علی عسگری چه می‌گوید؟/ آیا واقعا صداوسیما جامعه را اداره می‌کند؟

به تازگی ویدئوی منتشر شده که مکالمه رئیس جمهوری و رئیس صداوسیما در جلسه هیات دولت را نشان می‌دهد. در این فیلم، رئیس صداوسیما می‌گوید که این سازمان، "جامعه و افکار عمومی را اداره می‌کند" و در مقابل، حسن روحانی با شنیدن این حرف، تعجب می‌کند و دهان به شگفتی می‌گشاید.

عبدالعلی علی‌عسگری رئیس صداوسیما می‌گوید:

«صداوسیماست که امروز دارد جامعه را اداره می‌کند. افکار عمومی را، آرامش را امنیت را ... صبح تا شب ما داریم با این فتنه گری‌های فضای مجازی و ماهواره‌ها می‌جنگیم، خنثی می‌کنیم این‌ها رو، هر اتفاقی می‌افتد بلافاصله چابک ما توی گود هستیم با تمام قوا صداوسیما از لحظه اول. روز بعد از انتخابات برای کرونا همراه ستاد کرونا پای کار بوده و ما واقعا داریم افکار عمومی رو اداره می‌کنیم واقعا کنداکتور چیدیم با چه زحمتی از صبح تا شب.»

در این باره می‌توان گفت:

اول - سخنان رئیس صداوسیما درباره کنترل جامعه و اداره افکار عمومی توسط «یک رادیو تلویزیونی رسمی» اشتباه است. این سخن برگرفته از نظریاتی است که در قرن گذشته به پایان رسیدند و در قرن حاضر به ویژه در زمانه اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های موبایلی بیشتر به یک لطیفه یا شوخی می‌ماند تا سخن جدی.

شاید هم این سخنان را در جلسات داخلی صداوسیما مطرح می‌کنند و حضار، نگران از آینده، سکوت می‌کنند و آقای علی‌عسگری این سکوت را تایید آمیز دانسته اند و حالا این سخن را در خارج از سازمان صداوسیما هم تکرار می‌کنند.

حال آنکه اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در غیاب رادیو تلویزیون خصوصی، انحصار صداوسیما را شکسته اند. حالا مردم در گوشی‌های موبایل خود سخنان و عملکرد مسوولان و خبر‌های صداوسیما را راستی آزمایی می‌کنند و با واقعیت‌ها می‌سنجد.

جملات رئیس صداوسیما و تعجب روحانی هم نه در صداوسیما بلکه در کانال‌های تلگرامی فیلترشده و شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد. البته چند روز قبل از این هم افتضاح قطع سخنان انتقاد آمیز میهمان یک برنامه زنده (امیرحسین رستمی، بازیگر در برنامه فرمول یک) درباره "کرونا" و اخراج او از استدیو در همین صداوسیما روی داد.

اکثریت مخاطبان هم باز در همین کانال‌ها و شبکه‌های اجتماعی فیلترشده و نشده سخنان قبل از اخراج میهمان را شنیدند و از این اتفاق مطلع شدند و یک روز بعد هم توضیحات مجری برنامه (علی ضیاء) و میهمان را دریافت کردند.

دوم - بهتر بود رئیس جمهوری علاوه بر تعجب، همان جا اشتباه بودن سخنان رئیس صداوسیما را تذکر می‌داد و صحبت او را تصحیح می‌کرد و از این سخن اشتباه به سادگی نمی‌گذشت چرا که با این سکوت احتمالا رئیس صداوسیما فکر می‌کند سخنانش درست و سکوت بقیه هم تایید آمیز است.

فقط یک لحظه فکر کنید اگر این گزاره درباره تاثیرگذاری صداوسیما، مبنای برنامه ریزی‌های اطلاع رسانی - رسانه‌ای در صداوسیما و دولت قرار بگیرد چه فاجعه‌ای رخ خواهد داد. بله تعجب نکنید بخشی از فاجعه‌های فعلی و سابق در اطلاع رسانی نتیجه چنین تصور غلطی است.

البته رئیس صداوسیما، رسما عضو هیات دولت نیست، اما بدون رای، در جلسات حاضر می‌شود. او تنها فردی است که در جلسات هیات دولت حاضر می‌شود، اما منصوب دولت نیست. شهردار تهران هم عضو هیات دولت نیست، اما به عنوان یک منصوب دولت در جلسات حاضر می‌شود. (حکم شهردار تهران توسط وزیر کشور امضا می‌شود)

صداوسیما هم البته وضعیت برزخی دارد. نه می‌توان آن را رسانه دولتی توصیف کرد، چون زیرمجموعه دولت نیست و نه رسانه رسمی است، چون بازتاب دهنده مواضع دولت مستقر نیست.

سوم – رئیس صداوسیما می‌گوید: " ما داریم افکار عمومی را اداره می‌کنیم ... صداوسیما دارد جامعه را اداره می‌کند"

به نظر می‌رسد رئیس صداوسیما یا معنی "افکارعمومی" را نمی‌داند یا سازمان "صداوسیما" را نمی‌شناسد یا حضار در جلسه هیات دولت را کم اطلاع یا بی اطلاع در این حوزه می‌داند یا هر سه.

بعید می‌دانم این سخن اشتباه را امروزه حتی یکی از کارکنان خود صداوسیما هم بتواند علنی به زبان براند یا یکی از کارشناسان و دانشمندان علوم ارتباطات و رسانه در طیف‌های مختلف چنین ادعایی را بتوانند مطرح کنند.

چهارم – صداوسیما در حوادث گذشته از جمله افزایش قیمت بنزین، اعتراضات بعد از بنزین و سرنگونی هواپیمای اوکراینی، عملکرد ضعیف، ضدحرفه‌ای و اعتمادزدایی را در پیش گرفت و همین روند، باعث شد اعتماد مخاطبان به صداوسیما و تاثیرگذاری این سازمان، کم و کمتر شود. همان اشتباهات گذشته در موضوع کرونا هم تکرار شد.

بخشی از مشکلات امروز در ارتباط با رفتار‌های مردم در برابر کرونا نتیجه همین رفتار‌های اشتباه صداوسیماست.

یعنی وقتی از صداوسیما هشداری به مردم منتقل می‌شود اکثریت یا بخش مهمی از مردم باور نمی‌کنند.

ضمن اینکه صداوسیما رویکرد متناقضی را دنبال می‌کند از یک سو جهت گیری برنامه‌ها در کم اهمیت نشان دادن کروناست و از سوی دیگر شکوه از اینکه چرا مردم جدی نمی‌گیرید.

عملکرد نادرست و اعتمادزدای صداوسیما در ماجرا‌های قبلی و کرونای فعلی در کنار اطلاع رسانی پراشکال مسوولان باعث شده امروزه این شک و تردید جدی (به درست یا غلط) به آمار‌های و برخی اقدامات در برابر کرونا وجود داشته باشد.

پنجم – رئیس صداوسیما می‌گوید یک روز بعد از انتخابات، یعنی ۳ اسفند کار درباره کرونا را شروع کرده اند در حالی که به گفته سخنگوی دولت و وزیر بهداشت، اولین مورد قطعی کرونا ۳۰ بهمن در قم اعلام شد. چهار روز تاخیر چه معنی دارد؟

چرا صداوسیما در گزارشی در روز اول اسفند از قم، هشدار‌ها درباره وجود کرونا و توصیه‌ها درباره عدم تجمع و ... را در این شهر به سخره گرفت و وجود آن را در قم انکار یا تشکیک کرد؟

رضا غبیشاوی