٢٠٠ روز زمان زيادي براي عدم حضور يك رييس‌جمهور در گفت‌وگوي تلويزيوني نيست اما فشار مشكلات اين روزها گاهي آنقدر سخت و شديد بوده كه هر روز، سخت، همچون ده‌ها روز، گذشته و تورم سنگين ناشي از افزايش افسارگسيخته قيمت ارز و سكه كه در مواردي تا حدود ٣ برابر شد، عملا تحمل اين ٢٠٠ روز را بارها دشوارتر كرد. ٢٠٠ روز پيش، هنگامي كه افزايش شديد قيمت دلار و سكه هنوز تا اين حد نرسيده و به‌نحوي نخستين روزهاي ورود در اين روند صعودي را طي مي‌كرد، روحاني در پاسخ به سوال رشيدپور درمورد افزايش قيمت دلار، به مردم اطمينان داده بود و گفته بود: «خيال‌تان راحت باشد!»
حالا بعد از ٢٠٠ روز البته قيمت ارز بسيار بيش از حد تصور افزايش يافته اما واقعيت آن است كه ارايه بسته جديد ارزي، كمتر از ٤٨ ساعت پيش از حضور رييس‌جمهور در برنامه تلويزيوني ديشب و بازگشت دولت به قوانين و اصول بازار در حوزه ارز، آن اطميناني كه روحاني انتظار داشت، حالا آهسته آهسته به جامعه بازگشته كه نشانه آن هم سير رو به نزول قيمت ارز و سكه در روزهاي گذشته است.رييس‌جمهور البته در گفت‌وگوي تلويزيوني شب گذشته تنها به صحبت درباره مشكلات اقتصادي و معيشتي اخير و بحران در بازار ارز و سكه بسنده نكرد.
روحاني ديشب از مذاكره با امريكا تا نحوه تعامل با كشورهاي منطقه سخن گفت و در بخشي از صحبت‌هايش از جايگاه رياست شوراي عالي امنيت ملي كشور به ملت اطمينان داد كه برنامه جمهوري اسلامي همچنان برنامه‌اي صلح‌آميز و مصلحانه است. روحاني فراتر از آن، حتي به شعارهاي پراكنده‌اي كه اين روزها در برخي شهرهاي كشور به‌صورت پراكنده، در نقد صريح نظام شنيده شده نيز واكنش نشان داد و آنجا كه با سوال مجري صداوسيما مبنی بر اینکه این روزها برخی رسانه‌های معاند از احتمال تغییر نظام در ایران سخن می‌گویند و واکنش شما به این عده چیست؟
با لبخندي توام با آرامش گفت: «چه نظامي تغيير مي‌كند، آن نظامي كه بر مبناي انتخابات و آراي مردم نباشد. اگر مردم با صندوق آرا مسوولان خود را انتخاب كنند، آن نظام هميشه ثابت است. تا جمهوريت و اسلاميت را حفظ كرديم، هيچ‌وقت نظام ما صدمه نخواهد ديد اما اگر ببينيد ما در برخورد با فساد تعارف داريم يا در انتخابات به‌دنبال حاكم كردن فرد يا حزبي خاص هستيم، آن زمان اوضاع متفاوت است.» رييس‌جمهوري حتي با اشاره به سخنراني تاريخي‌اش در مراسم ٢٢ بهمن‌ماه بار ديگر به «رفراندوم» اشاره كرد و به مزاح گفت: «مگر كمر اصل ٥٩ قانون اساسي بيل خورده است؟! اصل ٥٩ و رفراندوم نظام را تثبيت مي‌كند».
شعار دولت ايران از ابتدا گفت‌وگو، تعامل و ميز مذاكره بوده است
روحاني درباره پيشنهاد مذاكره ترامپ براي گفت‌وگو با ايران و اعمال مجدد تحريم‌ها اظهار داشت: مردم ما از سال‌هاي گذشته تجربه خوبي دارند؛ هم از مقامات امريكايي و هم از دولتمردان ايران. كساني در ايران دولت را در اختيار دارند كه شعارشان از ابتدا گفت‌وگو و تعامل و ميز مذاكره بوده است و با دنيا و امريكا مذاكره كردند و مذاكرات به جايي رسيد كه هم ايران و هم دنيا و هم امريكايي‌ها كم و بيش اجرا مي‌كردند.
