عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره همه پرسی در اقلیم کردستان عراق با تأکید بر اینکه ایران به‌عنوان متحد راهبردی با هرچه دولت قانونی عراق خواسته باشد؛ موافقت می‌کند، گفت: «جمهوری اسلامی ایران با هر نوع حرکتی اعم از آگاهانه یا ناآگاهانه در راستای استقلال بخشی از عراق یا هر کشور دیگری در منطقه مخالف است».
به گزارش ایرنا، علی اکبر ولایتی روز گذشته با بیان اینکه درخواست برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق مورد مخالفت دولت قانونی عراق و اکثریت مردم شریف کرد این کشور است که عراق یکپارچه را می‌خواهند، افزود: «اگر کار تجزیه یا استقلال خواهی در منطقه آغاز شود، انتها نداشته و بدون تردید استعمارگران و سلطه جویان بخصوص امریکا و رژیم صهیونیستی، از آن بهره خواهند برد». عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین به مخالفت دولت‌های منطقه، اتحادیه عرب و کشورهای اسلامی با هرگونه تجزیه و استقلال خواهی در منطقه اشاره و تصریح کرد: این اقدام مخل امنیت است و با آن مخالف هستیم.
۹ روز دیگر قرار است در اقلیم کردستان عراق رفراندومی برگزار شود که می‌تواند خاورمیانه را وارد مرحله جدیدی کند؛ رفراندوم استقلال کردستان. همه همسایگان اقلیم کردستان و از جمله کشورمان در قبال این همه‌پرسی موضعی مخالف اتخاذ کرده‌اند. در روزهای گذشته حتی خبری تأیید نشده نیز منتشر شد که حکایت از سفر سردار سلیمانی به اربیل داشت. مقامات سیاسی کشورمان نیز مانند دبیرشورای عالی امنیت ملی و همین‌طور وزیرامورخارجه رسماً مخالفت خود را با این همه‌پرسی اعلام کرده‌اند.
اما در این میان هنوز مجلس و خصوصاً کمیسیون امنیت ملی موضع‌گیری خاصی انجام نداده است. در روزهایی که مجلس در تعطیلات تابستانی به سر می‌برد، کمیسیون امنیت ملی به‌دلیل بحران انسانی در میانمار روزهای پرکاری را پشت سر گذاشت و حتی دو بار به‌صورت فوق‌العاده تشکیل جلسه داد. اظهارنظرهای متعدد اعضای این کمیسیون در محکومیت اتفاقات میانمار نیز طی روزهای گذشتهدر رسانه‌ها برجسته بود. این روال معمول کمیسیون امنیت ملی مجلس است که در قبال مسائل مهم منطقه‌ای و بین‌المللی و موضوعاتی که ابعاد امنیتی دارند، سریع و جدی وارد عمل می شود. اما سؤال این است که چرا این تحرکدر قبال همه‌پرسی مهم کردستان عراق که می‌تواند امنیت منطقه و از جمله ایران را تحت تأثیر مستقیم خود قرار دهد، دیده نمی‌شود؟
دو واکنش در یک ماه و نیم
در هفته‌های اخیر که دولت خودگران اقلیم کردستان عراق جدیت خود برای برگزاری این همه پرسی را به رخ کشیده، تنها دو مورد واکنش از سوی نمایندگان عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس دیده شده است؛ یکی نامه روز نهم مردادماه حشمت‌الله فلاحت‌پیشه به مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق است و دیگری انتقاد روز جمعه علیرضا رحیمی از صدا و سیما بابت بی‌توجهی به این موضوع. فلاحت پیشه در نامه یک ماه و نیم قبل خود به بارزانی هشدار داده بود که از همه‌پرسی اقلیم کردستان عراق «بوی خون به مشام می‌رسد».
وی به بارزانی توصیه کرده بود که در قبال همه‌پرسی استقلال کردستان «با احتیاط بیشتری» عمل کند، چرا که از یک سو «عراق هنوز از توطئه داعش خلاص نشده» و از سوی دیگر «به گواه تاریخ طرح هرگونه داعیه‌های استقلال‌جویانه در شرایط بحرانی کشورها فقط به بی‌ثباتی و جنگ داخلی منجر شده». جمعه از منظری دیگر، علیرضا رحیمی، نماینده تهران با اشاره به تبلیغات شبکه‌های ماهواره‌ای کردزبان برای این همه‌پرسی نوشت:
«سکوت رسانه‌ای ایران نسبت به این موضوع و سپردن افکار عمومی مناطق کردنشین ایران به شبکه‌های برون مرزی کردی، خطری است که تاکنون هیچ کدام از مدیران صدا و سیما و سایر رسانه‌های پر مخاطب کشور به آن واکنشی نشان نداده‌اند.» دو واکنش یاد شده با فاصله یک ماه و نیم از همدیگر در قبال تحولی مهم همچون همه‌پرسی اقلیم کردستان که اکثر کشورهای منطقه و خصوصاً جمهوری اسلامی ایران با آن مخالفت جدی دارند، نمی‌تواند از سوی کمیسیون امنیت ملی مجلس واکنش چندان قابل توجهی باشد. خصوصاً اینکه در سابقه این مجموعه پارلمانی واکنش‌های سریع و جدی به مسائل مختلف، حتی با دامنه اهمیت کمتر از این بسیار زیاد دیده می‌شود.
