سخنگوی وزارت خارجه: اروپایی ها درباره لغو تحریم‌ها در خفا و آشکار با آمریکا گفت و گو کرده‌اند

تحریم‌های امریکایی و کمپین فشار حداکثری این کشور در بحبوحه شیوع ویروس فراگیر کرونا همچنان ادامه دارد. در این میان درخواست جامعه جهانی درحمایت از ایران و تأکید بر ضرورت ایجاد حلقه همکاری‌های چندجانبه برای مقابله با کرونا از سوی امریکا نادیده گرفته می‌شود.

در پاسخ به درخواست‌ها از داخل و خارج از امریکا، دولت ترامپ نه تنها قائل به تعلیق تحریم‌ها نیست، بلکه حتی تخفیف یا کاهش تحریم‌ها را نیز رد کرده است. این امر نشان می دهد که دولت امریکا تصمیم دارد تا از شیوع کرونا نیز به نفع سیاست فشارحداکثری خود بهره برداری کرده و گره فشارها را بیشتر و بیشتر کند. درباره تحولات در این زمینه با سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه گفت وگو کردیم که می خوانید.

ادعای مقام های امریکایی پیرامون پیشنهاد کمک به ایران در جهت مبارزه با بیماری کرونا بر چه اساسی مطرح شده است؟ آیا این کشور پیشنهادات مشخصی از طریق کشور ثالثی مطرح کرده است؟ امریکا به رغم ادعا برای کمک چه کارشکنی‌هایی در مسیر تحریم‌ها علیه ایران انجام داده است؟

در ابتدا لازم است بهار نوآیین را خدمت همه هموطنان عزیز تبریک و شادباش عرض کنم. امیدوارم به همت همه مسئولان امر، کادر درمانی مجرب و فداکار کشور و همکاری همه هموطنان عزیز در روزهای آغازین سال جدید، دیو کرونا به بند درآید. جهان پیش از گرفتار شدن در چرخه هولناک کرونا، به پاندومی جهانی خطرناک دیگری هم مبتلا شده است و آن یکجانبه گرایی در سیاست خارجی امریکاست. این بیماری بدخیم متأسفانه تبعات منفی زیادی در همه ساحت‌های انسانی نظام بین‌الملل به جا گذاشته است. غافلگیری از پیش‌بینی ناپذیری و سیاست‌های غیرعادی دولت کنونی امریکا نه حدیثی بر زبان منتقدان امریکا، بلکه به داستانی تکراری حتی در میان دوستان امریکا تبدیل شده است. رفتار و گفتار غیرعادی و کاهش توانایی درک واقعیت آن مرحله به مرحله پیشرفت می‌کند و بویژه در این روزها به مرحله حاد رسیده است و آنان حتی در پیش چشم‌های ناظر و بهت زده از کرونا، از تروریسم سلامت و پزشکی ایران در شرایط کرونا سخن می‌گویند و برای توجیه و فرافکنی البته به ادعاهای واهی و بدون ما به ازای کمک به ایران چنگ می‌زنند. به رغم قصه پرغصه کرونا در ایران، این تهدیدها به فرصتی برای رونمایی جهانی از سیاست‌های ضد حقوق بشری امریکا تبدیل شده است. اگر چه این سیاست از مدت‌ها پیش شروع شده بود و برای ما تازگی نداشت؛ چرا که به باور ما همه هنجارهای بین‌المللی بازیچه هیأت حاکمه این کشور قرار گرفته و تقریباً هیچ ساحتی از نظام بین الملل نمانده که از آسیب رفتارهای یکجانبه دولت امریکا مصون مانده باشد. بروز رفتارهای هنجارشکنانه در سپهر بین‌الملل آنچنان از نرم قوانین محترم و شناخته شده نظام بین‌الملل تخطی کرده است که حتی گاه به مذاق دوستان امریکا هم خوشایند نیست. سیاست خصمانه امریکا علیه مردم ایران روز به روز پیش روی و متأسفانه امروز به تروریسم پزشکی و تهدید بهداشت و سلامت مردم رسیده است. در این شرایط دیگر نیازی به تولید کیت صداقت سنجی امریکا وجود ندارد. تروریسم پزشکی که نقض فاحش حقوق بشر است، در روزهای اخیر حتی صدای مقامات برخی از کشورها و فعالان حقوق بشر را نیز درآورد. حتی اگر آنچنان که محققان می‌گویند کرونا نه محصول لابراتوارها بلکه محصول جهش طبیعی باشد، بر همگان مسجل شده هیأت حاکم امریکا از کرونا به عنوان سلاحی جدید علیه شهروندان ایرانی و کشورهایی که مخالف رویکرد ظالمانه این کشور هستند، استفاده می کند. بنابراین عدم اعتماد به امریکا طبیعی است.