رييس دولت تدبير و اميد ادامه داد: كسي كه مي‌گويد تمايل به مذاكره دارم، مذاكره مباني دارد كه اولين مبناي آن صداقت و به نتيجه رسيدن است. كسي ادعاي مذاكره مي‌كند كه از همه تعهداتش از پاريس تا تجاري خارج شده است و مخاطب آن هم دولت ايران نيست. آنها ما را خطاب نمي‌كنند زيرا آنها از پشت ميز خارج شدند. كسي كه ادعاي ميز مذاكره مي‌كند بايد نشان دهد كه مي‌خواهد به نتيجه برسد.
ترامپ نمي‌خواست به تنهايي روبه‌روي ايران باشد
وي تاكيد كرد: قطعنامه ۲۲۳۱ يك دستاورد برجام بود اولا همه قطعنامه‌هاي ديگر را ملغي كرد ثانيا همه را متعهد به اجراي قطعنامه جديد كرد. ترامپ مي‌خواست همه اينها را از ما بگيرد. نمي‌خواست به تنهايي روبه‌روي ايران باشد. مي‌خواست همه دنيا را به تحريم دعوت كند اما ناموفق بود.
رييس‌جمهور گفت: امروز اروپايي‌ها اعلام كردند كه هر شركتي كه با ايران كار مي‌كند اگر بخواهد حرف امريكا را و تحريم را قبول كند، اروپا آنها را تحريم مي‌كند. ما امروز در جهان تنها نيستيم.
وي با اشاره به اينكه امروز به جز چند كشور محدود همه ايران را به عنوان يك كشور متعهد مي‌شناسند، يادآور شد: مهلت ما بر اين مبنا بوده كه پنج كشور برجام اين تحريم را جبران كنند و برجام حفظ شود.
دليل حركت نقدينگي تزلزل اعتماد مردم به آينده است
روحاني در مورد التهابات ارزي كشور و تحول در تصميمات گفت: ما يك سري مشكلات و بيماري‌هاي اقتصادي داريم كه مربوط به اين دولت و دولت قبل نيست. برخي مربوط به قبل از انقلاب است.
رييس‌جمهور يادآور شد: موضوع نقدينگي يكي از مواردي است كه وقتي اين نقدينگي حركت مي‌كند، تخريب‌هايي ايجاد مي‌كند. چرا حركت مي‌كند؟ چون اعتماد مردم به آينده تزلزل پيدا مي‌كند.
وي با بيان اينكه دسترسي ما به ارز مورد بحث است، گفت: ممكن است ما ارز كافي داشته باشيم ولي دسترسي ما مثل مساله ورود اسكناس به ايران تغيير مي‌كند. اينها دست به دست هم مي‌دهد و توقعات و انتظارات براي آينده انتظارات تورمي مي‌شود.روحاني تاكيد كرد: در دولت يازدهم و سال اول دولت دوازدهم روندمان اينگونه بود كه از ابتداي شروع دولت قيمت ارز كاهش پيدا مي‌كرد و ما چاره‌جويي مي‌كرديم براي كاهش قيمت ارز. آقاي سيف مي‌گفت ارز قيمتش ۳ هزار تومان است هرچه مي‌گفت دو مرتبه مي‌شد ۲۷۰۰ تومان. دليل اين بود كه مردم به آينده خوش‌بين بودند و مي‌دانستند روابط با دنيا در حال بهبود است و شرايط اقتصادي براي فعاليت بهتر مي‌شود.
مشكل ارزي از اعتراض‌هاي دي ماه سال قبل آغاز شد
رييس دولت تدبير و اميد گفت: آن زمان ما هم در مذاكراتي كه داشتيم برخي منابع ارزي را آزاد مي‌كرديم. مشكل ارزي از كي شروع شد؟ دو عامل باعث اين مشكل شد؛ هر دو در دي ماه پارسال شروع شد. در پنج دي يك اعتراضاتي از يك شهري در ايران آغاز شد و بعد به شهرهاي ديگر سرايت كرد. اين اعتراضات شرايط خود را داشت.
