«رکوردشکنی» رئیسی با «دور تند» خانه‌تکانی در کابینه / ایراد، ضعف وزراست یا بی‌برنامگی دولت؟

خداحافظی رئیسی با میرکاظمی و ساداتی نژاد

روز گذشته بهادری جهرمی سخنگوی دولت، از تغییرات مهم در دولت خبر داد، به موجب این تغییرات میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه برکنار شد و وزیر جهادکشاورزی هم با ساختمان این وزارتخانه خداحافظی کرد.

این تغییرات البته یکباره و شوکه کننده نبود، چه آنکه طی روزهای اخیر زمزمه های تغییر در کابینه بالا گرفته بود. تایید این تغییرات از سوی رسانه های اصولگرا و حامی دولت هم احتمال جدی بودن را بیشتر کرده بود.

در نهایت روز گذشته رئیسی تصمیم خود را علنی کرد و با مسعود میرکاظمی یکی از مردان کلیدی تیم اقتصادی اش خداحافظی کرد. وزیر جهاد کشاورزی هم نفر بعدی در لیست رئیس جمهور بود که به مثابه ۳ وزیر مستعفی دیگر، فرصت استعفا پیدا نکرد و مُهر عزل بر پرونده کاری اش زده شد.

تغییرات در کابینه ادامه دار است

روایت ها از سوی رسانه های نزدیک به دولت اما حکایت از آن دارد که لیست تغییرات در دولت بلندتر است و رئیسی طی روزهای آینده برخی دیگر از اعضای کابینه را تغییر خواهد داد.

آنگونه که تسنیم خبر داده، گمانه‌زنی‌هایی درباره تغییر ۲ وزیر دیگر در روزهای آینده در کابینه دولت مطرح شده است. بنا به ادعای این رسانه تغییرات بازهم قرار است در تیم اقتصادی دولت صورت گیرد.

اگر ادعای این رسانه صحت داشته باشد برخی افراد چون خاندوزی و فاطمی امین را می توان در لیست حدسیات قرار داد. تسنیم به نقل از برخی منابعش حتی مدعی شده است که احتمال جابجایی وزیر یکی از وزارت‌خانه‌های غیراقتصادی دولت نیز طی هفته‌های آینده وجود دارد. این وزیر بنا به شرایط جسمی، از رئیس‌جمهور خواسته است که درباره ادامه فعالیت او تصمیم بگیرد.

اگر ادعای این رسانه مبتنی بر واقعیت باشد می تواند نام حمید سجادی وزیر ورزش را نیز در این لیست گنجاند، خصوصا با توجه به حواشی فوتبالی که این روزها وزارت ورزش را درگیر کرده است و بعد از سانحه رخ داده برای وزیر او در لیست کسانی که ممکن است بعد از ۲۰ ماه با دولت خداحافظی کند قرار دارد.

رئیسی رکورد زد

اما تغییرات در کابینه سیزدهم آن هم در عمر ۲۰ ماهه دولت را باید رکوردی جدید در بین ادوار مختلف ریاست جمهوری دانست.

مقایسه عملکرد دو ساله اول دولت رئیسی با دولت های پیش حکایت از آن دارد که این دولت رکورددار بیشترین تغییر است و پس از آن دولت آیت الله هاشمی رفسنجانی با ۴ تغییر در این مدت زمان، قرار دارد.

چرا رئیسی دست به تغییرات زده است؟

انتقاد از کابینه رئیسی از همان روزی که لیست پیشنهادی راهی پارلمان شد، آغاز شد. لیستی که حتی اصولگرایان را هم شوکه کرد. در لیست پیشنهادی رئیسی سهم دهی به برخی جریانات سیاسی مشهود بود و کارآمدی و تخصص در آن کمرنگ.

حضور محسوس دانش آموختگان دانشگاه امام صادق(ع) در لیست پیشنهادی از یک سو و دولتمردان دولت احمدی نژاد از سوی دیگر در کنار برخی یارگیری ها از مجلس و... همه و همه دست به هم دادند تا نقدها از همان ابتدا آغاز شود.

هرچند مجلسی ها در همراهی کامل با دولت به همه وزرای پیشنهادی به جز یک وزیر پیشنهادی رأی دادند، اما نخستین انتقادات از عملکرد وزرا هم از همین مجلس کلید خورد و دامنه آن روز به روز وسیع تر شد و حالا در عمر ۲۰ ماهه دولت ۶ تغییر کلیدی رقم خورده است.

در این میان هرچند سه وزیر با نامه استعفا از پاستور خارج شدند، اما بنا به روایت ها استعفا اقدام پیشدستانه آنها برای جلوگیری از عزل و برکناری و البته استیضاح از سوی مجلس بوده است؛ اتفاقی که درباره میرکاظمی و ساداتی نژاد نیفتاد و هر دو با حکم رئیسی از کار برکنار شدند.

تغییرات منتقدان دولت را راضی کرد؟

واکنش ها به تغییرات در دولت رئیسی متفاوت بود. برخی منتقدان معتقدند که تیم اصلی تصمیم گیر در دولت رئیسی همچنان دست نخورده است و تغییرات اصلی باید در آن حلقه صورت گیرد. برخی هم بر این اعتقادند که رئیسی برای پیشبرد امور چاره ای جز تغییر ندارد، اما مهم تر از تغییر آن است که افراد جایگزین شده کارآمدی و تخصص بیشتری نسبت به افراد برکنار شده داشته باشند.

غلامعلی رجایی چهره اصلاح طلب هرچند از تغییرات در دولت استقبال می کند اما این را هم می گوید که، «آقای رئیسی انتخاب هایش در همین حدود دانشگاه امام صادق است؛ هیچوقت باقری کنی یا امیرعبداللهیان را کنار نمی‌گذارند تا شخصی مثل ظریف را جایگزین دارند. آدم‌های جدید، چون انگیزه تحول دارند و به فکر آبروهستند یک روزنه امید هست، اما بطور کلی همه به یک نتیجه می‌رسند. در این تغییرات هم البته امید زیادی نیست».