من حیث لایحتسب» می‌رساند.

اگر مردم روحانی را دوست داشته باشند، وقتی بدانند گرفتاری دارد بدون منت و بدون توقع می‌آیند و گرفتاری او را رفع می‌کنند. چه بودجه‌ای از این بهتر که اخبار اهل بیت را بدهید آیات قرآن را تفسیر کنید و مسائل اسلامی را بیان کنید و مردم قربه الی الله به شما کمک کنند و زندگی خود را اداره کنید؟ عریض و طویل کردن حوزه صحیح نیست. این همه ساختمان و مدرسه برای چه می‌خواهیم که مرتب حوزه‌های علمیه را اضافه کنیم.»

این استاد حوزه خطاب به نمایندگان مجلس شورای اسلامی گفت: حجت خدا برای شما تمام است اینگونه نیست که بودجه مملکت در اختیار شما هست همانگونه که دولت لایحه اش را نوشته، کار کنید البته از این جهت خوب است و روشن شد که چه کسی به چه مقدار می گیرد. با این بودجه‌های کلان جلوی خیلی از مفاسد را می‌توان گرفت. آقایان نمایندگان توجه کنند روی یک ریال این بودجه هم من مسئولم هم آن آقایان. بیت المال مسلمین امانتی در دستان شماست و صغیر و کبیر در آن سهم دارند، آن بیماری که پول دارو ندارد، آن معتادی که از بیکاری به اعتیاد کشیده شده، کسانی که براثر طلاق زندگیشان بهم خورده، همه در آن سهم دارند پس هربودجه‌ای که می‌خواهید بدهید به بازده بودن آن توجه کنید. ۱۵

چقدر بودجه؟

در متنی که توسط دولت منتشر شد، بودجه مصوب شورای عالی حوزه‌های علمیه برای سال جاری مجموعا چهار هزار و ۴۶۴ میلیارد و ۵۵۷ میلیون ریال اعلام شده است؛ کمی کمتر از چهارصد و پنجاه میلیارد تومان. آنگونه که مشاور وزیر فرهنگ در امور روحانیون گفته بیش از ۱۵۰ هزار روحانی در کشور داریم که با این ترتیب سرانه هر روحانی از این بودجه رقمی در حدود سه میلیون تومان است که توسط شورای عالی حوزه هزینه می‌شود.

همچنین مرکز خدمات حوزه‌های علمیه که مسئول رسیدگی به «حق بیمه طلاب و روحانیون غیر شاغل» است، حدود ۸۱۵ میلیارد تومان بودجه دارد که سرانه هر روحانی از این بودجه نیز ۵ میلیون تومان است. سیدحسن ربانی ریاست این مرکز را بر عهده دارد.

دفتر تبلیغات اسلامی در حوزه علمیه قم که زیر نظر احمد واعظی، برادر محمود واعظی وزیر اداره می شود، حدود ۱۳۴ میلیارد تومان بودجه دارد. سرانه هر روحانی از این بودجه تقریبا یک میلیون تومان خواهد شد.

البته نهادهای مذهبی و وابسته به روحانیون بودجه‌های دیگری هم دارند. در دو مورد می‌توان به حوزه علمیه خواهران و جامعه‌المصطفی اشاره کرد که هر کدام بودجه‌های مستقل خود را دارند. اما اگر فقط بودجه سه نهاد بالا را محاسبه کنیم، سرانه هر روحانی تقریبا نزدیک به ده میلیون تومان در سال ۹۷ خواهد شد.

ساختار سیاسی نزدیک به اصولگرایان

آیت‌الله صانعی در قسمت دیگری از انتقادهای خود البته اشاره کرده است که سهمی از این بودجه ندارد «شاید بگویند چون بودجه را به شما نمی‌دهند این حرف را می‌زنید؛ بنده از روزی که در حکومت رفتم اگر یک ریال از بودجه حکومت و دولت گرفتم شما بیاورید من سرم را در مقابل آن می دهم. اگر داشتم که تمام بلندگوهای دنیا را پر می‌کردند.» کنایه این مرجع تقلید به ساختار شورای عالی حوزه‌های علمیه و نهادهای مشابه است که توسط اصولگرایان اداره می‌شود.

طبق آنچه در سایت ویکی‌شیعه آمده است، شورای عالی حوزه، شورایی متشکل از شماری از مدرّسان و بزرگان حوزه علمیه قم است که سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کلان در بخش‌های مختلف آموزشی، اخلاقی، تبلیغی و اجتماعی حوزه علمیه قم و سایر حوزه‌های وابسته به آن را بر عهده دارد. نامزدهای عضویت در این شورا، که دست‌کم باید هفت نفر باشند، از سوی جامعه مدرسین معرفی می‌شوند و پس از تایید، به عضویت شورا در می‌آیند.

جامعه مدرسین حوزه علمیه

در خرداد ۷۶ جمعی از روحانیون ناراضی از وضعیت حوزه، با اشعاب از «جامعه مدرسین» تشکل جدیدی با نام «مجمع مدرسین» تاسیس کردند و به این ترتیب با خروج چهره‌های ناراضی، ساختار فکری «جامعه مدرسین» همچنان مشابه ساختار پیشین به سیاق اصولگرایی باقی ماند بنابراین طبیعی است افرادی که برای عضویت در نهاد هفت نفره شورای عالی حوزه‌های علمیه معرفی می‌شوند، گرایشی به سبک جامعه مدرسین داشته باشند.

در حال حاضر آقایان رضا استادی، مرتضی مقتدایی، سیدهاشم حسینی بوشهری، جواد مروی، سیداحمد خاتمی، علیرضا اعرافی و سیدمحمد غروی به عنوان اعضای شورای عالی حوزه هستند که هر هفت نفر، از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه هستند. در این دوره حجج‌الاسلام والمسلمین علیرضا اعرافی و جواد مروی جایگزین آیت‌الله ابوالقاسم وافی و حجت‌الاسلام والمسلمین علی نکونام شدند.