به گزارش دنیای اقتصاد، عدادی از مقام‌‌‌های ارشد سابق کشورهای اروپایی از قبیل وزرای خارجه و چهره‌هایی سرشناس چون خاویر سولانا، یوشگا فیشر، جک استراو و کارل بیلدت نامه سرگشاده‌‌‌ای با موضوع مذاکرات وین منتشر کردند.
در این نامه از آمریکا و ایران خواسته شده تا در مذاکرات احیای برجام از خود انعطاف نشان دهند. به گزارش خبرگزاری فارس، چهل و سه نفر از مقام‌‌‌های پیشین کشورهای مختلف انگلیس، دانمارک، سوئد، جمهوری چک، به همراه دیپلماتهای اسبق آلمانی، فرانسوی، مجارستانی، ایتالیایی، ترکیه‌‌‌ای به همراه چهرههای شناخته‌‌‌ای از قبیل «خاویر سولانا» مسوول سیاست خارجی اسبق اتحادیه اروپا، «جک استراو» وزیر خارجه پیشین انگلیس و «هانس بلیکس» مدیرکل پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از جمله نویسندگان این نامه سرگشاده هستند.
در این نامه آمده است: «امروز، اعضای «شبکه رهبری اروپا» با سوابق سیاسی و دیپلماتیک، اعضای هیات‌مدیره گروه بین‌المللی بحران و اعضای شورای روابط خارجی اروپا با انتشار نامه سرگشاده از روسای جمهور بایدن و رئیسی می‌‌‌خواهیم تا درباره مذاکرات آتی در خصوص توافق هستهای ایران تا رسیدن به نتیجه موفقیتآمیز انعطاف نشان دهند و روی برجسته کردن مزایای عدم‌اشاعه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تاکید داریم.»
آنها تصریح کردند: «ما نامه می‌‌‌نویسیم تا نگرانی فزاینده خود را از اینکه مذاکرات برای احیای پایبندی ایران به برجام و بازگشت ایالات‌متحده به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به نظر می‌رسد وارد دوره‌‌‌ای از رکود شده است، بیان کنیم؛ موضوعی که پیشرفت واقعی و خوشایند حاصل شده در ماههای اخیر در جهت برقراری مجدد این توافق را یک دستاورد منع اشاعه و برای صلح و امنیت بین‌المللی حیاتی است، تهدید می‌کند.»
طبق این نامه سرگشاده، «در برهه‌‌‌ای که همکاریهای فراآتلانتیک برای پاسخ به حمله غیرقانونی روسیه به اوکراین حیاتی‌‌‌تر شده است، برای رهبران آمریکا و اروپا اشتباه بزرگی است که اجازه بدهند فرصت برای خنثی کردن بحران هستهای در خاورمیانه از دست برود.»
به باور آنها، «برجام موفقیتآمیز بود. دیپلماسی چندجانبه ادامه‌‌‌دار که در آن تعدادی از امضاکنندگان (نامه سرگشاده ذیل) شخصا درگیر بودند، توافقی را تضمین کرد که اهداف مشترک ما در زمینه عدم‌اشاعه را تضمین کرده بود. حفظ منافع حاصل از توافقی که محدود کردن ذخایر اورانیوم غنی شده ایران را محدود می‌کند، سطح غنی‌سازی آن را محدود می‌کند، و جدول زمانی برای انباشت مواد شکافت‌پذیری را که می‌تواند برای یک سلاح بالقوه استفاده شود، تمدید می‌کند، و همه این کارها تحت نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد، دلیلی است که دولت‌‌‌های اروپایی تصمیم بی‌ملاحظه دولت ترامپ مبنی بر کنار گذاشتن توافق را بدون جایگزینی مناسب رد کردند و پس از خروج ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ برای زنده نگه داشتن این توافق سخت تلاش کردند.»