اهمیت راهبری همه‌پرسی کردستان برای ایران
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده کردی که مردادماه در نامه خود به‌بارزانی، خطرات این همه‌پرسی را گوشزد کرده بود، اکنون به‌روزنامه «ایران» درباره عدم واکنش کمیسیون امنیت ملی و ورود جدی به این موضوع می‌گوید: «در اینکه نهادهای رسمی جمهوری اسلامی و از جمله مجلس و کمیسیون امنیت ملی مخالف این همه‌پرسی هستند، شکی نیست اما در این موضوع هم نمی‌توان شک کرد که مجلس می‌توانست واکنشی به مراتب بهتر، جدی‌تر و مؤثرتر از این به همه‌پرسی اقلیم داشته باشد.» او معتقد است: «دولت‌ها برای ورود به این دست مسائل شاید ملاحظاتی داشته باشند که این ملاحظات برای مجالس وجود ندارد و می‌توانند با فراغ بال بیشتری موضع‌گیری کنند.» نماینده اسلام‌آبادغرب هشدار می‌دهد: «هم‌اکنون در منطقه کرکوک سنگربندی‌ها شروع شده و این نشانه خطر بزرگی برای منطقه است و حتماً نیازمند ورود کمیسیون امنیت ملی به مسأله هستیم.»
فلاحت‌پیشه اما می‌گوید که در خصوص عدم واکنش کمیسیون امنیت ملی و موضع‌گیری نکردن در قبال این مهم«بی اطلاع» است، هر چند این کار را در شراط فعلی «لازم» می‌داند. وی تأکید می‌کند: «میانمار قطعاً مسأله بسیار مهمی است اما از لحاظ راهبردی موضوع کردستان عراق برای ما باید اهمیت بیشتری داشته باشد. چرا که از نظر انسانی و اسلامی هم می‌تواند مقدمه یک فاجعه و کشتار جدی در منطقه شود که دامنه آن به مراتب فراتر از عراق خواهد رفت.»
ورود به موضوع؛ شاید وقتی دیگر
بقیه اعضای عادی کمیسیون امنیت ملی مجلس هم مانند فلاحت‌پیشه معتقدند که مسأله همه‌پرسی اقلیم کردستان، «مهم» است اما توضیح دقیقی نمی‌دهند که چرا این کمیسیون تاکنون واکنشی حتی نه چندان جدی به این موضوع نشان نداده است؟ اعضای هیأت رئیسه این کمیسیون اما دلایلی را برای این وضعیت بر می‌شمرند. از جمله محمدجواد جمالی توضیح می‌دهد: «روش ما برای ورود به مسأله کردستان عراق با بقیه مسائل فرق دارد و باید از طریق شورای عالی امنیت ملی و وزارت خارجه اقدام کنیم و با سیستم آنها در این مورد کاملاً هماهنگ باشیم.»
او در پاسخ به این سؤال که «مگر برای مسائل دیگر با این دو مجموعه هماهنگی صورت نمی‌گیرد» هم می‌گوید: «ما برای تمام مسائلی که می‌خواهیم ورود کنیم، هماهنگی‌هایی را انجام می‌دهیم، اما برای این موضوع نیاز به هماهنگی‌های به مراتب بیشتری داریم.» جمالی با وجود این توضیح نمی‌دهد که آیا در هفته‌های قبل اقدامی برای چنین هماهنگی انجام شده یا نه؟ ضمن اینکه در پاسخ به این سؤال که آیا در روزهای آینده شاهد اقدامی توسط کمیسیون امنیت ملی خواهیم بود نیز می‌گوید:
«این بستگی به شرایط دارد.» محمدمهدی برومندی، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی هم در پاسخ به «ایران» در همین رابطه توضیح می‌دهد: «فعلا ورود به این موضوع در دستور کار کمیسیون امنیت ملی قرار ندارد و تحولات آینده مشخص خواهند کرد که باید چه کنیم. قطعاً اگر نیاز باشد مانند همه مسائل به این موضوع هم ورود خواهیم کرد.»
۹روز دیگر روز ۲۵ سپتامبر، یعنی سوم مهرماه همه‌پرسی اقلیم کردستان عراق برگزار خواهد شد. همه پرسی که تنها مدافع جدی آن در سطح منطقه و حتی جهان، اسرائیل است. متحدان اصلی اقلیم کردستان مانند امریکا هم با این همه‌پرسی مخالفت کرده‌اند. تا روز برگزاری این همه‌پرسی تنها ۹ روز باقی مانده و ۶ روز از این ۱۰ روز نیز مجلسی‌ها در تعطیلات تابستانی خواهند بود. تعطیلاتی که بعید به‌نظر می‌رسد پایان آن و آغاز به کار مجلس فرصتی برای بررسی موضوع را مهیا کند.
- 19
- 1
