با نزدیک شدن به انتخاب اعضای کابینه جدید بحث سابقه و تجربه وزرا مطرح می‌شود و از طرفی عده‌ای به استفاده از نیروهای تازه‌نفس و جوان تاکید دارند. رییس دولت یازدهم در ترکیب کابینه یازدهم خود از هر دو عنصر استفاده کرد. حضور باتجربه‌هایی مثل زنگنه در کنار جوانانی مثل طیب‌نیا ترکیب خوبی را در دولت تدبیر و امید ایجاد کرده بود.
بررسی سابقه مسوولان در جمهوری اسلامی نشان می‌دهد بیژن نامدارزنگنه با داشتن هفت دوره سابقه وزارت، باسابقه‌ترین وزیر جمهوری اسلامی بوده که همچنان هم بر مسند وزارت نفت نشسته است. چهار سال پیش که زنگنه سکاندار وزارت نفت شد این مجموعه اصلا حال و روز خوبی نداشت و بسیاری از پروژه‌های مهم با تمام ظرفیت کار نمی‌کردند. زنگنه با بستن قراردادهایی با شرکای خارجی سرمایه‌ای که طبق قانون باید جذب صنعت می‌شد را به‌دست آورد که مهمترین آنها قرارداد با توتال بود.
وزیر نفت سیاست‌هایی را ابلاغ کرد که منجر به افزایش ظرفیت تولید و در پی آن افزایش صادرات می‌شد که دارایی ایران را افزایش داد.
نگاهی به آمار تولید نفت
برای اثبات عملکرد مثبت زنگنه در وزارت نفت شاید بد نباشد نگاهی داشته باشیم به عملکرد صنعت نفت کشور و وضعیت آتی آن؛ تولید نفت‌خام کشور که در سال ۱۳۸۵ به چهار میلیون و ۵۰ هزار بشکه در روز رسیده بود، از این سال با روندی کاهشی مواجه شد و در سال ۱۳۹۳ یعنی اوج تحریم‌های اعمال شده علیه کشور به روزانه سه میلیون و۵۰ هزار بشکه کاهش یافت که نشان از کاهش یک میلیون بشکه‌ای در روز دارد.
نکته مهم، روند کاهشی تولید نفت کشور طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ یعنی دوره قبل از اعمال تحریم‌هاست. به هر روی با توافق هسته‌ای، تولید نفت‌خام کشور باری دیگر روند صعودی خود را آغاز کرد به‌طوری که در سال ۱۳۹۵ به متوسط سه میلیون و ۷۲۰ هزار بشکه در روز و در سال ۹۶ نیز حداقل به سه میلیون و ۹۲۱ هزار بشکه در روز خواهد رسید و این یعنی اینکه بالاخره کشور در سال ۹۶ می‌تواند به سطح تولید نفت‌خام خود در سال ۱۳۹۰ یعنی سال قبل از اعمال تحریم‌ها بازگردد.
در دولت یازدهم حجم درآمدهای نفتی با وجود شرایط نه‌چندان مناسب صنعت نفت به دلیل تحریم‌ها تنها در طول چهار سال حدود ۵۴۰ هزار میلیارد تومان است که به لحاظ اسمی در مقایسه با تمام دوره‌های چهارساله دیگر در سایر دولت‌ها بیشتر است. ولی قاعدتا این سوال پیش می‌آید که ۵۴۰ هزار میلیارد تومان سال‌های ۱۳۹۵-۱۳۹۲ با همین رقم مثلا در دوره ۱۳۸۷-۱۳۸۴ متفاوت است و ارزش کمتری دارد که دلیل آن نیز قاعدتا تورم است.به هر سو نقش مهم زنگنه طی چهار سال فعالیت وی در راستای توسعه صنعت نفت را نمی‌توان نادیده گرفت؛ شیخ‌الوزرا و ژنرال دو صفت مهمی است که وی را به آنها توصیف می‌کنند. برخی هم طی این چهار سال او را به باد انتقاد گرفتند و تهمت‌های بی‌پایه و اساسی را روانه زنگنه کردند.
با این حال به جرات می‌توان گفت به همان اندازه که روحانی برای این دوره زمانی نظام جمهوری اسلامی حضورش لازم بود، زنگنه هم برای این دوره از وزارت نفت مورد نیاز است.در همین حال سعید لیلاز، کارشناس اقتصادی بیژن زنگنه را در نقطه اوج همه توان مدیریتی، اقتصادی، دیپلماتیک و فنی متمرکز در یک نفر در تاریخ صنعت نفت ایران دانست و گفت: حداقل بعد از انقلاب این گونه بوده است و باید تا آخرین نفس آقای زنگنه از وی استفاده کنیم.