نویسندگان این نامه نوشتند: «راهبردی که ایالات متحده بیش از دو سال پس از این خروج (از توافق برجام) تنها مبتنی بر «فشار حداکثری» دنبال کرد، تنها نتیجه‌‌‌ای جز تشدید تنش هستهای، جنگ خطرناک منطقهای و محرومیت اقتصادی برای مردم ایران نداشت. میراث این خطای راهبردی را امروزه می‌توان بر حسب موارد ذیل‌سنجید: میزان تُن اورانیوم غنی شده‌‌‌ای که ایران از آن زمان انباشته کرده است، از جمله اورانیوم غنی شده تا درجه نزدیک، هزاران سانتریفیوژ پیشرفته در حال چرخش و بازه زمانی به سرعت رو به کاهش ایران برای دستیابی به زمان گریز. رئیسجمهور بایدن بازگشت متقابل ایالات متحده و ایران به تعهدات مربوطه خود تحت توافق ۲۰۱۵ را به درستی به عنوان یک اصلاح مسیر ضروری مورد شناسایی قرار داد.»
در ادامه یادداشت آمده است: «از آوریل ۲۰۲۱، مذاکرات سخت اما مثمرثمر در وین باعث نگارش پیش‌‌‌نویس سندی شد که در ازای برداشتن تحریم‌های اعمال‌‌‌شده آمریکا در دوران دولت ترامپ که با برجام ناسازگار است، پیشرفت‌‌‌های هستهای ایران را معکوس می‌کند همان‌طور که جوزپ بورل (مسوول سیاست خارجی) اتحادیه اروپا بیش از یک ماه پیش بیان کرد،«یک متن نهایی اساسا آماده و روی میز است.»از نظر آنها، «دو سناریو محتمل در پیش است. در یک سناریو، ایالات متحده به سرعت رهبری قاطع و انعطاف لازم را برای حل و فصل مسائل باقیمانده از اختلافات سیاسی (نه هستهای) با تهران نشان می‌دهد. در سناریوی دیگر، طرف‌‌‌ها وارد یک وضعیت بن‌‌‌بست فرسایشی می‌‌‌شوند که منافع هیچ‌‌‌یک از طرفین را تامین نمیکند و خطر تبدیل وضعیت به چرخه افزایش تنش هستهای می‌شود که ناگزیر با استفاده بیشتر از ابزارهای قهری با آن مقابله می‌شود.»
نگارندگان نامه سرگشاده در ادامه نوشتند: «میدانیم که مسائل سیاسی مربوط به این موضوع، به‌ویژه در مورد موضوعاتی مانند نام‌گذاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی، دشوار است؛ موضوعی که بنا بر گزارش‌ها آخرین موضوع اختلافی است. البته جزئیات این موضوعات باید توسط سیاستگذاران ایالات‌متحده تعیین شوند، ما معتقدیم راه‌‌‌هایی وجود دارد که هم مزایای ضد تروریسم نام‌گذاری کنونی راتامین کند وهم در عین حال درخواست خاص ایران را برآورده کند و بررسی کامل آنها را ضروری میدانیم. ایران به نوبه خود نباید انتظار داشته باشد که توافق هستهای به حوزه‌‌‌های گسترده‌‌‌تری از اختلافات بین تهران و واشنگتن رسیدگی کند. هر دو طرف باید با درک این موضوع که پیامدهای راهبردی شکست شدید و عمیق خواهد بود، به مرحله نهایی مذاکره نزدیک شوند.»
آنها در پایان نوشتند: «بر اساس تجربه طولانی‌‌‌مان در دیپلماسی و حکمرانی، ما توافق (بین آمریکا و ایران در مذاکرات وین) را کاملا ممکن می‌‌‌بینیم. با توجه به رسیدن به فاصله بسیار نزدیک به خط پایان (مذاکرات)، ما از رئیسجمهور بایدن و رهبری ایران می‌‌‌خواهیم در برخورد با موضوعی که برای رژیم جهانی منع اشاعه سلاح‌‌‌های هستهای و ثبات منطقه اهمیت دارد انعطاف نشان دهند و این مذاکرات را به نتیجه موفقیتآمیز برسانند.»