وي ادامه داد: برخي معترض بودند، برخي دنبال اغتشاش بودند. اينها مهار شد و مردم احساس كردند اگر اعتراض به‌حقي دارند عده‌اي سوءاستفاده مي‌كنند. اين فعاليت مردم به داخل علامت مثبت داد ولي خارجي‌ها به خصوص امريكايي‌ها پيامي كه دريافت كردند، نگه داشتند. فكر كردند با فشار بيشتر مي‌توانند مشكلات اقتصادي را بيشتر كنند، لذا ۲۲ دي ما ترامپ اعلام كرد اگر ديگران نمي‌آيند من به تنهايي از برجام خارج مي‌شوم.
از هفته آينده بازار خودش را پيدا مي‌كند
وي اضافه كرد: ما چاره‌اي نداريم اگر اقلام مهم دچار نوساني باشند نگراني و فشار بر دهك‌هاي پايين رخ مي‌دهد. براي تسهيلات اين اقلام ۵۰۰ ميليارد دلار بانك مركزي متعهد است تا پايان فروردين سال آينده تامين كند. اما بقيه ارز مي‌آيد داخل يك بازار كه قيمت را تعيين مي‌كند. اين طرح براي بازار دوم آمد اما آن زمان ارز همه صادر‌كننده‌ها نمي‌آمد.
روحاني با بيان اينكه الان برنامه‌ريزي اين است كه صادرات غيرنفتي و حتي فرآورده‌هاي نفتي در اين بازار بيايد، گفت: پس بازار بزرگي است. حالا اينكه چه كساني برداشت كنند را وزارت صمت بايد مشخص كند. ما ليست اقلام ممنوعه را اعلام كرديم. آنچه آزاد است بر مبناي ثبت سفارشي است كه به بانك مركزي اعلام مي‌شود تا ارز بگيرند. ارز به اين شكل در مي‌آيد كه بخشي ۴۲۰۰ تومان است و بخشي در بازار آزاد. اجراي اين طرح از فردا آغاز مي‌شود، هفته آينده به طور كامل انجام مي‌شود و بازار خودش را پيدا مي‌كند و متعادل مي‌شود ،دولت به اين نرخ وارد نمي‌شود.
امروز ارز آبروي ملي ما است كه بايد حراست شود
وي گفت: ارز به شكل حواله است و در برخي موارد چون صراف‌ها آزاد مي‌شوند و ورود طلا و اسكناس آزاد مي‌شود و بدون گمرك كه حذف شده اين روند تسهيل مي‌شود. صرافي‌ها در چارچوب بانك مركزي اقدام مي‌كنند. اين ارز اسكناسش در صرافي‌ها خواهد بود.
روحاني تاكيد كرد: قبلا مردم دلار را مي‌بردند داخل بانك. وقتي كسي مي‌خواست پس بگيرد بانك مي‌گفت به ريال مي‌دهم. الان بانك مركزي متعهد است كه اسكناس به صورت سپرده ارزي را با سود بدهد و دولت متعهد است. همه اينها در كنار هم بازار را متعادل مي‌كند
وي با بيان اينكه ارز به اندازه كافي داريم، گفت: البته در تمامي طرح‌ها دولت و مردم بايد كنار هم قرار بگيرند. امروز ارز به يك معنا آبروي ما هم هست و اين آبروي ملي ما بايد حراست شود. اگر دولت تلاش كند ارز بيشتر بياورد و مردم جمع كنند هيچگاه موفق نمي‌شويم.
خيلي زود امريكا را پشيمان مي‌كنيم
روحاني تاكيد كرد: اگر كنار هم باشيم و وظيفه خود بدانيم و مردم به دولت اعتماد كنند كه به دنبال حل مشكلات است، همه مسائل حل خواهد شد. با همه اعضاي دولت من تماس مي‌گيرم ديروقت در محل كار هستند. همه در حال فعاليت و در دسترس هستند. مردم مطمئن باشند دولت همه تلاش خود را گذاشته و قواي ديگر همه همكاري مي‌كنند.