ایران فارغ از موضع گیری‌هایی که در قالب بیانیه سیاسی مطرح کرده، از طریق کانال مشخصی به امریکا پیام داده است؟

با دیده تردید نگریستن به پیشنهادهای امریکا که با هدف کاهش فشار افکار عمومی برای رفع تحریم‌ها عنوان می‌شود، بیانگر هوشمندی ایران است. امروز شهروندان و نظام جمهوری اسلامی درباره نحوه مواجهه با دولت امریکا همسو و حتی همدل و هم‌نظر هستند و اجماع داخلی عدم اعتماد به هیأت حاکمه امریکاست. تجربه کرونا نشان دهنده ناکارآمدی دولت امریکا در مواجهه با بحران کروناست و لذا دلیلی ندارد به وعده دروغین کمک‌های آن خوشبین باشیم. البته شاید ادعای کمک به ایران، روشی برای پوشاندن انتقادهای رسانه‌های این کشور درباره ضعف و ناکارآمدی دولت امریکا در مقابله با بحران کرونا و نیز انتقادات حقوق بشری علیه آنها مبنی بر استفاده از حربه تحریم علیه یک ملت گرفتار مبارزه با شیوع بیماری، باشد. از طرف دیگر باید توجه داشت بنا بر برخی آمارها میلیون‌ها نفر از مردم امریکا پول مراجعه به دکتر را ندارند. بنابراین شهروندان امریکایی برای دریافت این کمک‌ها اولی‌تر هستند.

مقام های وزارت خارجه در روزهای اخیر از جامعه بین‌الملل درخواست لغو موقت تحریم ها را برای مبارزه با کرونا داشته‌اند. آیا این رایزنی ها تاکنون به نتیجه مشخصی رسیده و باعث شده کشورهای دیگر در این رابطه رایزنی ویژه‌ای با امریکایی‌ها داشته باشند؟

جمهوری اسلامی ایران کلیت تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه ایران را نامشروع، غیرقانونی و خلاف تعهدات بین‌المللی تلقی می‌کند. درخواست ایران برای لغو تحریم ها معطوف به بازگشت امریکا به تعهدات خود بوده است که قبلاً نیز مطرح و اکنون در شرایط مبارزه ایران با کرونا تلاش کشورمان برای توسعه بهداشت جهانی مجدداً تکرار شده است. البته کشورهای چین و روسیه و برخی دیگر از کشورهایی نظیر پاکستان و برخی مقامات بین‌المللی با اشاره به شرایط کنونی درخواست لغو تحریم‌ها را مطرح کرده‌اند. با این وجود وزارت امورخارجه ایران هیچ درخواستی برای لغو موقت نداشته است چرا که کلیت تحریم‌ها را نامشروع می‌دانیم و خواست ما برچیدن همه تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی است. آقای دکتر ظریف ۲۲ اسفند سال قبل نیز در نامه‌ای خطاب به دبیرکل سازمان ملل متحد که رونوشت آن برای رؤسای سازمان های بین‌المللی و وزرای امور خارجه همه کشورها ارسال شد، بر ضرورت رفع تمامی ‎تحریم‌های یکجانبه و غیر قانونی امریکا علیه ‎ایران برای مقابله با ‎کرونا تأکید کردند. جناب آقای دکتر روحانی نیز در این خصوص پیام‌هایی را برخی از همتایان خود در جهان ارسال کرده‌اند.