ارزیابی رسانه صهیونیست از آینده برجام
همزمان یک خبرنگار صهیونیست به نقل از منابعی، ضمن بیان اینکه همه جزئیات فنی توافق هستهای حل شده، ادعا کرده تنها مساله باقیمانده بحث حذف سپاه پاسداران از فهرست «تروریستی» آمریکاست. در همین خصوص «آمیخای استاین» خبرنگار ارشد دیپلماتیک شبکه صهیونیستی «کان نیوز» در رشته توییتی به نقل از دیپلماتهای غربی و مقامات اسرائیلی مدعی شد «دولت بایدن این روزها در مقایسه با قبل بسیار تمایل بیشتری دارد که اعلام کند مذاکرات هستهای-برجامی ایران در وین شکست خورده است.» به گزارش خبرگزاری فارس، او در ادامه، با اعلام اینکه تمام جزئیات فنی مربوط به خود توافق هستهای توافق شده -که یکی از دلایل ترک وین از سوی طرف‌‌های شرکت‌‌کننده در مذاکرات است- ادعا کرده آنچه در حال حاضر مشکل‌‌ساز است، بحث حذف سپاه پاسداران از فهرست «سازمان‌های تروریستی خارجی» است. به ادعای این خبرنگار صهیونیست، ایرانیها خواستند این اتفاق بیفتد، آمریکا گفته «شاید، اما...» و خواسته‌هایی را مطرح کرده، اما تهران قبول نمیکند. او در ادامه نوشت: با توجه به این وضعیت، منابع درگیر در گفت‌وگوها به من می‌گویند «شانس دستیابی به توافق به‌شدت کاهش یافته است».
وی در توییت آخر خود نوشته «در اسرائیل همان‌طور که میدانیم، عدم توافق را ترجیح می‌دهند و برای مدت طولانی مقامات اسرائیلی به مقامات دولت بایدن گفته‌‌اند ایران باید از راه‌های دیگری تحت فشار قرار گیرد. با این حال، مشخص نیست، حتی اگر مذاکرات شکست بخورد، ایالات متحده چه زمانی سراغ طرح ب [جایگزین] خواهد رفت.»اخیرا نیز «محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به بحث فنی مذاکرات وین اظهار کرد: موضوعات و مباحث فنی در مذاکرات وین تمام و مشخص شده است. بحث‌های فنی صورت گرفته و تنها موضوعات سیاسی باقی مانده که مربوط به وزارت امور خارجه است.رئیس سازمان انرژی اتمی ۳۱ فروردین گفت: سایت‌‌ها و مراکز هستهای هم که در سال‌های اخیر آسیب دیده بودند، سامان یافته‌‌اند و در حال حاضر طبق قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها، فعالیت‌‌های آنها به صورت کمی و کیفی در حال انجام است، آب سنگین اراک هم فعال است. پیش از این حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه نیز ششم فروردین با بیان اینکه با سه کشور اروپایی درباره یک متن به توافق رسیدیم که نیازمند ویرایش نهایی است گفت: آن چیزی که مذاکرات را به توافق نرسانده است، مسائلی اندک از سوی آمریکایی‌ها است.دور هشتم مذاکرات وین که از ۶ دی و با حضور هیات‌‌های ایران و گروه ۴+۱ از سر گرفته شد با اعلام جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اروپا از ۲۰ اسفند بر سر برخی مسائل باقیمانده تا اطلاع ثانوی متوقف شد. اکنون مذاکرات در مرحله حل آخرین مسائل قرار دارد و بنا به گفته وزیرخارجه ایران خروج سپاه پاسداران از فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا از جمله موضوعات اصلی است که هیات مذاکره‌کننده ایران در گفت‌وگوها مطرح کرده است.
وزارت دفاع و کاخ سفید مخالف حذف سپاه
همزمان لارا روزن روزنامه نگار آمریکایی در خبرنامه خود با عنوان «دیپلماتیک» نوشت: یک مقام ارشد آمریکایی به من گفت در بحث اخیر بین نهادهای ایالات متحده، وزارت دفاع با حذف سپاه پاسداران از لیست سیاه تروریسم وزارت امور خارجه، در صورت عدم‌موافقت ایران با اعطای یک امتیاز غیرهستهای متقابل، مخالفت کرد. این امتیاز هستهای می‌تواند تعهد به عدم‌هدف قراردادن مقامات یکدیگر باشد.
روزن می‌نویسد: یک مقام ارشد آمریکایی به من گفت، آنچه بایدن متعهد به انجام آن بود، «پایبندی در مقابل توافقی برای پایبندی» بود که در آن، اگر ایران به پایبندی کامل به برجام بازگردد، ایالات متحده تحریم‌های مرتبط با هستهای ایران را تعلیق می‌کند. این مقام ارشد آمریکایی ادامه داد: ایرانیها از ما می‌خواستند که سپاه را از لیست تروریسم وزارت خارجه حذف کنیم. این مقام آمریکایی گفت: «و ما به آنها گزینه‌‌‌های زیادی برای امتیازات غیرهستهای و تعهداتی که در ازای حذف سپاه می‌توانستند بدهند، دادیم.» ولی ایرانیها ظاهرا گفتند نه.