رييس‌جمهور يادآور شد: اگر همه در كنار هم قرار بگيرند هيچكس نمي‌تواند ما را شكست بدهد. تحريم فوايد و مشكلاتي هم دارد. حتما ما به سلامت از اين مرحله عبور مي‌كنيم اگر متحد باشيم دشمن شكست مي‌خورد. البته تحريم از قبل اجرايي شده است. اگر متحدانه با هم كار كنيم، خيلي زود امريكا را پشيمان مي‌كنيم.
زمان تحريم دست ماست
وي افزود: اگر با دنيا كاركنيم مي‌فهمند تحريم‌ها بي‌اثر است. ترامپ الان يك قدم از قبل برگشته است. امروز هم البته در فرمان اجرايي حرف‌هاي تندي عليه ما زد. ترامپ بايد برگردد به دوران قبل خودش تا منافع امريكا و ايران و جهان تامين شود.روحاني با اشاره به اينكه اگر ما متحدتر كار كنيم امريكا را زودتر پشيمان مي‌كنيم، گفت: اگر همه در كنار هم قرار بگيريم اين تحريم‌ها را زود پايان مي‌دهيم. زمان تحريم دست ماست و به نظر من همه دست به دست هم بدهيم زود تمام مي‌شود.
صرافي‌ها از امروز فعاليت‌شان آزاد مي‌شود
روحاني با بيان اينكه بخشي از ارز ٤٢٠٠ است كه باقي مي‌ماند و يك بخشي ديگر از ارز كه به بازار آزاد مي‌آيد و بازار آزاد قيمت آن را مشخص مي‌كند، افزود: اجراي اين طرح از فردا آغاز مي‌شود، بخش‌هايي از اين طرح ممكن است تا يكي دو روز ديگر اجرايش طول بكشد اما هفته آينده تمام اين بسته به طور كامل اجرا مي‌شود و بازار خودش را به قول معروف پيدا مي‌كند و ارز به بازار آزاد مي‌آيد و نرخي پيدا مي‌كند كه از نظر ما يك نرخ متعادلي خواهد بود. منتها در اين نرخ دولت وارد نمي‌شود. به خاطر اينكه همه ارز صادراتي را در اين بازار مي‌آوريم در واقع با عرضه و تقاضا داريم آن را كنترل مي‌كنيم.
به گفته رييس‌جمهور ارز به صورت حواله خواهد بود، چون صرافي‌ها از فردا فعاليت‌شان آزاد مي‌شود و ورود اسكناس و طلا آزاد مي‌شود و حتي بدون گمرك و ماليات بر ارزش افزوده خواهد بود بنابراين يك مقداري تسهيل مي‌شود. صرافي‌ها مي‌توانند در چارچوبي كه بانك مركزي به آنها اعلام مي‌كند ارز را در اختيار متقاضيان قرار دهند. بانك مركزي بايد موارد را مشخص كند. هر كس ارز را در بانك سپرده مي‌گذارد بانك مركزي متعهد مي‌شود همان ارز را به او پرداخت كند و سودش را كه درصدش اعلام مي‌شود به او پرداخت كند. اين هم باعث اعتماد مردم است و دولت و بانك مركزي نسبت به آن متعهد است.
در شرايط فعلي احساس نگراني نمي‌كنم
روحاني ادامه داد: از لحاظ امنيت ملي در شرايط فعلي احساس نگراني نمي‌كنم، در سياست خارجي روند ما روابط سياسي بهتر با دنيا است و ما امروز مشاهده مي‌كنيم كه روابط ما با غرب و شرق به جز امريكا همواره روابطي خوب بوده و ما اين روابط را ادامه خواهيم داد. در اين راستا من آينده منطقه را توام با امنيت، صلح و ثبات بيشتر مي‌بينم. در زمينه مسائل نفتي و تحريم‌هاي امريكا، به زودي هيات‌هايي را به همه كشورهاي منطقه و صادركنندگان نفت در منطقه و غيرمنطقه اعزام مي‌كنم؛
در اين زمينه مبناي ما صحبت كردن از طريق منطق است و ان‌شاءالله اين روند را ادامه خواهيم داد.وي تاكيد كرد: مردم نبايد هيچ‌گونه نگراني داشته باشند از اينكه دولت يا نظام ايران تصميم به تهاجم، ناآرامي و جنگ دارد؛ به هيچ عنوان اين‌چنين نيست و به عنوان رييس شوراي عالي امنيت ملي به مردم مي‌گويم كه برنامه ما همچنان برنامه صلح‌آميز است البته ما در برابر حرف زور نيز مي‌ايستيم و زماني كه اينگونه عمل مي‌كنيم نيز پاسخ مثبت مي‌گيريم. ما اجازه نمي‌دهيم كه منافع‌مان زير پا گذاشته شود و در برابر تجاوز همواره مدافع بوده و همچنان هستيم اما هيچ علامت و دليلي نمي‌بينم كه در آينده منطقه ما با ناآرامي مواجه شود.