اروپایی‌ها و مشخصاً اتحادیه اروپا در شرایط کنونی شیوع ویروس کرونا چه کمکی به ایران داشته‌اند؟

در شرایط شیوع کرونا تعدادی از کشورهای اروپایی کمک‌های بهداشتی به کشورمان صورت داده‌اند. اتحادیه اروپا هم گفته است کمک‌های مالی برای مبارزه ایران با کرونا در نظر گرفته است. اما نکته مهم در این میان این است که اروپا باید نقش آفرینی قاطع‌تری در تحولات جهانی داشته باشند. نقض برجام نه تنها پرده برداری از رویه‌های نادرست سیاست خارجی امریکا بود، بلکه نیات پنهان امریکا را نیز تا حدودی برملا کرد. اروپایی‌ها در خفا و آشکار با امریکا گفت و گو کرده‌اند، اما سیر اتفاقات نشان دهنده ناکارآمدی این روش است. امیدواریم با شیوع کرونا و ضرورت همکاری‌های جهانی برای برچیدن این خطر جهانی، اروپا به اجرای تعهدات خود در برجام پایبند و برای اجرای تعهدات امریکا نیز به این کشور فشار وارد بیاورد تا ایران از منابع خود برای توسعه بهداشت جهانی استفاده کند.

آیا درخواست آقای ظریف از صندوق بین‌المللی پول برای دریافت وام با پاسخ مشخصی رو به رو شده است؟

البته درخواست ایران است نه وزیر امور خارجه و بانک مرکزی پیگیر آن است و وزارت امور خارجه هم همه ابزار دیپلماتیک خود را بکار خواهد گرفت. مبارزه با کرونا نیازمند همکاری بین‌المللی بیشتر بوده و کشورهای آسیب دیده از کرونا نیازمند توجه سریع و جهانشمول است. صندوق بین‌المللی پول از طریق «ابزار سریع مالی» برای کمک به کشورها در زمینه مقابله با کرونا اعلام آمادگی کرده است و طبق این اعلام آمادگی بانک مرکزی خواستار دسترسی فوری به این امکان شده است. در این زمینه بانک مرکزی با توجه به اینکه نماینده‌ای تام‌الاختیار در صندوق بین‌المللی پول دارد درخواست ایران را پیگیری می کند. تا جایی که بنده اطلاع دارم درخواست مذکور در دست بررسی قرار دارد و حتی اتحادیه اروپا از دریافت این وام توسط ایران حمایت کرده است. ما امیدواریم همانطور که آقای دکتر ظریف تأکید کردند این صندوق در طرف درست بایستد و مسئولانه به وظایف خود عمل کند.

کدام کشورها در شرایط کنونی بیشترین تبادل همکاری با ایران را داشته‌اند؟

ریشه کن کردن کرونا نیازمند همبستگی جهانی و همکاری و تعامل همه کشورها است. ما از همکاری و کمک‌ها بطور کلی استفاده می‌کنیم، اما در عین حال امیدواریم و انتظار داریم این کمک‌ها بدون حاشیه و بهره برداری‌های سیاسی صورت بگیرد. تاکنون ۳۰ کشور و سازمان بین‌المللی به ایران برای مبارزه با کرونا کمک‌هایی را در ابعاد و اشکال مختلف ارسال کرده‌اند با اعلام آمادگی کرده‌اند که ما از همه آنها قدردانی می کنیم. بویژه از دولت و مردم چین که تا به امروز ۲۱ فروند هواپیما کمک ارسال کردند. هر چند امریکا به زعم خویش برای اثربخشی فشار حداکثری امریکا ، حتی در ارسال این کمک‌ها کارشکنی کرده و حتی کار را تا بدانجا پیش برده که ایران و ارسال کنندگان کمک‌های پزشکی را تهدید و به نقض تحریم‌های یکجانبه متهم کرده است.

***

بخشی از اتباع بحرینی همچنان در ایران هستند/ آمریکا می‌خواهد مانع دریافت وام ما شود

سخنگوی وزات خارجه گفت: کمک اتحادیه اروپا به ایران برای مقابله با شیوع ویروس کرونا مستقیم نیست بلکه از منابع کمک‌های بشردوستانه اتحادیه است.

به گزارش ایسنا، سید عباس موسوی در این ارتباط اظهار کرد: این کمک‌های انساندوستانه در قالب بودجه‌ای است که اتحادیه اروپا برای بلایای طبیعی در اختیار کشورهایی که دچار حادثه‌ای می‌شوند، به منظور کمک به این کشورها و یا خرید تجهیزات مورد نیاز برای مقابله با آن حوادث قرار می دهد.

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره وضعیت مرزهای کشورمان نیز گفت: تقریباً در شرایط فعلی همه کشورهای منطقه و دنیا مرزهای خود را محدود کردند و مراودات و عبور و مرورها محدود است و به جز موارد خاص، مسافر در مرزهای زمینی و هوایی پذیرش نمی‌کنند.