ایران ظاهرا پیشنهادهای مختلفی را رد کرده است، از جمله اینکه متعهد می‌شود در ازای حذف سپاه از فهرست وزارت خارجه، طرفین مقامات یکدیگر را هدف قرار ندهند، تحریم‌های تهران علیه سنتکام لغو شود، یا با مذاکرات بعدی درباره مسائل منطقه موافقت شود. پیش‌تر زمزمه‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی شنیده شده بود مبنی بر اینکه تعهد جمهوری اسلامی برای توقف پیگیری عملیاتی پرونده ترور شهید قاسم سلیمانی، یکی از شروط اصلی خارج کردن سپاه از فهرست تروریستی دولت آمریکاست. با این حال دریادار علیرضا تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه روز پنج‌شنبه اول اردیبهشت در ضیافت افطاری وابستگان نیروی دریای سپاه در استان فارس تاکید کرد: «اینها خیال می‌کردند توانسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند شهید سلیمانی را از میان بردارند ولی مشاهده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید چقدر حاج قاسم در سراسر دنیا تکثیر شد. حالا هم مرتب پیغام می‌دهند اگر دست از انتقام حاج قاسم بکشید، فلان امتیاز را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهیم و فلان تحریم را برمی‌‌‌داریم اما این خیالی باطل است.» این فرمانده سپاه ادامه داد: «هم رهبری بر گرفتن انتقام تاکید دارند و هم فرمانده سپاه گفته است که انتقام حتمی است اما جا و مکان را ما تعیین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنیم.» ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا ۳۰ فروردین گفت: اگر ایرانیان می‌خواهند تحریم‌های ورای برجام برداشته شوند، باید به نگرانی‌‌های ما ورای برجام رسیدگی کنند.
البته پیش‌تر سخنگوی وزارت خارجه ایران با بیان اینکه دولت واشنگتن درباره موضوعات باقیمانده در مذاکرات وین هنوز تصمیمات سیاسی خود را نگرفته گفته بود «آمریکا تلاش می‌کند موضوعات باقیمانده در این مذاکرات را گروگان مسائل سیاست داخلی خود کند.»«سعید خطیب‌‌زاده» روز دوشنبه ۵ اردیبهشت نیز در نشست خبری هفتگی خود در پاسخ به پرسشی درباره بحث حذف سپاه پاسداران از فهرست به اصطلاح «تروریستی» آمریکا و اینکه آیا ایران از آمریکا پاسخی دریافت کرده، گفت: فروکاستن آنچه بین ما و آمریکا باقی مانده، به یک موضوع، تنها و تنها خواست واشنگتن و اسرائیل است. موضوعات ما نه قابل فروکاستن و نه قابل ساده‌سازی است.وی ادامه داد: آنچه بین ایران و آمریکا در حال انجام است رویارویی دو دیدگاه است. یک دیدگاه که حقوق بین‌الملل را نادیده می‌گیرد و سعی می‌کند سیاست داخلی خودش را بر تمامی موضوعات بین‌المللی حاکم کند و رویکرد ایران که معتقد است مذاکراتی که انجام و امضا و مهر و موم شده، باید محترم شمرده شود و حقوق بین‌الملل بر قوانین داخلی آمریکا ناظر است. خطیب‌‌زاده همچنین تاکید کرد: اگر آمریکا پاسخ مناسب به موضوعات باقیمانده را داده بود تا الان این موضوع کش پیدا نمی‌کرد و الان همه در وین بودند. وین معطل پاسخ‌‌های آمریکاست. این تطویل مذاکرات را به نفع هیچ طرفی نمی‌‌دانیم.
