طالبان در حال استفاده از اهرم‌های فشار خود از جمله آب هیرمند و بستن مرز دوغارون است/ جنگ یک جنگ بسیار جدی‌ست

درگیری اخیر با طالبان که هنوز انگیزه‌های آن به طور کامل مشخص نیست، زنگ خطری جدی درمورد نحوه تعامل با این گروه را به صدا درآورده. زیاده خواهی‌های طالبان در کنار رفتار‌های اخیرشان نسبت به آب و اخلال در مرز‌ها باعث ایجاد تنش‌های نسبی شده است که در آینده می‌تواند ابعاد خطرناک تری را نشان دهد.

ابوالفضل ظهره وند، سفیر سابق ایران در افغانستان در گفت و گو با «انتخاب» درباره درگیری‌ها با طالبان در مرز سیستان گفت: روند‌های نگران کننده‌ای بین ایران و افغانستان جریان دارد، ضمن اینکه آمریکایی‌ها به شکل جدی در تحولات منطقه در رابطه با پاکستان و افغانستان دخالت می‌کنند. موضوع درگیری دیروز هم الان متوقف شده است، اما می‌تواند با عوامل دیگری از سر گرفته شود. باید خیلی هوشیار بود، چون آمریکایی‌ها تنها کاری که در منطقه دارند بحران در پاکستان و افغانستان است. طالبان در حال استفاده از اهرم‌های فشار خود است، از جمله آب هیرمند، بستن مرز دوغارون و... البته این وضعیت قابل پیش بینی بود، چون آمریکایی‌ها تمام قد برای بحران سازی در این منطقه سرمایه گذاری کرده اند.

وی درباره رویکرد مناسب برای مقابله با طالبان گفت: همه چیز را نمی‌توان در رسانه گفت، اما در مجموع طالبان یک مولفه ضد امنیت در منطقه هستند و هیچ کشوری هم آن‌ها را به رسمیت نشناخته است؛ آمریکایی‌ها نیز آن‌ها را به عنوان سرمایه ژئوپلوتیک خود می‌بینند، زیرا طالبان تمام خواسته‌های آمریکا را برآورده کرده اند. نتیجه توافق دوحه نیز این شد که صحنه افغانستان را به دست طالبان سپردند و بی جهت این سرمایه گذاری را روی طالبان انجام نداده اند. ما در این طرف باید ببینیم مولفه‌های ژئوپلوتیک ما چیست تا بتوانیم اهدافمان را مقابل طالبان پیش ببریم. آمریکایی‌ها این منطقه را رها نمی‌کنند. جنگ یک جنگ بسیار جدیست و با این شرایط باید افق کار را درست دید و در آن راستا کار کرد.

سفیر سابق ایران در افغانستان سپس درباره مذاکره با آمریکا و تاثیر آن بر آرام شدن روابط با طالبان اشاره کرد: نه درگیری با طالبان و نه گفتگو با آمریکایی‌ها فایده ندارد. چالش‌های ما جدیست، ما باید مولفه‌های قدرتمان را در منطقه بشناسیم. امروز اگر قرار باشد مهندسی در نظام چندقطبی و دو قطبی اتفاق بیفتد دو طرف آن روسیه و چین هستند و باید در این مورد رایزنی داشته باشند و مهندسی مشترک انجام دهند. این تهدید‌ها فقط متوجه ایران نیست و طالبان برای چین و روسیه هم تهدید اند. حل این مشکل یک راهبرد مشترک و هم افزایی می‌خواهد وگرنه این مشکلات دامنه دار می‌شود. البته آمریکا وضعیت خوبی ندارد و بخاطر حضور بیشتر در منطقه این تلاش‌ها را می‌کند. این وضعیت یک تصویر تاریخی است و یک مدیریت دقیق در عرصه سیاست خارجی می‌خواهد.

ظهره وند گفت: جنگ برای آمریکایی‌ها هنوز تمام نشده است و امید دارند که بتوانند بازی را برگردانند. تا الان امتیاز واگذار کرده اند و در اوکراین نیز نتایج خاص خودشان را نگرفته اند، نتیجتا تمام قد به این صحنه آمده اند. ما باید افکار عمومی را نسبت به این مسئله خوب توجیه کنیم و برنامه‌ای ارائه کنیم که با طالبان چه کنیم. ما یک مقطع حساس تاریخی را تجربه می‌کنیم و با اخراج واقعی آمریکا از منطقه گشایش جدیدی شکل می‌گیرد، مسئله بحث بود و نبود است و ما باید روند‌ها را خوب ببینیم.