روزنامه آرمان ملی برای تحلیل و بررسی پیامدهای سیاسی اعتراضات اخیر با دکتر غلامعلی رجایی استاد دانشگاه و مشاور هاشمی رفسنجانی گفتوگو کرده است. وی معتقد است: «مردم جامعه باید احساس وزن و قدرت کنند. مردم باید احساس کنند توسط مسئولان دیده میشوند. هنگامی که این اتفاق رخ ندهد و جامعه احساس کند دیده نشده وزن و قدرت خود را در خیابان نشان خواهد داد».
دولت بايد به مردم توضيح بدهد که چرا در طول شش سال گذشته قيمت بنزين را بهصورت پلکاني افزايش نداده و به يکباره و در تعطيلي يک روز جمعه مردم را در عمل انجام شده قرار داده است؟ نکته قابل تأمل اين است که رسانهها، احزاب و حتي نمايندگان مجلس از تصميم دولت در زمينه افزايش قيمت بنزين اطلاع دقيقي نداشتهاند. مجلس، احزاب و رسانهها نهادهاي مرجع جامعه هستند.
نبايد جايگاه آنها را به صرف يک افطاري در ماه رمضان تقليل داد و به برگزاري يک ضيافت نمايشي با چهرههاي سياسي يا اقتصادي در طول سال اکتفا کرد. نهادهاي مرجع دقيقا بايد در چنين مواقعي که کشور در آستانه يک تصميم مهم است به کار گرفته شود و مورد مشورت قرار بگيرند. البته نميتوان همه مسئوليت تصميم اخير را متوجه دولت کرد. اگر وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران در ملاقاتي که با آقاي روحاني داشتهاند با اين تصميم مخالفت کردهاند نبايد اين تصميم گرفته ميشده است.
اگر قرار بوده اين طرح سبب صرفهجويي در کشور شود بايد اين واقعيت را در نظر گرفت که در اعتراضات ناشي از اين تصميم خسارتهاي گستردهاي به پمپ بنزينها، بانکها، مراکز اورژانس و ديگر اموال عمومي وارد شده که از هزينهاي که قرار بوده صرفهجويي شود، بيشتر بوده است. به همين دليل دولت بايد دلايل تصميم خود را براي افکار عمومي بازگو کند که چرا به حرف ديگران در اين تصميمگيري گوش نکرده است. در اين ماجرا دولت نگاه از بالا به پايين به مردم کرده است.
به همين دليل مردم از اين موضع دولت در ناديده گرفتن آنها ناخشنود شدند و در خيابانها اعتراض خود را نشان دادند. مردم جامعه بايد احساس وزن و قدرت کنند. مردم بايد احساس کنند توسط مسئولان ديده ميشوند. هنگامي که اين اتفاق رخ ندهد و جامعه احساس کند ديده نشده وزن و قدرت خود را در خيابان نشان خواهد داد. امروز همه مردم آقاي روحاني را تصميم گيرنده اصلي افزايش قيمت بنزين ميدانند.
اين در حالي است که اين يک تصميم حاکميتي بوده است. مردم به آقاي روحاني رأي دادهاند که کشور را خوب اداره کند. به همين دليل آقاي روحاني بايد به صراحت عنوان کند که آيا اين تصميم را در يک زمان اشتباه اجرا کرده يا اين تصميمي بوده که خودش گرفته است.
اعتراضات اخير اگرچه داراي درونمايه اقتصادي بود اما جهتگيري سياسي داشت. علائم و نشانههايي در اين اعتراضات وجود داشت که با گذشته متفاوت بود و نشان ميداد در صورت تکرار کنترل آن شوار خواهد شد. اگر در گذشته اعتراضاتي در کشور وجود داشت از اين پس در پشت اعتراضهاي اخير قرار خواهد گرفت و اعتراضات اخير در رأس تحليلهاي سياسي، اقتصادي و جامعهشناختي قرار خواهد گرفت.
اين اعتراضات با موارد گذشته داراي شباهتها و تفاوتهاي معناداري بود. يکي از شباهتها اين بود که فضايي فراهم شد تا گروههاي معاند و برانداز از اين فرصت استفاده کنند و به نظام ضربه بزنند. در اعتراضات اخير ما براي اولين بار شاهد حمله به کتابخانه و آتش زدن کتاب بوديم. اين اتفاق در کرج رخ داد و در حدود ۱۵هزار جلد کتاب در آتش سوخت. از سوي ديگر برخي اخبار منتشره حکايت از اين دارد که هستهاي برنامهريزي شده در تهران متمرکز شدهاند که در چنين مواقعي وارد صحنه شوند و اموال مردم را به يغما ببرند.
نمونههاي اين اتفاق در اعتراضات اخير زياد به چشم ميخورد. اين مسائل نشان ميدهد دليل اصلي اعتراضات اخير افزايش قيمت بنزين نبوده و جهتدهي متفاوتي داشته است. رئيسجمهور در گذشته از دونرخي شدن قيمت بنزين انتقاد کرده بودند و اين رويکرد را زمينهسازي براي فساد قلمداد کرده بودند. اين در حالي است که امروز ايشان اين سياست را اجرا کرده است. بنده معتقدم زمان آن فرارسيده که رئيسجمهور بهدليل اين تصميم از مردم عذرخواهي کند.
- 20
- 6