هماهنگی آمریکا و اسرائیل
همزمان با این تحولات، آمریکا به رژیم صهیونیستی اطمینان داد که با این رژیم درباره نگرانی‌‌هایش درباره ایران، هماهنگ است. به گزارش خبرگزاری فارس، کاخ سفید درباره دیدار «ایال هولاتا» مشاور امنیت داخلی رژیم صهیونیستی با «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید در واشنگتن بیانیه صادر کرد و از رایزنی آنها درباره ایران خبر داد. اوایل هفته جاری بود که رسانه‌های رژیم صهیونیستی از سفر مشاور امنیت داخلی این رژیم به واشنگتن برای دیدار با همتای آمریکایی و رایزنی درباره مسائل مرتبط با ایران خبر دادند.
به دنبال سفر ایال هولاتا به واشنگتن و دیدار او با جیک سالیوان، کاخ سفید بیانیه‌‌ای درباره محورهای رایزنی مشاوران امنیتی رژیم صهیونیستی و آمریکا صادر کرد و در این باره توضیحاتی داد.
طبق توضیح کاخ سفید، «پس از گفت‌وگوی مفید» ۲۴ آوریل (چهارم اردیبهشت) جو بایدن با نخستوزیر رژیم صهیونیستی، مشاور امنیت ملی کاخ سفید روز دوشنبه با هولاتا برای بحث درباره طیف وسیعی از مسائل امنیتی منطقهای و جهانی دیدار کرد.در بیانیه کاخ سفید تصریح شده که مشاوران امنیتی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه ایران رایزنی کردند. در بیانیه آمده است: «سالیوان تاکید کرد ایالات متحده با نگرانی‌‌های اسرائیل درباره تهدیدات علیه امنیت خود از جمله پیش از هر چیز از سوی ایران و نیروهای نیابتی تحت حمایت ایران، هماهنگ است.»به روایت این بیانیه، سالیوان و هولاتا «توافق کردند که هماهنگی‌‌های جاری را از طریق «گروه مشورتی راهبردی ایالات متحده و اسرائیل» تقویت و همکاریهای امنیتی و دیپلماتیک را تا جایی که ممکن است با دیگر شرکای منطقهای تقویت کنند.» طبق اعلام کاخ سفید، آنها درباره روابط رژیم صهیونیستی با «کشورهای کلیدی ایندوپاسیفیک» (کشورهای واقع در اقیانوس‌‌های هند و آرام) و «جنگ روسیه علیه اوکراین» هم صحبت کردند.
در پایان بیانیه آمده است: «آنها (سالیوان و هولاتا) متعهد شدند به هماهنگی نزدیک خود درباره طیفی از مسائل امنیتی که برای ایالات متحده و اسرائیل مهم است ادامه دهند و مشتاقانه منتظر دیدار رئیسجمهور بایدن از اسرائیل طی ماههای آینده هستند.»اطمینان‌بخشی مشاور امنیت ملی کاخ سفید به همتای صهیونیست خود درباره مسائل مرتبط با ایران در شرایطی صورت گرفته که رسانه‌های این رژیم طی هفته‌های جاری از گفت‌وگوی آنها درباره مذاکرات وین خبر داده‌‌اند. کاخ سفید اخیرا در بیانیه‌‌ای از گفت‌وگوی تلفنی جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا و نفتالی بنت، نخستوزیر رژیم صهیونیستی خبر داده و نوشت رئیسجمهور بایدن روز یکشنبه با نخستوزیر نفتالی بنت گفت‌وگو کرد تا درباره نگرانی‌‌های مشترک منطقهای و چالش‌‌های امنیتی جهانی از جمله آنچه تهدید ناشی از ایران و نیروهای نیابتی‌‌اش عنوان شده، صحبت کنند.خبرگزاری رویترز نیز بر اساس بیانیه دفتر نخست‌‌وزیری رژیم صهیونیستی درباره این گفت‌وگو نوشت: آنها به ویژه درباره درخواست تهران برای حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران از «لیست سازمان‌های تروریستی خارجی» آمریکا صحبت کردند. رویترز نوشت، این بیانیه به نقل از بنت آورده است: من مطمئنم رئیسجمهور بایدن اجازه نخواهد داد [نام] سپاه پاسداران [از این لیست] حذف شود.نام سپاه پاسداران در دوران دولت دونالد ترامپ و پیرو سیاست‌های او تحت «کارزار فشار حداکثری»اش علیه ایران در این لیست قرار گرفته بود. از این گذشته، بایدن دعوت بنت را قبول کرده و قرار است به زودی به قدس اشغالی سفر کند.
- 19
- 1
