گره برجام نه تنهایی نشانه‌هایی از باز شدن از خود بروز نمی‌دهد، بلکه روز‌به‌روز کورتر می‌شود. به‌طوریکه حتی می‌توان نوعی بی‌تفاوتی را هم در رفتار همه طرف‌ها به‌طور ملموسی مشاهده کرد.
فریدون مجلسی٬ دیپلمات پیشین و کارشناس مسایل بین‌الملل در گفت‌وگو با دیده‌بان‌ایران ضمن صحه گذاشتن به بلاتکلیفی در مذاکرات هسته‌ای به پرسش‌های مطرح شده پاسخ می‌گوید:
فضای توافق هسته‌ای٬ از «توافق نزدیک است»٬ «به نقطه مشترک رسیده‌ایم» و .... به بلاتکلیفی محض رسیده است. این شرایط را چقدر می‌توان به نگاه دولت جاری در مساله هرگونه توافقی با نظام بین‌الملل ربط داد؟
این آقایانی که هم‌اکنون به‌هرحال مامور مذاکره هستند، پیش از مخالف برجام بودند و تصوشان این بود که مثل داخل ایران که هر کاری می‌خواهند انجام بدهند، می‌توانند انجام بدهند در مواجهه با دولت‌های دیگر کشورها هم همین رویه را پیگیری کنند. اما الان که سر کار آمده‌اند٬ بالاخره با تاخیر متوجه شده‌اند که همه گرفتاری‌ها ریشه در تحریم دارند و در نتیجه٬ در عمل دیدند که باید به تعهدات بین‌المللی تن بدهند. اما در هنگام رویاریی با قوائد بین‌المللی به دو گروه تقسیم می‌شوند. بخشی با رویکردی اقدام‌گرایی و بخش دیگر که به جنگ و جهاد می‌اندیشد. اما دنیا جنگ و جهاد را مختص میدان جنگ می‌داند. در کل٬ آٖقایان دیر فهمیدند که دولت‌های پیش در بحث برجام چه مانع‌هایی داشتند و برای رسیدن به توافق باید جنگید و تلاش کرد تا به نتیجه‌ای تاثیرگذار برای کاهش مشکلات رسید.
تهاجم روسیه به اوکراین در کور شدن گره هسته‌ای چقدر نقش دارد؟
اعلان رسمی حمایت ایران از روسیه با این تصور که می‌توانیم سهمی از این جنگ داشته باشیم٬ باعث شد تا مذاکرات برجام تحت‌تاثیر قرار داد. چون روس‌ها فقط منافع خودشان را پیگیری می‌کنند. در واقع اینطور نیست که روس‌ها دنباله‌روی ایران باشند، چون نیازی به ما ندارند. همچنین اقدامات و اظهارات تند رسانه ای آنهایی که در داخل دنبال نابودی اسراییل هستند که پیش‌زمینه اصلی همه تحریم‌ها است همین مسائل تبلیغاتی موجب می شود آمریکایی‌ها به خود اجازه بدهند٬ شرط و شروط‌های آنچنانی را برای تفاهم مطرح کنند.
اصرار به خروج سپاه از لیست تحریم‌ها را می‌توان مانعی جدی برای تفاهم دانست؟
سپاه راضی نیست از لیست تحریم‌ها خارج شود. چون در اینصورت بهانه امضاء از بین می‌رود. چون اگر امضاء برابر یک خواسته ای است. در واقع هدف ایالات‌متحده با قرار دادن سپاه در لیست تحریم این است که از فعالیت‌های این نیرو در دنیا جلوگیری کند. با این توضیح که نیروی نظامی ایران برنامه‌ها و هدف‌های بین‌المللی‌ای را در دستور کار قرار دارد. دقیقا به‌همین دلیل با عضویت از پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف هم مقاومت‌هایی جدی صورت می‌گیرد.
انتخابات آتی کنگره آمریکا چقدر در ادامه مذاکرات موثر است؟
ببینید! ایران‌ستیزی در آمریکا به تنفر از ایرانی ها تبدیل شده است. پس هرگونه توافقی که بدون تحمیل قید و شرط به ایران باشد، موجب شکست دموکرات‌ها در انتخابات کنگره خواهد شد و جمهوری‌خواهان شدیدترین شعارها را به ایران خواهند داد. به‌همین دلیل اگر بایدن تصمیم به خروج سپاه از لیست تحریم‌ها بگیرد٬ باید امتیازی از ایران بگیرد که پاسخ مخالفان و منتقدان ارزشی‌های داخل کشورش را بدهد.
چقدر امکان دارد٬ فضای بین ایران و جامعه‌جهانی مخدوش شده و به سمت رویارویی‌ای نظامی و غیرنظامی برود؟
ممکن است برخوردهای محدودی صورت بگیرد مثلا نیروها و گروهک های نیابتی یا اجیر شده، صنایعی را در ایران با موشک هدف قرار بدهد یا با حمله سایبری روبرو شویم. از سوی دیگر ممکن است آمریکا یا دیگر کشورها از طریق افغان‌های حاضر در گروه طالبات اقدام‌هایی را انجام بدهند که چنین حالت‌هایی موجب واکنش ایران باشد که تبعات زیادی به همراه خواهد داشت.
ممنون٬ حرفی مانده است؟
شرح شرایطی که بین ایران و کشورهای طرف برجام موجود است٬ نشان از این دارد که نسبت به تفاهم هسته‌ای بدبین باشیم.
- 11
- 5