ملت ایران هزینه‌های گزافی را متحمل شده تا توانسته است فردی مانند بیژن نامدارزنگنه را پرورش دهد و به این نقطه برساند که نقطه تمرکز و تلاقی سه وجه فنی، اقتصادی و دیپلماتیک است. در ایران خبره‌تر از آقای زنگنه نداریم و ملت ایران هم آنقدر سخاوتمند و پولدار نیست که اجازه دهد آقای زنگنه بازنشسته شده و به خانه بازگردد.
نمایندگان از عملکرد وزیر نفت تقدیر کردند
از سویی زنگنه کمترین چالش را با مجلس داشته و توانسته رابطه خوبی برقرار کند. در واقع، او توانسته مطالبات و انتظارات متنوع و بعضا خارج از قاعده نمایندگان مجلس را مدیریت کند و این هنر کوچکی نیست.بر همین اساس ۲۱۴ نماینده مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای به رییس‌جمهور با تقدیر از عملکرد وزیر نفت اعلام کردند: بسیار خرسندیم که در پایان چهار سال فعالیت بی‌نظیر مهندس بیژن زنگنه و همکاران‌شان، وزارت نفت دستاوردهایی همچون بازگشت ایران به جایگاه قبل از تحریم در اوپک، افزایش سهم تولید همزمان با کاهش تولید و طراحی قراردادهای جدید نفتی که تامین‌کننده منافع ملی و نیازهای توسعه و گواه توفیق در برجام نفتی است را به همراه داشته است.
در این نامه خطاب به رییس‌جمهور آمده است: اکنون پس از چهار سال تلاش مجدانه مهندس زنگنه در وزارت نفت و در آستانه تشکیل دولت دوازدهم شاهد به بارنشستن دستاوردهای وزارت نفت در سال‌های گذشته هستیم.در ادامه این نامه تاکید شده است: «این دستاوردها به خوبی نشان داد که جنابعالی چرا در روز معرفی وزرا و اخذ رای اعتماد از مجلس قبلی فرمودید در وزارت نفت نیاز به یک مرد کهنه‌کار و باتجربه داریم.
دو نفر برای این وزارتخانه برگزیدیم خود آنها گفتند در شرایط فعلی بهترین گزینه مهندس زنگنه است، با گروه خودمان نیز که بررسی کردیم به این نتیجه رسیدیم که هیچ گزینه‌ای بهتر از وی نداریم، شما فقط پارس‌جنوبی را در دوره آقای زنگنه با دوره بعد از وی مقایسه کنید، نیاز به هیچ دلیل دیگری نیست.۲۱۴ نماینده مجلس در ادامه این نامه با تقدیر و تشکر از وزیر نفت اظهار امیدواری کردند در سال‌های پیش رو با حمایت مجلس دهم و تکیه بر تجارب و توانمندی آقای زنگنه شاهد توسعه صنعت نفت و اقتصاد ملی کشور باشیم.
برند شخصیتی زنگنه
به هر سو در دولت دوازدهم وزارت نفت به یک ثبات خواهد رسید و همین امر زمینه را برای توسعه بیشتر فراهم می‌کند، لازمه توسعه این صنعت ریسک کردن، تصمیمات بزرگ و قدرت جنگندگی است که زنگنه تمام اینها را دارد.قراردادهای IPC یکی از دستاوردهای مهم این دوره زنگنه است و تنها با ادامه حضور زنگنه می‌توان امید به اجرایی شدن آنها داشت. معلوم نیست اگر شخص دیگری وزیر نفت باشد، می‌تواند در مقابل فشار منتقدان مقاومت کند یا نه.
زنگنه به عنوان وزیر نفت فشارها را تحمل و با صبوری و تعامل، فضا را برای امضای قراردادهای نفتی آماده کرده است. انتخاب شخص دیگری به عنوان وزیر نفت، ممکن است بالا گرفتن دوباره تنش‌ها بر سر قراردادهای جدید نفتی را به همراه داشته باشد.سرمایه‌گذاران خارجی با وجود زنگنه در صنعت نفت اطمینان بیشتری پیدا می‌کنند و وی می‌تواند در جذب سرمایه‌گذاران بیشتر موفق باشد. به‌طور کلی «برند شخصی» زنگنه در محیط بین‌المللی مورد نیاز امروز صنعت نفت است.با این اوصاف بعد از سال‌ها بار دیگر شاهد اعتماد شرکت‌های بزرگ نفتی به بازار ایران هستیم که تبعات خوبی را به دنبال خواهد داشت و با ادامه این روند اتفاقات بهتری در انتظار صنعت نفت ایران است. بنابراین بهتر است با حضور دوباره زنگنه در وزارت نفت شاهد توسعه بیشتر صنعت نفت باشیم.
- 19
- 2