نظامي تغيير مي‌كند كه مبناي انتصابات آراي مردم نباشد
رييس‌جمهور در ادامه در پاسخ به پرسش مجري برنامه مبني بر اينكه اين روزها برخي رسانه‌هاي معاند از احتمال تغيير نظام در ايران سخن مي‌گويند و واكنش شما به اين عده چيست؟ نظامي تغيير مي‌كند كه مبناي انتصابات آراي مردم نباشد، اگر مردم با صندوق آراء مسوولان خود را انتخاب مي‌كنند اين نظام همواره ثابت خواهد بود. مردم ما كاملا به اصول و اعتقادات ديني پايبند هستند گرچه ممكن است مقداري در مناسك و برخي احكام شاهد برخي مسائل باشيم اما اعتقادات مردم نسبت به دين و خدا بسيار مستحكم است و همه نظرسنجي‌ها نشان مي‌دهد كه اسلاميت مورد توجه مردم است و مردم ايران متدين هستند. از سوي ديگر هر چه كه به جمهوريت، نظام و دموكراسي تعميق ببخشيم، نظام ما مستحكم‌تر خواهد ماند.
مگر كمر اصل ٥٩ قانون اساسي بيل خورده است؟
روحاني ادامه داد: اگر همه اصول قانون اساسي را با دقت اجرا كنيم و مردم بدانند كه پاي صندوق آراء آزاد هستند كه راي خود را به صندوق بيندازند، هيچگاه نظام صدمه نخواهد ديد اما اگر خداي نكرده مردم ببينند كه در جامعه فسادي وجود دارد و ما با آن برخورد نمي‌كنيم، يا خداي نكرده مي‌خواهيم در انتخابات فرد يا حزب خاصي را حاكم كنيم نتيجه تغيير خواهد كرد. اگر ما دموكراسي را تعميق ببخشيم و در همه زمينه‌ها به خواست مردم توجه كنيم و حتي اگر روزي در مسال‌هاي مهم در كشور با اختلاف نظر مواجه شديم، چرا پاي صندوق‌هاي آراء نرويم.
وي با بيان اين مطلب كه «مگر به كمر اصل ٥٩ قانون اساسي بيل خورده است كه از آن استفاده نكنيم»، گفت: اگر روزي نياز به اجراي اين اصل شد بر اساس مقرراتي كه قانون اساسي تعيين كرده، بايد به صندوق آراء مراجعه كنيم. البته درباره مسائل عادي در مجلس تصميم‌گيري مي‌شود، اگر مساله مهم و بسيار مهم در هر حوزه‌اي مطرح شد، اصل ٥٩ پيش‌بيني شده است و اين براي تثبيت نظام است. اين اصل نظام را تثبيت مي‌كند. ما هر مقدار به مردم تكيه كنيم و كنار آنها بايستيم و به آنها خدمت كنيم و در عمل نشان دهيم كه خادم مردم هستيم، مردم نيز هم اسلام را مي‌خواهند و هم كشور عزيز خود ايران را. آنها مردماني هستند كه هشت سال براي شرف خود مقاومت كرده‌اند.