وی با اشاره به موضوع تجارت نیز ادامه داد: بر مبنای قوانینی که سازمان بهداشت جهانی برای تردد کامیون‌ها اعمال و تعیین کرده است این عبور و مرورها وجود دارد و عمدتاً برای ورود و خروج کالاهای مورد نیاز مردم است.

موسوی تصریح کرد : مرزهای ایران نیز با کشورهای همسایه با شرایط خاصی در حال حاضر باز است و مشکلی نیز تا الان گزارش نشده است. برای برخی کامیون‌ها به هنگام تردد به کشورهای اروپایی مشکلاتی ایجاد شده بود که این مشکلات، بروکراسی بوده که حتی این روزها محدودیت‌هایی بین خودشان هم اعمال کردند.

سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: از زمان شیوع ویروس کرونا در وزارتخانه ستادی فعال شده که ۲۴ ساعته آماده رسیدگی به مشکلات افرادی است که اگر در مرزها دچار مشکل شوند به آن‌ها کمک کنند.

وی در همین راستا ادامه داد: همچنین سفارتخانه هایمان درخارج از کشور نیز ۲۴ ساعته براساس شماره تماس‌هایی که در سایت وزارت امور خارجه نیز اعلام شده است اگر مشکل غیر معمولی برای  آنها اتفاق بیفتد نسبت به رفع آن اقدام می‌کنند.

موسوی درباره درخواست ۵میلیارد دلاری ایران از صندوق بین‌المللی پول برای مقابله با ویروس کرونا نیز گفت: با توجه به عضویت ایران در بانک جهانی و صندوق بین المللی طبیعی است بر مبنای پرداخت حق عضویت از تسهیلات این صندوق استفاده کنیم.

وی با بیان اینکه هم اکنون این صندوق تسهیلاتی برای کشورهایی که دچار کرونا شده اند در نظر گرفته است، افزود: ما نیز اعلام آمادگی کردیم تا از وام ویژه این صندوق استفاده کنیم.

موسوی گفت: وزارت اقتصاد و بانک مرکزی مسئول این کار هستند و پیگیری‌های خوبی تا این لحظه داشته اند. وزیر امور خارجه نیز در این راستا در صفحه شخصی خود در فضای مجازی (توئیتی) را با توجه به این که برخی از کشورها مانند آمریکا امکان مانع تراشی در این راستا را پیگیری می‌کردند خطاب به آن‌ها هشدار داد که حق ملت ایران در این زمینه ضایع نشود پیگیری‌ها ادامه دارد و مبلغ مورد نظر به آن‌ها اعلام شده و نمی‌دانم که به چه نتیجه‌ای تا این لحظه رسیده باشد.

موسوی در ادامه مصاحبه با خبرگزاری صدا و سیما درباره اتباع بحرینی در جمهوری اسلامی ایران که بخشی از آن‌ها به کشورشان بازگشتند، اما همچنان گفته می‌شود تعدادی از مردم بحرین در ایران هستند، اظهار کرد: تعداد قابل توجهی از اتباع بحرینی در ایران بودند که با مقاصد زیارتی و سیاحتی به ایران سفر کرده بودند. بعد از مشکل کرونا ما اعلام آمادگی کردیم از هر کشوری که اتباع آن‌ها در ایران حضور دارند به آن‌ها مجوز هوایی برای بازگشت اتباع شان داده می‌شود.

وی با بیان این که اکثر کشورها در این زمینه اقدام کردند، ادامه داد: متأسفانه دولت بحرین از جمله دولت‌هایی است که نشان داد در چنین رخدادی (ویروس کرونا) به اتباع خودش و سلامتی آن‌ها و کرامت آن‌ها احترام نمی‌گذارد و با فشارهایی که افکار عمومی و رسانه‌های منطقه و حتی از داخل بحرین نیز فشارهایی متوجه این دولت شد در نهایت با مساعدت دولت عمان بخشی از اتباع بحرینی با چندین پرواز به کشورشان بازگردانده شدند.

وی افزود: ولی همچنان بخش دیگری از اتباع بحرینی در ایران هستند و امیدواریم دولت بحرین با احساس مسئولیت بیشتر نسبت به اتباع خودشان برای خروج آنها از کشورمان اقدام کنند.