قطار «رئیسی» از نگاه مردم به عقب می‌راند

روزنامه توسعه ایرانی نوشت: در روزهایی که مردم با نگرانی نوسانات دلار و کاهش سرمایه خود را به نظاره نشسته‌اند و دولتمران نیز مانند مردم تماشاگر نوسات بازار هستند و هرازچندگاهی توجیهی از آستین خود بیرون می‌آورند، ابراهیم رئیسی در آستانه دهه فجر اعلام کرده که «جلوه‌های پیشرفت را در جای جای کشور می‌توان مشاهده کرد.»

از امروز نیز به سنت هر ساله وزرا و مقامات مختلف دولت در برنامه‌های مختلف صداوسیما حاضر خواهند شد تا دستاوردهای خود را برای مردم تشریح کنند. صدها بولتن و نشریه هم توسط ارگان‌های دولتی منتشر می‌شود تا با آمارهای عجیب ثابت کند به قول رئیس دولت «قطار پیشرفت» در حرکت است.

مشکلاتی که تقصیر استکبار است

بی ثباتی بازار و کاهش شدید ارزش پول ملی در روزهای اخیر این سوال را در ذهن متبادر می‌کند که اصلا قطار پیشرفتی که دولت سیزدهم از آن دم می‌زند لوکوموتیورانی دارد؟

این اوضاع صدای نمایندگان همسوی دولت را نیز درآورده است. حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده شاهین شهر گفته است: «نرخ ۶۰ هزار تومانی دلار به هیچ وجه قابل پذیرش نیست. رئیس کل بانک مرکزی در جلسات خود در مجلس قول داده بودند که ارزش پول ملی در مواجهه با سایر ارز‌های خارجی به ویژه دلار، تقویت شود که باید به این موارد توجه کنند.»

حاجی دلیگانی بیان کرد: «ماندگاری افزایش نرخ دلار به ۶۰ هزار تومان حتی می‌تواند قیمت کالا‌هایی که ارتباطی با دلار ندارد را افزایش دهد. همچنین این موضوع می‌تواند یک گرانی قیمتی در جامعه را رقم بزند، بنابراین دولت باید به سرعت به این موضوع ورود کند.»

ذبیح‌الله اعظمی ساردوئی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با بیان اینکه وضعیت بازار در مدت اخیر بیانگر این است که دولت برنامه موثری برای کنترل بازار و تورم ندارد، مطرح کرد: «اگرچه دولت در تبلیغات انتخاباتی، شعار کنترل تورم، ساخت مسکن، رونق تولید، واردات خودرو و... را داده بود و با اینکه مجلس در این موارد، قوانین را تصویب و دست دولت را باز گذاشته، اما به هیچ کدام از این وعده‌ها به‌طور موثر عمل نشده است.»

اینکه حسین شریعتمداری، مدیرمسئول کیهان بگوید: «ای عوام! کشور متعلق به مردم ایران است ولی قیمت دلار را چند کانال تلگرامی از خارج کشور و چند کانال وابسته به همان خارجی‌ها در داخل کشور تعیین می‌کنند! یعنی اسب مال خودمان است ولی دیگران سوارش می‌شوند و ما باید دنبال آنها بدویم؟!» دیگر برای همه ادبیاتی آشناست. اما رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت هم به‌جای تبیین اقدامات دولت برای کنترل پسرفت ارزش پول ملی همین ادبیات را به کار ببندد، کمی دور از ذهن است. سپهر خلجی در خصوص افزایش نرخ دلار معتقد است: «دشمن فضایی را طراحی کرده تا در اقتصاد تکانه‌هایی ایجاد کند و به مردم فشار بیاورد.»

او بدون ارائه ادله مشخصی می‌گوید:«سران برخی کشورها به رئیس‌جمهور می‌گویند آمریکایی‌ها گفته‌اند که هدف‌گذاری روی اقتصاد ایران است.»

آمار پیشرفتی که مردم باور نمی‌کنند

در اوج بی‌ثباتی اقتصاد و نگرانی مردم روزهای آینده مملو از خبرهای پیشرفت خواهد بود؛ اما مردم باور چندانی به این گزارش‌ها ندارند.

مجتبی لشکربلوکی، استراتژیست و تحلیل‌گر توسعه چندی پیش گفته بود که «هر ساله وقتی نزدیک دهه فجر می‌شویم، اخبار مربوط به دستاوردها و پیشرفت‌ها، رسانه‌ها به ویژه تلویزیون را پر می‌کند. اما گوش مردم به این خبرها و گزارش‌ها بدهکار نیست.» او مهاجرت نخبگان را خالی شدن جیب و مغز دانسته و گفته بود: «مردم پیش خود می گویند که اگر واقعا این دستاوردها جدی است، پس چرا مهاجرت نخبگان و فرار سرمایه از ایران غیرقابل انکار شده است؟ اگر واقعا وضعیت مملکت این قدر رشد کرده است، پس چرا فوج فوج می روند و نمی‌آیند؟! اگر واقعا این قدر پیشرفت رخ داده چرا ترک‌ها و گرجی‌ها و ارمنی‌ها و اسپانیایی‌ها به ایران مهاجرت نمی‌کنند؟»

لشکر بلوکی پیشرفت دیگر کشورها را عامل دیگر می‌داند و معتقد است: «اکنون به واسطه دسترسی بی‌واسطه به رسانه‌های خارجی و سفرهای خارجی به ویژه به کشورهایی مانند ترکیه، مالزی، سنگاپور، امارات و چین، برداشت این شده است که جهان بسیار پیش رفته است و ما جا مانده‌ایم.»