تغيير نكرده‌ام
وي در پاسخ به سوال مجري برنامه مبني بر اينكه آيا روحاني ٩٦ با روحاني ٩٧ فرقي كرده است و بر همين اساس نگران كاهش محبوبيت‌تان نيستيد؟ گفت: محبوبيت من چيز مهمي نيست، مهم اين است كه خدمتگزار مردم باشيم. اگر مردم ببينند كه ما واقعا خدمت مي‌كنيم هميشه قدردان و خدمتگزارشان بوده و هستند، اما اينكه مي‌گوييد من با سال ٩٦ فرق كرده‌ام بايد بگويم كه در سياست خارجي چنين نيست، من هنوز هم معتقد به روابط سازنده و صميمي با دنيا و كشورهاي منطقه هستم. حال اگر در اين ميان كسي برخلاف منطق عمل كرد و ميز مذاكره را ترك كرد نمي‌شود كسي بگويد چرا روحاني رفتارش عوض شده است.
مثل اين است كه كسي بگويد روحاني چرا در تابستان لباس تابستاني مي‌پوشد و در زمستان لباس زمستاني تن مي‌كند. كسي كه در برابر مردم ايران ياوه‌گويي مي‌كند، اسلام به ما مي‌گويد در برابرش بايستيم و اين تقاضاي اسلام است كه در برابر متكبر ايستادگي كنيم پس لحن من با سال ٩٥ و ٩٦ نمي‌تواند يكسان باشد آن هم در برابر كسي كه آغازگر تحريم‌ها بوده، او بوده كه تحريم‌ها را به مردم ما وارد كرده است و دوباره راه تقابل با ما را پيش گرفته است.
در سياست داخلي هم نظراتم تغييري نكرده است، در عرصه سياست داخلي هم معتقدم كه راي مردم و نظر مردم آن چيزي است كه بايد به آن توجه شود. گاهي برخي مي‌گويند روحاني به چپ گرايش پيدا كرده و گاهي عده‌اي مي‌گويند روحاني به راست تمايل پيدا كرده اما بايد بگويم كه من در اين زمينه نيز هيچ تغييري نكرده‌ام، الان هم مي‌گويد كه ما بايد به همه جناح‌ها احترام بگذاريم و رودرروي هم ايستادن در شرايط فعلي درست نيست. من همان‌طور كه پيش از اين گفته بودم باز هم مي‌گويم كه خم مي‌شوم و دست مردم را مي‌بوسم و مي‌گويم اگر كه ما متحد باشيم مشكلات ماندني نيست و از اين مرحله عبور مي‌كنيم. امريكا قادر نيست كاري كند كه ما زانو بزنيم و ملت ما نيز هرگز اين كار را نخواهد كرد.
مجلس مي‌خواهد طبق قانون عمل كند، اهلا و سهلا
روحاني در بخش پاياني گفت‌وگوي خود درباره سوال نمايندگان مجلس از وي و حواشي نامه‌اش به رييس مجلس گفت: من قبل از اينكه دولتي باشم خود را مجلسي مي‌دانم، من ٢٠ سال در مجلس نماينده بودم و حالا پنج سال است كه رييس دولت هستم پس كاملا مجلس را حس و لمس مي‌كنم و آنان هم به وظايف خود عمل مي‌كنند و من هم خوشحال مي‌شوم و از عمل نمايندگان به وظايف خودشان استقبال مي‌كنم.وي افزود: مجلس هر زمان در چارچوب قانون بايد به وظايفش عمل كند اما زماني كه مي‌توان در چارچوب تعامل كار را پيش برد، مي‌شود
وارد ماده‌هاي قانوني نشد، مجلس مي‌خواهد طبق قانون عمل كند، اهلا و سهلا ما هم قبول مي‌كنيم اما اگر اينطور باشد ما هم طبق قانون عمل مي‌كنيم و من نيز تذكر قانون اساسي مي‌دهم. به هر حال حرفم اين است كه لازم نيست همه‌جا از قانون استفاده كنيم وقتي مي‌توان از راه‌هاي ساده‌تر به نتيجه رسيد و مسائل را حل كرد. به هرحال گاهي برخي مباحث را نمي‌توان در مصاحبه‌ها مطرح كرد، من گاهي برخي بحث‌ها را نمي‌توانم در مصاحبه‌ها مطرح كنم و در واقع سختم است كه از آنان سخن بگويم اما در مجلس و زماني كه نماينده‌اي از من پرسشي داشته باشد راحت‌تر مي‌توانم مسائل را مطرح كنم، من به همه نمايندگان مجلس احترام قائل هستم.
- 12
- 5