او تلخکامی‌های سیاسی و اجتماعی و اختلاف طبقاتی شدید را دو عنصر دیگر برای باور نکردن اخبار پیشرفت‌ها می‌داند.

بی‌تجربگی دولتی و دستاوردسازی

دولت سیزدهم با انواع شعارهای انقلابی و وعده‌های بهبود زندگی مردم بر سرکار آمد. ابراهیم رئیسی بیشترین انتقادات را به دولتمردان گذشته کرده و از به خط کردن اقتصاددانان برای بهبود معیشت سخن گفته بود. 

البته از همان روزهای ابتدایی اوضاع بر وفق مراد دولتمردان نبود و بازار توجیه رونق یافته بود. از خود دولتمردان که تا امروز هنوز هم مشکلات را گردن دولت گذشته می‌اندازند تا هوادارانی که در فضای مجازی خواسته بودند حداقل اندازه بادمجان به این دولت فرصت دهید.

آمار اما بی‌رحمانه ناکارامدی را به رخ دولت کشیده است. اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰ بود که یک خبرگزاری منتقد دولت روحانی، با هشدار نسبت به روی کار آمدن دولت سوم روحانی در حوزه اقتصاد به مخاطبان خود هشدار داد که اگر یک نفر همسو با رئیس‌جمهور پیشین برسرکار بیایید چه بلایی بر سر مردم فروخواهد آمد.

دست اندکاران تهیه این گزارش، با قیاس روند افزایش قیمت گوشت از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۴۰۰، قیمت این کالای استراتژیک را با همین آهنگ رشد، در سال ۱۴۰۸ در قیمتی در محدوده ۵۴۷ هزار تومان برآورد کرده بودند.

این در حالی است که با گذشت دو سال از فعالیت دولت رئیسی بهای گوشت به بیش از ۶۰۰ هزار تومان رسیده و البته در برخی موارد گوشت گوسفندی حتی قیمتی بالاتر از این رقم را نیز داراست.

همچنین در این گزارش عنوان شده است که با این دست فرمان قیمت شکر در سال ۱۴۰۸ به کیلویی ۳۵ هزار تومان خواهد رسید.

این در حالی است که در شرایط کنونی قیمت هر کیلو شکر در همین محدوده قرار دارد . قیمت شکر در سال ۱۴۰۰ کیلویی ۱۲ هزار تومان بود و حالا با گذشت دو سال از فعالیت دولت رئیسی به کیلویی ۳۵ هزار تومان رسیده است.

در مورد روغن اما وضعیت بسیار فاجعه‌بارتر است. در این گزارش عنوان شده است اگر آهنگ رشد تورم مطابق با سال‌های استقرار دولت روحانی تداوم یابد، بهای هر بطری روغن ۹۰۰ گرمی مایع در سال ۱۴۰۰ به ۲۸ هزار تومان خواهد رسید. این در حالی است که بهای هر بطری روغن مایع در سال ۱۴۰۲ بالاتر از ۵۰ هزار تومان است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد مشکلات معیشتی و کوچک شدن سفره مردم فراتر از این حرف‌هاست. تقی آزاد ارمکی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه هم عاملیت این وضعیت را متوجه شخص رئیس‌جمهور و تیم همراه او می‌داند و می‌گوید: «آقای رئیسی تعدادی جوان بی‌سواد را وزیر و وکیل کرده است اما قرار نبود که این‌ها بیایند، قرار بود نابغه‌ها بیایند. جوان کسی است که بتواند تحولات ایجاد کند؟»

معصومه ابتکار، معاون روحانی این شرایط را ناشی از خالص‌سازی دولت سیزدهم می‌داند: «از ابتدا مشخص بود که خالص‌سازی و یکدستی قدرت نمی‌تواند به کشور کمک کند. اگر واقعا این امکان فراهم است چرا نتایج آن نتیجه عکس داده است؟ دولت کنونی در عمل نتوانسته مشکلات کشور را حل کند و بلکه در برخی زمینه‌ها آن تشدید نیز کرده است.»

داستان پیشرفت‌های غیرقابل باور بر مردم سالهاست مورد چالش و بحث کارشناسان است. لشکربلوکی معتقد است: «در جاده اشتباه، اگر شما راننده را عوض کنید یا ماشین مدل بالاتر بخرید، یا اینکه به جای بنزین، بنزین سوپر بزنید یا بیشتر گاز بزنید، هیچ کدام، تاکید می‌کنم هیچ کدام، شما را به مقصد بهتری نخواهد رساند. نمی‌گویم که تمام مسیری که ما رفته‌ایم اشتباه بوده، که قطعا نبوده است. که اگر بود ما به این دستاوردها نمی‌رسیدیم، اما برای تبدیل این دستاوردها به رفاه و عدالت باید برخی جاده‌ها را عوض کرد.»

طهمورث حسینی